Re: על מצות ציצית
די הייליגע ציצית
מיר זאגן יעדן אינדערפרי א ברכה אויף די ציצית, און מיר דאנקן דעם אויבערשטען אויף דעם וואס ער האט אונז געהייסן אנטוהן די הייליגע ציצית, די מצוה פון ציצית איז גאר א גרויסע מתנה וואס דער אויבערשטער האט אונז געגעבן, דאס איז די איינציגסטע מצוה פון די תורה וואס מען טראגט אויף זיך א גאנצן טאג, און מ'איז מקיים א מצוה יעדע רגע וואס מ'האט עס אנגעטוהן, ווי אויך איז דאס א מצוה וואס איז גאר גרינג צו מקיים זיין, מ'דארף עס נאר האבן אנגעטוהן אויף זיך, און מ'ווערט באלוינט דערפאר אן א שיעור, און מ'באקומט גאר אסאך גוטס דערפאר.
געדענקן אלע מצוות
אין די פרשה פון ציצית זאגן מיר, וראיתם אותו וזכרתם את כל מצות ה': מען זאל קוקן אויף די ציצית און אזוי וועט מען געדענקן אלע מצות פון דעם אויבערשטען, קען מען פרעגן: ווי אזוי געדענקט מען אלע מצות ווען מען קוקט אויף די ציצית? דער תירוץ איז ווייל די ווארט ציצית באטרעפט 600, די קניפן איז נאך 5, די פעדימער איז נאך 8, אינאיינעם איז עס 613, פארדעם ווען איינער קוקט אויף די ציצית געדענקט ער אפצוהיטן אלע 613 מצוות.
א אנדענק פונעם קעניג
די הייליגע ספרים זאגן אונז, אז פארדעם האט דער הייליגער באשעפער אונז געגעבן די מצוה פון ציצית, כדי אז מיר זאלן אלעמאל האבן מיט זיך אַן אנדענק וואס זאל אונז דערמאנען פונעם הייליגער באשעפער און פון זיינע מצוות, אזוי ווי א קעניג וועלכע גיט פאר זיינע סאלדאטן א ספעציעלע מעדאל זיי זאלן שטענדיג ארומגיין דערמיט אנגעטוהן אויף זיך און אזוי וועלן זיי קיינמאל נישט פארגעסן פון אים.
עס היט אפ פון עבירות
די מצוה פון ציצית היט אפ דעם מענטש פון עבירות, עס איז אזוי ווי א פּאנצער וואס א סאלדאט טוט אן צו זיין אפגעהיטן אז דער שונא זאל אים נישט קענען הרג'ענען, אזוי אויך די ציצית איז א פאנצער קעגן דעם שונא דער יצר הרע אז ער זאל נישט קענען אונז איינרעדן צו טוהן עבירות און דורך דעם הרג'ענען אונזערע נשמות חלילה.
די גמרא פארציילט אז ס'איז געווען א איד וואס האט זייער שטארק אפגעהיטן אויף די מצוה פון ציצית, אמאל האט ער געהאט זייער א גרויסע נסיון צו טוהן אן עבירה, זיין יצר הרע איז נעבעך געווען אזוי שטארק אז ער איז געפארן גאר א ווייטע וועג צו אן אנדערע שטאט צו קענען טוהן די עבירה, אינמיטן די וועג האט דער אויבערשטער געמאכט בלאזן א שטארקע ווינט און זיין ציצית האט אים געגעבן א שמייס אין פנים, גלייך האט זיך דער איד געגעבן א שטעל אפ אין אנגעהויבן טראכטן: אוי וויי... ווי גיי איך דא... איך בין דאך א איד, איך זעה אז דער אויבערשטער דערמאנט מיך פון הימל נישט צו זינדיגן, ער איז צוריק אהיים געפארן שנעל און ב"ה געראטעוועט געווארן פונעם יצר הרע.
די ציצית ראטעוועט
דורך אפהיטן די מצוה פון ציצית ווערט א מענטש אפגעהיטן פון הימל ס'זאל אים נישט פאסירן קיין שום שלעכטס, אזוי ווי מיר האבן געזעהן אז ציצית איז א פאנצער און היט אונז אפ פונעם יצר הרע, אזוי אויך קען די ציצית ראטעווען א מענטש פון טויט, אזוי ווי דער מדרש פארציילט ביי חנני' מישאל ועזרי' ווען מ'האט זיי אריינגעווארפן אין פייער זענען זיי געווען ארומגעוויקלט מיט ציצית, און זיי זענען נישט געווארן פארברענט.
ווי אויך ווערט דערציילט אויף א צדיק וועלכע האט אמאל שפאצירט אויפן גאס, אין א סאלדאט האט אים אפגעשטעלט און געפרעגט-ווייזענדיג אויף די ציצית-וואס איז דאס? האט דער צדיק צוריק געפרעגט פונעם סאלדאט-ווייזענדיג אויף זיין רעוואלווער-וואס איז דאס? זאגט דער סאלדאט: דאס איז מיין געווער! זאגט אים דער צדיק-אנכאפענדיג די ציצית-און דאס איז מיין געווער! דער סאלדאט האט זיך אויפגערעגט און געפרעגט: זאג נאר דו איד, דו ווילסט אפשר פראבירן וועמענס געווער ארבעט בעסער? זאגט דער צדיק יא! יענע סעקונדע האט פלוצלינג אנגעכאפט פאר דעם סאלדאט א שרעקליכע ציטער און ער האט אנגעהויבן אוועק צו לויפן פון דארט און דער צדיק איז געראטעוועט געווארן.
גדלו וטובו מלא עולם
אז מ'טראכט נאר אביסל אריין אין די מצוה זעהט מען קלאר די גרויסקייט און גוטסקייט פונעם אויבערשטען, ווי אויך די אויסערגעווענליכע ליבשאפט וואס ער האט צו אידישע קינדער, ער גרייט אונז אן די מצוה דורך: רעגן, ערד, זוהן, לופט, גראז, וואסער, שאף, וואל, אא"וו ביז מיר האבן ציצית, און דערנאך באלוינט ער אונז מיט אזויפיל גוטס בלויז פארן גיין אנגעטוהן דערמיט.
דער ווילנער גאון זצ"ל א קורצע צייט פארן נפטר ווערן האט ער זיך אנגערופן צו זיינע תלמידים-האלטענדיג די ציצית אין זיין האנט-אוי ווי שווער עס איז זיך צו געזעגענען פון דער וועלט, פאר א קליינע גרינגע מצוה'לע וואס קאסט אזוי ביליג קען מען זוכה זיין צו אזוי פיל גוטס, אויף יענע וועלט קען מען דאס נישט האבן אפילו פאר גאר אסאך געלט.
מסירת נפש פאר ציצית
עהרליכע אידן געבן אלעמאל אכטונג צו האבן אנגעטוהן שיינע ציצית וואס איז כשר 100 פראצענט, ס'איז געווען צדיקים וואס האבן געהאט ממש מסירת נפש פאר די מצוה פון ציצית, עס ווערט דערציילט אויפן צדיק ר' שלום אליעזר מ'ראטצפערט זצ"ל, ביי די מלחמה ווען מ'האט אים געטראגן אויפן לעצטן וועג צו קידוש השם, האט זיך אינמיטן אפגעריסן א שטיקל פון די ציצית, האט ער זיך אפגעשטעלט און נישט געוואלט גיין ווייטער אפילו איין טריט אן א כשר'ע ציצית, איינע פון די אידן וואס זענען דארט געווען האט אים געברענגט שנעל א כשר'ע ציצית, האט דער צדיק אים צוגעזאגט אז ער וועט בלייבן לעבן, זי"ע.
מיר זאגן יעדן אינדערפרי א ברכה אויף די ציצית, און מיר דאנקן דעם אויבערשטען אויף דעם וואס ער האט אונז געהייסן אנטוהן די הייליגע ציצית, די מצוה פון ציצית איז גאר א גרויסע מתנה וואס דער אויבערשטער האט אונז געגעבן, דאס איז די איינציגסטע מצוה פון די תורה וואס מען טראגט אויף זיך א גאנצן טאג, און מ'איז מקיים א מצוה יעדע רגע וואס מ'האט עס אנגעטוהן, ווי אויך איז דאס א מצוה וואס איז גאר גרינג צו מקיים זיין, מ'דארף עס נאר האבן אנגעטוהן אויף זיך, און מ'ווערט באלוינט דערפאר אן א שיעור, און מ'באקומט גאר אסאך גוטס דערפאר.
געדענקן אלע מצוות
אין די פרשה פון ציצית זאגן מיר, וראיתם אותו וזכרתם את כל מצות ה': מען זאל קוקן אויף די ציצית און אזוי וועט מען געדענקן אלע מצות פון דעם אויבערשטען, קען מען פרעגן: ווי אזוי געדענקט מען אלע מצות ווען מען קוקט אויף די ציצית? דער תירוץ איז ווייל די ווארט ציצית באטרעפט 600, די קניפן איז נאך 5, די פעדימער איז נאך 8, אינאיינעם איז עס 613, פארדעם ווען איינער קוקט אויף די ציצית געדענקט ער אפצוהיטן אלע 613 מצוות.
א אנדענק פונעם קעניג
די הייליגע ספרים זאגן אונז, אז פארדעם האט דער הייליגער באשעפער אונז געגעבן די מצוה פון ציצית, כדי אז מיר זאלן אלעמאל האבן מיט זיך אַן אנדענק וואס זאל אונז דערמאנען פונעם הייליגער באשעפער און פון זיינע מצוות, אזוי ווי א קעניג וועלכע גיט פאר זיינע סאלדאטן א ספעציעלע מעדאל זיי זאלן שטענדיג ארומגיין דערמיט אנגעטוהן אויף זיך און אזוי וועלן זיי קיינמאל נישט פארגעסן פון אים.
עס היט אפ פון עבירות
די מצוה פון ציצית היט אפ דעם מענטש פון עבירות, עס איז אזוי ווי א פּאנצער וואס א סאלדאט טוט אן צו זיין אפגעהיטן אז דער שונא זאל אים נישט קענען הרג'ענען, אזוי אויך די ציצית איז א פאנצער קעגן דעם שונא דער יצר הרע אז ער זאל נישט קענען אונז איינרעדן צו טוהן עבירות און דורך דעם הרג'ענען אונזערע נשמות חלילה.
די גמרא פארציילט אז ס'איז געווען א איד וואס האט זייער שטארק אפגעהיטן אויף די מצוה פון ציצית, אמאל האט ער געהאט זייער א גרויסע נסיון צו טוהן אן עבירה, זיין יצר הרע איז נעבעך געווען אזוי שטארק אז ער איז געפארן גאר א ווייטע וועג צו אן אנדערע שטאט צו קענען טוהן די עבירה, אינמיטן די וועג האט דער אויבערשטער געמאכט בלאזן א שטארקע ווינט און זיין ציצית האט אים געגעבן א שמייס אין פנים, גלייך האט זיך דער איד געגעבן א שטעל אפ אין אנגעהויבן טראכטן: אוי וויי... ווי גיי איך דא... איך בין דאך א איד, איך זעה אז דער אויבערשטער דערמאנט מיך פון הימל נישט צו זינדיגן, ער איז צוריק אהיים געפארן שנעל און ב"ה געראטעוועט געווארן פונעם יצר הרע.
די ציצית ראטעוועט
דורך אפהיטן די מצוה פון ציצית ווערט א מענטש אפגעהיטן פון הימל ס'זאל אים נישט פאסירן קיין שום שלעכטס, אזוי ווי מיר האבן געזעהן אז ציצית איז א פאנצער און היט אונז אפ פונעם יצר הרע, אזוי אויך קען די ציצית ראטעווען א מענטש פון טויט, אזוי ווי דער מדרש פארציילט ביי חנני' מישאל ועזרי' ווען מ'האט זיי אריינגעווארפן אין פייער זענען זיי געווען ארומגעוויקלט מיט ציצית, און זיי זענען נישט געווארן פארברענט.
ווי אויך ווערט דערציילט אויף א צדיק וועלכע האט אמאל שפאצירט אויפן גאס, אין א סאלדאט האט אים אפגעשטעלט און געפרעגט-ווייזענדיג אויף די ציצית-וואס איז דאס? האט דער צדיק צוריק געפרעגט פונעם סאלדאט-ווייזענדיג אויף זיין רעוואלווער-וואס איז דאס? זאגט דער סאלדאט: דאס איז מיין געווער! זאגט אים דער צדיק-אנכאפענדיג די ציצית-און דאס איז מיין געווער! דער סאלדאט האט זיך אויפגערעגט און געפרעגט: זאג נאר דו איד, דו ווילסט אפשר פראבירן וועמענס געווער ארבעט בעסער? זאגט דער צדיק יא! יענע סעקונדע האט פלוצלינג אנגעכאפט פאר דעם סאלדאט א שרעקליכע ציטער און ער האט אנגעהויבן אוועק צו לויפן פון דארט און דער צדיק איז געראטעוועט געווארן.
גדלו וטובו מלא עולם
אז מ'טראכט נאר אביסל אריין אין די מצוה זעהט מען קלאר די גרויסקייט און גוטסקייט פונעם אויבערשטען, ווי אויך די אויסערגעווענליכע ליבשאפט וואס ער האט צו אידישע קינדער, ער גרייט אונז אן די מצוה דורך: רעגן, ערד, זוהן, לופט, גראז, וואסער, שאף, וואל, אא"וו ביז מיר האבן ציצית, און דערנאך באלוינט ער אונז מיט אזויפיל גוטס בלויז פארן גיין אנגעטוהן דערמיט.
דער ווילנער גאון זצ"ל א קורצע צייט פארן נפטר ווערן האט ער זיך אנגערופן צו זיינע תלמידים-האלטענדיג די ציצית אין זיין האנט-אוי ווי שווער עס איז זיך צו געזעגענען פון דער וועלט, פאר א קליינע גרינגע מצוה'לע וואס קאסט אזוי ביליג קען מען זוכה זיין צו אזוי פיל גוטס, אויף יענע וועלט קען מען דאס נישט האבן אפילו פאר גאר אסאך געלט.
מסירת נפש פאר ציצית
עהרליכע אידן געבן אלעמאל אכטונג צו האבן אנגעטוהן שיינע ציצית וואס איז כשר 100 פראצענט, ס'איז געווען צדיקים וואס האבן געהאט ממש מסירת נפש פאר די מצוה פון ציצית, עס ווערט דערציילט אויפן צדיק ר' שלום אליעזר מ'ראטצפערט זצ"ל, ביי די מלחמה ווען מ'האט אים געטראגן אויפן לעצטן וועג צו קידוש השם, האט זיך אינמיטן אפגעריסן א שטיקל פון די ציצית, האט ער זיך אפגעשטעלט און נישט געוואלט גיין ווייטער אפילו איין טריט אן א כשר'ע ציצית, איינע פון די אידן וואס זענען דארט געווען האט אים געברענגט שנעל א כשר'ע ציצית, האט דער צדיק אים צוגעזאגט אז ער וועט בלייבן לעבן, זי"ע.
