Re: וואס באדייט די ווארט?
מיינסט 'אנגעבליך'?
וואס באדייט די ווארט?
די אחראים: יאנאש , אור המקיף , אחראי , געלעגער
- יאנאש
- שר עשרת אלפים
- תגובות: 16994
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך יוני 28, 2006 8:40 pm
- לאקאציע:וואו בינעך טאקע?
Re: וואס באדייט די ווארט?
אויב וואלט איך אזוי געמיינט וואלט דא באלאנגט אזא ’אנגעבליך’...
איך מיין אז ’אנגעבליך’ איז ’אפערענטלי’ בעת וואס ’משטיינס געזאגט’ מיינט מער אז איך ’נוץ א משל’.
- ביבליאגראף
- שר חמש מאות
- תגובות: 716
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך דעצעמבער 06, 2023 7:16 pm
Re: וואס באדייט די ווארט?
דערמאנסט מיר אז כ'האב אמאל געזען אין א ספר (אפשר מדרש פנחס?) "משטייניר גיזאגט". לויט דיין פשט איז עס פשוט "שטיינער" בלשון רבים.שמחת עולם האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2024 10:11 amדארט ווערט צוויי מאל דערמאנט אינמיטן בריוון וואו דער/די שרייבער שרייבן פון זייערע צרות ל"ע און דרוקן זיך אויס "דעם שטיין געזאגט", למשל פלוני איז "דעם שטיין געזאגט" קראנק... דאס איז אזוי ווי איינער זאל היינט זיך אויסדרוקן "אויף אלע גוים געזאגט"...
און לדעתי איז דאס די מקור פון דעם אויסדרוק, נאר ס'איז געווארן געטוישט און פעלעריג בצורתו ובכוונתו.[/b]
- מיט א חשבון
- שר העשר
- תגובות: 33
- זיך איינגעשריבן אום:מוצ"ש יוני 01, 2024 10:20 pm
Re: וואס באדייט די ווארט?
וואס מיינט 'סייסמאגראף'?
- יחליצך
- שר האלף
- תגובות: 1642
- זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג סעפטעמבער 29, 2022 8:29 pm
- לאקאציע:מאחורי הפרגוד
Re: וואס באדייט די ווארט?
אן אינסטרומענט וואס רעקארדירט די באוועגונג פון די ערד בשעת אן ערד ציטערניש.
- היסטאריש
- שר ארבעת האלפים
- תגובות: 4332
- זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג מאי 27, 2021 4:20 pm
- פארבינד זיך:
Re: וואס באדייט די ווארט?
*סייסמאגראף.
די פאַרגאַנגענהייט איז פאַקטיש געשען, אָבער היסטאָריע איז בלויז וואָס עמיצער האָט אַראָפּגעשריבן.
Re: וואס באדייט די ווארט?
קאָנסולאיז אן אויסלענדישער דיפלאמאט וואס פירט אן אפיס פון זיין לאנד דארט וואו ער געפינט זיך. דער אפיס וואס ער פירט הייסט א קאנסולאט. אין ענגליש איז עס consul, און אזוי זאגט מען עס אויף אלע שפראכן.
Council, ווידער, איז אן ענגליש ווארט, און ס'באדייט א גרופע פון מענטשן וואס זענען געשטעלט צו געבן עצות אדער דורכפירן געזעצן. אויב וויל מען עס טראנסטליטערירן אין אידיש, דאן קומט עס לכאורה קאונסילאדער קאנסיל. אין אידיש זעלבסט הייסט עס "א ראָט" (אין עברית זאגט מען "מועצה").
Council, ווידער, איז אן ענגליש ווארט, און ס'באדייט א גרופע פון מענטשן וואס זענען געשטעלט צו געבן עצות אדער דורכפירן געזעצן. אויב וויל מען עס טראנסטליטערירן אין אידיש, דאן קומט עס לכאורה קאונסילאדער קאנסיל. אין אידיש זעלבסט הייסט עס "א ראָט" (אין עברית זאגט מען "מועצה").
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
Re: וואס באדייט די ווארט?
Consultant?גרשון האט געשריבן: ↑ דינסטאג אקטאבער 29, 2024 11:17 pmקאָנסולאיז אן אויסלענדישער דיפלאמאט וואס פירט אן אפיס פון זיין לאנד דארט וואו ער געפינט זיך. דער אפיס וואס ער פירט הייסט א קאנסולאט. אין ענגליש איז עס consul, און אזוי זאגט מען עס אויף אלע שפראכן.
Council, ווידער, איז אן ענגליש ווארט, און ס'באדייט א גרופע פון מענטשן וואס זענען געשטעלט צו געבן עצות אדער דורכפירן געזעצן. אויב וויל מען עס טראנסטליטערירן אין אידיש, דאן קומט עס לכאורה קאונסילאדער קאנסיל. אין אידיש זעלבסט הייסט עס "א ראָט" (אין עברית זאגט מען "מועצה").
Re: וואס באדייט די ווארט?
א שמועס דער וועגן אויף תפוז תשס"ב
1haam
New member
9/9/02
#1
מישטיינס געזאגט
מישהו יכול להסביר לי מה שורש המילה "מישטיינס"? ראיתי גם כתוב "אימשטיינס". צאנין מפרש הביטוי "חס וחלילה". אני חשבתי כל השנים שפירושו "לא עלינו" - הכרתי אותו כ"מישטיינס געדאכט". תמיד חשבתי שאומרים "נישט היינט געדאכט" במובן "נישט אויף אונדז געזאגט". עד כאן.
ייִדישיסט
New member
9/9/02
#2
"נישט אויף אונדז געזאָגט"
רק שהקיצור "מישטיינס געזאָגט" הפך למילה לגיטימית ברבות השימוש בה. כמו המילה "קלאַפטע" שמקורה במילה "כלבתה" או "כלבתא" - כלבה. מילה זו גם נקלטה ביידיש כ"קלאַפטע". וכבר דיברנו על מילה זאת לפני כמה ימים.
ייִדישיסט
New member
9/9/02
#3
ס´איז עפּעס אַנדערש ../images/Emo98.gif
[סליחה על השטויות שכתבתי בהודעה הקודמת] הנה התשובה הבדוקה הביטוי המלא של "מישטיינס" הוא - מישטיינס אין דער ערדן געזאָדט. לראשונה פוגשים את הביטוי במכתב שנשלח מפראג בראשית המאה ה-17, ובו נכתב בין היתר המשפט הבא: דען שטיין אין דער ערדן געזאָגט [=יאמר על האבן באדמה]. מכאן הביטוי התגלגל ל"מישטיינס", "דען שטיין אין..." הפך ל"מישטיינס". הפירוש המדויק של מישטיינס: 1) שיאמר גן עלי דבר כזה. 2) דבר שאינו אמת אלא נראה כאמת. 3) דבר שרמתו נמוכה. 4) מה כבר אפשר לומר ?! הכל לפי המיקום בו מופיעה המילה במשפט. מקורות לתשובה שלי: מאַרק יודל, ייִדישע שפּראַך, XXI, עמ´ 64; "די שפּראַך פון דער קאָמדיע ´די גענאַרטע וועלט´", שם, III, עמ´ 79-78. לגבי התרגום של צאנין - "חס-ושלום", לא ראיתי את צאנין אבל אני מאמין שכך הוא מתרגם וזו הפשטה של המשמעות המורכבת בהרבה כפי שהראתי עכשיו.
קערבאלע
New member
9/9/02
#4
וועגן משטיינס געזאגט אויף מענדעלע
Date: Tue, 09 Jul 1996 23:33:49 -0400 (EDT) From: [email protected] Subject: Nokh a mol "mishteyns gezogt" In the July 5 issue of the English _Forward_ Philologos responds to a query about the expression _mishteyns gezogt_, citing (via Zachary Baker) a bit of dialogue between Noyekh Miller and Mikhl Herzog from the early days of Mendele (1.42). (The discussion in Mendele was later renewed in 4.202, 4.208 and 4.213.) Mikhl´s explanation of _mishteyns gezogt_ as originating in a "warding-off formula" (what James Matisoff called "malo-fugition") was supported by the late Yudel Mark, who cited an example from an early 17th-century Prague letter: "den shteyn in der erdn gezogt," i.e., "it should happen to the stone in the ground [and not to you/me/us...]" (_Yidishe shprakh_ 3 [1943], 78). In a later response to a reader´s question about the expression (_Yidishe shprakh_ 21 [1961], 64) Mark simply said that it came "from a Middle High German formula." As for its meaning, Mark explained that it has various nuances (_kneytshn_): "oykh mir a..., vos iz nor kloymersht un nit oyf an emes, vos iz in a nideriker (shlekhter) mos oder madreyge; vos iz do tsu zogn (reydn), vos ken men zikh do helfn; nebekh, tsum shlimazl." He pointed out further that it can be syntactically related to the preceding or following word. Bob Rothstein [SOURCE -- ftp://ftp.mendele.trincoll.edu/pub/mend ... /vol06.030 ]
- ביבליאגראף
- שר חמש מאות
- תגובות: 716
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך דעצעמבער 06, 2023 7:16 pm
Re: וואס באדייט די ווארט?
הייסט עס אז יודן-ראַט איז פון דעם שורש.גרשון האט געשריבן: ↑ דינסטאג אקטאבער 29, 2024 11:17 pmקאָנסולאיז אן אויסלענדישער דיפלאמאט וואס פירט אן אפיס פון זיין לאנד דארט וואו ער געפינט זיך. דער אפיס וואס ער פירט הייסט א קאנסולאט. אין ענגליש איז עס consul, און אזוי זאגט מען עס אויף אלע שפראכן.
Council, ווידער, איז אן ענגליש ווארט, און ס'באדייט א גרופע פון מענטשן וואס זענען געשטעלט צו געבן עצות אדער דורכפירן געזעצן. אויב וויל מען עס טראנסטליטערירן אין אידיש, דאן קומט עס לכאורה קאונסילאדער קאנסיל. אין אידיש זעלבסט הייסט עס "א ראָט" (אין עברית זאגט מען "מועצה").
לפי דבריכם וואלט מען אין אידיש געזאגט אידן-ראָט.
Re: וואס באדייט די ווארט?
ריכטיג. אסאך דייטשע ווערטער מיט אן A איז אין אידיש געווארן א קמץ.
ווען מ'שרייבט יודענראַט, באציט מען זיך געווענליך צו דער צווייטער וועלט מלחמה, און ס'איז דייטש ענדערש ווי אידיש.
ווען מ'שרייבט יודענראַט, באציט מען זיך געווענליך צו דער צווייטער וועלט מלחמה, און ס'איז דייטש ענדערש ווי אידיש.
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
- איל_משולש
- שר חמשת אלפים
- תגובות: 5477
- זיך איינגעשריבן אום:מוצ"ש מארטש 12, 2022 8:29 pm
- לאקאציע:אמעריטשקע.
- פארבינד זיך:
Re: וואס באדייט די ווארט?
און שטאט-ראט?
as of my info.
הנקודה והקו והשטח אינם במציאות, אבל הם מחוברים אל המציאות. כי השטח הוא קצה הגשם והקו הוא קצה השטח והנקודה הוא קצה הקו...
(איל משולש להגר''א מווילנא)
- צו געזונט
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7399
- זיך איינגעשריבן אום:מוצ"ש נאוועמבער 21, 2009 6:24 pm
- לאקאציע:חשש גילוי
Re: וואס באדייט די ווארט?
צו ערשט דארף מען וויסען אז די ווארט ראט איז עצה/פארשלאג.
פון נאכען פארשטיין די טייטש, קאן מען גרינגער פארשטיין אלע ווערטער אנבאלאנגט ראט
פון נאכען פארשטיין די טייטש, קאן מען גרינגער פארשטיין אלע ווערטער אנבאלאנגט ראט
לערנט אייך אויס סקול באס סעיפטי. דאן פראקטיצירט עס מיט אייערע קינדער.
צו קאנען בעיסיק ערשטע הילף איז נישט א אויסוואהל. עס איז א מוז פאר יעדע טאטע, מאמע און ערוואקסענער.
צו קאנען בעיסיק ערשטע הילף איז נישט א אויסוואהל. עס איז א מוז פאר יעדע טאטע, מאמע און ערוואקסענער.
- צו געזונט
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7399
- זיך איינגעשריבן אום:מוצ"ש נאוועמבער 21, 2009 6:24 pm
- לאקאציע:חשש גילוי
Re: וואס באדייט די ווארט?
דעם ראטען פארבאנד (גארנישט מיט די NYC ראטען אנשיקעניש) SOVIET UNION איז די אפטייטש די פאראיין פון פארשלאגען
שטאט ראט - מען טוט דורך פארשלאגען וואס זאל ארבעטן פאר די שטאט
שטאט ראט - מען טוט דורך פארשלאגען וואס זאל ארבעטן פאר די שטאט
לערנט אייך אויס סקול באס סעיפטי. דאן פראקטיצירט עס מיט אייערע קינדער.
צו קאנען בעיסיק ערשטע הילף איז נישט א אויסוואהל. עס איז א מוז פאר יעדע טאטע, מאמע און ערוואקסענער.
צו קאנען בעיסיק ערשטע הילף איז נישט א אויסוואהל. עס איז א מוז פאר יעדע טאטע, מאמע און ערוואקסענער.
- ביבליאגראף
- שר חמש מאות
- תגובות: 716
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך דעצעמבער 06, 2023 7:16 pm
Re: וואס באדייט די ווארט?
אבער ראט-הויז, שטאט-ראט, זאגט מען מיט א פתח!
- צו געזונט
- שר שבעת אלפים
- תגובות: 7399
- זיך איינגעשריבן אום:מוצ"ש נאוועמבער 21, 2009 6:24 pm
- לאקאציע:חשש גילוי
Re: וואס באדייט די ווארט?
און געוויסע זאגן תענית מיט א קמץביבליאגראף האט געשריבן: ↑ מיטוואך אקטאבער 30, 2024 12:54 pmאבער ראט-הויז, שטאט-ראט, זאגט מען מיט א פתח!
לערנט אייך אויס סקול באס סעיפטי. דאן פראקטיצירט עס מיט אייערע קינדער.
צו קאנען בעיסיק ערשטע הילף איז נישט א אויסוואהל. עס איז א מוז פאר יעדע טאטע, מאמע און ערוואקסענער.
צו קאנען בעיסיק ערשטע הילף איז נישט א אויסוואהל. עס איז א מוז פאר יעדע טאטע, מאמע און ערוואקסענער.
- יחליצך
- שר האלף
- תגובות: 1642
- זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג סעפטעמבער 29, 2022 8:29 pm
- לאקאציע:מאחורי הפרגוד
Re: וואס באדייט די ווארט?
גע'גנב'עט פון נפַשות...
- ביבליאגראף
- שר חמש מאות
- תגובות: 716
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך דעצעמבער 06, 2023 7:16 pm
Re: וואס באדייט די ווארט?
און שַלשידעס און צַם גדלי'...
Re: וואס באדייט די ווארט?
מעגליך טאקע אז ביי אונז איז ראָט נישט אנגענומען, נאר מ'זאגט ווי אריגינעל אין דייטש. איך האב שוין געזען נאך אזעלכע ווערטער, צב"ש אָנגעשטעלטער אין די ווערטערביכער, וואס איז אַנגעשטעלטער ביי אונז (נישט איינגעשטעלטער).ביבליאגראף האט געשריבן: ↑ מיטוואך אקטאבער 30, 2024 12:54 pmאבער ראט-הויז, שטאט-ראט, זאגט מען מיט א פתח!
מיט אזויפיל ביכער, אויסגאבעס, גליונות, בראשורן, קאמפיינס, און ווירטואלע ארטיקלען, וואקסט דער אידישער ליטעראטור ווי אויף הייוון. וואס וועט זיין מיט א אידישן ספעל טשעקער?
Re: וואס באדייט די ווארט?
מדי דברי האט געשריבן: ↑ דינסטאג אקטאבער 29, 2024 11:39 pmא שמועס דער וועגן אויף תפוז תשס"ב
......
[סליחה על השטויות שכתבתי בהודעה הקודמת] הנה התשובה הבדוקה הביטוי המלא של "מישטיינס" הוא - מישטיינס אין דער ערדן געזאָדט. לראשונה פוגשים את הביטוי במכתב שנשלח מפראג בראשית המאה ה-17, ובו נכתב בין היתר המשפט הבא: דען שטיין אין דער ערדן געזאָגט [=יאמר על האבן באדמה]. מכאן הביטוי התגלגל ל"מישטיינס", "דען שטיין אין..." הפך ל"מישטיינס".הפירוש המדויק של מישטיינס: 1) שיאמר גן עלי דבר כזה. 2) דבר שאינו אמת אלא נראה כאמת. 3) דבר שרמתו נמוכה. 4) מה כבר אפשר לומר ?! הכל לפי המיקום בו מופיעה המילה במשפט. מקורות לתשובה שלי: מאַרק יודל, ייִדישע שפּראַך, XXI, עמ´ 64; "די שפּראַך פון דער קאָמדיע ´די גענאַרטע וועלט´", שם, III, עמ´ 79-78. לגבי התרגום של צאנין - "חס-ושלום", לא ראיתי את צאנין אבל אני מאמין שכך הוא מתרגם וזו הפשטה של המשמעות המורכבת בהרבה כפי שהראתי עכשיו.
איך האב הנאה צו זעהן אז נאך איינער ברענגט די זעלבע מקור און סברא וואס איך האב דא געברענגט.שמחת עולם האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 12, 2024 10:11 amגראדע זענען דא אסאך וואס נוצן עס מיט פארשידענע ווערזיעס. אמאל האב איך געמיינט אז דאס א לעצטיגע זאך, האב איך געהערט פון אן אלטן פוילישע יוד אז דאס איז אן אויסדרוק וואס ער האט אסאך געהערט פון פוילישע יודן.
איך ווייס נישט גענוי די באדייט דערפון און ווען מען נוצט עס, איך מיין אז מען נוצט עפעס בלשון ארויסצוברענגען אז דאס וואס איך יעצט געזאגט איז בעצם אסאך מער, למשל "ס'זענען געווען דארט טויזענט יודן - מ'שטיינס געזאגט..." עפעס אזוי, איך בין אבער נישט זיכער.
לעטצענס איז מיר נתחדש געווארן א חידוש נפלא אין דעם אויסדרוק און איך בין כמעט זיכער אז דאס איז די אמת'ע מקור פון דעם אויסדרוק.
איך האב דורכגעליינט גאר אלטע בריוון געשריבן אין א דייטשע יידיש, מ'רעדט דא פון פריוואטע בריוון וואס זענען געשיקט געווארן צווישן קהילות פראג און ווינא בשנת ש"פ און ליגט היינט צו טאגס אין אן ארכיוו אין עסטרייך. דובער וואכשטיין האט בשעתו דאס געלאזט דרוקן און געמאכט דערפון א בוך.
דארט ווערט צוויי מאל דערמאנט אינמיטן בריוון וואו דער/די שרייבער שרייבן פון זייערע צרות ל"ע און דרוקן זיך אויס "דעם שטיין געזאגט", למשל פלוני איז "דעם שטיין געזאגט" קראנק... דאס איז אזוי ווי איינער זאל היינט זיך אויסדרוקן "אויף אלע גוים געזאגט"...
און לדעתי איז דאס די מקור פון דעם אויסדרוק, נאר ס'איז געווארן געטוישט און פעלעריג בצורתו ובכוונתו.
זייטיגע נאטיץ
"שבע יפול צדיק וקם"
נישט אלעמאל האט מען די ברירה, מען מוז זיך דרייען אויפן געוועב וועגן פרנסה וכדו', שבע יפול צדיק...
אבער ... דאט.קאם (com.) - עס מוז זיך ענדיגן מיט ... וקם!
נישט אלעמאל האט מען די ברירה, מען מוז זיך דרייען אויפן געוועב וועגן פרנסה וכדו', שבע יפול צדיק...
אבער ... דאט.קאם (com.) - עס מוז זיך ענדיגן מיט ... וקם!
