אידישע וועלט פארומס

הארזים האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יוני 08, 2023 10:51 am

מצבת הנגיד רבי ראובן יעקב חיים רייכמאן וז' חנה, חותן הרה"ק הנהרי אפרסמון, אין פוטנאק.

איינער קען עס מפנח זיין?

נעכטן געווען די יארצייט פון מרת חנה רייכמאן ע"ה אמו של הרבנית דבורה ע"ה - א"ח של הגה"ק הנהרי אפרסמון זי"ע.

פרישע קלארע בילדער פון די מצבות איבערגעפרישט דורך אבותינו, איינער קען פראבירן אריינצופילן די ווערטער וואס פעלן?

מציבה פון א"ח הגה"ק מטארנא זי"ע הי"ד, הרבנית חי' גיטל ע"ה, בת הגה"ק הנטע שורק מטשאטה זי"ע, אינעם בית החיים אין טארנא.

די מציבה איז נישט די ארגינאלע, עס ליגט אינטער דעם, און אדרבה אז איינער האט די נוסח אדער א בילד פונעם ארגינאלע מציבה, זאל ער עס ביטע אהערשטעלן.

די טארנא בית החיים אויף די מאפע:

https://maps.app.goo.gl/ZM8pRNCmEETGT4Sz7

הארזים האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 16, 2024 9:26 pm

מציבה פון א"ח הגה"ק מטארנא זי"ע הי"ד, הרבנית חי' גיטל ע"ה, בת הגה"ק הנטע שורק מטשאטה זי"ע, אינעם בית החיים אין טארנא.

די מציבה איז נישט די ארגינאלע, עס ליגט אינטער דעם, און אדרבה אז איינער האט די נוסח אדער א בילד פונעם ארגינאלע מציבה, זאל ער עס ביטע אהערשטעלן.

די טארנא בית החיים אויף די מאפע:

https://maps.app.goo.gl/ZM8pRNCmEETGT4Sz7

עס הערשט מיר א שטיקל צומישעניש, וויפיל שטעט מיט ענליכע נעמען איז דא? טארנא אויבן טארנא אינטן, טארדע, טורדנע, קענסט מיר אביסל אויסקלארן ביטע?

הארזים האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 16, 2024 9:26 pm

מציבה פון א"ח הגה"ק מטארנא זי"ע הי"ד, הרבנית חי' גיטל ע"ה, בת הגה"ק הנטע שורק מטשאטה זי"ע, אינעם בית החיים אין טארנא.

די מציבה איז נישט די ארגינאלע, עס ליגט אינטער דעם, און אדרבה אז איינער האט די נוסח אדער א בילד פונעם ארגינאלע מציבה, זאל ער עס ביטע אהערשטעלן.

די טארנא בית החיים אויף די מאפע:

https://maps.app.goo.gl/ZM8pRNCmEETGT4Sz7

קוקט אגב אויס שיין איבער געבויעט, פרישע זאך? און פארוואס ליגעדיג?

קהילת יקנה''ז האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 16, 2024 9:34 pm

הארזים האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 16, 2024 9:26 pm

מציבה פון א"ח הגה"ק מטארנא זי"ע הי"ד, הרבנית חי' גיטל ע"ה, בת הגה"ק הנטע שורק מטשאטה זי"ע, אינעם בית החיים אין טארנא.

די מציבה איז נישט די ארגינאלע, עס ליגט אינטער דעם, און אדרבה אז איינער האט די נוסח אדער א בילד פונעם ארגינאלע מציבה, זאל ער עס ביטע אהערשטעלן.

די טארנא בית החיים אויף די מאפע:

https://maps.app.goo.gl/ZM8pRNCmEETGT4Sz7

עס הערשט מיר א שטיקל צומישעניש, וויפיל שטעט מיט ענליכע נעמען איז דא? טארנא אויבן טארנא אינטן, טארדע, טורדנע, קענסט מיר אביסל אויסקלארן ביטע?

"טארנא" מען זאגט עס "טורנא" איז אין גאליציע.

"טארנא" איז אין סלאוואקיי.

"טירנוי" איז א שטאט אויך אין סלאוואקיי.

אונזער טארנא הייסט אין סלאוואקיש Turna nad Bodvou, און אין אונגאריש, דייטש, Torna.

קהילת יקנה''ז האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 16, 2024 9:35 pm

הארזים האט געשריבן: ↑ דינסטאג יאנואר 16, 2024 9:26 pm

מציבה פון א"ח הגה"ק מטארנא זי"ע הי"ד, הרבנית חי' גיטל ע"ה, בת הגה"ק הנטע שורק מטשאטה זי"ע, אינעם בית החיים אין טארנא.

די מציבה איז נישט די ארגינאלע, עס ליגט אינטער דעם, און אדרבה אז איינער האט די נוסח אדער א בילד פונעם ארגינאלע מציבה, זאל ער עס ביטע אהערשטעלן.

די טארנא בית החיים אויף די מאפע:

https://maps.app.goo.gl/ZM8pRNCmEETGT4Sz7

קוקט אגב אויס שיין איבער געבויעט, פרישע זאך? און פארוואס ליגעדיג?

מען האט איבערגעבויעט די בית החיים מיט יארן צוריק, דעמאלטס האט מען געלייגט די פרישע מציבה, די מציבות דארט פלעגט אראפ פאלן, האט מען לכתחילה אראפגעלייגט דארט א גרויס חלק פון די מציבות.

אז מען רעדט שוין, דער וואס פלעגט זיך אפגעבן מיטן בית החיים ביז לעצטענס, איז געווען די טארנא מעיאר ביז 2002, אין זייט צייט האט מען איבערגעבויעט די בית החיים, פאר 3 יאר צוריק איז ער קראנק געווארן, און געשטארבן פאר א האלבע יאר צוריק, לויט מיין אינפערמאציע געבט זיך יעצט קיינער נישט אפ מיטן בית החיים, די טויער איז ברייט אפען.
איך האב בילדער פון 4 יאר צוריק ווען מען האט זיך נאך אפגעגעבן, און בילדער געכאפט עטליכע שעה צוריק, די בית החיים ווערט מער און מער מוזנח.

דיינע בילדער טראגן מיר גראד קיין אונגארן, ס'איז דאך אזוי מין גוט דאס.. צוקאש

הארזים האט געשריבן: ↑ מיטוואך יאנואר 17, 2024 8:16 pm

הגה"ק הנהרי אפרסמון זי"ע מפוטנאק גיבט א השגחה אויף קאווע געמאכט אין פוטנאק דורך עדווארד שווארץ.

לע"ע ווייס איך נאכנישט ווער עס איז געווען.

איינער קען דאס איבערטייטשן אויף היינטיגע אידיש?

68197-01.jpeg (166.86 KiB) געזען 868 מאל

א באריכט אין "העברי" איבער די ישיבה אין טשאטה שנת תרל"ב לפ"ק בשעת הגה"ק הנהרי אפרסמון מפוטנאק זי"ע איז געווען דארט רב.

גאר אינטערעסאנט

די יאר בוך פון 1910, ווער קען ליינען די ערשטע נאמען?

נאמען נייפעלד?
געבוירן 1901 אין טארנא.
וכו'
טאטעס נאמען נייפעלד סיימאן אמט: רבי.

רעכטס אינטען פילט מען אריין אויב מען וואוינט נישט אינדערהיים, שרייבט איינער דארט אריין: עמנואל (מנחם מענדל) טענענבוים, אמט: רב, אדרעס: מאלדאווסקע/סעפשי גאס וכו' .

מערקט ווי מען דארף אויספילן וועגן די מחלות, אזא געדאנק ווי אויב מען איז וואקסענירט.

הארזים האט געשריבן: ↑ זונטאג יאנואר 21, 2024 6:45 pm

די בית הכנסת אין טארנא צוזאמען מיטן הויז פון הגה"ק רבי מנחם מענדל מטארנא זי"ע זענען געשטאנען אין איין חצר.

די בית הכנסת האט מען נאכן קריג אראפגעווארפן און די הויז שטייט נאך דערנעבן, מען האט כנראה אראפגעציפט א חלק פונעם הויז, כהיום וואוינט דערינען א ציגאנער, און אזוי אויך האט מען צוטיילט די פראפערטי, און איינער האט זיך געבויעט דארט א קליין הייזקע בערך דארט ווי די בית הכנסת האט זיך אנגעפאנגען.

דא איז א מאפע וויאזוי די פראפערטי האט אויסגעקוקט בשעת די בית הכנסת איז געשטאנען.

די בלויע בנין איז די בית הכנסת, און די אראנדזשע איז די הויז.

די בית הכנסת האט מען געבויעט תרנ"א בשעת הגה"ק רבי מאיר טעננענבוים בעל אמרי מאיר מפוטנאק איז געווען רב אין טארנא, איך האב א אויסשניט פון א צייטונג וואס באשרייבט די חנוכת הבית, איך וועל עס שפעטער אהערשטעלן.
די הויז האט מען געבויעט נאך פאר די בית הכנסת, דא איז א מאפע פון תר"כ, מען קען שוין זעהן די הויז (19).
דאס איז געווען די הויז פון הגה"ק האמרי מאיר, און שפעטער פון הגה"ק רבי מנחם מענדל השארית מנחם.

די בית הכנסת איז געשטאנען אויף 18 און 19 שיף כנ"ל.

הארזים האט געשריבן: ↑ דינסטאג אפריל 11, 2023 1:48 pm

בית החיים אין ווערפעלעט מנו"כ פון הגה"ק הרחובות הנהר זצללה"ה, ונכדו רבי משה אבד"ק ווערפעלעט, ובני משפחתם.
מען האט געמאכט א פרישע דאך העכער די מצבות, ווי אויך א פלאטפארמע פאר כהנים גלייך דערנעבן מיט א דעכל.

יעצט ט"ו בשבט איז די יארצייט פון הגאון רבי משה זצ"ל בן הגה"ק רבי שרגא צבי (הנטע שורק) זי"ע אב"ד ווערפעלעט, דער מ"מ און מו"ל פון רחובות הנהר על התורה מזקינו הגה"ק הרחובות הנהר מווערפעלעט זי"ע.

הארזים האט געשריבן: ↑ מיטוואך יאנואר 24, 2024 6:41 pm

הארזים האט געשריבן: ↑ דינסטאג אפריל 11, 2023 1:48 pm

בית החיים אין ווערפעלעט מנו"כ פון הגה"ק הרחובות הנהר זצללה"ה, ונכדו רבי משה אבד"ק ווערפעלעט, ובני משפחתם.
מען האט געמאכט א פרישע דאך העכער די מצבות, ווי אויך א פלאטפארמע פאר כהנים גלייך דערנעבן מיט א דעכל.

יעצט ט"ו בשבט איז די יארצייט פון הגאון רבי משה זצ"ל בן הגה"ק רבי שרגא צבי (הנטע שורק) זי"ע אב"ד ווערפעלעט, דער מ"מ און מו"ל פון רחובות הנהר על התורה מזקינו הגה"ק הרחובות הנהר מווערפעלעט זי"ע.

הגה"ק הנטע שורק זי"ע לאדענט א מחותן לחתונת בנו הגאון רבי משה מווערפעלעט זצ"ל:


ואתחנן תרכ"ט סענדרא

....והן עתה הגיע מקרוב יום חתונת בני היקר המופלג כ"ה משה נ"י אשר היה תהיה אי"ה ביום יו"ד אלול הבעל"ט סמוך לפה בכפר ארדעף.
ורעיוני הזכורוני לקרוא לכבוד מחותני הג' נ"י על החתונה אשר היה לי לעונג אם היה אפשר...

א באריכט אינעם "אלגעמיינע יודישע צייטונג" פון שנת תרס"ב לפ"ק, איבער א באזוך פון רבי ישעי'לע מ'קערעסטיר אין פוטנאק אויף שבת, און עס ווערט דערמאנט אז הגה"ק האמרי מאיר מפוטנאק זי"ע האט תורה געזאגט ביי מלוה דמלכה לכבוד דעם גרויסן גאסט.

(קרעדיט: מופת הדור)
__



__

אז איינער קען מיר צופירען צו די ארגינאלע ארטיקל, אדער עכ"פ זאגן וועלעכע וואך עס איז געווען, וואלט איך הנאה געהאט.

הארזים האט געשריבן: ↑ מאנטאג מאי 22, 2023 5:18 pm

בנין בית הכנסת בעיר מילדוי יע"א שנבנה על ידי המסעות משה זצ"ל בשנת תרצ"א לפ"ק, אחר שהבית הכנסת העתיק נשרף באש.

ומסופר שפעם אחת ביקר הרה"ק אדמו"ר רבי שלום אליעזר האלבערשטאם זצוק"ל מראצפערט בעיר מילדוי, והלך לראות שם את הבית הכנסת והמקוה טהרה שבנה רבינו המסעות משה זצ"ל בזיעת אפים על טהרת הקודש ברב חומרות וכשרות, ובתכלית ההידורים, שעד אז לא היה שם מקוה כשירה כזה, והוטבו מאד בעיני הרה"ק זצוק"ל, ואמר אחר כך לרבינו זצ"ל: "מילדויער רב, איך בין אייך מקנא מיט אייער בית המדרש און מיט אייער מקוה"...

די ווערטער אויפן בנין "לשכני תדרשו ובאתם שמה", איז אויך געשטאנען אויף די בית הכנסת פונעם נהרי אפרסמון זי"ע אין פוטנאק.


אויף גוגל מאפעס:
https://maps.app.goo.gl/Spj8MVazqksJgPzAA

נאך אביסל איבערן בית הכנסת אין מילדוי:

נאכן שריפה פונעם אלטן בית הכנסת האט מען גלייך אנגעהויבן בויען די נייע ביהכ"נ, די קהילה האט זיך גענויטיגט אין געלט, האבן זיי זיך דאן געוואנדן צום עדוקאציע דעפארטמענט פון סלאוואקיי וואס זיי האבן געהאט א ספעציעלע פאנד פאר אזאלעכע צוועקן, און געבעטען אויב מען קען זיי צאלן פארן נייעם בנין, און בשכר זאת וועלן זיי א נאמען געבן פאר ביהכ"נ נאך טאמאס מאסאריק דער פרעזידענט.

למעשה איז געקומען א תשובה פונעם עדוקאציע דעפארטמענט אז היות מען שטייט יעצט סוף יאר איז די קאסע יעצט ליידיג, למעשה האט די ארטיגע קהילה מיט די הילף פון די טאון באצאלט פארן ביהכ"נ און מען האט נישט געגעבן די נאמען נאך מאסאריק.

(די בריוו האב איך ביי מיר, כהאב נאכנישט קיין רשות עס צו פובליצירן)


עס האט גענומען קנאפע 2 חדשים צו בויען די ביהכ"נ.
__

נאכן קריג איז די ביהכ"נ פארוואנדלט געווארן אין א שולע, און זיי האבן צוגעבויעט די חלק פון אינטערן בנין.
__

רעכטס פונעם ביהכ"נ איז געווען די תלמיד תורה בנין, די בנין קען מען זעהן אויפן אלטן פאסט קארטל הנ''ל, כהיום שטייט עס שוין נישט.

לינקס האט געוואוינט די מסעות משה זי"ע, אנפאנג האט ער געוואוינט מיט א שכן אינעם בנין, שפעטער קוקט אויס ווי ער האט געהאט די גאנצע בנין פאר זיך.

די בנין שטייט נאך כהיום, און קוקט אויס באוואוינט אין א גוטע מצב.

נסיעה לטשאטה לרגל יומא דהילולא קדישא של מרן הנטע שורק זי"ע, בראשות נכדו כ"ק הגה"צ אבד"ק טשאטה שליט"א