אידישע וועלט פארומס

שלום עליכם הרב שישא, אייער נקודה איז דערהערבאר (עי' תגובתי למעלה), אמער, קיין קלארער מקור ווייס מיר נישט דערויף, אדרבה, אפשר ווייסטו ערגעץ וואו דאס ווערט מפורש אראפגעשטעלט אלס יסוד?

שאץ מאץ האט געשריבן: געווענדליך איז דער ענין פון הסכמות אז א גרויסער איז מעיד מיט זיין הסכמה אויף איינעם וואס איז קלענער פון אים, אדער אויף א איד וואס איז נישט אזוי באקאנט אין די וועלט קומט א גדול און זאגט עדות אז דער מחבר איז אן ערליכע,

ממילא כגון דא איז ביידע נישט שייך, הן די גרעסערע פון רבי'ן צו געבן א הסמכה (וכדברי רבינו להרב מקיוויאשד). והן אז דער רבי איז געוועהן באוואוסט מיט זיין קדושה און פאר זיין אייגענע פערזענדליכקייט האט ער נישט געדארפט קיין הסכמה,..

...מיין מיינונג איז אז גליונות דארפן אויסדריקלעך יא א הסכמה,

מקור ביטע..

שאץ מאץ האט געשריבן: געווענדליך איז דער ענין פון הסכמות אז א גרויסער איז מעיד מיט זיין הסכמה אויף איינעם וואס איז קלענער פון אים, אדער אויף א איד וואס איז נישט אזוי באקאנט אין די וועלט קומט א גדול און זאגט עדות אז דער מחבר איז אן ערליכע,

ממילא כגון דא איז ביידע נישט שייך, הן די גרעסערע פון רבי'ן צו געבן א הסמכה (וכדברי רבינו להרב מקיוויאשד). והן אז דער רבי איז געוועהן באוואוסט מיט זיין קדושה און פאר זיין אייגענע פערזענדליכקייט האט ער נישט געדארפט קיין הסכמה,

מנהלים: ביטע אפטיילן אט די אשכול, מחמת די אינטרעסאנטע חלקים דערפון, און לייגן די תגובות וועגן הסכמות לספרי רבינו אין רבינ'ס אשכול, און די חלקים פון הסכמות איבער גליונות לאזן דא.

מיין מיינונג איז אז גליונות דארפן אויסדריקלעך יא א הסכמה,

כ'מיין די נקודה איז נישט "גרעסער אדער קלענער", נאר די אנדערע נקודה וואס דו שרייבסט, אז עס איז געמאכט פאר איינעם וואס די וועלט קען אים נישט, - אדער נישט יעדער קען אים - אזוי ווי א השגחה אויף א געשעפט.

און די אמת אז עס איז א טראפעלע טיפער.

הסכמות האבן זיך אנגעהויבן טאקע "כלשונו" "הסכמות", אויב איינער דרוקט אן רשות. שפעטער איז עס אריבער אביסעל צו "ומצוה גדול להחזיק ביד המחבר, קחו ברכה אל תוך בתיכם" וכו'. פשוט געלט שטיצע. און הערשט ממש לעצטענס - רעלאטיוו - איז עס געווארן א פשוטע "הכשר".

סא, ביי די צייטן וואס מען האט געדריקט דעם רבינ'ס ספרים איז דאך נישט געווען מער איינגעפירט די "הסכמות" חלק אלס "אזהרה". און די חלק פון "שטיצן" איז אויך נישט געווען שייך, בלייבט נאר איבער די "הכשר חלק" נא דאס איז דאך זעכער נישט שייך, וכדלעיל.

שוועמל האט געשריבן: לענין האשכול,
איידער דו פרעגסט אויף גליונות, פרעג אויף מאמרים אין אייוועלט (לאו דוקא, אויך די אלע פארומס למיניהם) צי זיי ברויכן אן הסכמה.
איך רעד פון א מאמר וואס איינער שרייבט בדרך מוסר והשקפה.

יעצו האסטו אונז אפגעטון אויף שוועמעליש...

שוועמל האט געשריבן: לענין האשכול,
איידער דו פרעגסט אויף גליונות, פרעג אויף מאמרים אין אייוועלט (לאו דוקא, אויך די אלע פארומס למיניהם) צי זיי ברויכן אן הסכמה.
איך רעד פון א מאמר וואס איינער שרייבט בדרך מוסר והשקפה.

א פשוטע חילוק אויב איז דיין תגובה נישט ציניש.. א גליון וואס ווערט פארטיילט אין בתי מדרשים און פארקויפט אין מקוואות ווי יעדע בחור און יונגל קען עס ליינען איז ראוי צו פרעגן צו עס דארף א הסכמה, אבער לגבי אייוועלט איז א שמועס צווישן ידידים נייעס, השקפה, מעורר זיין אד"ג נישט קיין 'תורהדיגע' בלעטל, ודי.

זאל ער קומען האט געשריבן: דו האסט אנגעהויבן….

די וואך שבת איז ביי אונז אין ביהמ"ד אויסגעטיילט געווארן ליעפלעיטן פון ישיבת בית יוסף ד'נאווהארדאק.
א שיינער אפיל אז מ'זאל זיי געבן געלט, בית יעקב ואש ובית יוסף להבה וכו', און זיי ברענגען ארויס אז ליידער איז דא אסאך בחורים וואס פאלן ארויס פון די ישיבה'שע וועלט און זיי דרייען זיך אין די גאסן אין פראנקרייך, אבער די נאווהארדאקער ישיבה איז… קעניינע הארע וכו' וכו', און ס'דא דארט שיינע בילדער פון די אלטע משגיחים וראשי ישיבה און אויך פון די בחורים'לעך ווי זיי באקומען א גוט ווארט פון זייער ראש ישיבה, און אויך א שיין בילד וויאזוי זיי לערנען אין ישיבה.
זיצן דארט אלע בחורים'לעך ביים שיעור - אויפ'ן בילד - מיט קורצע פיאה'לעך אויף די אויער, און מיט פענסי גלעזער מען אויף די אויגן, און מהן אויפ'ן קאפ העכערן שטערן ממש ווי ס'שטייט אין פסוק והחכם עיניו בראשו…

קיינער פארשטייצעך האט נישט אפילו בטעות קיין הוט אדער רעקל - אפילו נישט דער מגיד שיעור וואס שטייט אויך ביים סטענדער אויבן אן פלעין מיט'ן ווייסן העמד און לערנט פאר.

קוק איך ווייטער אויף דעם בראשור אויפ'ן אנדערן בלאט:

דארט איז דא בילד וואו מ'זעט א גרופע בחורים'לעך פון הינטן, מ'זעט נאר זייערע רוקנס, אבער די פיאה'לע ווארפן זיך אויף די לופט, און זיי גייען אלע אנגעטון ביבער הוטן - חסידי'שע בחורים. נארמאל.

אבער די קעפשן ליינט זיך דארט: "בחורים דרייען זיך אין פראנקרייך."

דאס איז געהעריג סובלימינאל ברעין וואשינג אויפ'ן העכסטן סטאנדארט.
ווען מ'גייט אנגעטון מיט א ביבער הוט מיט לאנגע פיאות איז מען פון די בחורים וואס דרייען אין די גאסן אין פראנקרייך, און אויב גייט מען נישט קיין טלית קטן, און מ'האט די פיאות אויף די אויער, און מ'לערנט 'לופטיג' און א הוט/רעקל איז מען א בען טערע.

און מיינטס נישט אז אויב עטץ פארשטייטס נישט צו דעם סארט מארקעטינג איז עס נישטא.
ס'גייט אריין אין די טיפענישן פון די נשמה.

און נאכדעם וואונדערט מען זיך פארוואס דער בחור קומט אהיים נאך אפאר זמנים לערנען איז איזראעל און זעצט זיך צום טיש שבת ביינאכט אנעם הוט און בעקיטשע, און ער פארשטייט בכלל נישט וואס מ'וויל פון אים: מ'קען נישט זיין קיין ערליכער בחור אן א הוט ביים טיש ווען ס'איז אזוי הייס?…

דו האסט אנגעהויבן….

אוי געוואלד! דאס איז א ישיבה פאר שוואכע בחורים, יעדער פארשטייט די אינטערשיד פון יענע ישיבה און סתם א ישיבה.
א שטורעם אין א גלעזל וואסער. עס איז א איינפאכע עד פאר יענע ישיבה, ותו לא מידי.

שויתי'ניק האט געשריבן: ס'איז מיר לעצטענס שווער געווען...

א מכון (וואס טוישט זאכן) דארף א הסכמה?
א צייטונג\מאגאזין דארף א הסכמה?
א האטליין (טראכט נישט פון דיין קעגנער'ס) דארף א הסכמה?
וכו'. וכו'.

לכאו' דארף מען אריינגיין אין די שורש\מקור דערפון.
פ"וו ברויך מען בכלל הסכמות?
איז שייך היינט צו האבן א הסכמה?
אויב האב איך געטראפן א רב\רבי\ראה"כ\ראש ישיבה... מיינט עס טאקע אן הסכמה לויט די תקנה פון הסכמות?

ווי איז יא אדער נישט שייך אן הסכמה?
וועם איז עס נוגע, און ווער קען זיך ארויסדרייען דערפון... וכו'.

אפשר טוישן דעם קעפל?

לפי דעתי (נישט עניות...) איז די גדר פון א 'הסכמה' ווי פאלגענד: ווען איינער איז מו"ל א ספר סיי בהלכה, השקפה, אד"ג איז פארשטענדליך אז בעפאר מ'איז ממלא די של ראש מיט דברי תורה זאל עס זיין פון א ריינע מקור, ווי הגה"ק רבי שימעלע זשלעחובער זצ"ל האט געזאגט (הובא בספר נהרי אש), השקפה געדריקט אין א צייטונג איז שעדליך, נייעס ממילא ווייל מ'איז גארנישט מקבל, אבער השקפה? דאס זעלביגע דא, מ'קען מחלק זיין צווישן א צייטונג אין א גליון, צווישן די תורה טיימ'ס און להבדיל א ספר.

מחותן האט געשריבן: זאלער, דיין תגובה אויפן פראנקרייך ישיבה איז געשריבען מחמת חסרון ידיעה איז נישט אין פלאטץ, און מעגליך מען דארף עס אויסמעקן.
די ישיבה איז היינט צוטאגס די לעצטע רעטונגס ברעט פאר גאר אסאך ״היימישע בחורים״, ער נעמט אלעס אפילו גאר שוואכע בחורים און ער ברענגט זיי צירוק אריין אין ציוועלאזציע אלץ מענטשן און אלץ אידן, ער איז די זעלבע גאטונג ישיבה ווי ר׳ יואל ראטה׳ס ישיבה אבער ער ארבייט מיט גאר א אנדערע מהלך ווי ר׳ יואל און מיט אנדערע רוזעלטאטען.
זיינע צעטליך זאגען וואס די ישיבה איז, ער דארף נישט פאפען און לייגען פאלטשע פיקטשערס פון בחורים מיט ביבער היטען ווייל ער האט נישט די סארט בחורים.

האסט געזען דעם בראשור פון וואס איך רעד אויף די טישן די וואך אין ביהמ"ד?
לויט ווי איך האב עס אפגעליינט, רעדט "די בראשור פון וואס איך רעד" נישט פון די פראנקרייכע ישיבה פאר די היימישע בחורים וואס מאכט זיי פאר מענטשן - פון וואס דו רעדסט, נאר פון נאווהארדאק - א געהעריגע ישיבה פאר ליטווישע וואוילע בחורים וואס זענען אין די ציוויליזאציע, נאר ער דארף פשוט אויפרטייבן פינאנציאלע הילף, און בדרך אגב וויל ער ווייזן א שטיקל מה בין בני לבין חמי… מיט א סובלימינאלע מעסעדזש וואס גייט אריין טיף אין קאפ פאר אלע וואס זעען עס, אלע קליינע קינדער אויך.
און איך רעד אפילו נישט פון די אדער אנדערע ישיבה, איך רעד בסך הכל פונעם 'בראשור' און פונעם מעסעדזש וואס קומט ארויס דערפון - אז מ'דארף וואטשן.

דאכטצעך אז ביסט זעך טועה, זינט יענע ישיבה אין פראנקרייך הייסט נאווארדהאק.

מחותן האט געשריבן: זאלער איר האט א טעות, ווי קנאפער האט שוין געשריבען.

נאווהארדאק איז אריין אין די ליין פון די סארט תלמידים, הגם אז זיי האבן אויך געהעריגע פיינע בחורים,
זייער בראשור איז קונצליש אויסגעשטעלט, וויבאלד מען קען דאך נישט אלעס ארויסשרייבען ברחל ביתך הקטנה..

'נאווהארדאק' ברענגט מיט זיך א דערהויבענע נאמען, ווער רעדט נאך ווען עס איז דערביי בייגעלייגט א בילד פון א 'התבודדות' שטיבל, כידוע איז דער אלטער געזעצען אין אשטובל אין וואלד פאר יארן. דעריבער בין איך דן 'זאלער' לכף זכות אז די בילד שטימט נישט מיט די נאמען, שמא קא גרים!

SPUSMN האט געשריבן: דער שאלה פונעם פותח האשכול צו "דארפן ״גליונות״ האבן א הסכמה?" איז לכאורה נאר פאר דער וואס קוקט נישט קיין אינטערנעט.

דער וואס קוקט יא (אפילו מיט א פילטער), דער וואס פרעגט גוגל זיינע שאלות, זוכט אין היברו בוקס ווען עס איז אים שווער א גמרא אדער א מאמר חז"ל, דער דארף זיך פרעגען שטערקערע קשיות ווי וויאזוי קוקט מען אריין אין א גליון וואס ליגט אין בית המדרש און האט נישט קיין הסכמה.

טו wראנגס דאזנט מעיק ווען רייט.
מי שאכל שום וריחו נודף יחזור ויאכל שום ויהי' ריחו נודף יותר?
עטליעסט אין ביהמ"ד זאל אלעס זיין מיט אן השגחה. נייין?

אפשר זאל יעדער וואס האט עניוועי אינטערנעט נאר עסן מיט אן או יא השגחה? (עקסטרעימע משל טו סטרעס די פוינט…).

SPUSMN האט געשריבן: דער שאלה פונעם פותח האשכול צו "דארפן ״גליונות״ האבן א הסכמה?" איז לכאורה נאר פאר דער וואס קוקט נישט קיין אינטערנעט.

דער וואס קוקט יא (אפילו מיט א פילטער), דער וואס פרעגט גוגל זיינע שאלות, זוכט אין היברו בוקס ווען עס איז אים שווער א גמרא אדער א מאמר חז"ל, דער דארף זיך פרעגען שטערקערע קשיות ווי וויאזוי קוקט מען אריין אין א גליון וואס ליגט אין בית המדרש און האט נישט קיין הסכמה.

די שאלה איז פאר די 'קינדער' פון די וואס קוקען די אינטערנעט....