מפענח נעלמים - פונעם סעריע "עתיקא קדישא" ניגונים לבית ראזוואדאוו וראפשיץ
מיטן אייבערשטענס הילף וועלן מיר פראבירן צו מפענח זיין די מקורות הניגונים פונם סעריע "עתיקא קדישא", ניגונים וואס ר' איטשע דאמען ז"ל פלעגט זינגען שב"ק ויו"ט, בעיקר ניגונים וואס שטאמען מבית ראזוואדאוו, דזיקוב, און ראפשיץ, ארויסגעגעבן און געזינגען דורך זיין זין ר' ירמי' דאמען נ"י. ועל פי בקשת הרבים האבין מיר געמאכט פאר דעם א באזונדערע אשכול.
ר' איטשע איז געבוירען אין שטאט ראזוואדאוו אין יאר תרע"ב צו ראזוואדאווע חסידים, ר' איטשע האט זיך געווייקט בעיקר ביי הרה"ק אפרים'ל מראזוואדאוו זצ"ל (נכד הרה"ק רבי משה'לע זי"ע), און ביי זיינע צוויי זיהן, הרה"צ רבי נפתלי הי"ד און הרה"צ רבי משה'לע הי"ד, ווי אויך איז ער געפארן לערנען קיין דזיקוב, נאכן קריג איז ר' איטשע ז"ל ארויף קיין ארץ ישראל און געווארן א בעלזער חסיד. דא קענט איר ליינען א ליינען א אינטערוויו מיט ר' ירמי' מער איבער זיין פאטער און וועגען די סעריע עתיקא קדישא.
----- חלק 1 - ליל שבת----- צו הערן דעם אלבום
1. שבת איז טייער -שטאמט פון ??, כאטשיג דאס איז נישט קיין ראזוואדאווער ניגון זינגט דאס ר' ירמי' צוליב דעם וואס זיין טאטע ר' איטשע ז"ל פלעגט אייביג אנהייבן מיט דעם לידל די שבת טיש
2. שלום עליכם, ריבון, אשת חיל - א)אויף שלום עליכם זינגט ער א ראזוואדאווער ניגון ב)אויף רבון כל העולמים זענען די תנועות מער ווייניגער וויאזוי מען האט געזאגט אין גאליציע ג)אויף מלאכי השלום זינגט ער א דזיקובער? ניגון וואס ווערט אויך געזינגען אין סטיטשין אויף מה ידידות און אין באבוב אויף מזמור לדוד ד)און אויף אשת חיל זינגט ער די באקאנטע ניגון מיוחס צום ראפשיצער רב זי"ע
3. אתקינו סעודתא -??
4. ניגוני שמחה (2) - א)די ערשטע ניגון האט מחבר געוועהן דער קדושת ציון מבאבוב הי"ד ב)די צווייטע ניגון ??
5. משוך חסדך -א אלטע ירושלימער ניגון געזינגען אויף טובים מאורות, באקאנט אין קארלין און אין סלונים, יש אומרים אז דאס האט ארויפגעברענגט קיין ירושלים הרה"צ רבי נפתלי חיים מדזיקוב זצ"ל, אין סאטמאר זינגט מען דאס ימים נוראים אויף קדיש נאכדעם וואס דער סאטמארער רבי זי"ע האט דאס געהערט זינגען אין ארץ ישראל אויף טובים מאורות בשנת תרצ"ב
6. מה ידידות -די ניגון איז מיוחס צום ראפשיצער רב זי"ע, באקאנט אויפן פיוט סגולתי, ווי באקאנט האט מען אין ראזוואדאוו געזינגען אסאך ניגונים אויף מה ידידות דורכאויס די יאר, דעם ניגון האט מען געזינגען צוווישען פסח און שבועות
7. מעין עולם הבא -אן אלטע ניגון וואס ווערט אויך געזינגען אין חב"ד, אין ברסלב זינגט מען דאס (אן דער ערשטער פאל) אויף די ווערטער אבינו מלכינו וכו' מאן דיתיב, די ניגון זעהט זיך אויס האט גארנישט מיט ראזוואדאוו
8. יום שבת קודש -??
9. לקל אשר שבת -דאס האט מען געזינגען אין ראזוואדאוו ביו"ט וחל המועד שחל בשבת, די אנדערע וואכען האט מען געזינגען די באוויסטע מלאכים ושרפים ניגון
10. כל מקדש (אודה) -די ניגון שטאמט פון ??, ר' איטשע דמן ז"ל פלעגט דאס זינגען אויף קול מקדש, ווי אויף אויף אודה, מ'קען הערן ר' איטשע ז"ל זינגט דאס אויף אודה צוזאמען מיט ר' ירמי' אלץ קינד לכבוד זיין בר מצוה
----- חלק 2 - יום השבת----- צו הערן דעם אלבום
1. קל אדון -??
2. ישמח משה -נתחבר ע"י החזן שמואל גאזינסקי ע"ה, געזינגען דורך עטליכע חזנים נאך פארן קריג
3. ביומא דשבתא - ??
4. אסדר לסעודתי -שטאמט פון דיזקוב, ווערט אויך געזינגען דורך ר' נפתלי הורוביץ
5. ברוך השם יום יום -??
6. וואלץ -מקור ??, ר' איטשע פלעגט דאס זינגען אויף קל אדון (אנהייב ברענגט ער א ריקארדינג ווי ר' איטשע ז"ל זינגט דאס מיט זיין ר' ירמי' לכבוד זיין בר מצוה)
7. שבת היום -א באקאנטע ניגון וואס די וועלט זינגט אויף יבנה המקדש נתחבר ע"י ??
8. ממקומך -דער ניגון פלעגט נאך די זיידע פון ר' איטשע ז"ל זינגען, די ניגון במקורו קומט פון דברי ישראל ממודזיץ זי"ע
9. ברוך קל עליון - א מארש פון רבי אשר'ל רימנובער זי"ע
10. מחרוזת (3) ניגוני שמחה - א)א צאנזער הקפה ניגון וואס מען זינגט אויך אין באבוב ב)?? ג)מיוחס צום ראפשיצער רב זי"ע, ווערט געזינגען שביעי של פסח אויף ויושע השם
----- חלק 3 - רעוא דרעוין----- צו הערן דעם אלבום
1. ניגוני התעוררות (2) -(קודם זינגט ער א תנועה זעהט זיך אויס עפעס אייגענס) א)די ערשטע ניגון איז זייער באקאנט, מאנעכע זינגען דאס אויף ידיד נפש, דער קלויזנבורגער רב זצ"ל פלעגט דאס זינגען אויף אשת חיל ב)אויף מעין עולם הבא זינגט ער א ראפשיצער ניגון, מען זינגט דאס אין סטיטשין אויף במצות שבת, ווי אויך אין פארשידענע הויפן ווי אין סיגוט אויף אזמר בשבחין, אין מונקאטש אויף מלך אביר, אין פיטסבורג אויף אשת חיל
2. קל מסתתר -א צאנזער ניגון, אין קשאנוב און אויך היינט אין באבוב זינגט מען דאס אויף שבת היום, דער שינאווער רב זי"ע פלעגט דאס זינגען אזמר בשבחין, (לכתחילה האט מען דאס געזינגען אין באבוב ר"ח אויף ברכו נפשי, אבער די הויעכע פאל איז אנדערש אין באבוב (מקור: מגן אבות עמוד תל"ה)
3. שבת היום -ר' ראובן פרץ קויפמאן הי"ד מחסידי באבוב
4. אודה -די ערשטע חלק ??, און די לעצטע חלק קומט פון א שטיקל פון יוסעל'ע רויזענבלאט'ס ז"ל גשם
5. שמחה ניגון -א ראפשיצער קדיש ניגון, ס'דא וואס זענען דאס מייחס צום רבי'ן רבי הערש זי"ע, אין באבוב זינגט מען עס (אביסל שטאטער) אויף קל מסתתר
6. יצוה (בבואו/אתקינו/מזמור)- לכאורה זינגט ער די של"ס זמירות אזוי ווי מען האט דאס געזינגען אין ראזוואדאוו (אבער ווייס איך נישט פון ווי די ניגונים שטאמען) א)בבואו מאדום שטאמט פון ??? ב)אתקינו סעודתא זאגט מען א נוסח ג)בני היכלא שטאמט פון ?? ד)מזמור לדוד זינגט מען 3 מאל אויף 3 אנדערע ניגונים 1) ?? 2) די ראפשיצע "אמונים" ניגון (אבער שנעל אפגעכאפט) 3) ??
7. דרור יקרא -??
8. ברוך קל עליון -א ראזוואדאווער ניגון וואס ר' איטשע דאמען ז"ל פלעגט דאס זינגען צומאל אויף ממקומך אדער אויף טל, און ר' ירמי' האט דאס צוגעפאסט אויף ברוך קל עליון
9. יום זה מכובד -מען איז דאס מייחס אלץ א דינובער ניגון, מען זינגט דאס אויך אין באבוב
10. שיר המעלות, וואלץ - א)די וואלץ אויף שיר המעלות זינגט מען אויך אין באבוב ווי א שטאטע ניגון, און מען איז עס מייחס צום ראדאשיצער זי"ע, אנדערע זענען דאס מייחס צום קאליבער זי"ע ב)נאכדעם איז דא א וואלץ וואס דאס איז די ראזוואדאווער אין קצבה, וואס ווערט אויך געזינגען אין תולדות אהרן ביי די זעקסטע הקפה
יבואו המבינים והידענים וישלימו
ר' איטשע איז געבוירען אין שטאט ראזוואדאוו אין יאר תרע"ב צו ראזוואדאווע חסידים, ר' איטשע האט זיך געווייקט בעיקר ביי הרה"ק אפרים'ל מראזוואדאוו זצ"ל (נכד הרה"ק רבי משה'לע זי"ע), און ביי זיינע צוויי זיהן, הרה"צ רבי נפתלי הי"ד און הרה"צ רבי משה'לע הי"ד, ווי אויך איז ער געפארן לערנען קיין דזיקוב, נאכן קריג איז ר' איטשע ז"ל ארויף קיין ארץ ישראל און געווארן א בעלזער חסיד. דא קענט איר ליינען א ליינען א אינטערוויו מיט ר' ירמי' מער איבער זיין פאטער און וועגען די סעריע עתיקא קדישא.
----- חלק 1 - ליל שבת----- צו הערן דעם אלבום
1. שבת איז טייער -שטאמט פון ??, כאטשיג דאס איז נישט קיין ראזוואדאווער ניגון זינגט דאס ר' ירמי' צוליב דעם וואס זיין טאטע ר' איטשע ז"ל פלעגט אייביג אנהייבן מיט דעם לידל די שבת טיש
2. שלום עליכם, ריבון, אשת חיל - א)אויף שלום עליכם זינגט ער א ראזוואדאווער ניגון ב)אויף רבון כל העולמים זענען די תנועות מער ווייניגער וויאזוי מען האט געזאגט אין גאליציע ג)אויף מלאכי השלום זינגט ער א דזיקובער? ניגון וואס ווערט אויך געזינגען אין סטיטשין אויף מה ידידות און אין באבוב אויף מזמור לדוד ד)און אויף אשת חיל זינגט ער די באקאנטע ניגון מיוחס צום ראפשיצער רב זי"ע
3. אתקינו סעודתא -??
4. ניגוני שמחה (2) - א)די ערשטע ניגון האט מחבר געוועהן דער קדושת ציון מבאבוב הי"ד ב)די צווייטע ניגון ??
5. משוך חסדך -א אלטע ירושלימער ניגון געזינגען אויף טובים מאורות, באקאנט אין קארלין און אין סלונים, יש אומרים אז דאס האט ארויפגעברענגט קיין ירושלים הרה"צ רבי נפתלי חיים מדזיקוב זצ"ל, אין סאטמאר זינגט מען דאס ימים נוראים אויף קדיש נאכדעם וואס דער סאטמארער רבי זי"ע האט דאס געהערט זינגען אין ארץ ישראל אויף טובים מאורות בשנת תרצ"ב
6. מה ידידות -די ניגון איז מיוחס צום ראפשיצער רב זי"ע, באקאנט אויפן פיוט סגולתי, ווי באקאנט האט מען אין ראזוואדאוו געזינגען אסאך ניגונים אויף מה ידידות דורכאויס די יאר, דעם ניגון האט מען געזינגען צוווישען פסח און שבועות
7. מעין עולם הבא -אן אלטע ניגון וואס ווערט אויך געזינגען אין חב"ד, אין ברסלב זינגט מען דאס (אן דער ערשטער פאל) אויף די ווערטער אבינו מלכינו וכו' מאן דיתיב, די ניגון זעהט זיך אויס האט גארנישט מיט ראזוואדאוו
8. יום שבת קודש -??
9. לקל אשר שבת -דאס האט מען געזינגען אין ראזוואדאוו ביו"ט וחל המועד שחל בשבת, די אנדערע וואכען האט מען געזינגען די באוויסטע מלאכים ושרפים ניגון
10. כל מקדש (אודה) -די ניגון שטאמט פון ??, ר' איטשע דמן ז"ל פלעגט דאס זינגען אויף קול מקדש, ווי אויף אויף אודה, מ'קען הערן ר' איטשע ז"ל זינגט דאס אויף אודה צוזאמען מיט ר' ירמי' אלץ קינד לכבוד זיין בר מצוה
----- חלק 2 - יום השבת----- צו הערן דעם אלבום
1. קל אדון -??
2. ישמח משה -נתחבר ע"י החזן שמואל גאזינסקי ע"ה, געזינגען דורך עטליכע חזנים נאך פארן קריג
3. ביומא דשבתא - ??
4. אסדר לסעודתי -שטאמט פון דיזקוב, ווערט אויך געזינגען דורך ר' נפתלי הורוביץ
5. ברוך השם יום יום -??
6. וואלץ -מקור ??, ר' איטשע פלעגט דאס זינגען אויף קל אדון (אנהייב ברענגט ער א ריקארדינג ווי ר' איטשע ז"ל זינגט דאס מיט זיין ר' ירמי' לכבוד זיין בר מצוה)
7. שבת היום -א באקאנטע ניגון וואס די וועלט זינגט אויף יבנה המקדש נתחבר ע"י ??
8. ממקומך -דער ניגון פלעגט נאך די זיידע פון ר' איטשע ז"ל זינגען, די ניגון במקורו קומט פון דברי ישראל ממודזיץ זי"ע
9. ברוך קל עליון - א מארש פון רבי אשר'ל רימנובער זי"ע
10. מחרוזת (3) ניגוני שמחה - א)א צאנזער הקפה ניגון וואס מען זינגט אויך אין באבוב ב)?? ג)מיוחס צום ראפשיצער רב זי"ע, ווערט געזינגען שביעי של פסח אויף ויושע השם
----- חלק 3 - רעוא דרעוין----- צו הערן דעם אלבום
1. ניגוני התעוררות (2) -(קודם זינגט ער א תנועה זעהט זיך אויס עפעס אייגענס) א)די ערשטע ניגון איז זייער באקאנט, מאנעכע זינגען דאס אויף ידיד נפש, דער קלויזנבורגער רב זצ"ל פלעגט דאס זינגען אויף אשת חיל ב)אויף מעין עולם הבא זינגט ער א ראפשיצער ניגון, מען זינגט דאס אין סטיטשין אויף במצות שבת, ווי אויך אין פארשידענע הויפן ווי אין סיגוט אויף אזמר בשבחין, אין מונקאטש אויף מלך אביר, אין פיטסבורג אויף אשת חיל
2. קל מסתתר -א צאנזער ניגון, אין קשאנוב און אויך היינט אין באבוב זינגט מען דאס אויף שבת היום, דער שינאווער רב זי"ע פלעגט דאס זינגען אזמר בשבחין, (לכתחילה האט מען דאס געזינגען אין באבוב ר"ח אויף ברכו נפשי, אבער די הויעכע פאל איז אנדערש אין באבוב (מקור: מגן אבות עמוד תל"ה)
3. שבת היום -ר' ראובן פרץ קויפמאן הי"ד מחסידי באבוב
4. אודה -די ערשטע חלק ??, און די לעצטע חלק קומט פון א שטיקל פון יוסעל'ע רויזענבלאט'ס ז"ל גשם
5. שמחה ניגון -א ראפשיצער קדיש ניגון, ס'דא וואס זענען דאס מייחס צום רבי'ן רבי הערש זי"ע, אין באבוב זינגט מען עס (אביסל שטאטער) אויף קל מסתתר
6. יצוה (בבואו/אתקינו/מזמור)- לכאורה זינגט ער די של"ס זמירות אזוי ווי מען האט דאס געזינגען אין ראזוואדאוו (אבער ווייס איך נישט פון ווי די ניגונים שטאמען) א)בבואו מאדום שטאמט פון ??? ב)אתקינו סעודתא זאגט מען א נוסח ג)בני היכלא שטאמט פון ?? ד)מזמור לדוד זינגט מען 3 מאל אויף 3 אנדערע ניגונים 1) ?? 2) די ראפשיצע "אמונים" ניגון (אבער שנעל אפגעכאפט) 3) ??
7. דרור יקרא -??
8. ברוך קל עליון -א ראזוואדאווער ניגון וואס ר' איטשע דאמען ז"ל פלעגט דאס זינגען צומאל אויף ממקומך אדער אויף טל, און ר' ירמי' האט דאס צוגעפאסט אויף ברוך קל עליון
9. יום זה מכובד -מען איז דאס מייחס אלץ א דינובער ניגון, מען זינגט דאס אויך אין באבוב
10. שיר המעלות, וואלץ - א)די וואלץ אויף שיר המעלות זינגט מען אויך אין באבוב ווי א שטאטע ניגון, און מען איז עס מייחס צום ראדאשיצער זי"ע, אנדערע זענען דאס מייחס צום קאליבער זי"ע ב)נאכדעם איז דא א וואלץ וואס דאס איז די ראזוואדאווער אין קצבה, וואס ווערט אויך געזינגען אין תולדות אהרן ביי די זעקסטע הקפה
יבואו המבינים והידענים וישלימו
