מונקאטש פארמאגט גאר א הייליגע אוצר ווי עס ווערט געזינגען פון די הייליגע בני יששכר זי"ע און פון ניגונים אמאהל נאך מקומות פון פריערדיגע צדיקים ווי די רביים זענען געפארען ווי למשל וואס מהאט געזינגען אין שינאווא און היינט מיט די פארצייטישע טעם ווי כ"ק אדמו"ר ממונקאטש שליט"א פארפאסט ניגונים און פון נאך געלוגנע מחברים בדורינו
אבער א מקור אז מוויל וויסען וואס איז איינגענס און וואס איז פון למשל שינאווא צו א אנדרע מקום עפנען מיר די אשכול
און אז איינער קען אהער ברענגין ריקארדינגס פוו די הייליגע אוצר הנגינים און די הייליגע תנועות מלא חן אויב ס'מותר פארשטייט זיך וועט מען קענען ממלא זיין א חלל וואס הערשט פון די חצר
1 שלום עליכם ניגון איז א צאנז ניגון לכאורה רבי אביש מאיר'ס 2 די מלך אביר איז א ראפשיצער ניגון וואס די וועלט זינגט אויף אין כאלוקינו צו ופתח לנו ביי מלוה מלכה
עס איז דא עפעס א מעשה מיט איינע פון די רבי'ס אז ער איז געפארען קיין צאנז און געהערט דעם שלום עליכם ניגון און איז זייער נתרגש געווארען און פון דעמאלץ האט מען אין מונקאטש געזינגען די ניגון ווער סגדענקט אזאנס זאל אריין קומען מיט די פרטים
בריך שמיה זייער זייער ענליך צו א דזיקובע ניגון הרה"ק רבי אליעזר צו באבוב זינגט עס אויך עפעס אזוי האב איך געהערט ברוך אלוקינו איז די שבת שלום ומבורך אין נאדבורנא די מקור האב איך פארגעסין ?
זייענדיג עוסק צו מפענח זיין די ניגונים האב איך געכאפט אז חוץ די שווערקייט צו דערגיין זייער מקור צוליב עס איז גאר אלטע ניגונים איך רעדט נישט פון אלע א טייל
בנוסף לזה די חצרות פון יוצ"ח פוו בית ראפשיץ בני יששכר צאנז באבוב מונקאטש דינוב קלויזענבורג סטוטשין בלאזוב קיוואשד וכו ' זינגען ביידע פון ביידע למשל באבוב זינגט אסאך דינוב ניגונים און מונקאטש זינגט צאנז ניגונים צו ראפשיץ דזיקוב
סאיז געקניפט און געבינדען הן זיי האבון זיך משדך גוועהן ממילא אסאך זענען אייניקלעך פון ביידע און הן געפארען אלס תלמיד די צדיקים איינער צום אנדערן
עס איז דא עפעס א מעשה מיט איינע פון די רבי'ס אז ער איז געפארען קיין צאנז און געהערט דעם שלום עליכם ניגון און איז זייער נתרגש געווארען און פון דעמאלץ האט מען אין מונקאטש געזינגען די ניגון ווער סגדענקט אזאנס זאל אריין קומען מיט די פרטים
איך האב היינט געזען ברעגען אז דער שם שלמה פלעגט אסאך פארן קיין צאנז אויף שבתים און ימים טובים.
יישר כח די באקאנטע הקפה ניגון ווער האט עס טאקע מחבר גוועהן ?
נאט אייך דעם מפתח
Inside.jpg (206.73 KiB) געזען 1623 מאל
שטייט דאך כמעט גארנישט אויף די אלטע ניגונים, א חלק האט מען שוין גערעדט דא אויבן, אביסל מוסיף זיין:
ו. הללו איז מיוחס צים בני יששכר זי"ע ביי אנדערע דינובע גזע'ס ח. די זעקסטע הקפה ניגון האט מחבר געווען ר' חיים דוד בלום הי"ד ט. מעין עולם הבא האט מחבר געווען דער אמרי שאול ממאדזיץ זי"ע צו די חתונה פון זיין טאכטער בשנת תרצ"ב מיט אן אייניקל פונעם תפארת שמואל מאלכסנדר זי"ע - דער ניגון איז מפורסם אין אלכסנדר אויכט יא. א ראפשיצע ניגון באקאנט אויף קדש ורחץ בחצרות ראפשיץ און חסל סידור פסח אין דזשיקוב
יישר כח די באקאנטע הקפה ניגון ווער האט עס טאקע מחבר גוועהן ?
נאט אייך דעם מפתח
Inside.jpg
שטייט דאך כמעט גארנישט אויף די אלטע ניגונים, א חלק האט מען שוין גערעדט דא אויבן, אביסל מוסיף זיין:
ו. הללו איז מיוחס צים בני יששכר זי"ע ביי אנדערע דינובע גזע'ס ח. די זעקסטע הקפה ניגון האט מחבר געווען ר' חיים דוד בלום הי"ד ט. מעין עולם הבא האט מחבר געווען דער אמרי שאול ממאדזיץ זי"ע צו די חתונה פון זיין טאכטער בשנת תרצ"ב מיט אן אייניקל פונעם תפארת שמואל מאלכסנדר זי"ע - דער ניגון איז מפורסם אין אלכסנדר אויכט יא. א ראפשיצע ניגון באקאנט אויף קדש ורחץ בחצרות ראפשיץ און חסל סידור פסח אין דזשיקוב
רבי חיים דוד האט עס מחבר גוועהן די הקפה ניגון פאר מונקאטש ?
עס איז דא עפעס א מעשה מיט איינע פון די רבי'ס אז ער איז געפארען קיין צאנז און געהערט דעם שלום עליכם ניגון און איז זייער נתרגש געווארען און פון דעמאלץ האט מען אין מונקאטש געזינגען די ניגון ווער סגדענקט אזאנס זאל אריין קומען מיט די פרטים
איך האב היינט געזען ברעגען אז דער שם שלמה פלעגט אסאך פארן קיין צאנז אויף שבתים און ימים טובים.
א מעשה פלא ווען דישם שלמהאיז געווען איןצאנזאויף די אנדערע טעג פסח, האט ער בשעת מוסף געפילט אן אור פון שבועות, און בשעת די הייליגע רב האט געדאווענט פאר'ן עמוד האט ער בטעות געזאגט ואת מוסף יום חג השבועות הזה און שנעל זיך צוריקגעכאפט חג הפסח הזה,דער שם שלמה איז געווען אזוי מרוגש אז ער האט געשפריט די זעלבע ווי די צאנז'ע רב האט ער ביי מיטאג טיש געשטעלט וויין.
גילוי דעת שלא יאמרו מדשתקי רבנן שמע מינה ניחא להו, זענען מיר מוחה אויף כבוד התורה!
די מנחת אלעזר איז געווען גאר א שיינע בעל תפילה און בעל נוסח. זייענדיג אן אייניקל פון בני יששכר מבית אביו און פון זשיקוב/ראפשיץ (2 מאל) מבית אמו איז פארשטענדליך פון ווי דאס איז געקומען. איך האב געליינט אמאל אין א ביכל ווי איינער (קוקט אויס א פרייער אדער פון די ציונים) באשרייבט די שטאט מונקאטש, שרייבט ער אז ראש השנה נאכן ענדיגן דאווענען פלעגן חזנים און אוהבי שיר גיין הערן די מנח"א דאווענען.
רבותינו האט געשריבן:
אזמר בשבחין ? כל מקדש ? אז ביום השביעי ? אסדר לסעודתא שבת בייטאג ? הודו להשם כי טוב הלל ? דינוב ? פתחו לי ? אפשר בני יששכר כי לו נאה פסח ?
כל מקדש וואס מ'זינגט יעדע וואך איז נתחבר געווארן נאכן קריג, אפשר דורך ר' מאיר דים. שבת שקלים און החודש זינגט מען די ניגון פון מוסף יוצרות, אן אלטע גאר ווארעמע ניגון
ס'דא א ניגון וואס ר' הערשל'ע מ'קרעטשניף (היינט די יארצייט) האט ארויפגעלייגט אויף די ווערטער "פארו עלי ופארי עליו". דאס איז נתחבר געווארן דורכ'ן מונקאטש'ע רב אין די כ' אדער ל' יארן
בריך שמיה זייער זייער ענליך צו א דזיקובע ניגון הרה"ק רבי אליעזר צו באבוב זינגט עס אויך עפעס אזוי האב איך געהערט ברוך אלוקינו איז די שבת שלום ומבורך אין נאדבורנא די מקור האב איך פארגעסין ?
ביסט זיכער אז בריך שמי' איז א זשיקוב'ע ניגון? ליגט מיר אין קאפ אז ס'איז פון בני יששכר און איז אויף עפעס אן אופן אנגעקומען קיין צאנז. אין באבוב זינגט מען עס אויף יום שבתון
די ניגון אויף בני היכלא (לכאורה אויך פון בני יששכר) האב איך שוין געהערט אויף עטליכע פלעצער: מונקאטש, דינוב, וואדריזש (נוסח קיוויאשד) און טאהש און איבעראל זינגט מען עס אנדערש.
די "שרף" פון טאהש איז געווען א תלמיד פונעם צמח דוד און זיין זון ר' אלימלך האט זיך געדרייט ביים שם שלמה, אזוי איז אנגענומען ניגוני דינוב קיין טאהש
און מונקאטש היינט זינגט מען שביעי של פסח די ויושע ניגון וואס מ'זינגט אין סאטמאר. שמעתי אז דאס האט די רב געברענגט פון סאטמאר. אויך די ניגון ביי בשמים פרייטאג-צו-נאכטס איז פון די סאטמאר'ע נענועים ניגון