באמערקונגען און רעאקציעס אויף אידישע ליטעראטור
מיר פארמאגן א געוואלדיגן געשמאק אין ליינען און מיר האבן צומאל באמערקונגען, רעקאמענדאציעס, קאמענטארן איבער אידישע ליטעראטור, שריפט און ווערק דורך אידישע שרייבער.
דעם יום טוב האב מיר געליינט א טייל פון די אויסגאבעס וועלכע מיר האבן זיך איינגעהאנדלט און מיר וועלן פרובירן געבן ריכטיגע אפשאצונגען איבער די ווערק.
איך וועל אנהויבן מיט אן ארטיקל וואס האט מיר בארירט ביז די טיפסטע געפילן, כ'האב זיך געשפירט אויף א ווילדע רייד פון עמאציעס, און עס האט מיר איבערגענומען ביז די ביינער.
מען רעדט דא פון אן ארטיקל געשריבן דורך ר' דוד וועבער אין דער מאמענטמאגאזין, ער אינטערוויואירט א איד, מיט א פערזענליכער געשיכטע, סיי דאס אז א מענטש זאל זיך אזוי עפענען, די געשיכטע פאר זיך, און די וועג וויאזוי דאס איז אראפגעלייגט, כ'האב זיך ממש געשפירט דארט אויפ'ן סצענע אין שפיטאל, עס האט מיר ממש באנומען און געברענגט אזא ליבשאפט צו מיין פאמיליע נאכ'ן ליינען ארטיקל, איך האב שוין לאנג נישט געליינט אזא פוליצער ארטיקל און כ'האב דאס אוועקגעלייגט צו קענען איבערליינען.
דעם קומענדיגן ארטיקל וואס כ'האב הנאה געהאט איז געווען פון הרב יואל גאלד, אויך געדרוקט אין מאמענטכ'האב עס געגליכן ווייל עס האט מיר אויפגעדעקט אינפא איבער דעם פערזענליכקייט, כ'האב נישט געוואוסט אז ער איז אויפגעוואקסן אין וויליאמסבורג און דאס איז דער באדייט פון אן ארטיקל וואס דו נעמסט מיט וויסנשאפט, ווערסט עפעס געוואויר.
איך מוז עס גיבן פאר דער איד, כ'האב דערווייל געליינט א חלק פון דעם רייזע קיין אוקראינע ביילאגע, דאס איז עפעס א פרעצעדענטלאזע ווערק, דאס שיקן אן אייגענער שרייבער צו א לאנד אין קריגס צייטן און די ארבעט וואס זיי האבן אהערגעשטעלט מיט די מאפעס און ארטיקלען דארט, ס'איז עפעס העכסט געוואלדיג, די אוקראינישע ביילאגע האט געלייגט אין שאטן אלע איזראעלישע אויסגאבעס וואס האבן געדעקט דעם רייזע פון דזשורנאליסטן, ס'איז אפילו נישט געקומען נאנט, ארי ווייזער איז דער שרייבער, און איך זע אז ער האט א טאלאנט פון אראפלייגן זאכן ממש אז מען שפירט זיך דארט, ער כאפט אויף פילע זייטיגע דעטאלן און ער לייגט עס אראפ קלאר און געשמאק.
אין א בליקמאגאזין האב איך געליינט יאיר וויינשטאק ארטיקל, כ'האב הנאה געהאט צו ליינען איבער'ן קעניג פון אידישע נאוועל ביכער, טראץ וואס ער האט שוין געדינט אלס אינטערוויו קאנדידאט אין מערערע מאגאזינען אין די לעצטע עטליכע יאר האט דער שרייבער פון די אינטערוויו געקוועטשט פאר פרישע זאפט און געמאכט א שיינע ארבעט. איך מוז אבער אריינווארפן א קאנסטראקטיווע קריטיק אז די ארטיקל פארמאגט גראמאטישע גרייזן. פארפאלן איך צאל געלט פאר עפעס, איך גלייך ווען ס'איז צו פערפעקשן.
איך האב געשפירט אז די שלומי זאיאנץ ארטיקל אין א בליקאיז מורא'דיג קורץ. מען האט ממש אפגעבוטשערט דעם שמועס, קוים גערעדט איבער זיינע רייזעס און פילפארביגע אונטערנעמונגען און אסאך מער געדראשן איבער זיין ישיבה יארן מוטשענישן.
נאכ'ן ליינען א בליק האב איך אויפגעריסן די וואךפעקל, כ'האב אביסל געליינט, כ'האב באגעגנט א פרישע שריפט דעזיין, איך האב געליינט דעם אינטערוויו מיט דער אפריקאנער דזשאנגל מאן מיט אנטשולדיגונג פאר'ן שרייבער בין איך געווען אביסל צעמישט, קען זיין עס איז מיין שולד, קען זיין איך בין געווען מיד, אבער עס האט זיך מיר נישט געליינט פליסיג, איך וואלט אבער זיכער געזאגט אז עס זענען דארט געווען צופיל קעפלעך, עס האט זיך געהאלטן אין איין אפהאקן, איך מיין אז מען דארף לאזן לענגער און אריינשטעלן קעפלעך עס שטערט דאס ליינען. די וואך האט געהאט אויסגעצייכנטע גראמאטישע אויסלייג עס איז געווען א מחיה צו ליינען.
איך וועל פרובירן גיין ווייטער אי"ה ווען מען קומט אן צו ליינען נאך.
איך פרוביר אמת'דיג נישט קיינעם צו אראפרייסן אדער ווייטון, איך פרוביר זיין אויפריכטיג און אויב איינער שפירט אז איך בין צו שארף זאל מען מיר שרייבן אין אישי, און איך וועל אי"ה פארעכטן. דער ציבור איז געלאדנט צו שרייבן מיינונגען און קאמענטארן אויף אידישע ליטעראטור אדער פידבעק צו אונזער פידבעק.
גוטן מועד...
דעם יום טוב האב מיר געליינט א טייל פון די אויסגאבעס וועלכע מיר האבן זיך איינגעהאנדלט און מיר וועלן פרובירן געבן ריכטיגע אפשאצונגען איבער די ווערק.
איך וועל אנהויבן מיט אן ארטיקל וואס האט מיר בארירט ביז די טיפסטע געפילן, כ'האב זיך געשפירט אויף א ווילדע רייד פון עמאציעס, און עס האט מיר איבערגענומען ביז די ביינער.
מען רעדט דא פון אן ארטיקל געשריבן דורך ר' דוד וועבער אין דער מאמענטמאגאזין, ער אינטערוויואירט א איד, מיט א פערזענליכער געשיכטע, סיי דאס אז א מענטש זאל זיך אזוי עפענען, די געשיכטע פאר זיך, און די וועג וויאזוי דאס איז אראפגעלייגט, כ'האב זיך ממש געשפירט דארט אויפ'ן סצענע אין שפיטאל, עס האט מיר ממש באנומען און געברענגט אזא ליבשאפט צו מיין פאמיליע נאכ'ן ליינען ארטיקל, איך האב שוין לאנג נישט געליינט אזא פוליצער ארטיקל און כ'האב דאס אוועקגעלייגט צו קענען איבערליינען.
דעם קומענדיגן ארטיקל וואס כ'האב הנאה געהאט איז געווען פון הרב יואל גאלד, אויך געדרוקט אין מאמענטכ'האב עס געגליכן ווייל עס האט מיר אויפגעדעקט אינפא איבער דעם פערזענליכקייט, כ'האב נישט געוואוסט אז ער איז אויפגעוואקסן אין וויליאמסבורג און דאס איז דער באדייט פון אן ארטיקל וואס דו נעמסט מיט וויסנשאפט, ווערסט עפעס געוואויר.
איך מוז עס גיבן פאר דער איד, כ'האב דערווייל געליינט א חלק פון דעם רייזע קיין אוקראינע ביילאגע, דאס איז עפעס א פרעצעדענטלאזע ווערק, דאס שיקן אן אייגענער שרייבער צו א לאנד אין קריגס צייטן און די ארבעט וואס זיי האבן אהערגעשטעלט מיט די מאפעס און ארטיקלען דארט, ס'איז עפעס העכסט געוואלדיג, די אוקראינישע ביילאגע האט געלייגט אין שאטן אלע איזראעלישע אויסגאבעס וואס האבן געדעקט דעם רייזע פון דזשורנאליסטן, ס'איז אפילו נישט געקומען נאנט, ארי ווייזער איז דער שרייבער, און איך זע אז ער האט א טאלאנט פון אראפלייגן זאכן ממש אז מען שפירט זיך דארט, ער כאפט אויף פילע זייטיגע דעטאלן און ער לייגט עס אראפ קלאר און געשמאק.
אין א בליקמאגאזין האב איך געליינט יאיר וויינשטאק ארטיקל, כ'האב הנאה געהאט צו ליינען איבער'ן קעניג פון אידישע נאוועל ביכער, טראץ וואס ער האט שוין געדינט אלס אינטערוויו קאנדידאט אין מערערע מאגאזינען אין די לעצטע עטליכע יאר האט דער שרייבער פון די אינטערוויו געקוועטשט פאר פרישע זאפט און געמאכט א שיינע ארבעט. איך מוז אבער אריינווארפן א קאנסטראקטיווע קריטיק אז די ארטיקל פארמאגט גראמאטישע גרייזן. פארפאלן איך צאל געלט פאר עפעס, איך גלייך ווען ס'איז צו פערפעקשן.
איך האב געשפירט אז די שלומי זאיאנץ ארטיקל אין א בליקאיז מורא'דיג קורץ. מען האט ממש אפגעבוטשערט דעם שמועס, קוים גערעדט איבער זיינע רייזעס און פילפארביגע אונטערנעמונגען און אסאך מער געדראשן איבער זיין ישיבה יארן מוטשענישן.
נאכ'ן ליינען א בליק האב איך אויפגעריסן די וואךפעקל, כ'האב אביסל געליינט, כ'האב באגעגנט א פרישע שריפט דעזיין, איך האב געליינט דעם אינטערוויו מיט דער אפריקאנער דזשאנגל מאן מיט אנטשולדיגונג פאר'ן שרייבער בין איך געווען אביסל צעמישט, קען זיין עס איז מיין שולד, קען זיין איך בין געווען מיד, אבער עס האט זיך מיר נישט געליינט פליסיג, איך וואלט אבער זיכער געזאגט אז עס זענען דארט געווען צופיל קעפלעך, עס האט זיך געהאלטן אין איין אפהאקן, איך מיין אז מען דארף לאזן לענגער און אריינשטעלן קעפלעך עס שטערט דאס ליינען. די וואך האט געהאט אויסגעצייכנטע גראמאטישע אויסלייג עס איז געווען א מחיה צו ליינען.
איך וועל פרובירן גיין ווייטער אי"ה ווען מען קומט אן צו ליינען נאך.
איך פרוביר אמת'דיג נישט קיינעם צו אראפרייסן אדער ווייטון, איך פרוביר זיין אויפריכטיג און אויב איינער שפירט אז איך בין צו שארף זאל מען מיר שרייבן אין אישי, און איך וועל אי"ה פארעכטן. דער ציבור איז געלאדנט צו שרייבן מיינונגען און קאמענטארן אויף אידישע ליטעראטור אדער פידבעק צו אונזער פידבעק.
גוטן מועד...
א צעבראכענער און גאנצער קרעיאן, קאלירן ביידע די זעלבע.
