א שפאציר אין קראקא
א שפאציר אין קראקא ------ ל"ג בעומר תרצ"ז -------
צום געלעגנהייט פון אונזער באזוך אין קראקא אויף ל"ג בעומר צום יארצייט פונעם הייליגן רמ"א זצ"ל, וויל איך דא אביסל מיטטיילן אונזער ערפארונג און איבערלעבעניש וואס מיר האבן אלץ באטראכט דורכאויס אונזער וויילן אינעם היסטארישן שטאט, ווי אידישקייט ווירבעלט דא מיט איר גאנצן פראכט און חסידישן טראגע, שוין דורי דורות. און אפשר וועט דאס צוניץ קומען אין ארום פינעף-און-אכציג / ניינציג יאר ארום פאר די "תשפ"ג אידן", זיי זאלן קענען מיטהאלטן אביסל פון אונזערע גייסטרייכע און געהויבענע געפילן טרעטענדיג אויף די ערד וואס איז אנגעזאפט מיט תורה און קדושה פון די וועלטס ריזן וואס האבן זיך דא געדרייט.
אבער איידער מיר הייבן אן מיט אונזער שפאציר, אז מ'רעדט שוין צו די תשפ"ג אידן, מוזן מיר ארויסברענגען, אז וויסן זאלטס עטץ, דאס קראקא פון היינט איז נישט די קראקא וואס וועט זיין אין ענקער צייטן, די אנגעזאפטע אידישקייט וואס טוט זיך היינט אויף די קראקאווער גאסן, גייט עטץ נאר ליינען אין ביכלעך / באשרייבונגען / אדער אויף די טאוולען וואס וועלן הענגען אין די אויסגעליידיגטע בנינים וואס אין ענקער צייטן וועט דאס ליידער שטיין פוסט נאכן אדורכגיין א גרויזאמע חורבן רח"ל, און אויף די געסער וואס היינט טוט זיך א פארקער פון אידישקייט, פון תורה, תפלה, צדקה וחסד, אין אלע ווינקלן, וועט זיין אין ענקער צייט א פארקער פון נידריגע גוים און אנלויפעניש פון מאסן טוריסטן מכל קצוי תבל, וואס וועלן ליידער איבערנעמען דאס פלאץ און דאס פארוואנדלן פאר א סייט-סיונג אינטערהאלטונגס ארט.
פארוואס זאג איך ענק דאס? ווייל ווער עס וויל גיין אין אונזער פיס טריט, און מאכן דעם זעלבן שפאציר אויף די אלע קראקאווער גאסן אין יאר תשפ"ג ביז משיח'ס טאג, אריינגערעכנט דער וואס נעמט א ווירטיאלן שפאציר זיצענדיג ביי זיך אין אפיס, זאל עומד זיין על המשמר טריט און שריט מיט די מאקסימום פארזיכטיגקייט אויף "שמירת עינים". אויב האט דער בעלזער רב בשעתו אנגעזאגט ווען ער האט געוויילט אין קראקא פאר עטליכע וואכן, אז ער וויל נישט זיינע בחורים זאלן קומען צו אים קיין קראקא, ווייל קראקא איז א שטאט ווי עס פארט די "טראם-וועי", מה נענה אנן...
שוין, איצט האלטס ענק אלע רואיג און געמיטליך, לייגטס צו קאפ צו די געדרייטע געסלעך, ווערטס נישט פארמישט צווישן רעכטס און לינקס, אלע קאמענטארן און שאלות קען מען פרעגן שפעטער ווען מיר וועלן זיך אי"ה אפשטעלן ביים בריק העכער די "ווייסל" אויפן וועג צום אנדערן געגענט "פאדגורדזש".
[מיר טוען זיך אנטשולדיגן, אז צוליב דעם וואס אונזער פאטא-אפאראט האט נישט אלעמאל גוט געכאפט, האבן מיר זיך באניצט מיט בילדער וואס זענען שוין געווען דא אויף אלע קראקאווער און היסטארישע אשכולות, און מיר האבן נישט גענומען די מוה צו לינקן צום מקור. ווער עס וויל מזכה זיין די ליינערס מיט די מקורות, אדער די בעלי שמועה אליין וואס ווילן האלטן די קרעדיט פאר זיך כראוי וכנכון, זענען מכובד צו מגיב זיין מיט אנצייגן די ארגינעלע מקור, וזכותם תעמוד לעד.]
אנקומענדיג קיין קראקא, פארשטייט זיך זענען אונזערע טריט געווענדעט צום אלטן בית החיים ווי עס געפינט זיך דער ציון הקדוש פונעם בעל הילולא, דער הייליגער רמ"א, צו וועמען טויזענטער אידן קומען זיך היינט אויסגיסן דאס הארץ. דא טרעפן מיר אן א גאנצע מארק פון אידן מיט אידענעס וואס שטייען אויף די גאסן און געסלעך ארום און פארקויפן אלע סארטן חפיצים און ארטיקלן. מיר שפרייזן אבער דירעקט צום הויף פונעם אלטן שול, ווי מיר דארפן אדורכגיין אויף צו אריינגיין אינעם בית החיים.
אבער דא ווערן מיר אפגעשטעלט פון די שווערע מאסן וואס שטיפן זיך אדורכצוגיין דעם שמאלן אריינגאנג פונעם הויף צום בית החיים. קוים אנקומענדיג טרעפן מיר דארט זיצן די קוויטל שרייבערס וועלכע זענען גרייט צו אפשרייבן א קוויטל פאר א מינימאלן אפצאל, און ארום און ארום פילע צדקה גייערס פאר אלע סארט צוועקן, און בעיקר פארשטייט זיך פאר די שטאטישע תלמוד תורה און ישיבה, וואס איז דאך בבחינת עניי עירך קודמין.
די מאסן עולם אינעם הויף פון רמ"א שול, פארן אריינגאנג צום בית החיים
- ביהח יארצייט רמא (01).jpg (194.98 KiB) געזען 2707 מאל
- ביהח יארצייט רמא (002).jpg (399.23 KiB) געזען 2707 מאל
הק' דוד'טשע בירנבוים
היושב על דאטשע ליד בארה של מרים
היושב על דאטשע ליד בארה של מרים
