ראו מה בין בן בני לבן חמי אוי ווי גוט צו זיין א איד
ראו מה בין בני לבן חמי
ביידען איז אריינגעקומען שוואך ביי די דעבאטע, כ''ע מודה.
צו האט ער דען אויסגעקוקט ווי ממש א אלטע מענטש וואס האט ממש נישט קיין אנונג וואס גייט פאר?
בפירוש נישט, ער האט געוואוסט אז ער איז די פרעזידענט, ער האט געוואוסט וואס זיינע פאליסיס זענען, ער האט געוואוסט אז ער שטייט יעצט ביי א דעבאטע וואס גייט אים העלפן געוואונען אדער פארלירן זיין פרעזידענטשאפט, נאר... ס'האט געפעלט אביסעלע שארפקייט, אביסעלע וועפן האט מען אויך געזען אויפ'ן האריזאנט, אלעס פיין און וואויל,
וואס זאגט די פרעסע? האמבל מאמבל דאמבל, די ווייסט נישט וואס טוט זיך מיט זיך אליינס, פוץ דיר אוועק פון דא,
אלעס וועגן אביסעלע קעקעצן און אלטקייט,
אין אנדערע ווערטער:דו קענסט אונז נישט דעליווערן וואס אונז דארפן האבן, נו אויב אזוי גיי פון ווי דו ביזט געקומען.
יאפ דאס איז א גוי.
די הייליגע גמרא זאגט אונז אז מען דארף נזהר זיין אין די כבוד פון א תלמיד חכם וואס האט פארגעסן זיין לערנען, וויאזוי ווייסט מען דאס? ווייל אין די ארון איז געלעגן די גאנצע לוחות,און אזוי אויך די צובראכענע לוחות, זעהט מען פון דעם אז די השפּעה וואס די תורה האט אויף א זאך, בלייבט לעולמי עד ולנצח נצחים, אפי' נאך דעם וואס די לוחות איז שוין צובראכן געווארן.
יעצט באטראכט די וואונדערליכע חילוק צווישן א איד און א גוי,
דער גוי איז בכלל נישט מחשיב א מענטש בכלל, ווילאנג דער מענטש קען מיר דעליווערן וואס איך דארף, איז ער אים מכבד, די סעקונדע וואס ער גיבט איין קעקעץ, אהא יש להסתפק אינעם גאנצן זאך, וויל איך דיר מער נישט קענען, גיי דיר פון דא.
משא''כ הייליגע אידישע קינדער ווייסן אז א איד וואס האט געלערנט און געקענט די תורה, ער בלייבט שוין לעולמי עד א הייליגקייט, א העכערקייט, מען איז נזהר אין זיין כבוד, כאטש וואס ער קען יעצט ווייניגער ווי א כתה א' אינגל, ווייל דער מענטש, דער איד, זיין נשמה, דאס איז די חשיבות, נישט די זאך וואס ער קען באווייזן,
אשר בחר בנו מכל העמים ונתן לנו את תורתו קודשא ברוך הוא אורייתא וישראל חד הוא
ביידען איז אריינגעקומען שוואך ביי די דעבאטע, כ''ע מודה.
צו האט ער דען אויסגעקוקט ווי ממש א אלטע מענטש וואס האט ממש נישט קיין אנונג וואס גייט פאר?
בפירוש נישט, ער האט געוואוסט אז ער איז די פרעזידענט, ער האט געוואוסט וואס זיינע פאליסיס זענען, ער האט געוואוסט אז ער שטייט יעצט ביי א דעבאטע וואס גייט אים העלפן געוואונען אדער פארלירן זיין פרעזידענטשאפט, נאר... ס'האט געפעלט אביסעלע שארפקייט, אביסעלע וועפן האט מען אויך געזען אויפ'ן האריזאנט, אלעס פיין און וואויל,
וואס זאגט די פרעסע? האמבל מאמבל דאמבל, די ווייסט נישט וואס טוט זיך מיט זיך אליינס, פוץ דיר אוועק פון דא,
אלעס וועגן אביסעלע קעקעצן און אלטקייט,
אין אנדערע ווערטער:דו קענסט אונז נישט דעליווערן וואס אונז דארפן האבן, נו אויב אזוי גיי פון ווי דו ביזט געקומען.
יאפ דאס איז א גוי.
די הייליגע גמרא זאגט אונז אז מען דארף נזהר זיין אין די כבוד פון א תלמיד חכם וואס האט פארגעסן זיין לערנען, וויאזוי ווייסט מען דאס? ווייל אין די ארון איז געלעגן די גאנצע לוחות,און אזוי אויך די צובראכענע לוחות, זעהט מען פון דעם אז די השפּעה וואס די תורה האט אויף א זאך, בלייבט לעולמי עד ולנצח נצחים, אפי' נאך דעם וואס די לוחות איז שוין צובראכן געווארן.
יעצט באטראכט די וואונדערליכע חילוק צווישן א איד און א גוי,
דער גוי איז בכלל נישט מחשיב א מענטש בכלל, ווילאנג דער מענטש קען מיר דעליווערן וואס איך דארף, איז ער אים מכבד, די סעקונדע וואס ער גיבט איין קעקעץ, אהא יש להסתפק אינעם גאנצן זאך, וויל איך דיר מער נישט קענען, גיי דיר פון דא.
משא''כ הייליגע אידישע קינדער ווייסן אז א איד וואס האט געלערנט און געקענט די תורה, ער בלייבט שוין לעולמי עד א הייליגקייט, א העכערקייט, מען איז נזהר אין זיין כבוד, כאטש וואס ער קען יעצט ווייניגער ווי א כתה א' אינגל, ווייל דער מענטש, דער איד, זיין נשמה, דאס איז די חשיבות, נישט די זאך וואס ער קען באווייזן,
אשר בחר בנו מכל העמים ונתן לנו את תורתו קודשא ברוך הוא אורייתא וישראל חד הוא
