שטעל דיך פאר א געים-באו וואס מ'דארף פלעין וואקן אן גארנישט ספעציעל, ס'איז נישט אינטערעסאנט צו שפילן, די גאנצע זאך איז, אז ס'איז דא אזא מין חיה מיט די מינע חיה, ברידזעס, טונעלן, לעוועלס וכו'
אזוי איז די לעבן פון א מענטש, איין שטיק פראבלעם סאלווינג! און דאס איז די גרעסטע הנאה פאר אים, אפילו ס'איז אים שווער, ווען א מענטש ווערט אבער "ספאולד", מיז ער מאכן אייגענע פראבלעמען צו קענען האבן וואס צו סאלוון, הייבט ער אן זיך אפצורעדן אויף יעדע זאך וכו' וכו'
די יסוד פון "סטראגלען" איז, אז דו האסט נישט א נאנטע צו וועמען דו קענסט זיך אויסרעדן און זיך אנצולאנען / אראפפאלן אינגאנצן, און דו זאלסט זיין רואיג אז יענער זאל דיך געבן א כאפ, און ער זאל זיין גענוג שטארק דיך צו האלטן און נישט אראפפאלן, און געבן די ריכטיגע מיטגעפיל. און אויב האט מען דאס נישט פארהאקט מען די געפילן, צוביסלעך מער און מער, ביז מ'קען שוין כמעט נישט פילן.
משא"כ א קינד וואס ווערט אויפגעוואקסן געזונט, אז ס'איז דא שלום אין הויז, מיט ליבשאפט, און ארויסגעוויזענע אינטערעס אין די קינדער, קען ער אייביג ארויפפאלן אויף זיינע עלטערן.
וועגן דעם אויב מ'איז געזונט, גייען די קינדער נישט "סטרוגלען", פשט איז, אז זיי גייען טאקע האבן די זעלבע שוועריקייטן, אבער די תוצאות דערפון וועלן זיין אסאך ווייניגער.
אמונה אין קאפ איז כמעט גארנישט, די עיקר אמונה איז אין הארץ.
די מענטש קען וויסן אין קאפ זאכן, אבער דאך עס נישט וויסן אין הארץ. אזוי ווי אין א Spooky houseאין קאפ ווייסטו אז ס'נישטא וואס זיך צו זארגן, אבער די הארץ ווייסט עס נישט. דער וואס האט טאקע אמונה אין הארץ, האט שמחה און הכנעה.
אזוי ווי א אינגל וואס איז אויפגעהאדעוועט געווארן אין א נארמאלער שטוב איז צופרידן, און האט הכנעה פאר די עלטערן.
מה שאין כן דער וואס האט נישט אמונה אין הארץ, איז ווי א קינד וואס איז אויפגעהאדעוועט געווארן אהנע שטוב, איז ער נישט צופרידן, און ער האט נישט קיין הכנעה צו קיינעם.
והאלוקים עשה את האדם ישר, והם בקשו חשבונות רבות. דאס הייסט אז די באשעפער האט אונז באשאפן אז נאטירלעך גלייבן מיר, אבער מיר זענען געווארן פארדרייט און זוכן צו זיין קלוגער.
אמונה איז דירעקט פארקערט פון 'חשבונות רבות'. אמונה איז אהן שכל בכלל, אמונה איז פשוט 'ישר'.
פון דעם קומט די געשמאק פון זיך מיטשענען אויף א גמרא און עס צונעמען ביז מען איז גרינטליך קלאר, ווייל מען ווערט פשוט מער באהאפטן מיט די תורה און מיטן נותן התורה וואס באהאלט זיך אינעם תורה.
מיר ווייסן אז די באשעפער האט ליב יעדע איד וויאזוי ער איז נאר, בלויז פארן זיין א איד.
אבער מיט דעם אלעם איז מען צוגעוואוינט צו טראכטן אויף זיך אליינס, אז איך דארף ווען זיין סאך בעסער, איך לערן בעצם נישט גענוג, און איך בין נישט גענוג גוט.
ר' איד, דאס אז די באשעפער האט ליב יעדע איד וויאזוי ער איז, מיינט אויך דיך, און עס מיינט אויך אפילו אויב די וואלסט געקענט זיין בעסער. ער האט דיך ליב פשוט פארן זיין און עקזעסטירן אלץ איד'עלע.
אינטערעסאנטע קשיא: גייסט אריין אין ביהמ"ד די עולם זיצט אין לערענט, לייגטס צו א אויער הערסטו די עולם זינגט זיך אונטער, גייסט להבדיל אריין אין א יוניווערסיטי ווי מ'שטודירט, איז נישט דא אזא זאך, אפילו די זעלבע יוד וואס זינגט זיך אונטער ביים גמרא, וועט נישט זינגען ביים זיך לערנען א פאך,
טא וואסע פשט???
'קודשא בריך הוא, ואורייתא, וישראל חד הוא' ווען א יוד לערנט 'כדי נאנט צו ווערן צום רבש"ע' ווערט ער באמת נאנט מיט א עמאציאנאלע קשר, אין די הארץ עפענט זיך אויף און מ'נעמט זיך זינגען פון זיך אליין, משא"כ ביי יעדע אנדערע זאך וואס מ'לערנט זיך, און די זעלבע וועט זיין ווען מ'לערנט אויף א אופן פון קענען די 'נאלעדז' פון תורה, פון נאר זען די סך הכל וואס ס'איז נוגע, וועט מען זיך קיינמאל צוזינגען. מ'קען עס זען זייער קלאר ביי זיך אליין, מ'קען זיך כמעט נישט פאפן דערמיט, די זעלבע איז ווען איינער לערנט נאר מתוך פרעשור ווייל ער מוז ענדיגן זיין היינטיגע דף, צו די ישיבה בחור וואס מוז לערנען, אך און וויי אויב נישט! וועט מען נישט האבן די עמאציניאלע קשר.
און נאך שטערקער קען מען עס זען אין די זיסקייט און זאטקייט ווען מ'ענדיגט לערנען. ס'דא ליידער הונדערטער יודען, וואס זיצען און לערנען יעדן טאג מיט א אמת'דיגקייט, אבער מ'וועט זיי פרעגן צו זיי שפורן א זיסקייט און דערהויבנקייט נאכן לערנען, וועלן זיי נישט האבן קיין אנונג פון וואס מרעדט, פשוט ווייל זיי לערנען, צו ווייל מ'מוז האבן א קביעת עיתים, צו מחמת א אנדערע 'מוז', אדער לערנט ער צו באקומען שכר אויף יענע וועלט, בעת וואס מ'האט אונז קיינמאל נישט אויסגעלערנט די סיבה פארוואס א יוד איז אראפגעקומען אויף די וועלט, פשוט צו ווערן נענטער און נענטער צום רבש"ע! דורך זיך מדבק זיין אין תורה און מצוות!
אויב איינעמס געפילן זענען טאקע פארמאכט, מחמת איזה סיבה שהוא, ווייל ער איז עפעס אמאל דורך וואס האט אים פארהאקט זיינע געפילן, וועט טאקע נישט קענען פילן נאכן לערנען א דערהויבנקייט. מ'דארף זיך קודם גיין העלפן און עפענען דאס הארץ, 'פתח לבי בתורתך' די הארץ דארף זיין אפן כדי תורה זאל ריכטיג אריינגיין. (אפשר איז דאס א פשט אין דרך ארץ קדמה לתורה...)
