וואס שטייט אין ויואל משה??
בס"ד
לכבוד די הילולא קדישא וועל מיר בעזרת השם דא פרובירן צו העלפן דעם צבור הצמאים לדבר השם צו לערנען א שטיקל ויואל משה לעילוי נשמתו הטהורה...
ווי באקאנט איז דער ויואל משה נישט א גרינג ספר צו לערנען מצד אחד, ומצד שני וויל דער עולם לערנען און וויסן וואס די רבי האט געשריבן בדם לבבו!
ס'איז דא זייער זייער אסאך צו לערנען- און דאס איז טאקע די סבה פארוואס מ'הייבט אסאך מאל בכלל נישט אן- אבער ס'טוט אלס וויי נאכדערצו ביומא דהילולא וואס ס'איז א גרויסע זאך צו לערנען לעילוי נשמת א צדיק כ"ש א צדיק וואס האט ל"ע נישט איבערגעלאזט קיין קינדער. מילא וועל מיר בעזר השם נעמען א סימן וואס איז א תמצית, א מיעוט המחזיק את המרובה, און דאס זאל זיין לעילוי נשמתו זי"ע
די רעדע איז וואס שטייט אין מאמר ישוב ארץ ישראל סימן קלג'... ווער ס'וויל מזכה זיין דעם צבור זאל אין א תגובה ברענגען לשונו הטהור, וואס ווער ס'קען פארשטייט זיך זאל דאס גלייך לערנען דארט, און ווער נישט, צי אפילו איינער וואס קען יא אבער מאיזה סבה איז אים גרינגער דאס צו לערנען קודם אין אידיש זאל דאס זיין א הילף!!
(די רבי האט געשריבן די מאמר בערך 10 יאר נאך די הקמת המדינה,(וואס איז געווען אייר תש"ח) און געענדיגט ערב שבת פרשת קרח, אביסל מער ווי 12 יאר נאך די הקמת המדינה.(סיון תש"כ) אין יענע יארן זענען נאך זייער אסאך געווען איבערלעבער פון די מלחמה, און די אלגעמיינע דעה ביי זייער אסאך איז געווען, אז די פלאטץ פון יעדן איד איז צו קומען און עולה זיין אויף ארץ ישראל.
די רבי האט ווי באוואוסט זיך מוסר נפש געווען, אז אידן זאלן איבער דעם גאנצען ענין האבן די ריכטגע דעת תורה, און נישט נתפעל ווערן פון די דרך רשעים צלחה.)
די רבי מאכט דא א תמצית הלכה למעשה, אויף וואס ער האט מאריך געווען אין די גאנצע מאמר ביז אהער.די רבי זאגט אז ער האט דעם תמצית צעטיילט אויף 13סעיפים, אנטקעגען די 13 אני מאמין'ס און די י"ג מדות של רחמים...
ס'לאזט זיך זאגן, אז די רבי האט ספעציעל געמאכט דעם תמצית, טאקע כדאי די וואס קענען נישט לערנען די גאנצע, זאלען זעהן אין קורצן הלכה למעשה וואס ער האלט.
ווי אויך קען מען זעהן ווי טייער און וויכטוג ס'איז אים געווען,דעם תמצית, זאגענדיג, אז די סימן צעטיילט ער ווי די "אני מאמין'ס אין די מדות"...
א) א איד וואס איז א צדיק, דהיינו ער איז מקיים כל התורה, און נישט עובר אויף קיין שום איסור,האט א אומשאצבארע זכות, אויב קען ער וואוינען אין ארץ ישראל. אפילו לויט די פוסקים וואס האלטן אז ס'איז נישט דא אן עקסטערע מצות עשה, צו וואוינען דארט,דאך זענען אלע מצוות וואס מען טוט אויף דעם הייליג פלאץ, אסאך חשוב'ער ביים אויבערשטן. וועגן דעם איז אזוי חשוב צו וואוינען אין ארץ ישראל ווי אלע מצוות פון די תורה צוזאמען,ווייל די גאנצע קיום התורה איז דארט חשוב'ר "אפילו היינטיגע צייטן".איך האב שוין אויבן מבאר געווען, אז אלע פוסקים זענען אין דעם מודה , מיין חלק זאל זיין מיט די אמת'ע עובדי השם פון ארץ ישראל!
ב) פונקט אזויווי די זכיה איז געוואלדיג, ווען מ'איז דארט א שומר תורה. איז ליידער פארקערט אויך... אויב איז מען נישט מקיים דארט די תורה, איז א יעדע עבירה אסאך הארבער ווי עבירות וואס מ'איז ח"ו עובר אין חוץ לארץ. "און אן עובר עבירה, איז אויך נישט מקיים די מצוה פון וואוינען אין ארץ ישראל"...אין דער סוף זייערע וועט זיין, אז זיי וועלן ארויסגעווארפן ווערן פון ארץ הקודש, ווי הונט.אין דעם איז אויכעט יעדער מודה, אפילו די קדושים וואס האבן אסאך געשריבן איבער די גרויסקייט פון וואוינען אין ארץ ישראל אויך בזמן הגלות...!
עוברי עבירה, רעדט מען נישט נאר פון מחללי שבתות צי אוכלי נבילות- די זיכער, נאר אפילו אזעלכע עבירות שאדם דש בעקביו, ווי "פארברענגען מיט חבירים אן זיך מתחשב זיין אז זיי זיצן אין א מקום קדוש", זיך "יא" קריגן ווי מען טאר נישט. זיך "נישט" קריגן ווען מ'דארף יא, נישט מוחה זיין אויף עבירות, ועוד...
די פוסקים זאגען נישט פונקטלעך ווי שטארק ירא שמים מ'דארף זיין, צי קענען אהין גיין וואוינען. ממילא קענען אונז נישט מייעץ זיין פאר יחידים, יא צו גיין דארט וואוינען,אדער נישט צו גיין דארט וואוינען.ווי אויך איז זייער שווער אין אונזער דור, צו וואוסן צי מ'איז באמת א ירא שמים.און אויך יעצט בזמן גזירת הגלות, איז שווער צו וואוסן ווער ס'דארף זיין אין ארץ ישראל, און ווער אין חוץ לארץ. מילא קענען אונז נאר זאגען פאר די וואס פרעגן, אז ס'ווענט זיך אין די שמירת התורה פון יעדער איד, און מ'זאל אליין אפמאכען אויף זיך... אין די וואס מיינען עס ערנצט, העלפט זיי די אויבעשטער, און ווער ס'דארף אנקומען קומט אן און ווער נישט נישט.
ג) די רמב"ם זאגט אז א מענשט ווערט נמשך נאך די דעות פון די מענטשען וואו ער וואוינט. ממילא איז פשוט אז אהין גיין וואוינען צי א געגענט פון רשעים, און אודאי מינים איז אסור! די גאנצע וואס איך האב אויבן געשריבן צדדים לכאן ולכאן, צי ס'איז היינט יא מצוה מן התורה, צי מדרבנן וכו' איז נאר ווען מ'וואוינט צווישן כשר'ע ירא השם שומרי תורה ומצוות!
ד) מ'זאל נישט גיין אז מ'האט נישט דארט א געהעריגע פרנסה בריווח, אפילו אויב קען ער דארט לעבן פון צדקה געלט!
ה)אויב ס'איז דא א "חיוב" מן התורה אויף יעדען יחיד עולה צי זיין אויף ארץ ישראל היינטיגע צייטן,לכאורה איז דא אין דעם א מחלוקת ראשונים. לויטן רמב"ן איז דא א חיוב עולה צו זיין, ווייל די רמב"ן זאגט אז דעס וואס די תורה זאגט "וישבתם בה" "עטס זאלץ ענק באזעצן אין איר" איז א מצוה אויף יעדן איד אפילו בזמן הגלות.
משא"כ די אנדערע ראשונים לערנען נישט אזוי ... לויט די אנדערע ראשונים, וואס האלטן אז די עצם וואוינען פאר זיך היינטיגע צייטען איז נישט קיין מצוה,וואס איז לגבי גיין אויף ארץ ישראל, כדי זיך מתחייב זיין מיט אלע מצוות התליות בארץ? איז אזוי, ב"ד צווינגט נישט א איד זאל זיך ברענגען צו א חיוב מצוה, וואס ער איז נאך נישט מחוייב. אבער ב"ד של מעלה איז יא מעניש, ווען ס'איז דא א חרון אף, פארן זיך נישט ברענגען צי א חיוב, כדי צי קענען מקיים זיין נאך מצוות...יעצט איז די שאלה, צי ב"ד של מעלה איז אויך מעניש, פארן נישט עולה זיין "ביז ארץ ישראל", כדי צי קענען מקיים זיין מצוות התליות בארץ? אסאך פוסקים האלטן, אז דאס אז מ'דארף זיך ברענגען- יוצא צי זיין כלפי שמיא- צו א חיוב, איז דוקא געזאגט געווארען "נאר אויף מצות ציצית" וואס דערמאנט אלע מצוות פון די תורה... אבער נישט אנדערע מצוות! לויט די פוסקים איז פשוט אז מ'דארף נישט עולה זיין.
די פוסקים וואס האלטן אז די זעלבע איז מיט "אלע מצוות" אז ס'איז דא א תביעה- כאטש ב"ד של מטה צווינגט נישט- אז מ'זאל זיך ברענגען לידי חיוב, "קען זיין אז דאס איז נאר אויף אן אופן, אז איך קען טון די מצוה "דא אין שטאט", אבער ארויס פון שטאט, אין אודאי אויב ס'פארלאנגט זיך צי פארן, איבער ימים אין טאכן פאר דעם, דעמעלץ איז נישט דא דעם תביעה...
אפילו א מצוה וואס מ'איז שוין פון ביפאר מחוייב, נאר מ'קען עס נאר מקיים זיין ווען מ'פארט צי אן אנדערע שטאט, איז אויך נישט זיכער אז מ'איז מחויב, ווענד זיך אין געוויסע פרטים און צדדים...
{על כל פנים, בהשקפה ראשונה זעהט, אויס אז די רמב"ן אין די וואס גייען אין שיטת הרמב"ן, האלטען אז יעדע יחיד פאר זיך, האט א חיוב אפילו בזמן גלות עולה זי זיין.}
אבער נאכען זיך שטארק אריין לייגן אין די סוגיא איז קלאר, אז ס'קען נישט זיין אפילו לויטן רמב"ן אז יעדער זאל א "חיוב האבן" עולה צי זיין אפילו היינטיגע צייטן,
ווייל די רמב"ן אליין זאגט אויף כמה מקומות אז "גלות איז א הכרח" אידן "מוזן" זיין אין גלות. נו ווי קען יעדער האבן א חיוב עולה צו זיין ווען אין די זעלבע צייט מיזן אידן זיין אין גלות?? אויב יעדער וועט מקיים זיין די מצוה, וועט דאך נישט זיין קיין גלות. וואס אודאי איז די רמב"ן מודה אז אידן זענען אין גלות. מילא האב איך אויפגעוויזן באריכות מיט ראיות ברורות אין דעם מאמר, אז די שיטה פון די רמב"ן איז, אז יעדע איד אפילו היינטיגע צייטן, וואס וואוינט אין א"י איז מקיים א מצוה מן התורה פון וואוינען אין ארץ ישראל,אבער "קיין שום איד" האט נישט קיין "חיוב" עולה צו זיין, א חיוב צו גיין פון חוץ לארץ צו ארץ ישראל...
ממילא, כאטש ס'איז פאר א ריכטיגע שומר תורה געוואלדיג צו זיין אין ארץ ישראל, איז אבער רצון השם, און אזוי האט חכמתו יתברך איינגעזען, אז מ'דארף זיין אין גלות. מילא איז יעדער מקיים רצון השם.די וואס וואוינען אין ארץ ישראל און די וואס וואוינען אין חוץ לארץ... "אבער ביידע" דארפן מיינען לשם שמים!! אין ארץ ישראל לשם שמים, מקיים צי זיין מצוות ישיבת א"י, והמצוות התליות בארץ, וכל התורה כולה. אין חוץ לארץ לשם שמים, צו מקיים זיין די גזירת הגלות, מיט די געוואלדיגע תיקונים וואס ס'שטייט אין ספרי קודש אז מ'איז מתקן מיט גלות אין אדאי אלע מצוות וואס האט נישט מיט וואוינען ארץ ישראל...
ו) די וואס זאגן אז "אלע אידן" זאלן עולה זיין אויף ארץ ישראל יעצט בזמן הגלות,איידער משיח איז געקומען,רעדן אפיקורס'ישע ווערטער רחמנא ליצלן.
ווייל דעס אז ס'איז דא א גזירת הגלות, זעהט מען פון אסאך פסוקים און פון זייער אסאך חז"ל'ס. און אויך שטייט קלאר אין די תורה אין פרשת נצבים, (דברים אנהייב קאפיטעל ל' ) פסוק א' "והיה כי יבאו עליך כל הדברים האלה הברכה והקללה" כו' "ס'וועט זיין ( ביי די סוף פון די יעצטיגע גלות, ווייל ס'איז נאכנישט געווען די אלע קללות ביי גלות בבל יון מדי. רמב"ן ועוד.) ווען ס'וועט קומען אויף דיר די אלע זאכן, די ברכות און קללות" וואס איז געשטאנען אין פרשת כי תבא... פסוק ב' "ושבת עד ה' אלקיך ושמעת בקולו כו' בכל לבבך ובכל נפשך" די באשעפער זאגט א הבטחה (רמב"ם הלכות תשובה פ"ז ה"ה) אז די סוף פון די גלות וועט זיין "די וועסט תשובה טוהן מיט דיין גאנצע הארץ און זעהל"
{עיין מאמר שלש שבועות אות מ' מא' מב' ווי די רבי איז מבאר באריכות, אז דאס וועט זיין,איינס פון די צוויי וועגן. אדער אונז וועלן תשובה טוהן משום איזה סבה,מתוך בחירה. און די גמ' זאגט שוין אז כלו כל הקיצין ואין הדבר תלוי אלא בתשובה, דאס הייסט, אונז האלט מען שוין ביי דעם זמן, ווי משיח האט געזאגט פאר ר' יהושע בו לוי, ווען ער האט געפרעגט משיח, ווען ער וועט קומען, און משיח האט געענטפערט, "היום אם בקולו תשמעו" "היינט אויב מ'וועט תשובה טוהן" משיח וועט זיכער גלייך קומען, אויב טוהט יעדער תשובה... אדער אז מ'וועט נישט תשובה טוהן,איז דא א זמן וואס משיח מיז בהכרח קומען,און קען נישט קומען שפעטער, און ער וועט דאן מחזיר בתשובה זיין יעדן איד, און אפילו אן א בחירה, וועלן אונז תשובה טוהן. אבער ס'מוז קודם זיין תשובה פון גאנץ כלל ישראל פאר די גאולה}
אין הערשט נאכדעם פסוק ג' "ושב ה' אלוקיך את שבותך כו' וקבצך מכל העמים אשר הפיצך ה' אלוקיך שמה" "דער אויבערשטער וועט זיך צוריק קערען מיט דיינע געפאנגענע, און ער וועט ענק איינזאמלען פון צווישן די פעלקער, וואס דער אויבערשטער האט דיך דארט צעשפטרייט"!!
שטייט דא קלאר אין די תורה, אז קודם וועט זיין תשובה (פסוק ב') וואס דעמאלץ מיז משיח קומען, אדער וועט משיח מחזיר בתשובה זיין. אין נאר נאכדעם (פסוק ג') "וועט די אייבישטער מאכען קיבוץ גליות"... קומט אויס, אז איינער וואס זאגט, אדער גלייבט, אז ס'קען זיין קיבוץ גליות פון אלע אידען, פאר משיח וועט קומען, רעדט דברי כפירה, אדער אויב גלייבט ער אזוי איז ער א כופר!!
ווי אויך איז איינער, וואס אפילו נאר מיט רעדן זאגט און רעדט צו, אז אלע אידן זאלן עולה זיין אויף ארץ ישראל, גייט דאס אריין אין דעם גרויסען איסור וואס דער אויבערשטער האט אונז שטרענג אנגעזאגט, אין געמאכט שווערן, אז אונז וועלן נישט ארויף גיין בזמן הגלות, אויף ארץ ישראל מיט א גרויסן ציבור. "עליה בחומה", און דאס צורעדן אז מאסן זאלן קומען, איז אויך א חלק פון די השתדלות, וואס איז נכלל אין דעם איסור חמור!
{ אין די ערשטע מאמר אין ויואל משה מאמר שלש שבועות, איז די רבי מבאר באריכות די איסור פון יעדע פון די 3 שבועות. די שבועה פון נישט עולה זיין בחומה "שלא יעלו בחומה" איז אפילו די גוים געבן רשות, און אפילו נישט רוב כלל ישראל איז עולה, נאר א "גרויסע צבור" איז שוין עליה בחומה. מאמר שלש שבועות סימן י'}
ס'איז נאר מותר פאר "יחידים" עולה צו זיין, און אויך איז מותר "פאר יעדעם צו גליסטן" און וועלן זיין פון די יחידים וואס זענען זוכה צי דעם...
חלילה נישט טראכטן אז די גלות איז נישט פאר אונז א טובה, אין ווי אויך פאר די גאנצע וועלט, כמבואר בדברי חז"ל. עד כאן פאר יעצט.
( אויב דער עולם וויל וועל איך בל"נ שרייבן דאס איבריגע 7 סעיפים מארגן א גוטע נאכט)
אז איינער האט אן הערה סיי מיט א ספעלינג אדער מיט סיי וואס זאל ביטע אויפמערקזאם מאכן דא אדער אין אישי, יישר כחכם!
לכבוד די הילולא קדישא וועל מיר בעזרת השם דא פרובירן צו העלפן דעם צבור הצמאים לדבר השם צו לערנען א שטיקל ויואל משה לעילוי נשמתו הטהורה...
ווי באקאנט איז דער ויואל משה נישט א גרינג ספר צו לערנען מצד אחד, ומצד שני וויל דער עולם לערנען און וויסן וואס די רבי האט געשריבן בדם לבבו!
ס'איז דא זייער זייער אסאך צו לערנען- און דאס איז טאקע די סבה פארוואס מ'הייבט אסאך מאל בכלל נישט אן- אבער ס'טוט אלס וויי נאכדערצו ביומא דהילולא וואס ס'איז א גרויסע זאך צו לערנען לעילוי נשמת א צדיק כ"ש א צדיק וואס האט ל"ע נישט איבערגעלאזט קיין קינדער. מילא וועל מיר בעזר השם נעמען א סימן וואס איז א תמצית, א מיעוט המחזיק את המרובה, און דאס זאל זיין לעילוי נשמתו זי"ע
די רעדע איז וואס שטייט אין מאמר ישוב ארץ ישראל סימן קלג'... ווער ס'וויל מזכה זיין דעם צבור זאל אין א תגובה ברענגען לשונו הטהור, וואס ווער ס'קען פארשטייט זיך זאל דאס גלייך לערנען דארט, און ווער נישט, צי אפילו איינער וואס קען יא אבער מאיזה סבה איז אים גרינגער דאס צו לערנען קודם אין אידיש זאל דאס זיין א הילף!!
(די רבי האט געשריבן די מאמר בערך 10 יאר נאך די הקמת המדינה,(וואס איז געווען אייר תש"ח) און געענדיגט ערב שבת פרשת קרח, אביסל מער ווי 12 יאר נאך די הקמת המדינה.(סיון תש"כ) אין יענע יארן זענען נאך זייער אסאך געווען איבערלעבער פון די מלחמה, און די אלגעמיינע דעה ביי זייער אסאך איז געווען, אז די פלאטץ פון יעדן איד איז צו קומען און עולה זיין אויף ארץ ישראל.
די רבי האט ווי באוואוסט זיך מוסר נפש געווען, אז אידן זאלן איבער דעם גאנצען ענין האבן די ריכטגע דעת תורה, און נישט נתפעל ווערן פון די דרך רשעים צלחה.)
די רבי מאכט דא א תמצית הלכה למעשה, אויף וואס ער האט מאריך געווען אין די גאנצע מאמר ביז אהער.די רבי זאגט אז ער האט דעם תמצית צעטיילט אויף 13סעיפים, אנטקעגען די 13 אני מאמין'ס און די י"ג מדות של רחמים...
ס'לאזט זיך זאגן, אז די רבי האט ספעציעל געמאכט דעם תמצית, טאקע כדאי די וואס קענען נישט לערנען די גאנצע, זאלען זעהן אין קורצן הלכה למעשה וואס ער האלט.
ווי אויך קען מען זעהן ווי טייער און וויכטוג ס'איז אים געווען,דעם תמצית, זאגענדיג, אז די סימן צעטיילט ער ווי די "אני מאמין'ס אין די מדות"...
א) א איד וואס איז א צדיק, דהיינו ער איז מקיים כל התורה, און נישט עובר אויף קיין שום איסור,האט א אומשאצבארע זכות, אויב קען ער וואוינען אין ארץ ישראל. אפילו לויט די פוסקים וואס האלטן אז ס'איז נישט דא אן עקסטערע מצות עשה, צו וואוינען דארט,דאך זענען אלע מצוות וואס מען טוט אויף דעם הייליג פלאץ, אסאך חשוב'ער ביים אויבערשטן. וועגן דעם איז אזוי חשוב צו וואוינען אין ארץ ישראל ווי אלע מצוות פון די תורה צוזאמען,ווייל די גאנצע קיום התורה איז דארט חשוב'ר "אפילו היינטיגע צייטן".איך האב שוין אויבן מבאר געווען, אז אלע פוסקים זענען אין דעם מודה , מיין חלק זאל זיין מיט די אמת'ע עובדי השם פון ארץ ישראל!
ב) פונקט אזויווי די זכיה איז געוואלדיג, ווען מ'איז דארט א שומר תורה. איז ליידער פארקערט אויך... אויב איז מען נישט מקיים דארט די תורה, איז א יעדע עבירה אסאך הארבער ווי עבירות וואס מ'איז ח"ו עובר אין חוץ לארץ. "און אן עובר עבירה, איז אויך נישט מקיים די מצוה פון וואוינען אין ארץ ישראל"...אין דער סוף זייערע וועט זיין, אז זיי וועלן ארויסגעווארפן ווערן פון ארץ הקודש, ווי הונט.אין דעם איז אויכעט יעדער מודה, אפילו די קדושים וואס האבן אסאך געשריבן איבער די גרויסקייט פון וואוינען אין ארץ ישראל אויך בזמן הגלות...!
עוברי עבירה, רעדט מען נישט נאר פון מחללי שבתות צי אוכלי נבילות- די זיכער, נאר אפילו אזעלכע עבירות שאדם דש בעקביו, ווי "פארברענגען מיט חבירים אן זיך מתחשב זיין אז זיי זיצן אין א מקום קדוש", זיך "יא" קריגן ווי מען טאר נישט. זיך "נישט" קריגן ווען מ'דארף יא, נישט מוחה זיין אויף עבירות, ועוד...
די פוסקים זאגען נישט פונקטלעך ווי שטארק ירא שמים מ'דארף זיין, צי קענען אהין גיין וואוינען. ממילא קענען אונז נישט מייעץ זיין פאר יחידים, יא צו גיין דארט וואוינען,אדער נישט צו גיין דארט וואוינען.ווי אויך איז זייער שווער אין אונזער דור, צו וואוסן צי מ'איז באמת א ירא שמים.און אויך יעצט בזמן גזירת הגלות, איז שווער צו וואוסן ווער ס'דארף זיין אין ארץ ישראל, און ווער אין חוץ לארץ. מילא קענען אונז נאר זאגען פאר די וואס פרעגן, אז ס'ווענט זיך אין די שמירת התורה פון יעדער איד, און מ'זאל אליין אפמאכען אויף זיך... אין די וואס מיינען עס ערנצט, העלפט זיי די אויבעשטער, און ווער ס'דארף אנקומען קומט אן און ווער נישט נישט.
ג) די רמב"ם זאגט אז א מענשט ווערט נמשך נאך די דעות פון די מענטשען וואו ער וואוינט. ממילא איז פשוט אז אהין גיין וואוינען צי א געגענט פון רשעים, און אודאי מינים איז אסור! די גאנצע וואס איך האב אויבן געשריבן צדדים לכאן ולכאן, צי ס'איז היינט יא מצוה מן התורה, צי מדרבנן וכו' איז נאר ווען מ'וואוינט צווישן כשר'ע ירא השם שומרי תורה ומצוות!
ד) מ'זאל נישט גיין אז מ'האט נישט דארט א געהעריגע פרנסה בריווח, אפילו אויב קען ער דארט לעבן פון צדקה געלט!
ה)אויב ס'איז דא א "חיוב" מן התורה אויף יעדען יחיד עולה צי זיין אויף ארץ ישראל היינטיגע צייטן,לכאורה איז דא אין דעם א מחלוקת ראשונים. לויטן רמב"ן איז דא א חיוב עולה צו זיין, ווייל די רמב"ן זאגט אז דעס וואס די תורה זאגט "וישבתם בה" "עטס זאלץ ענק באזעצן אין איר" איז א מצוה אויף יעדן איד אפילו בזמן הגלות.
משא"כ די אנדערע ראשונים לערנען נישט אזוי ... לויט די אנדערע ראשונים, וואס האלטן אז די עצם וואוינען פאר זיך היינטיגע צייטען איז נישט קיין מצוה,וואס איז לגבי גיין אויף ארץ ישראל, כדי זיך מתחייב זיין מיט אלע מצוות התליות בארץ? איז אזוי, ב"ד צווינגט נישט א איד זאל זיך ברענגען צו א חיוב מצוה, וואס ער איז נאך נישט מחוייב. אבער ב"ד של מעלה איז יא מעניש, ווען ס'איז דא א חרון אף, פארן זיך נישט ברענגען צי א חיוב, כדי צי קענען מקיים זיין נאך מצוות...יעצט איז די שאלה, צי ב"ד של מעלה איז אויך מעניש, פארן נישט עולה זיין "ביז ארץ ישראל", כדי צי קענען מקיים זיין מצוות התליות בארץ? אסאך פוסקים האלטן, אז דאס אז מ'דארף זיך ברענגען- יוצא צי זיין כלפי שמיא- צו א חיוב, איז דוקא געזאגט געווארען "נאר אויף מצות ציצית" וואס דערמאנט אלע מצוות פון די תורה... אבער נישט אנדערע מצוות! לויט די פוסקים איז פשוט אז מ'דארף נישט עולה זיין.
די פוסקים וואס האלטן אז די זעלבע איז מיט "אלע מצוות" אז ס'איז דא א תביעה- כאטש ב"ד של מטה צווינגט נישט- אז מ'זאל זיך ברענגען לידי חיוב, "קען זיין אז דאס איז נאר אויף אן אופן, אז איך קען טון די מצוה "דא אין שטאט", אבער ארויס פון שטאט, אין אודאי אויב ס'פארלאנגט זיך צי פארן, איבער ימים אין טאכן פאר דעם, דעמעלץ איז נישט דא דעם תביעה...
אפילו א מצוה וואס מ'איז שוין פון ביפאר מחוייב, נאר מ'קען עס נאר מקיים זיין ווען מ'פארט צי אן אנדערע שטאט, איז אויך נישט זיכער אז מ'איז מחויב, ווענד זיך אין געוויסע פרטים און צדדים...
{על כל פנים, בהשקפה ראשונה זעהט, אויס אז די רמב"ן אין די וואס גייען אין שיטת הרמב"ן, האלטען אז יעדע יחיד פאר זיך, האט א חיוב אפילו בזמן גלות עולה זי זיין.}
אבער נאכען זיך שטארק אריין לייגן אין די סוגיא איז קלאר, אז ס'קען נישט זיין אפילו לויטן רמב"ן אז יעדער זאל א "חיוב האבן" עולה צי זיין אפילו היינטיגע צייטן,
ווייל די רמב"ן אליין זאגט אויף כמה מקומות אז "גלות איז א הכרח" אידן "מוזן" זיין אין גלות. נו ווי קען יעדער האבן א חיוב עולה צו זיין ווען אין די זעלבע צייט מיזן אידן זיין אין גלות?? אויב יעדער וועט מקיים זיין די מצוה, וועט דאך נישט זיין קיין גלות. וואס אודאי איז די רמב"ן מודה אז אידן זענען אין גלות. מילא האב איך אויפגעוויזן באריכות מיט ראיות ברורות אין דעם מאמר, אז די שיטה פון די רמב"ן איז, אז יעדע איד אפילו היינטיגע צייטן, וואס וואוינט אין א"י איז מקיים א מצוה מן התורה פון וואוינען אין ארץ ישראל,אבער "קיין שום איד" האט נישט קיין "חיוב" עולה צו זיין, א חיוב צו גיין פון חוץ לארץ צו ארץ ישראל...
ממילא, כאטש ס'איז פאר א ריכטיגע שומר תורה געוואלדיג צו זיין אין ארץ ישראל, איז אבער רצון השם, און אזוי האט חכמתו יתברך איינגעזען, אז מ'דארף זיין אין גלות. מילא איז יעדער מקיים רצון השם.די וואס וואוינען אין ארץ ישראל און די וואס וואוינען אין חוץ לארץ... "אבער ביידע" דארפן מיינען לשם שמים!! אין ארץ ישראל לשם שמים, מקיים צי זיין מצוות ישיבת א"י, והמצוות התליות בארץ, וכל התורה כולה. אין חוץ לארץ לשם שמים, צו מקיים זיין די גזירת הגלות, מיט די געוואלדיגע תיקונים וואס ס'שטייט אין ספרי קודש אז מ'איז מתקן מיט גלות אין אדאי אלע מצוות וואס האט נישט מיט וואוינען ארץ ישראל...
ו) די וואס זאגן אז "אלע אידן" זאלן עולה זיין אויף ארץ ישראל יעצט בזמן הגלות,איידער משיח איז געקומען,רעדן אפיקורס'ישע ווערטער רחמנא ליצלן.
ווייל דעס אז ס'איז דא א גזירת הגלות, זעהט מען פון אסאך פסוקים און פון זייער אסאך חז"ל'ס. און אויך שטייט קלאר אין די תורה אין פרשת נצבים, (דברים אנהייב קאפיטעל ל' ) פסוק א' "והיה כי יבאו עליך כל הדברים האלה הברכה והקללה" כו' "ס'וועט זיין ( ביי די סוף פון די יעצטיגע גלות, ווייל ס'איז נאכנישט געווען די אלע קללות ביי גלות בבל יון מדי. רמב"ן ועוד.) ווען ס'וועט קומען אויף דיר די אלע זאכן, די ברכות און קללות" וואס איז געשטאנען אין פרשת כי תבא... פסוק ב' "ושבת עד ה' אלקיך ושמעת בקולו כו' בכל לבבך ובכל נפשך" די באשעפער זאגט א הבטחה (רמב"ם הלכות תשובה פ"ז ה"ה) אז די סוף פון די גלות וועט זיין "די וועסט תשובה טוהן מיט דיין גאנצע הארץ און זעהל"
{עיין מאמר שלש שבועות אות מ' מא' מב' ווי די רבי איז מבאר באריכות, אז דאס וועט זיין,איינס פון די צוויי וועגן. אדער אונז וועלן תשובה טוהן משום איזה סבה,מתוך בחירה. און די גמ' זאגט שוין אז כלו כל הקיצין ואין הדבר תלוי אלא בתשובה, דאס הייסט, אונז האלט מען שוין ביי דעם זמן, ווי משיח האט געזאגט פאר ר' יהושע בו לוי, ווען ער האט געפרעגט משיח, ווען ער וועט קומען, און משיח האט געענטפערט, "היום אם בקולו תשמעו" "היינט אויב מ'וועט תשובה טוהן" משיח וועט זיכער גלייך קומען, אויב טוהט יעדער תשובה... אדער אז מ'וועט נישט תשובה טוהן,איז דא א זמן וואס משיח מיז בהכרח קומען,און קען נישט קומען שפעטער, און ער וועט דאן מחזיר בתשובה זיין יעדן איד, און אפילו אן א בחירה, וועלן אונז תשובה טוהן. אבער ס'מוז קודם זיין תשובה פון גאנץ כלל ישראל פאר די גאולה}
אין הערשט נאכדעם פסוק ג' "ושב ה' אלוקיך את שבותך כו' וקבצך מכל העמים אשר הפיצך ה' אלוקיך שמה" "דער אויבערשטער וועט זיך צוריק קערען מיט דיינע געפאנגענע, און ער וועט ענק איינזאמלען פון צווישן די פעלקער, וואס דער אויבערשטער האט דיך דארט צעשפטרייט"!!
שטייט דא קלאר אין די תורה, אז קודם וועט זיין תשובה (פסוק ב') וואס דעמאלץ מיז משיח קומען, אדער וועט משיח מחזיר בתשובה זיין. אין נאר נאכדעם (פסוק ג') "וועט די אייבישטער מאכען קיבוץ גליות"... קומט אויס, אז איינער וואס זאגט, אדער גלייבט, אז ס'קען זיין קיבוץ גליות פון אלע אידען, פאר משיח וועט קומען, רעדט דברי כפירה, אדער אויב גלייבט ער אזוי איז ער א כופר!!
ווי אויך איז איינער, וואס אפילו נאר מיט רעדן זאגט און רעדט צו, אז אלע אידן זאלן עולה זיין אויף ארץ ישראל, גייט דאס אריין אין דעם גרויסען איסור וואס דער אויבערשטער האט אונז שטרענג אנגעזאגט, אין געמאכט שווערן, אז אונז וועלן נישט ארויף גיין בזמן הגלות, אויף ארץ ישראל מיט א גרויסן ציבור. "עליה בחומה", און דאס צורעדן אז מאסן זאלן קומען, איז אויך א חלק פון די השתדלות, וואס איז נכלל אין דעם איסור חמור!
{ אין די ערשטע מאמר אין ויואל משה מאמר שלש שבועות, איז די רבי מבאר באריכות די איסור פון יעדע פון די 3 שבועות. די שבועה פון נישט עולה זיין בחומה "שלא יעלו בחומה" איז אפילו די גוים געבן רשות, און אפילו נישט רוב כלל ישראל איז עולה, נאר א "גרויסע צבור" איז שוין עליה בחומה. מאמר שלש שבועות סימן י'}
ס'איז נאר מותר פאר "יחידים" עולה צו זיין, און אויך איז מותר "פאר יעדעם צו גליסטן" און וועלן זיין פון די יחידים וואס זענען זוכה צי דעם...
חלילה נישט טראכטן אז די גלות איז נישט פאר אונז א טובה, אין ווי אויך פאר די גאנצע וועלט, כמבואר בדברי חז"ל. עד כאן פאר יעצט.
( אויב דער עולם וויל וועל איך בל"נ שרייבן דאס איבריגע 7 סעיפים מארגן א גוטע נאכט)
אז איינער האט אן הערה סיי מיט א ספעלינג אדער מיט סיי וואס זאל ביטע אויפמערקזאם מאכן דא אדער אין אישי, יישר כחכם!
