אידישע וועלט פארומס

דאס איז זיכער אז אויב האט יענער נישט געהאט קיין שאדן פון דיין רעדן טארסטו אים נישט דערציילן. נישט מען דארף נישט, נאר מען טאר נישט, טאקע פארדעם וויבאלד די גייסט אים ווייטון. און לגבי בין אדם לחבירו האסטו אים נישט שאדן געמאכט ממילא איז נאר דא בין אדם למקום.

לתועלת מעג מען רעדן לשון הרע.

פעיק נוז האט געשריבן: לתועלת מעג מען רעדן לשון הרע.

ביטע לערן אדורך אין חפץ חיים די אלע גאר שווערע תנאים פון לתועלת און נאכדעם וועסטו שוין נישט ארויסקומען מיט אזא גלייכגילטיקייט

הרה''ק מפיאסעצנא שרייבט אן עצה צו שרייבן אויף א פאפיר אלע תערומות מיט די ערגסטע לשונות, און צורייסן.

דא רירט מען אן די נושא פון זיך אויסרעדן פאר די אייגענע ווייב אדער נאנטע חבר, לצורך זיך אויסצורעדן די הארץ. אויב מ'מעג אדער נישט.

גרויסער חכם האט געשריבן:

פעיק נוז האט געשריבן: לתועלת מעג מען רעדן לשון הרע.

ביטע לערן אדורך אין חפץ חיים די אלע גאר שווערע תנאים פון לתועלת און נאכדעם וועסטו שוין נישט ארויסקומען מיט אזא גלייכגילטיקייט

איך האב דען עפעס געזאגט? איך זאג בלויז אז לתועלת מעג מען רעדן לשון הרע. אויב איר ווילט קענט איר אריינקומען מיט די תנאים פון לתועלת.

אינטערסאנט, פונקט נעכטן האב איך געהערט א שיעור פון הר"ר שלמה רובין (כ'געדענק נישט וועלכע, ס'ליגט אויף מיין USB אין קאר, ס'איז פון זיינע שיעורים אין ישיבה פאר די בחורים) ווי ער זאגט אזוי בדרך אגב, אז אויב למשל דארפסט פשוט אויסרעדן דיין הארץ מעג מען רעדן לשון הרע, דער אויסהערער טאר עס נאר נישט מקבל זיין, ער דארף טראכטן אז ער הערט דיר אויס צו לאזן אויסבלאזן דיין ווייטאג, אבער די מעשה איז מן הסתם נישט אמת, ביסט פשוט סענסיטיוו, און די גאנצע מעשה האט יענער בכלל נישט געמיינט וכדו'

טראק דרייווער האט געשריבן: יישר כח פאר אלע שרייבער'ס דא. און בעיקר פאר די לינק פון אוצר החכמה ווי עס איז דא אסאך ידיעות אין די נושא.

איינער האט מיר געשיקט אין אישי אז עס איז דא א בריוו פון ר' יענק'לע מפשעווארסק ווי ער רירט אן די נושא, אבער ער ווייסט נישט מער פרטים. איינער ווייסט עפעס מער?

יאפ, דא ספר פון מכתבים פון רבי איציקעל און רבי יענקעלע, מיין איך עס הייסט כתבי קודש. די מכתבים פון רבי יענקעלע דארט זענען צוקער זיס.

אין איין לענגערע מכתב (מיין אין חלק ב') ברענגט ער ארויס אז ווען עס קומט צו עבודת השם דארף מען אייביג קוקן וואס איז די רצון השם באמת יעצט. געט ער א משל דארט, אז עס קומען בחורים קומען צום שווער צו טישן און מלוה מלכה... קען זיך איינעם דאכטען ביטול תורה, אבער אז מען קוקט גוט זעט מען אז דאס וויל דער אייבערשטער. אזוי אויך היינטיגע צייטן ווען א מענטש עסט נישט געהעריג אדער פאסט מיינט ער טועט א מצוה אבער קען ווערן באשטראפט דערפאר. ענדיגט ער אז די זעלבע אויב א מענטש עפעס באדערט עם זייער אבער פארציילט נישט קיינעם צוליב לשון הרע.

איך שרייב נאר פון זכרון ארויס און מסתם נישט אזוי פונקטליך, און למעשה דארף מען סיי ווי פרעגן א מורה הוראה. אבער דער עצם רעיון איז זייער שיין ארויסגעברענגט אינעם בריוו. כידוע איז דאס אן אלטער כלל אין חסידות לא תעשון כן, און לפעמים להיפוך.

כ'געדענק עפעס נאכזאגן פון רבי שלמה זלמן אויערבאך, אז א מאן מעג אויסהערן ווען זי באקלאגט זיך אויף אירע חבר'טעס וואס האבן איר ויי געטוהן.

גרויסער חכם האט געשריבן: דאס איז זיכער אז אויב האט יענער נישט געהאט קיין שאדן פון דיין רעדן טארסטו אים נישט דערציילן. נישט מען דארף נישט, נאר מען טאר נישט, טאקע פארדעם וויבאלד די גייסט אים ווייטון. און לגבי בין אדם לחבירו האסטו אים נישט שאדן געמאכט ממילא איז נאר דא בין אדם למקום.

איך מיין אז גייט אריין און די מחלוקה פון ר' ישראל סאלנטער מיטן חפץ חיים