נאר קאסטנער? די גאנצע ציוניסטישע, לייען "אידישע עסטאבלישמענט" אינדרויסן פון פרומע ארטאדאקסן, אויסער געציילטע יוצאי מן הכלל, האבן געהאלטן די שיטה, צו בשיטה צו אונטערגעווארפן די בעלי זרוע וכו' וכו'. ליין "איש חמודות".
יהי' כן: נישט כפשוטו, ווייל ער האט דאך געלעבט ביז תשי"ח און נפטר געווארן פון הארץ קראנקהייט, אבער די ציוניסטישע מעשים און רציחות דירעקט און אומדירעקט האבן אים פשוטו כמשמעו אויסגעגעסן לבו הטהור. דאס ערשטע הארץ אטאקע האט ער געהאט אנהויב יאר תש"ג אינמיטן לויפן צווישן איין ביורא און די אנדערע.
Me: Being I’m an orthodox (Satmar Hassidic) Jew I won’t sit in a theater, so I would like to know where / if I can get a DVD copy of your film.
Gaylen Ross: Dear (…), Thank you for your email. It will be awhile before the DVD is released, but of course I will keep your email and notify you as soon as it is. However,there have been quite a few orthodox Hassidic Jews, some Satmar, who have come to the cinema. I believe perhaps because this is an educational film and not entertainment. I would very much hope you may find a way to see the film before the DVD release.
Me: Thanks, I would definitely not go into a cinema - no matter of the purpose - but appreciate you keeping me posted, (I'd still very much appreciate an exception for a private DVD...!)
Have a great day.
Gaylen Ross: I cannot make an exception for a DVD, but encourage you to come to the cinema - truly it is educational and i think it would be ok with the Rabbi if you check.
Best Gaylen
Me: Nothing to do with any rabbi, It's the tradition I was raised with.
Thanks
Gaylen Ross: Understand, and appreciate your response and interest. I will email you as soon as DVD available.
ווי באקאנט האט הרה"ח חכם וסופר ר' סענדר דייטש ז"ל ברייט באשריבן די גאנצע פראצעס פון קאסטנער און זיין ראלע אין די וועלט מלחמה, ער איז נאכגעגאנען די פאקטן און די היסטאריע פון יענער צייט (באקאנט די ביכער: "די צווייטע וועלט מלחמה", "חורבן אונגארן") און באזונדער האט ער אראפגעשריבן די גאנצע הצלה פון רבי'ן זי"ע קודם אין דעם ספר "שנת החמישים" וואס איז ארויסגעקומען אין תשנ"ה ביים דינער כ"א כסלו, דארט איז עס באשריבן סיי אין לשון קודש און סיי אין אידיש, און דערנאך האט ער עס באשריבן אין זיין מייסטערהאפטע ספר "בוצינא קדישא". איך האב פונקט לעצטענס געהערט די יערלכיע דרשה פון ר' סענדר ביי די כ"א כסלו דינער שנת תשנ"א דארט האט ער ארומגערעדט איבער די טענה פון די ציונים אז זיי האבן געראטעוועט דעם רבי'ן און דער רבי איז ח"ו א כפוי טובה, וז"ל בערך: ..."ס'איז געווען דעמאלט, די היגע צייטונגען האבן געגאסן פעך און שוועבל קעגן רבי'ן, זיי האבן געשריבן, אז דער סאטמארער רבי פייערט קעגן די ציונים און קעגן דער מדינה, און ער אליין האט זיך געראטעוועט דורך די ציונים. "הגם די גאנצע זאך איז א שקר גמור, ווי מ'ווייסט זיי האבן בכלל נישט בדעה געהאט צו ראטעווען דעם רבי'ן. נאר די פרומע עסקנים אין פעסט האבן איינגעלייגט וועלטן און באצאלט גרויס געלט אז דער רבי זאל אריינגענומען ווערן אינעם טראנספארט קיין בערגן בעלזן. "אויסער דעם ווייס מיר אונז דאך, אז מ'האט אזוי געפירט מן השמים, חוץ לדרך הטבע. עד כדי כך אז דער שווער פון קאסטנער, ד"ר פישער פון קלויזנבורג, האט אליין געהייסן פאר זיין איידעם קאסטנער'ן, אריינצונעמען דעם רבי'ן אין טראנספארט על פי מעשה שהיה, מיט דעם חלום, וואס די מוטער פון ד"ר פישער איז אים געקומען צו חלום. "די מוטער פון ד"ר פישער איז געווען אן ערליכע אידישע פרוי, זי האט געשטאמט פון פרומע אידישע עלטערן. און זי איז נישט געגאנגען אין אייגענע האר. איז זי געקומען צו חלום צו איר זון ד"ר פישער, - פישער איז געווען דער פירער פון אידישן ראט אין קלויזנבורגעק געטא, - און זי האט אים געזאגט אז אויב דער סאטמארער רבי וועט נישט אריינגענומען ווערן אין טראנספארט וועט דער גאנצער פלאן דורכפאלן. ערשט דעמאלט האט קאסטנער מסכים געווען אריינצונעמען דעם רבי'ן אין טראנספארט. "דאס איז נישט קיין מעשה'ס. שוין נאך דער באפרייאונג, ווען דער רבי איז שוין געווען אין דער שווייץ, האט ד"ר פישער אליין מודה געווען און דערציילט פאר'ן רבי'ן, אז זיי האבן נישט בדעה געהאט צו ראטעווען דעם רבי'ן, וואס איז געווען א גרויסער שונא פון די ציונים, און ער האט דערציילט פאר'ן רבי'ן די מעשה פונעם חלום מיט זיין מאמע, און אז צוליב דעם האבן זיי מסכים געווען אריינצונעמען דעם רבי'ן אין דעם טראנספארט קיין פעסט. "אויך קאסטנער אליין, האט ביים קאסטנער פראצעס ערקלערט, אז זיין שווער ד"ר פישער האט זיך נישט אריינגעמישט וועמען מ'זאל ארייננעמען אין דער רשימה, און ער האט פאר קיינעם נישט אינטערווענירט, אויסער אין איין פאל, ווען זיין שווער פישער האט געפאדערט אריינצונעמען דעם סאטמארער רבי'ן. אויב מ'זאל זאגן אז די ציוניסטן האבן געראטעוועט, קאסטנער האט געראטעוועט וועט אויסקומען קורט בעכער ימש.... "על כל פנים די ציוניסטן מצד עצמם פון זיך אליין האבן זיכער נישט געוואלט ראטעווען דעם רבי'ן, נאר מן השמים האט מען אזוי געפירט, אז דער רבי זאל ניצל ווערן, לשום לנו שארית בארץ ולהחיות אותנו לפליטה גדולה. "אבער די היגע טריפה'נע צייטונגען האבן געהעצט און געשומפט קעגן רבי'ן, - "דער סאטמארער רבי האט זיך געלאזט ראטעווען דורךך די ציוניסטן, און איצט קעמפט ער קעגן זיי און קעגן דער מדינה! ..... "אין דער טראנספארט וואס איז ארויסגעפארן פון פעסט, אויפ'ן וועג צו שווייץ, זענען געווען קרוב צו 1700 אידן, גענוי 1684 אידן, רובא דרובא זענען געווען פרייע, מתבוללים נעאלאגען, און פירער פון די ציוניסטישע פארטייען, נאר די האט מען אריינגענומען אין טראנספארט. דער רבי ז"ל איז געווען איינער צווישן געציילטע רבנים פון גאנץ אונגארן, וואס זענען געווען אין יענעם טראנספארט. ....
וואס די צייטונג שרייבט פארגאנגענע וואך בשם ר' שלמה יעקב געלבמאן איז פיל מער עולה על הדעת. ער שרייבט אז דעם רבי'נס מיינונג איז געווען אז דאס אז ער איז געראטעוועט געווארן מיט קאסטנער'ס צוג איז דאך א דבר ידוע לכל. וואס די פארהאנדלונגען מיט אייכמאן זענען געווען - וואס איבער דעם איז געווען דער פארלוימדונגס פראצעס - האט ער דאך קיין שום אנונג. אלזא דאס איינציגע וואס קאסטנער קען בענעפיטירן פון רבי'נס - פובליק פיגור - עדות איז בלויז פראפאגאנדע אז סאטמארער רבי איז געקומען עדות זאגן לטובת קאסטנער, און דאס האט דער רבי נישט געהאלטן דערביי.
דרך אגב, דער זאב עקשטיין איז אויך אויפן פילם ווי ער שילדערט זיין טייל אין די געשיכטע (פונעם פילם וועבזייטל).
קאמענטאטער, חזק ואמץ, זי מיינט אויך אז ווען א 'ראביי' איז מתיר דעם איסור ווערט עס אויס איסור, זי ווייסט נישט אז ער ווערט אויס 'ראביי'.......
-
דער 'קאסנטער' פראצעס איז געווען א שטארקע בזיון פאר די ציונים ימ"ש ווי עס איז פארעפנטליכט געווארן זייערע מאטיווען און שוואכע אינטערעסע אין ראטעווען דאס לאנד, לויט ווי איך האב פארשטאנען פון די צייטונגען איז די נייע ריינוואשונג פילם א פראעיקט פון משפחה מיטגלידער פון קאסנטער וועלכע קלערן אז ברבות הימים ווען די 'מאשימים' לעבן שוין מער ווייניגער נישט איז פארהאן א שאנס איבערצושרייבען די היסטאריע לטובתם. -
אז מ'רעדט שוין פונעם 'למען ידעו' עפעס זעה איך אין די צייטונגען איבער א נייע ארגענעזאציע 'עדות נאמנה' וואס גיבט זיך אפ איבערצוגעבן פארן נייע דור די צווייטע וועלט מלחמה היסטאריע מיט א פרומע/היימישע בליק, אפשר ווייסט איינער מער ווער און וואס דער ציהל פון זיי איז?