א טיפ: אז חתונה אלבום'ס (וואס יעדער האט) זענען די בעסטע פלעצער צו טרעפען בילדער פון וויכטיגע מענטשען פון די פארגאנגענהייט (אפילו האסט קיין מאל נישט משים לב געווען ווער זענען די "אין דער זייט" פון די בילדער).
דארט אינעם ארטיקעל שטייט אז דער גור'ער שטיבעל האט אמאל געציילט 80 אידען ירא ה' וחסידים.
אויך האט מיר זיין חברותא דערציילט אז כאטש ר' עקיבא האט נישט איבער געלאזט קיין קינדער האט ער נישט איבערגעלאזט קיין צוואה אז מען זאל לערנען משניות נאך אים. ווייל ער האט נאר געטוהן דער רצון הבורא און נאר פון באשעפער געבעהטען אלעס, און עס איז אים קיינמאל נישט איין געפאלען צו בעהטען פון א מענטש עפעס אפילו אזא זאך ווי לערענען משניות נאך אים.
ער איז געגאנגען פון די וועלט מיט פילע הענט פון תורה ומצות ומעשים טובים און ערפילט בשלימות זיין תפקיד אויף דער וועלט. געווען א צדיק יסוד עולם; זכר צדיק וקדוש לברכה.
זכרונות האט געשריבן:
רבי יצחק (איטשע) מאיר טרויבע ז"ל איז געווען א תלמוד חכםאון א גאון עצום אין פולן זין פון ווארט. ער איז יארן לאנג געווען דער הויפט ביבליאטעקאר אינעם אוצר הספרים אין מתיבתא תורה ודעת,די לומדים פלעגן אים אנפרעגן בכל מקצועות התורה, וכל רז לא אניס ליה.
ר' עקיבה איז נישט געווען קיין גער'ע חסיד פון פולין, ער איז געווען א אלכסנדר חסיד. אמר דא אין אמעריקע האט ער זיך געדרייט מיט די שארית הפליטה פון פוילישע אידן ממילה איז ער אנגעקומען צו גור,
הגה"צ ר' עקיבה האט מיר אמאל דערציילט אז ער איז געגאנגען נאך געלט פאר די ישיבה שפת אמת אין ירושלים ווען די ישיבה האט זיך אויסגעברייטערט אין ער איז אריין צום סאטמאר רב זצוק"ל, די רבי האט עהם געפרעגט וויפל געלט מען ברויכט נאך האט ער עהם געענפערט אז מדארף נאך צעהן טויזענט דאללער, די רבי האט עהם געזאגט אז ישיבה "שפת אמת " ע"ש די הייליגע שפת אמת וויל ער עם געבן דאס גאנצע סכום. וכן הוי. די רבי ז"ל האט עם געגבן די גאנצע סכום.
הג"ר עקיבה האט געהאלטן חשוב ממש א יעדע איד. נישט קיין חילוק צי א חשובע איד צו סתם מענטש אין אפילו חולי נפש פלעגן קטמען צו ר'עקיבה פאר א גוט ווערט, למשל אין" שטיבל האבען געדאווענט סאמערע אידן אין כגעדענק ווי ער האט זיך אמאל אנגערופען אז די נאמן פונעם שטיבל איז "גור דרבנו יואל" כדי יעדער זאל זיך שפירן באקוועם. מענטשען פלעגן עם אריינקומען דרייען א קאפ אין ער האט ממש געהאט הלל הזקנ'ס געדולד אין אייביג פרובירט צו העלפן.
איך דערמאן זיך א מעשה ווי א עלטערע איד וואס האט געליטן אויף אלצהיימערס איז געקומען צו עים אז די דייטשן ווארטן עים אפ אין זיין דירה, ר עקיבה איז אהיימגעגאנגען מיט עים (כאטש ר עקיבה איז שוין געווען א בן שמונים דערמאלס) אין זיכער געמאכט אז אלכס איז בסדר.
אלע עלטערע אידן פלעגן קומען צו עים אז ער זאת זיי ליינען זייער פאסט וויל ער האט געקענט אפאר שפרייכן אין האט יעדעם מסביר געווען א יעדע בריוו אין דער באדייט פונעם בריוו.
ער איז א גאנצע טאג געזעצן אין שול אין געלערנט. צומאל ווען דער עולם איז נאך געווען אין בית המדרש פרייטיג ביינאכט פלעגט ער שוין צוריקומען פון די סעודה אין לערנען פאר שעות ארוכות בלי הפסק. אין דאס איז געווען מידי שבוע ושבוע, ער פלעגט כסדר לערנען מיט יעדעם איינעם אפילו מיט שוואכע קינדער עס איז נישט געווען קיין חילוק קיין יארגאנג ער פלעגט מסביר זיין יעדעם מיט א התבטלות אין א הכנעה.
זיין שיעור אין דף היומי איז געווען א חד במינו. בעיון נפלא ובטוב טעם ודעת ער איז נישט געגאנגען וויטעא וויליאנג יעדער האט פארשטאנען.
א אינערסאנטע זאך! די הייליגע טעג כששפך שיח לפני קונו ביים עמד פלעגט ער דאווענען מיט א געאוואלדיגע ווארעמקייט אבער ביי "ותערב לפניך עתרתינו" זענען טייכן טרערן גרערונען אין רוב מאל האט ער נישט געקענט כאפן די אטעם איז געווען די לענגסטע תפילה פונעם דאווענען.
ר עקיבה האט איז געווען א אמתע שומר פיו ולשונו ער האט האט זיך דערוויטערט פון לשון הרע ורכילות. ער פלעגט כסדר לייען גרויסע געלטער פאר מצרכים. בהצנע. , עס איז אינטערעסאנט אז הגה"צ רבי ישראל חיים מנשה פרד"מ שליט"א לרפו"ש פלעגט זיך קומען וואונטשען ביי רבי עקיבה יעדע ערב יום כיפור. אין איך געדענק אז רבי עקיבה פלעגט ארויסלייגן די ברעקלעך פאר די פייגלעך אויף די טרעפן פון הגריח"מ שליט"א אין איינמאל האט ער געוואלט דערגיין ווער דאס איז וויל עס פלעגט עם באדערען ווען ער איז גאוואר געווארן אז דאס איז רבי עקיבה האט ער נישט געוואלט זאגן פאר עים קיין איין ווארט. מפני כבוד התורה,
רבי עקיבה האט געקענט ש"ס על לשונו ממש עכ"כ שאם תשאלך אדם אל תגמגם" ער האט אכט מאל פארגעלערנט ש"ס. מדרש רבה. מנחת חינוך. ועוד. ער איז דעווען סוף ימיו א שואל ומשיב אויף גאנץ ש"ס אין מתיבתא גבוה דגור בארא פארק.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
רבי יצחק (איטשע) מאיר טרויבע ז"ל (געזאגט: טרויבּ), פון די חשובע מתפללים אינעם גור'ע שטיבל, איז געווען א תלמוד חכם און א גאון עצום אין פולן זין פון ווארט. ער איז יארן לאנג געווען דער הויפט ביבליאטעקאר אינעם אוצר הספרים אין מתיבתא תורה ודעת, די לומדים פלעגן אים אנפרעגן בכל מקצועות התורה, וכל רז לא אניס ליה. ער איז געוועזן א נחבא אל הכלים (אויך אין פיזישן אויסזען; ער איז געווען א נידעריג געשטעל), און טראץ וואס ער איז געוועזן א תורה-ריז האט נישט געמאכט פון זיך קיין גרויס וועזן, אבער אידן מיט א תורה שמעק האבן פארשטאנען צו דעם גרויסן אוצר וועלכער דרייט זיך בתוכינו. גיסו רבי שאול קליין נ"י האט פארציילט אויף זיין חצי שיעור פראגראם אז הגאון אבדק"ק דעברעצין זצ"ל האט זיך משתתף געווען ביי זיין בר מצוה און געשמועסט מיט רבי איטשע מאיר, ער האט זיך דערנאך אויסגעדרוקט צו די ארומיגע "דער דאזיגער אינגערמאן קען לערנען". (זיי זענען גראדע אויך געווארן מחותנים ווען רבי שאול איז שפעטער געווארן אן איידעם ביים דעברעצין רב זצ"ל.)
רבי איטשע מאיר האט פארמאגט א מוח נפלא וואס ער האט אויסגענוצט פאר יגיעת התורה; ער האט נישט פארברענגט קיין צייט מיט דברים של מה בכך. נאך אלץ אינג קינד אין פוילן האט ער געקריגן א נאמען אלץ אן אויסגערופענער עילוי און בעל כשרון, אזש זיין פאטער רבי משה הי"ד - א גרויסער ת"ח און אן איש מוצלח - האט געברויכט דינגען א פריוואטע מלמד צו לערנען מיט אים. שפעטער ווען ער איז געקומען לגיל בר מצוה האט אים זיין פאטער געשיקט לערנען אין ישיבה, ער איז געזעסן און עוסק געווען בתורה מבוקר ועד ערב און זעלטן וואס ער איז אהיימגעגאנגען צו זיינע עלטערן. די פגישות מיט זיין פאטער זענען מיינסטענס פארגעקומען אין די ימים טובים טעג אין גור.
ער איז געווען א מומחה אין אלטע כתבי ידות און שינוי נוסחאות בש"ס ובראשונים. באזונדער האט ער כסדר עוסק געווען אין מסכת קידושין, ער האט געשריבן א קונטרס וואו ער איז משווה די פארשידענע נוסחאות אין די מסכת.
רבי איטשע מאיר - ווי רוב פוילישע איבערלעבער - האט מיטגעמאכט 5 לאנגע יארן כוס התרעלה אונטער די דייטשע רשעים ימ"ש אין פארשידענע לאגערן. דארט אין גיהנום האט ער זיך מוסר נפש געווען צו בויען א סוכה'לע א קליינע מיט ברעטעלעך געמיינע, ער האט געזאגט אז האלטן די ברויט אין די הענט ביז צו די לסוכה איז געווען א גרעסערע מסירות נפש ווי דאס עצם בויען א סוכה... ער איז דער איינציגסטער פון זיין פאמיליע וואס האט איבערגעלעבט דעם חורבן. נאכן קריג האט די השגחה עליונה אים געפירט קיין שוועדן. אויך איז אנגעקומען אהין זיין צוקונפטיגע פרוי אן אפשטאמיגע פון אונגארן, מרת רחל בת הרה"ח רבי אייזיק קליין ז"ל מקערעסטיר-ב"פ. זיי האבן זיך משדך געווען דארט אינעם ווייטן שוועדן און דערנאך אימיגרירט אהער קיין אמעריקע. ווען זי האט דערציילט פארן פאטער רבי אייזיק אז זי איז א כלה געווארן בשטו"מ און אז די חתן איז א גור'ער בחור, האט דער פאָטער -- א הייסער קנאי פונעם אונגארישן חדר, א תלמיד פון הרב דושינסקיא זצ"ל, א חסיד פון רביה"ק מסאטמאר זצ"ל -- כמעט אראפגעטראסקעט פון בענקל.. "אן אגודה'יסט?!!" שפעטער איז רבי איטשע מאיר אריבערגעקומען פאר א באזוך און רבי אייזיק האט געכאפט א שמועס מיט אים אין לערנען, האט ער זיך אויסגעדרוקט "אזא אגודה'יסט איז נישט אזוי געפערליך..."
ווען ער איז אנגעקומען קיין אמעריקע איז ער געגאנגען שטודירן א פאַך, אבער די חברה דארט אין תורה ודעת האבן שנעל געלייגט אן אויג אויף אים, און זיי האבן אים שוין נישט ארויסגעלאזט פון די האנט... ער האט עוסק געווען אין פארשידנארטיגע ארבעט אין די זייט. ער פלעגט ער אויך טוהן סענסעטיווע קלאסיציפירטע ארבעט פאר די מיליטער.
רבי איטשע מאיר איז נפטר געווארן אין זיינע מיטעלע 60'גער יארן בשנת תשמ"ז לפ"ק, נאכן שוויצן 4 שווערע יאר מיט די ביטערע מחלה ל"ע. זיין לויה איז ארויסגעגאנגען פון ישיבה תורה ודעת. די סעודת שלושים איז פארגעקומען טאקע דא אינעם גור'ער שטיבל וואו ער האט פארברענגט מיט תורה ועבודה די לעצטע 40-35 יאר פון זיין לעבן.
ער האט איבערגעלאזט א שיינע שטוב פון קינדער און אייניקלעך לומדי ומחזיקי תורה: חתנו רבי בנימין טאוב, מאנ"ש גור בפלעטבוש בתו דר. געלבפיש פון פלעטבוש, א קינדער דאקטער אין וויליאַמסבורג. בעלה דר. חיים (גערי) געלבפיש, א כירורג. בנו רבי משה (מאריס) טרויבע פון מאנסי, א באקאנטע מאגן דאקטאר אין NYU שפיטאל.
יהא זכרו ברוך.
בילד: רבי איטשע מאיר אין די פריע תש"י יארן מיט זיין שווער און שוואגערס. רעכטס צו לינקס רבי הערשל קליין ז"ל, רבי איטשע מאיר ז"ל, זיין שווער רבי יצחק אייזיק קליין ז"ל, ולהבחל"ח רבי מאיר שלום קליין נ"י (די בילד איז ביי רבי מאיר שלום'ס חתונה).
זייער שיין באשריבן ר הערשל קליין און ר מאיר שלום זענען געווען ברודערס?
גוטע נייעס האט געשריבן:
די מתפללים זענען געווען ווי פאלגנט.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
זכרונות האט געשריבן:
בילד: רבי איטשע מאיר אין די פריע תש"י יארן מיט זיין שווער און שוואגערס. רעכטס צו לינקס רבי הערשל קליין ז"ל, רבי איטשע מאיר ז"ל, זיין שווער רבי יצחק אייזיק קליין ז"ל, ולהבחל"ח רבי מאיר שלום קליין נ"י (די בילד איז ביי רבי מאיר שלום'ס חתונה).
זייער שיין באשריבן ר הערשל קליין און ר מאיר שלום זענען געווען ברודערס?
וואס איז זייער שייכות מיט ר יצחק אייזיק קליין?
רבי אייזיק קליין ע"ה איז געווען דער פאטער פון רבי הערשל ע"ה ויבלחט"א רבי מאיר שלום נ"י.
גוטע נייעס האט געשריבן:
די מתפללים זענען געווען ווי פאלגנט.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
ר' חיים יעקב לעבט שוין לאנג נישט, ער איז אוועק פלוצלינג א צייט נאכדעם וואס דער ביהמ"ד האט זיך פארמאכט
לכאורה האט געשריבן: פארוואס שרייבט מען תגובות אן זיך פארשטענדיגן מיטן מוח?
זכרונות האט געשריבן:
די הקפות אין גור'ער שטיבל איז געווען א שם דבר, ווי חסידים ואנשי מעשה האבען געטאנצט, און טאקע געטאנצט. די טאנצען איז געווען זייער אינטרעסאנט, שיין, און ווארעם.
די פרויען אין גור (כמנהג גור) קומען נישט אפט אין שטיבל, אבער צו די הקפות שמחת תורה פלעגען זיי אלע קומען, און דער ווייבער שוהל וואס איז געווען אזוי גרויס ווי א טל ומטר איז געווען מלא על גדותיו.
גוטע נייעס האט געשריבן:
די מתפללים זענען געווען ווי פאלגנט.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
ר' עקיבה איז נישט געווען קיין גער'ע חסיד פון פולין, ער איז געווען א אלכסנדר חסיד. אמר דא אין אמעריקע האט ער זיך געדרייט מיט די שארית הפליטה פון פוילישע אידן ממילה איז ער אנגעקומען צו גור,
הגה"צ ר' עקיבה האט מיר אמאל דערציילט אז ער איז געגאנגען נאך געלט פאר די ישיבה שפת אמת אין ירושלים ווען די ישיבה האט זיך אויסגעברייטערט אין ער איז אריין צום סאטמאר רב זצוק"ל, די רבי האט עהם געפרעגט וויפל געלט מען ברויכט נאך האט ער עהם געענפערט אז מדארף נאך צעהן טויזענט דאללער, די רבי האט עהם געזאגט אז ישיבה "שפת אמת " ע"ש די הייליגע שפת אמת וויל ער עם געבן דאס גאנצע סכום. וכן הוי. די רבי ז"ל האט עם געגבן די גאנצע סכום.
הג"ר עקיבה האט געהאלטן חשוב ממש א יעדע איד. נישט קיין חילוק צי א חשובע איד צו סתם מענטש אין אפילו חולי נפש פלעגן קטמען צו ר'עקיבה פאר א גוט ווערט, למשל אין" שטיבל האבען געדאווענט סאמערע אידן אין כגעדענק ווי ער האט זיך אמאל אנגערופען אז די נאמן פונעם שטיבל איז "גור דרבנו יואל" כדי יעדער זאל זיך שפירן באקוועם. מענטשען פלעגן עם אריינקומען דרייען א קאפ אין ער האט ממש געהאט הלל הזקנ'ס געדולד אין אייביג פרובירט צו העלפן.
איך דערמאן זיך א מעשה ווי א עלטערע איד וואס האט געליטן אויף אלצהיימערס איז געקומען צו עים אז די דייטשן ווארטן עים אפ אין זיין דירה, ר עקיבה איז אהיימגעגאנגען מיט עים (כאטש ר עקיבה איז שוין געווען א בן שמונים דערמאלס) אין זיכער געמאכט אז אלכס איז בסדר.
אלע עלטערע אידן פלעגן קומען צו עים אז ער זאת זיי ליינען זייער פאסט וויל ער האט געקענט אפאר שפרייכן אין האט יעדעם מסביר געווען א יעדע בריוו אין דער באדייט פונעם בריוו.
ער איז א גאנצע טאג געזעצן אין שול אין געלערנט. צומאל ווען דער עולם איז נאך געווען אין בית המדרש פרייטיג ביינאכט פלעגט ער שוין צוריקומען פון די סעודה אין לערנען פאר שעות ארוכות בלי הפסק. אין דאס איז געווען מידי שבוע ושבוע, ער פלעגט כסדר לערנען מיט יעדעם איינעם אפילו מיט שוואכע קינדער עס איז נישט געווען קיין חילוק קיין יארגאנג ער פלעגט מסביר זיין יעדעם מיט א התבטלות אין א הכנעה.
זיין שיעור אין דף היומי איז געווען א חד במינו. בעיון נפלא ובטוב טעם ודעת ער איז נישט געגאנגען וויטעא וויליאנג יעדער האט פארשטאנען.
א אינערסאנטע זאך! די הייליגע טעג כששפך שיח לפני קונו ביים עמד פלעגט ער דאווענען מיט א געאוואלדיגע ווארעמקייט אבער ביי "ותערב לפניך עתרתינו" זענען טייכן טרערן גרערונען אין רוב מאל האט ער נישט געקענט כאפן די אטעם איז געווען די לענגסטע תפילה פונעם דאווענען.
ר עקיבה האט איז געווען א אמתע שומר פיו ולשונו ער האט האט זיך דערוויטערט פון לשון הרע ורכילות. ער פלעגט כסדר לייען גרויסע געלטער פאר מצרכים. בהצנע. , עס איז אינטערעסאנט אז הגה"צ רבי ישראל חיים מנשה פרד"מ שליט"א לרפו"ש פלעגט זיך קומען וואונטשען ביי רבי עקיבה יעדע ערב יום כיפור. אין איך געדענק אז רבי עקיבה פלעגט ארויסלייגן די ברעקלעך פאר די פייגלעך אויף די טרעפן פון הגריח"מ שליט"א אין איינמאל האט ער געוואלט דערגיין ווער דאס איז וויל עס פלעגט עם באדערען ווען ער איז גאוואר געווארן אז דאס איז רבי עקיבה האט ער נישט געוואלט זאגן פאר עים קיין איין ווארט. מפני כבוד התורה,
רבי עקיבה האט געקענט ש"ס על לשונו ממש עכ"כ שאם תשאלך אדם אל תגמגם" ער האט אכט מאל פארגעלערנט ש"ס. מדרש רבה. מנחת חינוך. ועוד. ער איז דעווען סוף ימיו א שואל ומשיב אויף גאנץ ש"ס אין מתיבתא גבוה דגור בארא פארק.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
ר' עקיבה איז נישט געווען קיין גער'ע חסיד פון פולין, ער איז געווען א אלכסנדר חסיד. אמר דא אין אמעריקע האט ער זיך געדרייט מיט די שארית הפליטה פון פוילישע אידן ממילה איז ער אנגעקומען צו גור,
הגה"צ ר' עקיבה האט מיר אמאל דערציילט אז ער איז געגאנגען נאך געלט פאר די ישיבה שפת אמת אין ירושלים ווען די ישיבה האט זיך אויסגעברייטערט אין ער איז אריין צום סאטמאר רב זצוק"ל, די רבי האט עהם געפרעגט וויפל געלט מען ברויכט נאך האט ער עהם געענפערט אז מדארף נאך צעהן טויזענט דאללער, די רבי האט עהם געזאגט אז ישיבה "שפת אמת " ע"ש די הייליגע שפת אמת וויל ער עם געבן דאס גאנצע סכום. וכן הוי. די רבי ז"ל האט עם געגבן די גאנצע סכום.
הג"ר עקיבה האט געהאלטן חשוב ממש א יעדע איד. נישט קיין חילוק צי א חשובע איד צו סתם מענטש אין אפילו חולי נפש פלעגן קטמען צו ר'עקיבה פאר א גוט ווערט, למשל אין" שטיבל האבען געדאווענט סאמערע אידן אין כגעדענק ווי ער האט זיך אמאל אנגערופען אז די נאמן פונעם שטיבל איז "גור דרבנו יואל" כדי יעדער זאל זיך שפירן באקוועם. מענטשען פלעגן עם אריינקומען דרייען א קאפ אין ער האט ממש געהאט הלל הזקנ'ס געדולד אין אייביג פרובירט צו העלפן.
איך דערמאן זיך א מעשה ווי א עלטערע איד וואס האט געליטן אויף אלצהיימערס איז געקומען צו עים אז די דייטשן ווארטן עים אפ אין זיין דירה, ר עקיבה איז אהיימגעגאנגען מיט עים (כאטש ר עקיבה איז שוין געווען א בן שמונים דערמאלס) אין זיכער געמאכט אז אלכס איז בסדר.
אלע עלטערע אידן פלעגן קומען צו עים אז ער זאת זיי ליינען זייער פאסט וויל ער האט געקענט אפאר שפרייכן אין האט יעדעם מסביר געווען א יעדע בריוו אין דער באדייט פונעם בריוו.
ער איז א גאנצע טאג געזעצן אין שול אין געלערנט. צומאל ווען דער עולם איז נאך געווען אין בית המדרש פרייטיג ביינאכט פלעגט ער שוין צוריקומען פון די סעודה אין לערנען פאר שעות ארוכות בלי הפסק. אין דאס איז געווען מידי שבוע ושבוע, ער פלעגט כסדר לערנען מיט יעדעם איינעם אפילו מיט שוואכע קינדער עס איז נישט געווען קיין חילוק קיין יארגאנג ער פלעגט מסביר זיין יעדעם מיט א התבטלות אין א הכנעה.
זיין שיעור אין דף היומי איז געווען א חד במינו. בעיון נפלא ובטוב טעם ודעת ער איז נישט געגאנגען וויטעא וויליאנג יעדער האט פארשטאנען.
א אינערסאנטע זאך! די הייליגע טעג כששפך שיח לפני קונו ביים עמד פלעגט ער דאווענען מיט א געאוואלדיגע ווארעמקייט אבער ביי "ותערב לפניך עתרתינו" זענען טייכן טרערן גרערונען אין רוב מאל האט ער נישט געקענט כאפן די אטעם איז געווען די לענגסטע תפילה פונעם דאווענען.
ר עקיבה האט איז געווען א אמתע שומר פיו ולשונו ער האט האט זיך דערוויטערט פון לשון הרע ורכילות. ער פלעגט כסדר לייען גרויסע געלטער פאר מצרכים. בהצנע. , עס איז אינטערעסאנט אז הגה"צ רבי ישראל חיים מנשה פרד"מ שליט"א לרפו"ש פלעגט זיך קומען וואונטשען ביי רבי עקיבה יעדע ערב יום כיפור. אין איך געדענק אז רבי עקיבה פלעגט ארויסלייגן די ברעקלעך פאר די פייגלעך אויף די טרעפן פון הגריח"מ שליט"א אין איינמאל האט ער געוואלט דערגיין ווער דאס איז וויל עס פלעגט עם באדערען ווען ער איז גאוואר געווארן אז דאס איז רבי עקיבה האט ער נישט געוואלט זאגן פאר עים קיין איין ווארט. מפני כבוד התורה,
רבי עקיבה האט געקענט ש"ס על לשונו ממש עכ"כ שאם תשאלך אדם אל תגמגם" ער האט אכט מאל פארגעלערנט ש"ס. מדרש רבה. מנחת חינוך. ועוד. ער איז דעווען סוף ימיו א שואל ומשיב אויף גאנץ ש"ס אין מתיבתא גבוה דגור בארא פארק.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
אלעקסאנדערער חסיד דורכגעגאנגען צום גער?היתכן?
נישט געווען דער ערשטער און נישט דער לעצטער
גם שנאתם גם קנאתם אבדו...
לכאורה האט געשריבן: פארוואס שרייבט מען תגובות אן זיך פארשטענדיגן מיטן מוח?
ר' עקיבה איז נישט געווען קיין גער'ע חסיד פון פולין, ער איז געווען א אלכסנדר חסיד. אמר דא אין אמעריקע האט ער זיך געדרייט מיט די שארית הפליטה פון פוילישע אידן ממילה איז ער אנגעקומען צו גור,
הגה"צ ר' עקיבה האט מיר אמאל דערציילט אז ער איז געגאנגען נאך געלט פאר די ישיבה שפת אמת אין ירושלים ווען די ישיבה האט זיך אויסגעברייטערט אין ער איז אריין צום סאטמאר רב זצוק"ל, די רבי האט עהם געפרעגט וויפל געלט מען ברויכט נאך האט ער עהם געענפערט אז מדארף נאך צעהן טויזענט דאללער, די רבי האט עהם געזאגט אז ישיבה "שפת אמת " ע"ש די הייליגע שפת אמת וויל ער עם געבן דאס גאנצע סכום. וכן הוי. די רבי ז"ל האט עם געגבן די גאנצע סכום.
הג"ר עקיבה האט געהאלטן חשוב ממש א יעדע איד. נישט קיין חילוק צי א חשובע איד צו סתם מענטש אין אפילו חולי נפש פלעגן קטמען צו ר'עקיבה פאר א גוט ווערט, למשל אין" שטיבל האבען געדאווענט סאמערע אידן אין כגעדענק ווי ער האט זיך אמאל אנגערופען אז די נאמן פונעם שטיבל איז "גור דרבנו יואל" כדי יעדער זאל זיך שפירן באקוועם. מענטשען פלעגן עם אריינקומען דרייען א קאפ אין ער האט ממש געהאט הלל הזקנ'ס געדולד אין אייביג פרובירט צו העלפן.
איך דערמאן זיך א מעשה ווי א עלטערע איד וואס האט געליטן אויף אלצהיימערס איז געקומען צו עים אז די דייטשן ווארטן עים אפ אין זיין דירה, ר עקיבה איז אהיימגעגאנגען מיט עים (כאטש ר עקיבה איז שוין געווען א בן שמונים דערמאלס) אין זיכער געמאכט אז אלכס איז בסדר.
אלע עלטערע אידן פלעגן קומען צו עים אז ער זאת זיי ליינען זייער פאסט וויל ער האט געקענט אפאר שפרייכן אין האט יעדעם מסביר געווען א יעדע בריוו אין דער באדייט פונעם בריוו.
ער איז א גאנצע טאג געזעצן אין שול אין געלערנט. צומאל ווען דער עולם איז נאך געווען אין בית המדרש פרייטיג ביינאכט פלעגט ער שוין צוריקומען פון די סעודה אין לערנען פאר שעות ארוכות בלי הפסק. אין דאס איז געווען מידי שבוע ושבוע, ער פלעגט כסדר לערנען מיט יעדעם איינעם אפילו מיט שוואכע קינדער עס איז נישט געווען קיין חילוק קיין יארגאנג ער פלעגט מסביר זיין יעדעם מיט א התבטלות אין א הכנעה.
זיין שיעור אין דף היומי איז געווען א חד במינו. בעיון נפלא ובטוב טעם ודעת ער איז נישט געגאנגען וויטעא וויליאנג יעדער האט פארשטאנען.
א אינערסאנטע זאך! די הייליגע טעג כששפך שיח לפני קונו ביים עמד פלעגט ער דאווענען מיט א געאוואלדיגע ווארעמקייט אבער ביי "ותערב לפניך עתרתינו" זענען טייכן טרערן גרערונען אין רוב מאל האט ער נישט געקענט כאפן די אטעם איז געווען די לענגסטע תפילה פונעם דאווענען.
ר עקיבה האט איז געווען א אמתע שומר פיו ולשונו ער האט האט זיך דערוויטערט פון לשון הרע ורכילות. ער פלעגט כסדר לייען גרויסע געלטער פאר מצרכים. בהצנע. , עס איז אינטערעסאנט אז הגה"צ רבי ישראל חיים מנשה פרד"מ שליט"א לרפו"ש פלעגט זיך קומען וואונטשען ביי רבי עקיבה יעדע ערב יום כיפור. אין איך געדענק אז רבי עקיבה פלעגט ארויסלייגן די ברעקלעך פאר די פייגלעך אויף די טרעפן פון הגריח"מ שליט"א אין איינמאל האט ער געוואלט דערגיין ווער דאס איז וויל עס פלעגט עם באדערען ווען ער איז גאוואר געווארן אז דאס איז רבי עקיבה האט ער נישט געוואלט זאגן פאר עים קיין איין ווארט. מפני כבוד התורה,
רבי עקיבה האט געקענט ש"ס על לשונו ממש עכ"כ שאם תשאלך אדם אל תגמגם" ער האט אכט מאל פארגעלערנט ש"ס. מדרש רבה. מנחת חינוך. ועוד. ער איז דעווען סוף ימיו א שואל ומשיב אויף גאנץ ש"ס אין מתיבתא גבוה דגור בארא פארק.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
געדענק איך פון מיינע קינדער יארן אן עלטערער נידריגער איד א בעל צורה, דוכט זיך מיר ער איז געגאנגען שווארצע זאקן שבת מיט א שטריימל כמו בעלז ווייסט איר אפשר מי זה?
ר' עקיבה איז נישט געווען קיין גער'ע חסיד פון פולין, ער איז געווען א אלכסנדר חסיד. אמר דא אין אמעריקע האט ער זיך געדרייט מיט די שארית הפליטה פון פוילישע אידן ממילה איז ער אנגעקומען צו גור,
הגה"צ ר' עקיבה האט מיר אמאל דערציילט אז ער איז געגאנגען נאך געלט פאר די ישיבה שפת אמת אין ירושלים ווען די ישיבה האט זיך אויסגעברייטערט אין ער איז אריין צום סאטמאר רב זצוק"ל, די רבי האט עהם געפרעגט וויפל געלט מען ברויכט נאך האט ער עהם געענפערט אז מדארף נאך צעהן טויזענט דאללער, די רבי האט עהם געזאגט אז ישיבה "שפת אמת " ע"ש די הייליגע שפת אמת וויל ער עם געבן דאס גאנצע סכום. וכן הוי. די רבי ז"ל האט עם געגבן די גאנצע סכום.
הג"ר עקיבה האט געהאלטן חשוב ממש א יעדע איד. נישט קיין חילוק צי א חשובע איד צו סתם מענטש אין אפילו חולי נפש פלעגן קטמען צו ר'עקיבה פאר א גוט ווערט, למשל אין" שטיבל האבען געדאווענט סאמערע אידן אין כגעדענק ווי ער האט זיך אמאל אנגערופען אז די נאמן פונעם שטיבל איז "גור דרבנו יואל" כדי יעדער זאל זיך שפירן באקוועם. מענטשען פלעגן עם אריינקומען דרייען א קאפ אין ער האט ממש געהאט הלל הזקנ'ס געדולד אין אייביג פרובירט צו העלפן.
איך דערמאן זיך א מעשה ווי א עלטערע איד וואס האט געליטן אויף אלצהיימערס איז געקומען צו עים אז די דייטשן ווארטן עים אפ אין זיין דירה, ר עקיבה איז אהיימגעגאנגען מיט עים (כאטש ר עקיבה איז שוין געווען א בן שמונים דערמאלס) אין זיכער געמאכט אז אלכס איז בסדר.
אלע עלטערע אידן פלעגן קומען צו עים אז ער זאת זיי ליינען זייער פאסט וויל ער האט געקענט אפאר שפרייכן אין האט יעדעם מסביר געווען א יעדע בריוו אין דער באדייט פונעם בריוו.
ער איז א גאנצע טאג געזעצן אין שול אין געלערנט. צומאל ווען דער עולם איז נאך געווען אין בית המדרש פרייטיג ביינאכט פלעגט ער שוין צוריקומען פון די סעודה אין לערנען פאר שעות ארוכות בלי הפסק. אין דאס איז געווען מידי שבוע ושבוע, ער פלעגט כסדר לערנען מיט יעדעם איינעם אפילו מיט שוואכע קינדער עס איז נישט געווען קיין חילוק קיין יארגאנג ער פלעגט מסביר זיין יעדעם מיט א התבטלות אין א הכנעה.
זיין שיעור אין דף היומי איז געווען א חד במינו. בעיון נפלא ובטוב טעם ודעת ער איז נישט געגאנגען וויטעא וויליאנג יעדער האט פארשטאנען.
א אינערסאנטע זאך! די הייליגע טעג כששפך שיח לפני קונו ביים עמד פלעגט ער דאווענען מיט א געאוואלדיגע ווארעמקייט אבער ביי "ותערב לפניך עתרתינו" זענען טייכן טרערן גרערונען אין רוב מאל האט ער נישט געקענט כאפן די אטעם איז געווען די לענגסטע תפילה פונעם דאווענען.
ר עקיבה האט איז געווען א אמתע שומר פיו ולשונו ער האט האט זיך דערוויטערט פון לשון הרע ורכילות. ער פלעגט כסדר לייען גרויסע געלטער פאר מצרכים. בהצנע. , עס איז אינטערעסאנט אז הגה"צ רבי ישראל חיים מנשה פרד"מ שליט"א לרפו"ש פלעגט זיך קומען וואונטשען ביי רבי עקיבה יעדע ערב יום כיפור. אין איך געדענק אז רבי עקיבה פלעגט ארויסלייגן די ברעקלעך פאר די פייגלעך אויף די טרעפן פון הגריח"מ שליט"א אין איינמאל האט ער געוואלט דערגיין ווער דאס איז וויל עס פלעגט עם באדערען ווען ער איז גאוואר געווארן אז דאס איז רבי עקיבה האט ער נישט געוואלט זאגן פאר עים קיין איין ווארט. מפני כבוד התורה,
רבי עקיבה האט געקענט ש"ס על לשונו ממש עכ"כ שאם תשאלך אדם אל תגמגם" ער האט אכט מאל פארגעלערנט ש"ס. מדרש רבה. מנחת חינוך. ועוד. ער איז דעווען סוף ימיו א שואל ומשיב אויף גאנץ ש"ס אין מתיבתא גבוה דגור בארא פארק.
ר' עוזר הערמאן ר'משה יוסף הערמאן ר' אברהם שיף ר' שלמה הערש בודק ר' דוד גריענפעלד ר' יקותיאל יאקאבאווישט ר' יוסף שלמה ווייס ר' מנחם מאיר בר"א יאקאבאווישט ר' מענדל הערש קליין ר' יושע וואלף גריענפעלד ר' מרדכי גראס (חתן ר' ליפא פרדמ'ן ר' שלמה יצחק גוטמאן ר' שמחה קנאפלער ר' נח בנצלוויץ בני ר' טובי לעפקאוויטש ר' מאיר טייטלבוים הרב משפאטיווקא רבי יחזקאל האראוויץ מדזיקוב
ולהבחל"ח ר' זלמן אשכנזי ר' חיים יעקב בראדדער ר' חיים צוקערמאן ר' מענדל שפיגל ר' אלי ליכטער
געדענק איך פון מיינע קינדער יארן אן עלטערער נידריגער איד א בעל צורה, דוכט זיך מיר ער איז געגאנגען שווארצע זאקן שבת מיט א שטריימל כמו בעלז ווייסט איר אפשר מי זה?