היכי דמי חילול ה'
עניני חילול השם
עס שטייט דער וואך אין די סדרה "ולא תחללו את שם קדשי" לערנט מען פון דא ארויס אז גאנץ כלל ישראל איז אנגעווארנט נישט צו מחלל זיין דעם באשעפער. חילול ה' איז כולל עטליכע פרטים, מיר האבן צוזאמען גענומען פון חז"ל און פון די ראשונים ואחרונים וויכטיגע נקודות וואס יעדער יוד דארף וויסן כדי נישט נכשל צו ווערן און דעם הארבן לאו.
בעבירה באונס
אלע עבירות וואס די דין איז ביי זיי "יהרג ואל יעבור" אזוי ווי די דריי עבירות, עבודה זרה, גילוי עריות, ושפיכות דמים, אויב האט ער עובר געווען און ער האט זיך נישט געלאזט הרג'נען, איז ער עובר אויף חילול ה'. (רמב"ם פ"ה מהל' יסודי התורה)
דער זעלבער הלכה איז בשעת השמד וואס די אומות העולם ווילן מבטל זיין די יודען פון טון די מצוות, וואס די הלכה איז דעמאלסט יהרג ואל יעבור, כדי זייער שלעכטע מחשבה זאל נישט מקויים ווערן, אויב האט ער נישט אזוי געטוען איז ער עובר אויף חילול ה'.
בעבירה במזיד
דער רמב"ם (פרק ה' מהלכות יסודי התורה הלכה י') זאגט: יעדער וואס איז עובר אן עבירה במזיד, להכעיס אדער לתיאבון, און זיין מטרה איז צו פורק זיין פון זיך דעם עול מלכות שמים, איז ער עובר אויף חילול ה'.
דער ר"ן זאגט (סנהדרין פב.) אז אן עבירה בפרהסיא, אפילו ער טוט דאס נאר לתיאבון, איז ער מיט דעם מחלל את ה'.
עס איז דא א מחלוקת לגבי אן עבירה בצינעא, דער נודע ביהודה (קמא אורח חיים ל"ה) האלט אז דער עצם העבירה איז דער חילול ה', דערפאר איז ער עובר אפילו ווען ער טוט דאס באהאלטערנערהייט. אבער דער תוספות יום טוב (אבות פ"ד מ"ד) האלט אז בצינעא איז נישט דא קיין חילול ה'.
עבירות מיוחדות
עס זענען דא געוויסע עבירות, וואס חוץ פון דעם וואס מען איז עובר זייער לאו ווען מען טוט זיי, איז מען אויך עובר אויף די לאו פון חילול ה'. אזוי ווי: שבועת שוא, גלוי עריות, ווייל ביי זיי זאגט די תורה באזונדער "וחללת את שם אלוקיך".
דער סמ"ג (לאווין קנב) זאגט אז אין דעם כלל איז אויך איינער וואס פעלשט אין די מדות ומשקלות.
דער תוספתא (ב"ק פ"י) זאגט אז גזל עכו"ם איז אסור וועגן חילול ה'.
דער רמב"ם (פכ"ו מסנהדרין ה"ז) לייגט צו "המביא דיני ישראל בפני ערכאות".
דער שערי תשובה (ח"ג סי' ס"א) לייגט אויך צו "המזכיר שם שמים לבטלה".
אדם חשוב
ווען א חשובער מענטש טוט אן עבירה, וואס מענטשען לערנען זיך אפ פון איהם, אדער א תלמיד חכם וואס איז זיך פורש פון דברי תורה להבלי זמן, און אזוי אויך יעדער סארט זאך וואס א תלמיד חכם טוט וואס איז גורם אז מען זאל מזלזל זיין אין דעם כבוד התורה, איז ער מחלל את השם. (רש"י קידושין מ. מאירי יומא פו.)
חומר האיסור
חז"ל זאגן: חילול ה' איז הארבער פון אלע עבירות, ווייל מיר טרעפן אז דער רבש"ע האט מוותר געווען אויף עבודה זרה, אבער ער האט נישט מוותר געווען אויף חילול ה'. און די משנה (אבות פ"ד מ"ד) זאגט "כל המחלל שם שמים בסתר, נפרעין ממנו בגלוי" - יעדער וואס איז מחלל שם שמים בסתר, איז דער אויבערשטער מגלה זיין חרפה פאר יעדן, כדי עס זאל נישט נתחלל ווערן דער שם שמים דורך איהם, ווייל מען וועט זאגן: קוקטס יענער חכם ער טוט מעשים טובים, און דאך האט ער אזוי פיל צרות.
אויך זאגט די משנה (שם) "אחד שוגג ואחד מזיד בחלול השם" – סיי א שוגג און סיי א מזיד וועלן באשטראפט ווערן פאר חילול ה'.
אויך זאגן חז"ל אז "אין מקיפים בחילול ה'" דאס מיינט אז מען טוט נישט אזוי ווי דער חנוני וואס לאזט בלייבן שילדיג, און צום סוף מאנט ער איין דעם גאנצן חוב, נאר פאר מחללי ה' צאלט מען גלייך אפ. און זיין תשובה איז שווער, אויך זיין כפרה איז שווער, ווייל יום הכיפורים איז דאס נישט מכפר, נאר מיתה מכפרת. (קידושין מ. ירושלמי סנהדרין פ"א ה"א)
התיקון
דער רבינו בחיי (ויקרא כב לב) זאגט אז דער תיקון פאר חילול ה', איז קידוש השם, און וועגן דעם האט דער תורה נאנט געשטעלט דעם פסוק "ולא תחללו את שם קדשי" צו דעם פסוק "ונקדשתי בתוך בני ישראל", נאר צו זאגן אז דער תיקון פון חילול ה' איז קידוש ה'.
לקולא
דער משנה ברורה שרייבט (תקס"ו ס"ק כ"א) אז אויב מען האט אויסגעריפן א תלמיד חכם צו אן עלייה לספר תורה, און עס איז א תענית ציבור, אבער ער פאסט נישט, איז אויב עס איז איהם שווער זיי צו זאגן אז ער פאסט נישט ווייל עס וועט ארויסקומען א חילול ה', קען ער זיך פארלאזן אויף די שיטת המקילין וואס האלטן אז אפילו איינער וואס פאסט נישט מעג עולה זיין לתורה ביום התענית.
לסיום: דער זון פון דער חפץ חיים פארציילט אז אין דער לעצטער שטיק צייט פאר זיין טאטען'ס הסתלקות, האט ער מער נישט געהאט קיין כח צו לערנען, אבער ער האט געבעטן אז מען זאל עפענען א ספר פאר איהם, כדי עס זאל אויסזעהן ווי ער לערנט, ווייל עס זאל נישט ארויסקומען קיין חילול ה', אויב איינער וועט אריינקומען און ער וועט זען ווי ער זיצט ליידיג!
עס שטייט דער וואך אין די סדרה "ולא תחללו את שם קדשי" לערנט מען פון דא ארויס אז גאנץ כלל ישראל איז אנגעווארנט נישט צו מחלל זיין דעם באשעפער. חילול ה' איז כולל עטליכע פרטים, מיר האבן צוזאמען גענומען פון חז"ל און פון די ראשונים ואחרונים וויכטיגע נקודות וואס יעדער יוד דארף וויסן כדי נישט נכשל צו ווערן און דעם הארבן לאו.
בעבירה באונס
אלע עבירות וואס די דין איז ביי זיי "יהרג ואל יעבור" אזוי ווי די דריי עבירות, עבודה זרה, גילוי עריות, ושפיכות דמים, אויב האט ער עובר געווען און ער האט זיך נישט געלאזט הרג'נען, איז ער עובר אויף חילול ה'. (רמב"ם פ"ה מהל' יסודי התורה)
דער זעלבער הלכה איז בשעת השמד וואס די אומות העולם ווילן מבטל זיין די יודען פון טון די מצוות, וואס די הלכה איז דעמאלסט יהרג ואל יעבור, כדי זייער שלעכטע מחשבה זאל נישט מקויים ווערן, אויב האט ער נישט אזוי געטוען איז ער עובר אויף חילול ה'.
בעבירה במזיד
דער רמב"ם (פרק ה' מהלכות יסודי התורה הלכה י') זאגט: יעדער וואס איז עובר אן עבירה במזיד, להכעיס אדער לתיאבון, און זיין מטרה איז צו פורק זיין פון זיך דעם עול מלכות שמים, איז ער עובר אויף חילול ה'.
דער ר"ן זאגט (סנהדרין פב.) אז אן עבירה בפרהסיא, אפילו ער טוט דאס נאר לתיאבון, איז ער מיט דעם מחלל את ה'.
עס איז דא א מחלוקת לגבי אן עבירה בצינעא, דער נודע ביהודה (קמא אורח חיים ל"ה) האלט אז דער עצם העבירה איז דער חילול ה', דערפאר איז ער עובר אפילו ווען ער טוט דאס באהאלטערנערהייט. אבער דער תוספות יום טוב (אבות פ"ד מ"ד) האלט אז בצינעא איז נישט דא קיין חילול ה'.
עבירות מיוחדות
עס זענען דא געוויסע עבירות, וואס חוץ פון דעם וואס מען איז עובר זייער לאו ווען מען טוט זיי, איז מען אויך עובר אויף די לאו פון חילול ה'. אזוי ווי: שבועת שוא, גלוי עריות, ווייל ביי זיי זאגט די תורה באזונדער "וחללת את שם אלוקיך".
דער סמ"ג (לאווין קנב) זאגט אז אין דעם כלל איז אויך איינער וואס פעלשט אין די מדות ומשקלות.
דער תוספתא (ב"ק פ"י) זאגט אז גזל עכו"ם איז אסור וועגן חילול ה'.
דער רמב"ם (פכ"ו מסנהדרין ה"ז) לייגט צו "המביא דיני ישראל בפני ערכאות".
דער שערי תשובה (ח"ג סי' ס"א) לייגט אויך צו "המזכיר שם שמים לבטלה".
אדם חשוב
ווען א חשובער מענטש טוט אן עבירה, וואס מענטשען לערנען זיך אפ פון איהם, אדער א תלמיד חכם וואס איז זיך פורש פון דברי תורה להבלי זמן, און אזוי אויך יעדער סארט זאך וואס א תלמיד חכם טוט וואס איז גורם אז מען זאל מזלזל זיין אין דעם כבוד התורה, איז ער מחלל את השם. (רש"י קידושין מ. מאירי יומא פו.)
חומר האיסור
חז"ל זאגן: חילול ה' איז הארבער פון אלע עבירות, ווייל מיר טרעפן אז דער רבש"ע האט מוותר געווען אויף עבודה זרה, אבער ער האט נישט מוותר געווען אויף חילול ה'. און די משנה (אבות פ"ד מ"ד) זאגט "כל המחלל שם שמים בסתר, נפרעין ממנו בגלוי" - יעדער וואס איז מחלל שם שמים בסתר, איז דער אויבערשטער מגלה זיין חרפה פאר יעדן, כדי עס זאל נישט נתחלל ווערן דער שם שמים דורך איהם, ווייל מען וועט זאגן: קוקטס יענער חכם ער טוט מעשים טובים, און דאך האט ער אזוי פיל צרות.
אויך זאגט די משנה (שם) "אחד שוגג ואחד מזיד בחלול השם" – סיי א שוגג און סיי א מזיד וועלן באשטראפט ווערן פאר חילול ה'.
אויך זאגן חז"ל אז "אין מקיפים בחילול ה'" דאס מיינט אז מען טוט נישט אזוי ווי דער חנוני וואס לאזט בלייבן שילדיג, און צום סוף מאנט ער איין דעם גאנצן חוב, נאר פאר מחללי ה' צאלט מען גלייך אפ. און זיין תשובה איז שווער, אויך זיין כפרה איז שווער, ווייל יום הכיפורים איז דאס נישט מכפר, נאר מיתה מכפרת. (קידושין מ. ירושלמי סנהדרין פ"א ה"א)
התיקון
דער רבינו בחיי (ויקרא כב לב) זאגט אז דער תיקון פאר חילול ה', איז קידוש השם, און וועגן דעם האט דער תורה נאנט געשטעלט דעם פסוק "ולא תחללו את שם קדשי" צו דעם פסוק "ונקדשתי בתוך בני ישראל", נאר צו זאגן אז דער תיקון פון חילול ה' איז קידוש ה'.
לקולא
דער משנה ברורה שרייבט (תקס"ו ס"ק כ"א) אז אויב מען האט אויסגעריפן א תלמיד חכם צו אן עלייה לספר תורה, און עס איז א תענית ציבור, אבער ער פאסט נישט, איז אויב עס איז איהם שווער זיי צו זאגן אז ער פאסט נישט ווייל עס וועט ארויסקומען א חילול ה', קען ער זיך פארלאזן אויף די שיטת המקילין וואס האלטן אז אפילו איינער וואס פאסט נישט מעג עולה זיין לתורה ביום התענית.
לסיום: דער זון פון דער חפץ חיים פארציילט אז אין דער לעצטער שטיק צייט פאר זיין טאטען'ס הסתלקות, האט ער מער נישט געהאט קיין כח צו לערנען, אבער ער האט געבעטן אז מען זאל עפענען א ספר פאר איהם, כדי עס זאל אויסזעהן ווי ער לערנט, ווייל עס זאל נישט ארויסקומען קיין חילול ה', אויב איינער וועט אריינקומען און ער וועט זען ווי ער זיצט ליידיג!
