"א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"

ביבליאגראף · מיטוואך דעצעמבער 06, 2023 7:16 pm

לאמיר עפעס אריינווארפן אויפצואוועקן דעיעם פארשלאפענעם אשכול.

אין דעיעם זייטל איז דא אן אפטיילונג "פארברענגען", גראדע א בלוט-שונא פאר די שפראך אשכולות. אין יענעם אפטיילונג איז דא א מנהג נישט צו אויסלייגן קיין ווערטער, נאר קלאפן אותיות וואו ס'לאזט זיך.
אבער די אינטעליגענטע פארברענגער האבן שוין געמאכט פון דעיע צעלאזטקייט א גאנצע שיטה, מיט פינקטליכע כללים און פרטים, ווען דער הויפט כלל לויטעט "שרייב וויאזוי דו רעדסט". דעס פארשירעמט אונטער זיך אזעלכע קאמפליצירטע אויסלייגן ווי "ווייסעכוואס", "כאניש קאנאנונג", "בינעכניש", "וואָסטע געוואלט", און נאך.
אבער מיט איין ווארט קענען זיי - דעיע אינטעליגענטן - זיך נישט קיינייצע געבן, דעס איז אונזער "דעיע", א נוצליך ווארט וואס איז ברייט באנוצט ביים רעדן, אבער עס געבט זיך עפעס נישט איין אין שריפט. דעיעס ווארט טראגט אזא קינדערישער נארישער אויסזען, וואס שליסט אים אויס אפילו ביי די גרעסטע פארברענגער.
אבער קיין אלטערנאטיוו איז נישטא. מ'קען צולייגן "די דאזיגע", וואס לייגט זיך אן אויפן פליסיגן זאץ, און דערצו ווערט עס נישט גענוצט ביים רעדן - וואס דעס מאכט עס אומאקצעפטירט אין פארברענגען.
אויך קען מען פשוט שרייבן "די" און האפן אז דער ליינער וועט וויסן צו דרוקן אויפן חיריק, וואס זאל טוישן דעם באדייט צו "דעיע".
אין אן ענגער מצב וועלן געוויסע אפילו שרייבן "דיזע". אבער "דעיע" - מאן דכר שמי'.

האמיר באשלאסן צו נעמען דעיעם מצב אין די הענט אריין. פון היינט און ווייטער איז דעיעס ווארט הונדערט פראצענט לעגאל. און נישט נאר אין פארברענגען, נאר טאקע אויך דא פאר די לינגוויסטישע צייט-פארברענגער. געענדיגט מיט די קאפוויי און פינגערוויי פון זוכן אומנוצבארע אלטערנאטיוון.

דער נייער כלל לויטעט אזוי:
דעיעפאר לשון נקיבה.
דעיערפאר לשון זכר, און נקיבה נאך א דאטיוו.
דעיעםפאר לשון זכר נאך א דאטיוו.
דעיעספאר נייטראל.
דעיע אלע צולייגענישן - ר, ם, ס- זענען סיילענט. ביים רעדן וועט מען ווייטער הערן נאר דעם היימישן "דעיע".

א שטענדיג צעמישטער · דאנערשטאג אוגוסט 12, 2021 8:58 pm

א סיכום פון דעם חכם http://notebooklm.google.com/

Timeline of Events:
This text does not describe a series of events. It centers around a debate on proper Yiddish orthography (spelling) on the "אידישע וועלט פארומס" online forum. There are no specific dates mentioned.

Cast of Characters:
This section lists the main participants in the forum discussion and their viewpoints:

ביבליאגראף (Bibliagraf): This user advocates for a return to traditional Yiddish orthography, arguing that it is more authentic, aesthetically pleasing, and practical than the standardized YIVO system. They believe that the Yiddishist movement unnecessarily modernized and corrupted the language. They plan to create a dictionary based on traditional Yiddish spelling.
שווערמער (Shvermer): This user initially supports Bibliagraf's position but argues that traditional Yiddish spelling is inconsistent and difficult to learn. They highlight inconsistencies in older Yiddish texts and criticize the spelling system proposed by Solomon Birnbaum for being overly complex. They suggest focusing on standardizing modern Yiddish instead of reviving an older system.
גרשון (Gershon): This user primarily engages in debates about specific Yiddish spellings and grammatical rules. They seem to favor practicality and consistency in Yiddish spelling, leaning towards established conventions and questioning the feasibility of reviving older forms.
היסטאריש (Historish): This user offers insights into the historical development of certain Yiddish words and spellings. They acknowledge the contributions of the Yiddishist movement while expressing interest in Bibliagraf's endeavor to document traditional orthography.
ברדלס (Bardlas): This user participates actively in discussions about various aspects of Yiddish spelling and grammar. They offer interpretations of historical texts, engage in debates about specific word spellings, and advocate for clear, standardized rules in Yiddish orthography.
יחליצך (Yechalitzek): This user challenges Bibliagraf's preference for traditional orthography, questioning its benefits and highlighting the practicality of existing standards. They also raise specific questions about inconsistencies and difficulties in traditional Yiddish spelling.
intellectual: This user expresses excitement about the possibility of learning traditional Yiddish orthography to access older texts. They seem enthusiastic about exploring older forms of the language.
This cast of characters engages in a lively debate about the merits of different approaches to Yiddish orthography, reflecting diverse perspectives on language preservation, standardization, and evolution.

יחליצך · זונטאג סעפטעמבער 15, 2024 9:29 pm

א שטענדיג צעמישטער האט געשריבן: ↑ זונטאג סעפטעמבער 15, 2024 7:22 pm

א סיכום פון דעם חכם http://notebooklm.google.com/

יחליצך (Yechalitzek): This user challenges Bibliagraf's preference for traditional orthography, questioning its benefits and highlighting the practicality of existing standards. They also raise specific questions about inconsistencies and difficulties in traditional Yiddish spelling.

ער קומט אריין קלאר, שוין באלד בעסער ווי מיר...

גרשון · מאנטאג פעברואר 18, 2019 11:01 pm

פאליטישע עקספערט · זונטאג אוגוסט 15, 2021 8:23 pm

דער איז גאנץ פיין, זאג אים נאר אז אלע דא זענען מענער, ער קען ערזעצן דעם 'דעי - זיי' צו 'הי - ער'

ביבליאגראף · מיטוואך דעצעמבער 06, 2023 7:16 pm

א שטענדיג צעמישטער האט געשריבן: ↑ זונטאג סעפטעמבער 15, 2024 7:22 pm

א סיכום פון דעם חכם http://notebooklm.google.com/

וואף!!

אידישע וועלט פארומס

"א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"

Re: "א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"

Re: "א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"

Re: "א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"

Re: "א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"

Re: "א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"

Re: "א רוף וועגן דעם טראדיציאנאלן אידישן אויסלייג"