דעם יו"ט האמער פארברענגט אפאר שעה מיט ר' אלחנן פריעדמאן, און איך מיין אז ס'איז אינטערעסאנט מיטצוטיילן פארן עולם וואס איך האמעך דערוואוסט.
ער פארציילט אז ער איז געווען ביי כ"ק אדמו"ר מפשעווארסק אין אנטווערפן זיך דורכרעדן וועגן דעם ספר, און די רבי שליט"א האט עם זייער אפגערעדט פון שרייבן די צרות און פיינונגען וואס אונזערע עלטערן זענען אדורך, ער האט עם געזאגט אז ער זאל זיך ענדערש קאנצעטרירן אויף די מסירת נפש'דיגע חלק פון אונזערע זיידעס.
סאו חנה זאגט מיר אז א גרויס חלק וואס ער האט שוין געהאט גרייט גייט אי"ה נישט געדריקט ווערן.
אבער מיין נישט -זאגטער- אז איך האב נישט וואס צו שרייבן, נאר זייט איך האב אפגעמאכט ארויסצוווארפן די חלק פון די צרות, האב איך באקומען א געוואלד מיט אינפערמאציע און מענטשן וואס האבן צו פארציילן זאכן וואס איך זוך יעצט.
Other rabbis held differntly bfrat the rebbes right after the war i know bobover rebbe zatzal said that we have keep talking what they did to us zuchir asher usu lchu amulek
אויב איינער קען מיר שאפען אן אימייל אדרעס וכדו', צו הרב פריעדמאן, אכיר טובתו. איך בין מחולק, בעסער געזאגט, איך פארשטיי נישט די פסק פינעם פשווארסק'ן רבי'ן. סאיז נישט מעגליך אין די וועלט ריכטיג משיג זיין לעומקו די חלק המסירות נפש, אויב מען האט נישט פאר זיך קלאר די עינויים הקשים און די גאנצע היקף פון די צרות וואס זיי האבן געהאט און געליטען. חוץ מזה וואס לדעתי איז דאס א עוולה וואס מען באגייט פאר די דורות הבאים, זיי וועלן נישט האבן די מינדעסטע השגה איבער די ליידענס, פון זייערע זיידעס, ועוד איז דאס א עוולה פאר די קרבנות גופא, די איינציגסטע נחמה און נקמה פאר די קדושים און קרבנות איז, אז מען זיצט ארום דעם טיש מיט פארטרערטע אויגען, און מען שמועסט פארווייטאגט, מען רעדט און מען דערציילט, מען איז דערשראקן און פארלוירען, מען שפירט מיט מיט זיי, מען פראבירט כאטש משיג זיין א מועט שבמועט, פון זייער צער. איך קען עס זאגען מיט מיר אליינס, איך קען אן אלטען גיבור, א ייד וואס איז געווען איין שטיק מסירות נפש, לא ישוער כלל וכלל, איך פלעג אין מיין יוגענט אסאך הערן פון זיין העראיזעם ביים שואה, אבער די השגה און עומק פון די גבורה שבקדושה איז נאכגעקומען נאר ווען איך האב אנגעהויבען צו גרובלען אין די בלוט גרובער, ווען על משכבי בלילות האב איך נישט געקענט שלאפן פון די חזיונות און שרעק פון די צרות און עינויים, האב איך אנגעהויבען אביסל צו באגרייפען וואס עס איז פארגעקומען, און עטוואס משיג זיין גודל מסירות נפשו. מעלים עין זיין פון די פיינוגונגען, איז נישט ריאליסטיש, נישט היסטאריש גערעכט.
גם אני מצטרף צו @דער פוילישער, און איך גלייב אביסעלע שווער אז דער פשעווארסקער רבי זאל האבן געזאגט אז מען זאל נישט ארויסגעבן.
גאר א סך רבנים וואס האבן איבערגעלעבט די קריג האבן געפילט פאר וויכטיג אריינצושטעלן אין זייערע ספרים און הקדמות וואס איז איז אדורך אויף זיי און אויף די אידן. אזוי זעט מען אויך במשך הדורות.
די ארטאדאקסישע אידן'ס דורכגאנג בשעת די קריג איז אן אוצר פון היסטאריע וואס איז קיינמאל נעשט געהעריג ארויסגעקומען לאור עולם.
אייגענטליך ווייסט איינער ווי מען קען הערן אן אוצר פון אינטערוויאס פון מלחמה איבערלעבער תיכף נאכן קריג? געווען באריכטעט אפאר יאר צוריק איבער אזא סארט געפינס אין איינע פון די לייברעריס אפשר אין אהייא, און אז מען האט דאס מסדר געווען מוכן לשמוע לכל אדם, ווייסט איינער אן מראה מקום דערצו?
וועלן מיר פראבירען צו אריין געבן א פרישעןטעם לפגםאין אלעמען,
גם אני מצטרף צו @דער פוילישער, און איך גלייב אביסעלע שווער אז דער פשעווארסקער רבי זאל האבן געזאגט אז מען זאל נישט ארויסגעבן.
גאר א סך רבנים וואס האבן איבערגעלעבט די קריג האבן געפילט פאר וויכטיג אריינצושטעלן אין זייערע ספרים און הקדמות וואס איז איז אדורך אויף זיי און אויף די אידן. אזוי זעט מען אויך במשך הדורות.
די ארטאדאקסישע אידן'ס דורכגאנג בשעת די קריג איז אן אוצר פון היסטאריע וואס איז קיינמאל נעשט געהעריג ארויסגעקומען לאור עולם.
רבי חנה, איר הערט??
אין אנדערע האבן געהאלטן אז סברענג נישט קיין גוטס.
מיין מיינונג פון היינט, איז דיין מיינונג פון מארגן