לידך המלאה הפתוחה 'הקדושה' אדער 'הגדושה'?

די אחראים: יאנאש , אור המקיף , אחראי , געלעגער

שטארק זיך
שר שמונת אלפים
תגובות: 8083
זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
לאקאציע:ביים נעקסטן שטאפל

לידך המלאה הפתוחה 'הקדושה' אדער 'הגדושה'?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטארק זיך »

איך האב אין דעם קיינמאל נישט געהעריג אריינגעטראכט, אפשר ווייל מיין מכוון זיין ביים בענטשען דארף א תיקון, אבער ווי שטימט דער המשך?

אין ברכת המזון זאגן מיר אלע טאג ווי פאלגענד:
כי אם לידך...
המלאה = די פולע,
הפתוחה = די אפענע,
הקדושה = די הייליגע,
והרחבה = די ברייטע,

ווי קומט אריין 'הקדושה' דא? לכאורה פארשטיי איך, אז דאס איז א בקשה צום רבוש"ע אז מיר זאלן צו קיינעם דארפן אנקומען, נאר צום באשעפער'ס פולע, 'אפענע' און 'ברייטע' האנט, דאס ווארט 'הייליגע' קומט עפעס נישט אריין אין קאנטעקס.

יארן לאנג האב איך געזאגט די ווערטער און גארנישט באמערקט, ביז פאר א יאר, צוויי דריי פיר... צוריק איז מיר אונטער געקומען דער ביאלער סידור, וואס דארט איז פאראן פארשידענע שינויים אין נוסחאות (למשל, בערך פופצן אני מאמין'ס) אנדערש ווי מיר זענען געוואוינט, איינע פון די חידושים איז געווען טאקע ביי די דערמאנטע ווערטער אין ברכת המזון, און אט וויאזוי:

כי אם לדך המלאה, הפתוחה, 'הגדושה' והרחבה.

יעצט, דאס שטימט שוין בעסער.
כי אם לידך...
המלאה = די פולע,
הפתוחה = די אפענע,
הגדושה = די אנגעהויפנטע (אזוי מיין איך),
והרחבה = די ברייטע,

עס איז אביסל א כפל הלשון, 'המלאה' און 'הגדושה' טייטשן בערך די זעלבע, אבער מען טרעפט אזוינס אין נוסח התפילה, ס'קומט מיר יעצט נישט ארויף קיינע דוגמאות, אבער ס'איז דא אזעלעכס.

למעשה דארף די זאך א שטארקע ביאור, ווארום עס איז נישט מתקבל על הדעת אז דער נוסח המקובל מדור דור, אין אלע קראנטע סידורים זאל פשוט זיין בטעות יסודה.

ומצוה ליישב.
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
ביקסאד
שר ארבעת האלפים
תגובות: 4040
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג מאי 25, 2008 7:00 pm
לאקאציע:נעבן סאטמאר

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ביקסאד »

לפי המונח בזכרוני,
ראיתי פעם שככה גם כתוב בסידור הבעש"ט אשר מונח כהיום בספריית אגודת חסידי חב"ד אשר בשכונת כתר עליון.

לעצם הענין, חושבני שצריכים להעביר את האשכול ב נוסחאות התפלה ומנהגיה .
ועמך כולם צדיקים
שטארק זיך
שר שמונת אלפים
תגובות: 8083
זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
לאקאציע:ביים נעקסטן שטאפל

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטארק זיך »

הרב מביקסאד, אולי תצרף את הפאקסימיליא לכאן?
...
להוי ידוע שישנה מאמר מאת הר"י מונדשיין בה מנסה לתרץ הערעורים לגבי מוצאה של אותה סידור, הכותב, שאינו נחשד למתנגד חב"ד, אינו משוכנע כלל שהסידור היה אצל הבעש"ט.
....
אנא אל תעבירו את האשכול לפחות לימים ספורים, כדי שיתברר הנושא על בורי'.
לעצט פארראכטן דורך שטארק זיך אום זונטאג יוני 06, 2010 12:44 am, פארראכטן געווארן 1 מאל.
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
ביקסאד
שר ארבעת האלפים
תגובות: 4040
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג מאי 25, 2008 7:00 pm
לאקאציע:נעבן סאטמאר

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך ביקסאד »

ווען יאך געדענק ווען, אוואו יאך האב דער-וועגען געלעזן !

צריך לעשות תשובה, אז לא יהיה במחי מסך המבדיל ואולי אזכה ברוב רחמי שמים לזכור נשכחות.
ועמך כולם צדיקים
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 36788
זיך איינגעשריבן אום:פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע:אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
שטארק זיך
שר שמונת אלפים
תגובות: 8083
זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
לאקאציע:ביים נעקסטן שטאפל

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטארק זיך »

ישר כח מורינו פארשלאפן פאר דעם לינק, דעם מאמר זוך איך שוין ארום יארן, ס'איז מיר עפעס אינגאנצן ארויס פון קאפ אז איינער פון די שנויים פון דעם 'סידור הידוע' איז טאקע אונזער 'הגדושה'...

צוריק צו אונזער שוועריגקייט, וואו קומט דא אריין דער 'הקדושה'?
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
אוועטאר
פונקטליך
שר האלפיים
תגובות: 2219
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך אפריל 07, 2010 11:23 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פונקטליך »

מפנקסו של רבי אהרן מתתיהו וועלבער ז"ל

'בעיר מולדתו מונקאטש כיהן כש״צ אחד מתלמידי רבו מזדיטשוב. במחברתו הרשם כמה מאמרותיו בעניני נוסח
התפלה: ״בברכת המזון סוף קפיטל רחם נא, כי אם לידך המלאה הפתוחה הקדושה והרחבה וכו׳. תיבת הקדושה
אין שום שייכות לכאן, כי מה ענין יד הקדושה לפרנסה, ואם להרבות בשבחות, מדוע לא כתוב הגדולה החזקה וכדומה?.
שמעתי מהרב החסיד מו״ה יצחק יעקב ז׳׳ל נבג״מ שהי׳ חד מתלמידי מרן אדומו״ר מהרי״א זצ״ל
נבג״מ מזדיטשוב, והוא היה ש״צ בעל תפלה כמה שנים בעיר מולדתי עיר מונקאטש יע״א, אשר בסידורי
קדמונים הי׳ כתוב כאן הגדושה, לשון מלא וגדוש, ושייך שפיר לפרנסה, רק בעל מדפיס אחד עם הארץ לא הי׳
יודע הכוונה מתיבת הגדושה. והבין מדעתו שטעות הדפוס הוא, וצריך לכתוב הקדושה, ע״כ הדפיס הקדושה,
ואחריו נמשכים כל המדפיסים. אבל באמת צריכים לומר הגדושה עם ג׳. יהי רצון מלפני אבינו שבשמים לפרנסנו
מידו המלאה הפתוחה הגדושה והרחבה אמן.'
די זייגער לויפט, זעה צו זיין פונקטליך!
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 36788
זיך איינגעשריבן אום:פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע:אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

עס פעלט הסבר פארוואס ארויף "הגדושה" געהערט אריין דא, פשטות פעלט דאן נישט אויס המלאה.

חוץ מזה איז געווען אסאך פארשידענארטיגע נסחאות אין רחם ביז עס האט זיך סטאנדאריזירט לויטן שו"ע.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
farshlufen
שר שלשים אלף
תגובות: 36788
זיך איינגעשריבן אום:פרייטאג נאוועמבער 16, 2007 8:26 am
לאקאציע:אויף די פאליצעס אין ספרים שאנק

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך farshlufen »

הוספה להנ"ל: משא"כ די פיר זאכן וואס מ'רעכנט אויס: מלאה, פתוחה, קדושה און רחבה, זענען אלע ענינים וואס זענען נישט בנמצא ביים מתנת בשר ודם.
דאע"ג דכבר למד הרבה פעמים כל התורה והמצות, מ"מ כשיגיע המועד חייב לשאול ולדרוש בהלכות כל מועד ומועד בזמנו [ב"ח]
אוועטאר
פונקטליך
שר האלפיים
תגובות: 2219
זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך אפריל 07, 2010 11:23 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פונקטליך »

farshlufen האט געשריבן: עס פעלט הסבר פארוואס ארויף "הגדושה" געהערט אריין דא, פשטות פעלט דאן נישט אויס המלאה.

ס'איז בדרך לא זו אף זו, מלאה מיינט אנגעפילט און גדושה מיינט איבערגעפילט,
און אפילו סתם אזוי איז נארמאל אזוי צו זאגן, אזוי ווי "לברך לעלה לעלה ולקלס" וואס אלע מיינען כמעט די זעלבע אבער ס'איז די סדר צו זאגן אויף דעם אופן.
די זייגער לויפט, זעה צו זיין פונקטליך!
שטארק זיך
שר שמונת אלפים
תגובות: 8083
זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
לאקאציע:ביים נעקסטן שטאפל

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטארק זיך »

פונקטליך,

איבער דברי ר' אהרן מתתי' הנ"ל, אם קבלה נקבל. מסתבר איז עס פארט נישט, פארגעס נישט אז מען האנדלט דא פון ברכת המזון דאורייתא, צו זאגן אז גאנץ כלל ישראל לעבט אין א טעות צוליב עפעס א 'מדפיס עם הארץ', הערט זיך עפעס נישט ריכטיג.
לעצט פארראכטן דורך שטארק זיך אום זונטאג יוני 06, 2010 2:47 pm, פארראכטן געווארן 1 מאל.
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
דער קוטשער
שר חמש מאות
תגובות: 776
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג דעצעמבער 14, 2009 9:47 pm

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך דער קוטשער »

ר' שטארק זיך און יעדער, איך מיין חלילה קיינעם נישט, נאר אפשר ליין איך עפעס דא נישט גוט...

פארשטייט טאקע קיינער נישט ווי עס קומט אריין קדושה ביי פרנסה?

ועיין בקב הישר פרק כ"ה המעשה נוראה, און ווי ער ברענגט ארויס אודות ממון מסטרא דקדושא,
און אלע ספרים זענען פול מיט דעם מזון מסטרא דקדושא.

מיין זיידא ז"ל האט זיך צוגעצייכנט אין זיין סידור, ביי די תפילה נאך פרשת המן, ווי עס ענדיגט זיך, די ערשטע שטיקל,
מתחת ידך הנקי' ולא מתחת ידי בשר ודם, האט ער געהאט צוגעשריבן: מזונא רכיא מסיטרא דקדושא.

פון ווי ער האט עס גענומען ווייס איך נישט, און וועגן די ריכטיגע נוסח ביים בענטשן אויך נישט, אבער אוי ווי ס'שטומט,
איך בין זיכער אז עס איז פשוט נישט גוט ארויסגעברענגט דא.
שטארק זיך
שר שמונת אלפים
תגובות: 8083
זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
לאקאציע:ביים נעקסטן שטאפל

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטארק זיך »

געערטער קוטשער, קוקט אדורך דעם עפענונגס תגובה וועט איר פארשטיין מיין שאלה.

אוודאי קומט קדושה צו פרנסה, קיין ספק. דער סדר הדברים שטימט פשוט נישט.

און איין מינוט, איז דען שייך אז עס זאל קומען מיד הקב"ה און עס זאל נישט זיין פון די קדושה?
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
אוועטאר
למעלה משבעים
שר עשרת אלפים
תגובות: 12742
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג מארטש 02, 2008 10:17 pm
לאקאציע:ערגעץ פארבלאנדזשעט אויף די גראדע וואסערן

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך למעלה משבעים »

איני יודע מי הוא, אבל ראה כאן .
bobke
שר מאה
תגובות: 246
זיך איינגעשריבן אום:מאנטאג יולי 06, 2009 11:13 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך bobke »

hagddisha.jpg
שטארק זיך
שר שמונת אלפים
תגובות: 8083
זיך איינגעשריבן אום:דינסטאג יולי 28, 2009 8:23 pm
לאקאציע:ביים נעקסטן שטאפל

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך שטארק זיך »

פשי, אינטרעסאנט.

אינעם מאמר הנ"ל פון ר' יושע מונדשיין, ברענגט ער בשם דעם ראחמיסטריווקער רבי'ן שליט"א פון אמעריקא, אז אין סידור הבע"ש הנ"ל - וועלעכע איז געווען פאר א קורצע תקופה אין סקווירא - שטייט דער נוסח 'הגדושה' נאר ביי ברכת המזון לליל הסדר, ווען ביי די וואכעדיגע בה"מ שטייט דער אונזער נוסח 'הקדושה'.

אפשר האט דאס א שייכות לליל הסדר?
דער פראבלעם איז קיינמאל דער פראבלעם!
עס איז וואס ליגט אונטערן פראבלעם.
אוועטאר
פרעגער
שר האלף
תגובות: 1760
זיך איינגעשריבן אום:זונטאג אוגוסט 09, 2009 11:35 am

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך פרעגער »

שטארק זיך האט געשריבן: הרב מביקסאד, אולי תצרף את הפאקסימיליא לכאן?
...
להוי ידוע שישנה מאמר מאת הר"י מונדשיין בה מנסה לתרץ הערעורים לגבי מוצאה של אותה סידור, הכותב, שאינו נחשד למתנגד חב"ד, אינו משוכנע כלל שהסידור היה אצל הבעש"ט.
....
אנא אל תעבירו את האשכול לפחות לימים ספורים, כדי שיתברר הנושא על בורי'.


עיין בקובץ שפתי צדיקים - קאפיטשניץ גליון ז', מאמר רחב ע"י הרה"ת ר' ברוך שיחי' אבערלאנדער מבודאפעסט
פרעגט וואס איהר ווילט, ווען איהר ווילט, ווי אזוי איהר ווילט
אוועטאר
Who knows
שר האלפיים
תגובות: 2223
זיך איינגעשריבן אום:דאנערשטאג נאוועמבער 12, 2020 5:23 pm

Re: לידך המלאה הפתוחה 'הקדושה' אדער 'הגדושה'?

  • ציטיר
  • צו לייגן א דאנק דארפט איר זיין אריינגעלאגט

תגובה דורך Who knows »

לידך המלאה הפתוחה הקדושה והרחבה - משה חלמיש.doc
(144 KiB) געווארן דאונלאודעד 10 מאל
שרייב תגובה

צוריק צו “שפראך, גראמאטיק און דקדוק”