מנהגי ימי הספירה
דאנערשטיג נאכמיטאג, איבערבייסענדיג א קלייניקייט, הערנדיג דערווייל א דרשה טעיפ אויפן האלב צובראכענעם טעיפ רעקארדער, די טיר עפנט זיך, די קליינע טאכטער תחי' קומט אהיים פון סקול. זעהנדיג ווי איך הער א טעיפ ווערט זי היסטעריש
"טאטי, ס'סווירע! האסט פארגעסן?"
"ניין, כ'האב נישט פארגעסן, וואס איז אז ס'איז ספירה?"
"מיין טיטשער האט געזאגט אז מ'טאר נישט הערן קיין טעיפ'ס סווירע"
ס'האט מיר געקאסט א שמייכל, ב"ה איך צאל נישט שכר לימוד אומזיסט, כ'פראביר איר מסביר זיין לויט איר קינדערישע שכל אז די טיטשער האט געמיינט צו זאגן א מוזיק טעיפ נישט קיין תורה טעיפ, מיינענדיג אז מיט דעם איז עס געענדיגט.
דאנערשטיג נאכט אהיימקומענדיג פון מעריב, די קינדער שלאפן שוין ב"ה, די עקרת הבית קומט מיך אקעגן מיט א הארבע שאלה.
"כ'מעג געבן א קלייד פאר די גוי'אישע שוסטער'קע צו מאכן א העם?"
כ'בין שוין רגיל צו פסק'נען די הארבסטע שאלות וואס די סדר נשים פאנטאזיע קומט אלס אויף, און איך ווייס שוין אז מ'דארף שוקל זיין יעדע צד פון די איבעי' מיטן גאנצן עיון, אז מ'פארשטייט נישט פונקטליך די שאלה, פרעגט מען איבער זיכערמאכנדיג צו פארשטיין פונקטליך די צד האיסור וההיתר.
"אויף איבער שבת?"
"ניין, זי מאכט עס אין אפאר מינוט."
"דעמאלטס וואס איז די שאלה, און פארוואס קענסטו נישט אליין עס מאכן?"
"ס'סווירע"
"כ'ווייס, כ'האב יעצט געציילט ספירה. אלא מאי?"
"מ'טאר נישט נייען סווירע"
"ווער האט דיך דאס געזאגט? פארוואס זאל מען נישט טארן?"
"איך געדענק קלאר ווי מיינע אלע טיטשער'ס האבן געזאגט אז מ'טאר נישט נייען סווירע"
"דעמאלטס קען איך דיך נישט העלפון ווייל איך ווייס נישט פון אזא זאך"
ס'האט מיך געדויערט א מינוט ביז איך האב געכאפט דעם טעות.
"דו מיינסט צו זאגן באנייען. נייען מעג מען באנייען טאר מען נישט"
"אה... קען זיין... ביזט זיכער?"
"כ'בין זיכער אז דאס איז די הלכה, כ'בין אבער נישט זיכער וואס דיין טיטשער האט געזאגט"
"אקעי, סאוי כ'וועל רופן א פרענד זיכער מאכן וואס מיין טיטשער האט געזאגט."
פרייטיג נאכמיטאג נאכן מקוה, שניידנדיג די צוויי וואכן אלט נעגל, ערב פסח איז עס נאך געווען צו קליין צו שניידן זייט די ערב שבת בעפאר און ערב שבת חוה"מ האט מען דאך נישט געטארט. די טיר עפנט זיך און די טאכטער איז דא. מיט שרעק שרייט זי אויס
"טאטי, ס'סווירע, מ'טאר נישט!" ווען אינעם קול'כל הערט זיך די אויפרעגונג אז שוין די צווייטע מאל וואס זי טרעפט די טאטע פאלגט נישט די טיטשער.
"וואס טאר מען נישט?"
"מיין טיטשער האט געזאגט אז סווירע טאר מען זיך נישט שערן"
דא האט שוין די געדולד געפלאצט, די אויסברוך איז אנגעקומען, פארשטייט זיך נישט אויפן קליינעם אומשילדיג שעפעלע, נאר אויף די טיטשער'ס חשבון. "יוי, די טיטשער'ס האבן זיך גענומען צו מיינע ביינער, פארוואס מישן זיי זיך אריין אין מיינע חשבונות אויף טריט און שריט, פארוואס לאזן זיי מיך נישט לעבן נארמאל" האב איך געשריגן, ערב שבת פארן זמן די בעסטע צייט זיך צו רעגן.
"טאטי, ס'סווירע, מ'טאר נישט!"
"וואס טאר מען שוין ווייטער נישט?"
"מיין טיטשער האט געזאגט אז סווירע טאר מען קיינעם נישט טשעפענען און פארשעמען, ווייל ר' עקיבא'ס תלמידים זענען געשטארבן ווייל זיי האבן זיך געטשעפעט"
מאכט זיך אמאל, ס'פאלט איין א מענטש א געדאנק, א בליציגע איינפאל גענצליך אומגעראכטן, אט דאס האט מיר דעמאלטס פאסירט. כ'רוף צו מיין טאכטער און כ'זאג איר.
"דיין טיטשער האט אויך געזאגט אז ראש חודש מעג מען יא אלעס וואס מ'טאר נישט ספירה?"
"יא" ענטפערט זי, ווען די אויגן שטראלן אויף און די שמייכל ציט זיך אויס אויפן גאנצן ברייט פון די בעקעלעך. ענדליך שטומען שוין די צוויי ווערסיעס, די טאטע'ס מיט די טיטשער'ס.
"אקעי, סאוי כ'גיי זיך איינהאלטן ביז ראש חודש, אבער ראש חודש וועל פארשעמען די טיטשערס אזוי כמו שכתוב, כהייב זיך שוין אן צוצוגרייטן אריינצוגעבן אן ערנסטן פארציע אויף זייער חשבון."
נוצר תאנה יאכל פריו, שבת נאכמיטאג ביים וועכנטליכן שינה בשבת תענוג פראבע אויפן רעקליינער, הער איך די קליינע שמואל'י פרעגט פון די מאמע "מאמי, ווען איז שוין ראש חודש?"
"וואס איז?"
"כ'מיז זייער וויכטיג וויסן"
"פארוואס"
"וועגן איך וויל שוין צאמבויקענען שרה'לעס ביינער, וועגן זי האט געטאטשט מיין לעלא קאר וואס איך האב באקומען פאר אפיקומן און איך האב איר נישט געלאזט"
"אבער מ'טאר נישט שלאגן"
"אוי-יע, טאטי האט אליין געזאגט פאר שרה'לע אז ראש חודש מעג מען אלעס טוהן."
דערווייל גרייט מען זיך ביי די מצאתי פאמיליע אויף א גענצליכע ענדע צו די - פראוויזארישע, יונגע, קוים צוויי וואכן אלט - פייער אפשטעל, ווי נאר די נייע חודש טרעט אריין.
"טאטי, ס'סווירע! האסט פארגעסן?"
"ניין, כ'האב נישט פארגעסן, וואס איז אז ס'איז ספירה?"
"מיין טיטשער האט געזאגט אז מ'טאר נישט הערן קיין טעיפ'ס סווירע"
ס'האט מיר געקאסט א שמייכל, ב"ה איך צאל נישט שכר לימוד אומזיסט, כ'פראביר איר מסביר זיין לויט איר קינדערישע שכל אז די טיטשער האט געמיינט צו זאגן א מוזיק טעיפ נישט קיין תורה טעיפ, מיינענדיג אז מיט דעם איז עס געענדיגט.
*
דאנערשטיג נאכט אהיימקומענדיג פון מעריב, די קינדער שלאפן שוין ב"ה, די עקרת הבית קומט מיך אקעגן מיט א הארבע שאלה.
"כ'מעג געבן א קלייד פאר די גוי'אישע שוסטער'קע צו מאכן א העם?"
כ'בין שוין רגיל צו פסק'נען די הארבסטע שאלות וואס די סדר נשים פאנטאזיע קומט אלס אויף, און איך ווייס שוין אז מ'דארף שוקל זיין יעדע צד פון די איבעי' מיטן גאנצן עיון, אז מ'פארשטייט נישט פונקטליך די שאלה, פרעגט מען איבער זיכערמאכנדיג צו פארשטיין פונקטליך די צד האיסור וההיתר.
"אויף איבער שבת?"
"ניין, זי מאכט עס אין אפאר מינוט."
"דעמאלטס וואס איז די שאלה, און פארוואס קענסטו נישט אליין עס מאכן?"
"ס'סווירע"
"כ'ווייס, כ'האב יעצט געציילט ספירה. אלא מאי?"
"מ'טאר נישט נייען סווירע"
"ווער האט דיך דאס געזאגט? פארוואס זאל מען נישט טארן?"
"איך געדענק קלאר ווי מיינע אלע טיטשער'ס האבן געזאגט אז מ'טאר נישט נייען סווירע"
"דעמאלטס קען איך דיך נישט העלפון ווייל איך ווייס נישט פון אזא זאך"
ס'האט מיך געדויערט א מינוט ביז איך האב געכאפט דעם טעות.
"דו מיינסט צו זאגן באנייען. נייען מעג מען באנייען טאר מען נישט"
"אה... קען זיין... ביזט זיכער?"
"כ'בין זיכער אז דאס איז די הלכה, כ'בין אבער נישט זיכער וואס דיין טיטשער האט געזאגט"
"אקעי, סאוי כ'וועל רופן א פרענד זיכער מאכן וואס מיין טיטשער האט געזאגט."
*
פרייטיג נאכמיטאג נאכן מקוה, שניידנדיג די צוויי וואכן אלט נעגל, ערב פסח איז עס נאך געווען צו קליין צו שניידן זייט די ערב שבת בעפאר און ערב שבת חוה"מ האט מען דאך נישט געטארט. די טיר עפנט זיך און די טאכטער איז דא. מיט שרעק שרייט זי אויס
"טאטי, ס'סווירע, מ'טאר נישט!" ווען אינעם קול'כל הערט זיך די אויפרעגונג אז שוין די צווייטע מאל וואס זי טרעפט די טאטע פאלגט נישט די טיטשער.
"וואס טאר מען נישט?"
"מיין טיטשער האט געזאגט אז סווירע טאר מען זיך נישט שערן"
דא האט שוין די געדולד געפלאצט, די אויסברוך איז אנגעקומען, פארשטייט זיך נישט אויפן קליינעם אומשילדיג שעפעלע, נאר אויף די טיטשער'ס חשבון. "יוי, די טיטשער'ס האבן זיך גענומען צו מיינע ביינער, פארוואס מישן זיי זיך אריין אין מיינע חשבונות אויף טריט און שריט, פארוואס לאזן זיי מיך נישט לעבן נארמאל" האב איך געשריגן, ערב שבת פארן זמן די בעסטע צייט זיך צו רעגן.
"טאטי, ס'סווירע, מ'טאר נישט!"
"וואס טאר מען שוין ווייטער נישט?"
"מיין טיטשער האט געזאגט אז סווירע טאר מען קיינעם נישט טשעפענען און פארשעמען, ווייל ר' עקיבא'ס תלמידים זענען געשטארבן ווייל זיי האבן זיך געטשעפעט"
מאכט זיך אמאל, ס'פאלט איין א מענטש א געדאנק, א בליציגע איינפאל גענצליך אומגעראכטן, אט דאס האט מיר דעמאלטס פאסירט. כ'רוף צו מיין טאכטער און כ'זאג איר.
"דיין טיטשער האט אויך געזאגט אז ראש חודש מעג מען יא אלעס וואס מ'טאר נישט ספירה?"
"יא" ענטפערט זי, ווען די אויגן שטראלן אויף און די שמייכל ציט זיך אויס אויפן גאנצן ברייט פון די בעקעלעך. ענדליך שטומען שוין די צוויי ווערסיעס, די טאטע'ס מיט די טיטשער'ס.
"אקעי, סאוי כ'גיי זיך איינהאלטן ביז ראש חודש, אבער ראש חודש וועל פארשעמען די טיטשערס אזוי כמו שכתוב, כהייב זיך שוין אן צוצוגרייטן אריינצוגעבן אן ערנסטן פארציע אויף זייער חשבון."
*
נוצר תאנה יאכל פריו, שבת נאכמיטאג ביים וועכנטליכן שינה בשבת תענוג פראבע אויפן רעקליינער, הער איך די קליינע שמואל'י פרעגט פון די מאמע "מאמי, ווען איז שוין ראש חודש?"
"וואס איז?"
"כ'מיז זייער וויכטיג וויסן"
"פארוואס"
"וועגן איך וויל שוין צאמבויקענען שרה'לעס ביינער, וועגן זי האט געטאטשט מיין לעלא קאר וואס איך האב באקומען פאר אפיקומן און איך האב איר נישט געלאזט"
"אבער מ'טאר נישט שלאגן"
"אוי-יע, טאטי האט אליין געזאגט פאר שרה'לע אז ראש חודש מעג מען אלעס טוהן."
דערווייל גרייט מען זיך ביי די מצאתי פאמיליע אויף א גענצליכע ענדע צו די - פראוויזארישע, יונגע, קוים צוויי וואכן אלט - פייער אפשטעל, ווי נאר די נייע חודש טרעט אריין.
