אידישע וועלט פארומס

דער מנחת אלעזר ברענגט אין דברי תורה מהדורא קמא אות כז בשם דעם זיידן דער שם שלמה דאס ענין וואס מען געט א קוויטל פאר א צדיק, ווייל די גמרא זאגט אין מגילה מה כתב שלמטה שלזכותן של ישראל אינו נמחק כתב שלמעלה לא כש"כ, פארדעם שרייבט מען א קוויטל מיט די בקשה פארן צדיק, און דורכדעם וואס דער צדיק ליינט עס און איז מתפלל מיטן מויל אין הארץ אז ס'זאל נתקיים ווערן וואס שטייט אויפן קוויטל די כתב שלמטה, ס'זאל נישט נמחק ווערן, דורכדעם איז מען מעורר אויפן כתב שלמעלה און ס'איז עושה רושם לטובה.

מי יודע האט געשריבן: ער האט געלאזט צוואה אז מען זאל נישט דרוקן זיינע ספרים, אבער זיין זון דער דרכי תשובה ווי אויך דער אייניקל דער מנחת אלעזר ברענגן אים אסאך אראפ, און דארט איז פארבליבן עטוואס פון זיינע הערליכע חידושי תורה.

אינטערעסאנט, אויב אזוי פארוואס ווערט ער גערופן שם שלמה?

כידוע איז ער געווען א חסיד נלהב פון הייליגן צאנזער רב זי"ע.

תורותיו ומאמריו המובאים בספרי בנו הדר"ת ונכדו המנח"א נלקטו לתוך ספר 'פדה בשלום', שיצא לאור ע"י הוצאת אמת, לרגל פדיון בנו בכורו של הרב ירוחם פישל שליט"א (ה"ה חיים אלעזר צבי נ"י), בן כ"ק רבינו שליט"א.

אין בית שלמה שטייט (דרך אגב בית שלמה איז זייער בא'טעמ'ט געשריבן שיינע מליצות און זיסע אויסדריקן מיט א אייגנארטיגן חן) אז ווען די רעבעצן פונעם ש"ש איז אוועק האט דער אייניקל דער מנח"א געהאלפן שאפן א היתר אז דער זיידע זאל נישט מוזן נאכאמאל חתונה האבן היות ער האט נאר געהאט צוויי זון און נישט קיין זון מיט קיין טאכטער ווי די הלכה פון קוים מצות פר"ו איז, און די היתר איז באשטאנען פון דעם אז די צוויי זון אליין מיט זייערע קינדער זענען זיך מצרף עיי"ש

אט איז דער ספר פדה בשלום

און אט איז דער ספר בית שלמה

בשמים האט געשריבן: כידוע איז ער געווען א חסיד נלהב פון הייליגן צאנזער רב זי"ע.

ער האט דאך געשיקט דעם מכתב הידוע וועגן די גרויסע מחלוקה בשנת תרכ"ט און דער דברי חיים האט אים געענטפערט. דאס האט אים טאקע געקאסט אז ער האט געדארפט אוועקגיין פון סטריזוב מחמת די רדיפות.

די תוארים וואס ער שרייבט אויפ'ן דברי חיים איז עפעס מוראדיג, קודש הקודשים וכו' ער איז נישט געווען קיין חדר אינגעל און ער האט פארט געשריבן אויפ'ן דברי חיים טיטלען וואס מ'האט זיך אמאל נישט געווארפן דערמיט.

שמעלקא טויב האט געשריבן: ער האט דאך געשיקט דעם מכתב הידוע וועגן די גרויסע מחלוקה בשנת תרכ"ט און דער דברי חיים האט אים געענטפערט. דאס האט אים טאקע געקאסט אז ער האט געדארפט אוועקגיין פון סטריזוב מחמת די רדיפות.

די תוארים וואס ער שרייבט אויפ'ן דברי חיים איז עפעס מוראדיג, קודש הקודשים וכו' ער איז נישט געווען קיין חדר אינגעל און ער האט פארט געשריבן אויפ'ן דברי חיים טיטלען וואס מ'האט זיך אמאל נישט געווארפן דערמיט.

ס'וואלט אונז געווען גאר אינטרעסאנט צו זען די בריוון אויסטויש.
אויב איז מעגליך פארן רבי ר' שמעלקא עס ארויף צו לאדענען? א דאנקבארע ייש"כ פון פאראויס

שואלכענין האט געשריבן: איך קען נישט אנצייכענען קיין מקור נאמן
אבער איך האב געזען שרייבן אז דער שם שלמה ממונקאטש זצ"ל האט געהאט א גדר נישט צו געבן קיין כתב קבלה פאר שוחטים
[בכלל איז ער געווען זייער שטרענג מיט שוחטים און קבלות (עי' דרכי תשובה סי' א ס"ק פח)]
אבער איינמאל האט ער יא געמאכט אן אויסנאם און געגעבן א כתב קבלה פאר א שוחט
ווייסט אפשר עמיצער וואו מען קען זען די כתב קבלה
א קאפי אדער העתק וכדומה
א דאנק

ראה ספר אוסף תורת שם שלמה - ליקוטי שו"ת שם שלמה סימן יז מה שהעתקנו שם ממה שאיתא בדרכי תשובה סימן א סקמט ובמה שצוין שם בהערות. בנוסף לסקפ"ח הנ"ל

שואלכענין האט געשריבן: במחילת כבוד תורתכם הרמה
איך האב נישט דעם ספר
ביטע שרייבט עטוואס מער
וואס עס שטייט דארט
צי האט איר דארט א העתק פון יענע כתב קבלה
אדער נאר ענינים פון זיין שטרענגקייט איבער שחיטה ושוחטים וכדומה
יישר כחכם

לא ידוע לי העתק של כתב קבלה, יש כמה מכתבי המלצה לשו"ב אבל לא קבלה שנדפסו גם בספר הנ"ל, התשובה הנ"ל היא על פי נוסח הנ"ל שהבאתם

יגעתי ומצאתי האט געשריבן:

מי יודע האט געשריבן: ער האט געלאזט צוואה אז מען זאל נישט דרוקן זיינע ספרים, אבער זיין זון דער דרכי תשובה ווי אויך דער אייניקל דער מנחת אלעזר ברענגן אים אסאך אראפ, און דארט איז פארבליבן עטוואס פון זיינע הערליכע חידושי תורה.

אינטערעסאנט, אויב אזוי פארוואס ווערט ער גערופן שם שלמה?

ש'כח פאר הרב מילער פארן צואווייזן דעם אשכול

ארויפגעברענגט לכ' דעם יא"צ

פון מחזיקי הדת ט"ו אלול תרל"ט - די שטאט סטריזוב תחת מרותו פון הגה"ק השם שלמה זצ"ל שליסט זיך אן אין די חברה מחזיקי הדת, עס ווערן אויפגענומען בניו הקדושים הדרכי תשובה ואחיו הרמ"ל מטסטריזוב זצ"ל אלס ממונים מטעם החברה.

מצבת קדשם של הרה"ק השם שלמה ממונקאטש זי"ע ומחברתו הטהורה הרבנית חיה פרימא רבקה ע"ה

יגעתי ומצאתי האט געשריבן:

מי יודע האט געשריבן: ער האט געלאזט צוואה אז מען זאל נישט דרוקן זיינע ספרים, אבער זיין זון דער דרכי תשובה ווי אויך דער אייניקל דער מנחת אלעזר ברענגן אים אסאך אראפ, און דארט איז פארבליבן עטוואס פון זיינע הערליכע חידושי תורה.

אינטערעסאנט, אויב אזוי פארוואס ווערט ער גערופן שם שלמה?

איינער ווייסט א הסבר אויף דעם?

אליקים געציל האט געשריבן:

יגעתי ומצאתי האט געשריבן:

מי יודע האט געשריבן: ער האט געלאזט צוואה אז מען זאל נישט דרוקן זיינע ספרים, אבער זיין זון דער דרכי תשובה ווי אויך דער אייניקל דער מנחת אלעזר ברענגן אים אסאך אראפ, און דארט איז פארבליבן עטוואס פון זיינע הערליכע חידושי תורה.

אינטערעסאנט, אויב אזוי פארוואס ווערט ער גערופן שם שלמה?

איינער ווייסט א הסבר אויף דעם?

ווייל אזוי האט ער א נאמען געגעבן זיין ספר על המועדים ושו"ת ותהלים [ספרו על התורה האט געהייסען שם תורה]

שם שלמה בגימט' אלעזר טאבא חוה, כשמו אביו ואמו

לחיים לחיים היינט איז די יארצייט, זכותו יגן עלינו ועכי"א. א מוראדיגע ווארט (גאנץ באקאנט) פונעם בעל ההילולא, וואס איז נוגע פאר תפילה אצל קברי צדיקים:
ובבא משה אל אוהל מועד לדבר אתו וישמע את הקול מדבר איליו מעל הכפורת אשר על ארון העדות מבין שני הכרובים וידבר אליו.ווען א צדיק לעבט אויף דער וועלט ציווישן אונז, דאן ווען מיר האבן א צרה גייט מען צו אים אריין און מוויינט זיך אויס דאס הארץ, און ער איז אן איבערטייטשער פארן ריבונו של עולם, ער טראגט די אלע בקשות צום בוכ"ע, און דער יוד ווערט געהאלפן דורך די השתדלות פונעם צדיק. אבער נאך וואס דער צדיק לעבט שוין נישט זעט זיך אויס אז מיר האבן פארלוירן די האפענונג אז דער צדיק וועט בעטן און דאווענען פאר אונז. אויף דעם זאגט אונז דער פסוק אז מזאל ח"ו נישט טראכטן אזוי, ווייל ווען עס איז בבא משה- דער צדיק אין יעדן דור (אתפשטותא דמשה בכל דרא ודרא) אל אהל מועד– ער איז שוין אין זיין 'אוהל' וואס איז א בית 'מועד' לכל חי לדבר איתו- צו זיין נאנט מיטן אייבערשטער (דיבור איז א לשון קירוב וחיבור). ו ישמע את הקול מדבר אליו- ער הערט נאך אלץ די קול פון דעי וואס רעדן צו אים מעל הכפורת אשר מעל ארון העדות- אפילו ער איז אינטער זיין ארון, ווייל דאמאלס איז דער צדיק א בחינה ווי די לוחות אין די ארון הברית. מבין שני הכרובים- אפי' ער איז אזוי הויעך, נאך אלס הערט ער אלעס וואס מען בעט ביי אים, וידבר אליו- און דער צדיק גיבט איבער די בקשות צום אויבערשטער און ער בעט ווי בחיים חיותו:
זאל ער טאקע זיין א מליץ יושר פאר אונז אלע

הוצאת.אמת האט געשריבן:

אליקים געציל האט געשריבן:

יגעתי ומצאתי האט געשריבן:

מי יודע האט געשריבן: ער האט געלאזט צוואה אז מען זאל נישט דרוקן זיינע ספרים, אבער זיין זון דער דרכי תשובה ווי אויך דער אייניקל דער מנחת אלעזר ברענגן אים אסאך אראפ, און דארט איז פארבליבן עטוואס פון זיינע הערליכע חידושי תורה.

אינטערעסאנט, אויב אזוי פארוואס ווערט ער גערופן שם שלמה?

איינער ווייסט א הסבר אויף דעם?

ווייל אזוי האט ער א נאמען געגעבן זיין ספר על המועדים ושו"ת ותהלים [ספרו על התורה האט געהייסען שם תורה]

שם שלמה בגימט' אלעזר טאבא חוה, כשמו אביו ואמו

היות מהאט נישט געקענט דריקן זיינע ספרים, האט זיין זון דער דרכי תשובה און אייניקל דער מנחת אלעזר זיכער געמאכט צו ברענגען ווי מער פון זיינע דברות קודש כדי סזאל בלייבן לזכרון עולם (און פון די אלע תורות וואס ווערן אראפגעברענגט אין ספרי הדרכ"ת והמנח"א האט מען צאמגעשטעלט דעם שיינעם ארבעט פון ספר "אוסף תורות שם שלמה") און ווע זיי ברענגען זיינע תורות דעמאנען זיי דעם "בחיבורו שם שלמה בכת"י"

א מוראדיגע סיפור ווערט געברענגט אין בית שלמה: כידוע פלעגט דער שם שלמה עוסק זיין אין סיגופים אויף א מוראדיגע פארנעם, סאיז ממש נישט געווען צום באגרייפן וויאזוי ער האט ממש געריסן פון זיך שטיקער (עיין בספר הנ"ל), איינמאל זייענדיג נאך רב אין סטריזוב, האט ער ציבראכן אן אייזענע מטבע מיט די אייגענע הענט, האט אים איינער געפרעגט, אז די רב איז יא אזא גיבור פארוואס זאל נישט די רב אויסניצן די גבורה פאר עבודת ה', ענדערש ווי זיך אפשוואכן מיט סיגופים. האט אים דער ש"ש געענפערט: גלייב מיר, אז צו ציברעכן דעם גוף איז סאך א גרעסערע גבורה ווי צוברעכן אן אייזענע מטבע. זי"ע

די שטאדט מונקאטש איז מתחילה געווען זייער א זידיטשובער שטאדט, ווען דער שם שלמה איז אהין אנגעקומען, האט ער געזען די גאנצע מזרח וואנט גייט טליתים פרייטאג צונאכטס, און ער האט באפוילן דאס אויסצוטוהן. ווייסט איינער א קלארע הסבר אויף דעם?

מסתם האט ער געהאלטן אז סאיז פאלשע חסידות