אידישע וועלט פארומס

ים רויבער האט געשריבן: א גרויס'ן יש"כ הרב לכתחילה
דרך אגב, אין די מעלות האט הרב ב. הלוי געשריבען אמאל א לענגערע ארטיקעל איבער די נושא גלייך נאך ניין עלעווען ווי ער האט געברענגט פון עטליכע פלעצער אין די תורה רמזים אויף יענע געשהעניש

גראדע ליגט מיר אין קאפ אז יענע ארטיקעל האט געהאט אסאך קריטיק איך געדענק שוין נישט פונקטליך פארוואס

ים רויבער האט געשריבן: פון די מענטשען אויף די מעלות
איך געדענק נישט פונקטליך נאר אזויפיל אז ביי "בריווען צו די רעדאקציע" האט זיך געטוהן א שטיק צייט אהין אין צוריק

טהור-עיניים האט געשריבן: א ריזיגען יישר כח פאר דעם געוואלדיגן בעל מח ר' לכתחילה אריבער זאל לעבן און געזונט זיין און אונז ברענגען כסדר פרישע ווארע.

טהור-עיניים האט געשריבן: נאר וואס יא, איך האב אייך געוואלט פרעגן איין זאך. פונקט לעצטענס האב איך גערעדט מיט איינעם איבער דעם, זאגט ער מיר אז עס זענען דא וועלכע קריטיקירן דאס שטארק, און זיי טענה'ן אז מען קען דאס זעלבע טרעפן אין יעדע געשריבענע זאך, למשל אין א ענגלישע אינצייקלאפידיע. איך האב אים געענטפערט אז ער זאל מיר ווייזן ווי מען קען עס טרעפן. אבער למעשה, לויט ווי דו שרייבסט דא, אז עס דארף נאכקומען אלע דריי תנאים, קען זיין אפשר אז דאס איז דער תירוץ.

עכ"פ, כ'אב געוואלט וויסן צו דו האסט שוין אויך געהערט איבער דעם, און אויב יא, צו איז טאקע דאס דער תירוץ, ווי איך האב געשריבן, אדער עפעס אנדערש.

תרגום יונתן האט געשריבן: א הערצליכן דאנק, לכתחילה.

כ'האב געזען דעם אשכול גלייך ווען האסט עס ארויפגעלייגט, אבער אזוי ווי כ'האב געוואלט עס דורכליינען רואיג און מיט ישוב הדעת, האב איך געווארט אויף א בעסערן געלעגנהייט, וואס איז יעצט אונטערגעקומען.

כ'האב שוין א לענגערע צייט צוריק געהערט איבער די תורה קאודס, עס איז מיר אבער זייער שווער געווען צו דערגיין פון וואו דער מקור שטאמט. אזויפיל האב איך געהערט אז עס האט עפעס מיט רחמ"ד ווייסמאנדל זצ"ל, און אויב איך וועל קוקן אין זיינע ספרים וועל איך זען מער, איך בין אבער קיינמאל נישט אנגעקומען דערצו. דו האסט עס אבער הערליך צולייגט, אזוי שיין מסביר געווען, פיל אינפארמאציע וואס איך האב געוואלט וויסן דערוועגן איז מיר שוין פארענטפערט. נאכאמאל, א דאנק.

תרגום יונתן האט געשריבן: איך ווייס נישט אויב ביסט אינגאצען גערעכט מיט'ן זאגן אז זיי פאלגען נישט אלע תנאים פון רחמ"ד זצ"ל, מעגליך אז ווען זיי הייבן אן זוכן קאודס אין זייער פראגראם, זוכן זיי נישט ספעציפיש זאכן וואס האט א שייכות מיט די פסוקים, לכאורה ווייל ס'איז היבש א שווערע ארבעט צו מאכן דעם קאמפיוטער פארשטיין וואס עס שטייט אין די פסוקים, אבער נאכ'ן טרעפן קאודס, וועלן זיי פיל מאל ממילא טרעפן אז עס שטימט אריין אין די פסוקים.

למשל, זיי האבן געזוכט איבער'ן רמב"ם, עטליכע זאכן טרעפט מען אין דעם בילד. אנהייבענדיג ביי די ערשטע 'מ' וואס איז ארומגערינגעלט, ציילענדיג פופציג אותיות, טרעפט מען א 'ש', נאך פופציג אותיות טרעפט מען א 'נ' און דערנאך א 'ה', האט מען שוין 'משנה'. שפעטער אינעם בילד, ביי די 'ת' וואס איז ארומגערינגעלט, טוט מען די זעלבע, אויסלאזענדיג פופציג אותיות, וועט מען טרעפן דעם ווארט 'תורה'. האט מען שוין דעם רמב"ם'ס ספר, משנה תורה. צווישן דער ערשטער אות פון 'משנה', און דער ערשטער אות פון 'תורה' איז דא פונקט 613 אותיות. דער ספר משנה תורה, איז מפרש די תרי"ג מצוות. צווישן די צוויי ווערטער איז דא א פסוק - געקעסטעלט אינעם בילד - וואס איז דער געבורטס-טאג פונעם רמב"ם. אנהייב פונעם בילד - די דריי עקיגע אותיות - איז אויך דא א רמז צום רמב"ם, נישט קיין תורה קאוד, נאר פשוט'ע ראשי תיבות. די פסוקים רעדן פון מצרים, וואו דער רמב"ם האט געוואוינט. אויך רעדט דאס פון די גרויסקייט פון משה רבינו ע"ה, עס קען אויך מיינען דעם רמב"ם, וואס האט געהייסן משה, און איז געווען גאר גרויס אין זיינער צייט.

די נומער פופציג, וואס מען ניצט דא, מיינט לכאורה גארנישט, און דעריבער פאלגט דאס נישט די צווייטע תנאי, אז די נומערן וואס מען לאזט אויס דארף האבן א שייכות צו וואס מען זוכט. אבער איך גלייב אז עס וועט נישט זיין שווער צו טרעפן עפעס א רמז פון פופציג צום רמב"ם. די דריטע תנאי איז אבער קלאר אויסגעפאלגט געווארן דא.

תרגום יונתן האט געשריבן: עס איז דא נאך פילע אזוינע רמזים וואס זיי האבן געטראפן, אסאך זענען שטוינענד, אבער אויף עטליכע האב איך אויך טענות. למשל, איך געוויסע זיכונגען ניצן זיי ריין העבראישע ווערטער. פארוואס זאל א העבראישע ווארט זיין גילטיג דא? די זעלבע מיט די אויסלייג פון די ווערטער, איך האב געזען עפעס א רמז אויף אבאמא, ווער זאגט אז דאס איז דער וועג וויאזוי מען שרייבט אבאמא אין לשה"ק? אפשר אובאמא, אבמה אדער אבאמה?

שלומי אמוני ישראל האט געשריבן: געזעהן און שפאקטיוו דעם חודש א גאנצע ארטיקל וועגן קאודס

ווי אזוי רבנים האבן גערעדט אויף קאודס צוליב די צענזור

משה'עלע האט געשריבן: זיי ברענגען יא אוודאי ברענגען זיי, ווי איז שייך אז נישט, דער פראבלעם איז נאר אז א וועלט מיט גאונישער קאדס פון רמח"ב איז נישט דא, אבער דאס וואס איז דא ברענגען זיי
סאיז פערצופאל א שיינער ארבעט, און סגיבט זייער א אייגענארטיגער בליק אויף אונזערע אמאליגע גדולים, וואס זיי האבען אלס נאר נישט געקענט!

לכתחילה אריבער האט געשריבן: אין די "אינצייקלאפעדיע בריטאניקע", איז דא א קיימא לן פון 44,000,000 ווערטער!! לעומת זה להבדיל אלף אלפי הבדלות איז אין די תורה נישטא מער ווי 304,805 ווערטער!!
.

ד וַנִּלְכֹּד אֶת-כָּל-עָרָיו, בָּעֵת הַהִוא--לֹא הָיְתָה קִרְיָה, אֲשֶׁר לֹא-לָקַחְנוּ מֵאִתָּם: שִׁ שִּׁ ים עִיר כָּל-חֶבֶל אַרְגֹּב, מַמְלֶכֶת עוֹג בַּבָּשָׁן. ה כָּל-אֵלֶּה עָרִים בְּצֻרֹת, חוֹמָה גְבֹהָה--דְּלָתַיִם וּ בְרִיחַ: לְבַד מֵעָרֵי הַפְּרָזִי, הַרְבֵּה מְאֹד. ו וַנַּחֲרֵם אוֹתָם--כַּאֲשֶׁר עָשִׂינוּ, לְסִיחֹן מֶלֶךְ חֶשְׁבּ וֹ ן: הַחֲרֵם כָּל-עִיר מְתִם, הַנָּשִׁים וְהַטָּף. ז וְכָל-הַבְּהֵמָה וּשְׁלַל הֶעָרִים, בַּזּוֹנוּ לָנוּ. ח וַנִּקַּח בָּ עֵ ת הַהִוא, אֶת-הָאָרֶץ, מִיַּד שְׁנֵי מַלְכֵי הָאֱמֹרִי, אֲשֶׁר בְּעֵבֶר הַיַּרְדֵּן--מִנַּחַל אַרְנֹן, עַד-הַר חֶרְ מ וֹן. ט צִידֹנִים יִקְרְאוּ לְחֶרְמוֹן, שִׂרְיֹן; וְהָאֱמֹרִי, יִקְרְאוּ-לוֹ שְׂנִיר. י כֹּל עָרֵי הַמִּישֹׁר, וְכָ ל -הַגִּלְעָד וְכָל-הַבָּשָׁן, עַד-סַלְכָה, וְאֶדְרֶעִי--עָרֵי מַמְלֶכֶת עוֹג, בַּבָּשָׁן.