אידישע וועלט פארומס

אן אינטערעסאנטע זאך האב איך אמאל געהערט פון אן אייניקל פון הרה"ק ר' אלעזר טווערסקי זצ"ל מפאלטישאן, וואס כידוע היה איש קדוש מאוד, אז ער פלעגט נישט לאזן עסן טונא, זאגענדיג בהאי לישנא "עס שמעקט פון טריפה'נע פיש"

ארך אפים האט געשריבן: האב איך געהערט א מעשה, פון א יוד איך ווייס נישט ווען די מעשה איז פארגעקומען, אפשר וועט זיין איינער מיט מער פרטים, אבער די מעשה גייט אזוי אז די קעמפעני אונגאר'ס (לכאורא די השגחה) פון סקווירא, איז אראפגעקומען צום וויזשניצער רבי'ן זאל זיין געזונט,(מאנסי) אין געזאגט אז די טונא פיש טאר מען ממש נישט עסן, מען כאפט עס מיט נאך פיש אין ס'איז ממש נישט מעגליך אפצוטיילן, וכו' נאך זאען וואס טויגן נישט, האט ער געפרעגט, ענק האבן דאך טונא, האבן זיי געזאגט אז ס'איז ממש נישט דא קיין ברירא אין שלשסודה בלא טונא, מילא פרובירן זיי די מערסטע אז ס'זאל זיין כשר,
דעם נעקסטן טאג האט וויזשניצע רבי געהייסן אויסרופן אז מען טאר נישט עסן קיין טונא,
פארשטייטסעך אז ס'זענען גלייך געקומען צו לויפן אנדערע השגחה'ס היתכן מען מעג עס געהעריג עסן אלעס איז בסדר מען האט איינגעשטעלט א גוטן סיסטעם, בקיצור........ וכו'

האט וויזשניצע רבי געזאגט אז ער ציהט צוריק אין מען מעג יא, אבער אוגאר'ס טאר מען זיכער נישט ווייל הודאת בעל דין זיי האבן דאך אליין געזאגט אז זיי האבן אישוס.....

להד"ם

בערך תשמ"ב איז געווען אסאך פראבלעמען מיט טונא פון א געוויסע קאמפעני האדמו"ר שליט"א האט זיי אראפגערופן און זיי האבן געזאגט אז די פראבלעים האט נישט מיט זיי נאר מיט אלע קאמפעניס. און בכלל ארבעט מען און עס איז שוין אסאך בעסער. האט וויזשניצער רבי געזאגט דעמאלטס אז מען דארף זייער אכטונג געבן אויף כשרות המאכלים בפרט אויף טונא פיש.

די גאנצע דרשה איז געדרוקט אין דרשות ח"ב פרסת ואתחנן אדער עקב תשמ"ב-ד.

בנוגע די אנדערע קאמענטארן: עס זענען דא זייער אסאך אידן וואס זענען געווארן די לעצטע צען יאר אויפגעקלערט - און זאגן OU איז סאך בעסער ווי התאחדות וכדומה. אן אריינגיין אין די גאנצע נושאת איז וויכטיג צו וויסן אז OU טונע איז טריפה. נישט לויט שיטת חזו"א סאטמאר וכו', נאר לויט ר' משה זצ"ל און לויט רב בעלסקי. וואס האבן ביידע געהאלטן אז מען דארף א משגיח תמידי - עס איז דא א תשובה דערוועגן אין אגר"מ כמדומה איז עס אין יו"ד ח"ג סימן ח' - גאר שארף. אין די OU איז ווייטער מיקל ווייל זיי האבן באקומען א היתר פון איינעם.

יעצט ווען א איד פארט צו פלארידע און ער טרעפט אין וואלמארט OU טונא פיש, זאל ער ניט טארכטן "וואס קען שוין זיין שלעכט מיט טונא?" פאארגיעם פעילט אויס א דרשה.

בן מהללאל האט געשריבן: אויך וועט הרב אברהם זשוראוועל (פלעגט ארבעטן פארן OU און איז היינט פון די גרעסטע מומחים אויף אינגרידיענטס) ענפערן שאלות פונעם ציבור אין אלע כשרות נושאים.
הרב זשוראוועל געבט שיעורים אויף כשרות אין מאנסי יעדע וואך פאר משגיחים און רבנים וועלכע זענען עוסק אין כשרות, אלעס אונטערן שירעם פון חמ"ה.

הרב זשוראוועל איז מער נישט אין די OU?

(ידידי א גרויסער תלמיד חכם איז אסאך בקשר מיט הרב זשוראוועל, ער זאגט מיר אז ער איז מורא'דיג.)

הגר"א קוטלער זצ"ל התיר

וואס איז די היסטאריע פון טונא, און וואס איז איר זכות אז זי איז אזוי שטארק אריינגעקומען אין כלל ישראל. הלא דבר הוא.

בלעטל האט געשריבן: וואס איז די היסטאריע פון טונא, און וואס איז איר זכות אז זי איז אזוי שטארק אריינגעקומען אין כלל ישראל. הלא דבר הוא.

ברכת שבט זבולון עיין מגילה דף ו טמוני זה טרית, דג שקורין טונינא

טונא האט קשקשים, רוב פאלן אראפ אין וואסער אבער א חלק (נעבן די סנפיר) בלייבן אייביג, מען דארף זיין א מומחה עס צו טרעפן, ספעציעל ביי די יונגערע פיש, ווי די קשקשים זענען נאך קלענער.


דער מומחה הרב באדענשטיין האט ארומגערעדט ביים מעמד, סיי בנוגע דעם מומחיות צו דערקענען טונא, און סיי בנוגע אלע אנדערע שאלות וואס מאכן זיך ביים פראדוקציע, ווי דער פראבלעם פון תערובות פון שארק פיש וועלכע כאפן זיך אריין צווישן די טונא, און אויך וועגן כשרען די פאבריק און די מאשינערי.

יהיה כן האט געשריבן: העי, הייב נישט אן יעצט..
אויב דאס איז טונא איז מיורעקס תכלת...

וויס מיר די קענסט יענעם פסוק גיט צוליב אנדערע ווערטער וואס ווערן דארט דערמאנט

אין בני ברק לאזט נישט רב לאנדא ניצען קיין טונא, וויאזוי מען האלט עס אויס דארט ווייס איך נישט.

די עדה החרדית זאגט אז זייערע משגיחים זענען בודק די סימני טהרה פון יעדן איינציגן פיש באזונדער.

מטעמים האט געשריבן: אין בני ברק לאזט נישט רב לאנדא ניצען קיין טונא, וויאזוי מען האלט עס אויס דארט ווייס איך נישט.

איי געס די בני ברק'ע זענען סבלנים
די זומער היצן און שוויצן יוכיחו....

מטעמים האט געשריבן: אין בני ברק לאזט נישט רב לאנדא ניצען קיין טונא, וויאזוי מען האלט עס אויס דארט ווייס איך נישט.

עס איז מיר געווען א חידוש וואס איר זאגט, כדי מברר צו זיין האב איך געבעטן גוגל זאל מיר געבן צו עסן טונה מיט רב לאנדא'ס הכשר ער האט מיר געברענגט דעם לינק
https://www.mishlohim.co.il/menu/8498/
איך טרעף דארט פיינע טונא סאלאט מיט די הכשר פון הרב לאנדא, פאר אפאר ש"ח קען עס ווערן דעליווערט צו דיר אהיים.

אלד וויליאמסבורג האט געשריבן:

בלעטל האט געשריבן: וואס איז די היסטאריע פון טונא, און וואס איז איר זכות אז זי איז אזוי שטארק אריינגעקומען אין כלל ישראל. הלא דבר הוא.

ברכת שבט זבולון עיין מגילה דף ו טמוני זה טרית, דג שקורין טונינא

אפענע חז"ל "טונע טובה יש לי בבית גנזי, לך והודיעם"

בן מהללאל האט געשריבן: דער מומחה הרב באדענשטיין האט ארומגערעדט ביים מעמד, סיי בנוגע דעם מומחיות צו דערקענען טונא, און סיי בנוגע אלע אנדערע שאלות וואס מאכן זיך ביים פראדוקציע, ווי דער פראבלעם פון תערובות פון שארק פיש וועלכע כאפן זיך אריין צווישן די טונא, און אויך וועגן כשרען די פאבריק און די מאשינערי.

אינטערסאנט , אבער ווילסט מיר זאגען אז שארק פיש האט די זעלבע טעיסט ווי טונא ??? אויב וואלט געווען שארק פיש מיין איך אז מען וואלט געפילט גאנץ א אנדערע טעיסט

lebediger berel האט געשריבן:

מטעמים האט געשריבן: אין בני ברק לאזט נישט רב לאנדא ניצען קיין טונא, וויאזוי מען האלט עס אויס דארט ווייס איך נישט.

עס איז מיר געווען א חידוש וואס איר זאגט, כדי מברר צו זיין האב איך געבעטן גוגל זאל מיר געבן צו עסן טונה מיט רב לאנדא'ס הכשר ער האט מיר געברענגט דעם לינק
https://www.mishlohim.co.il/menu/8498/
איך טרעף דארט פיינע טונא סאלאט מיט די הכשר פון הרב לאנדא, פאר אפאר ש"ח קען עס ווערן דעליווערט צו דיר אהיים.

יעצט גייט איינער כאפען פאר דעם, פאר א יאר צוריק בין איך געוועהן אין בני ברק אין א רעסטאראנט און פארלאנגט א טונא סענדוויטש און דער מענטש האט מיר געזאגט אז ער האט נישט אזא זאך ווייל רב לאנדא געט נישט קיין הכשר אויף דעם.

http://download.yutorah.org/1988/1053/735712.pdf

דיעל האט געשריבן: בנוגע די אנדערע קאמענטארן: עס זענען דא זייער אסאך אידן וואס זענען געווארן די לעצטע צען יאר אויפגעקלערט - און זאגן OU איז סאך בעסער ווי התאחדות וכדומה. .

וואס איז טאקע די עצה, אז מען זאל נישט זיין אזוי אויפעקלערט,

OU האט א מורא'דיגע מעלה, אז ווען מרופט אריין פרעגן עפעס א שאלה, איז דא צו וועמען צו רעדן, און זיי ווייסן וואס זיי רעדן, זיי ענטפערן זייער קלאר, לויט יעדן אייינעםס דרגה, אויב מען פרעגט, ס'איז פאר אים אויסגעהלטן אדער נישט, און מען קען אויסשמועסן מיט זיי אלע חששות, אויף וואס מ'איז מקפיד, און וואס מען וויל זיך מונע זיין, עס איז דא זייער אסאך אייטעם וואס האט נישט קיין היימישע השגחה, און אז מען האט נישט קיין ברירה, און מקויפט עפעס וואס האט נאר א OU, און מען קלינקט אריין מברר זיין, איז ממש א תענוג פון די געטרייע סערוויס,

איך בין א יוד האט געשריבן:

דיעל האט געשריבן: בנוגע די אנדערע קאמענטארן: עס זענען דא זייער אסאך אידן וואס זענען געווארן די לעצטע צען יאר אויפגעקלערט - און זאגן OU איז סאך בעסער ווי התאחדות וכדומה. .

OU האט א מורא'דיגע מעלה, אז ווען מרופט אריין פרעגן עפעס א שאלה, איז דא צו וועמען צו רעדן, און זיי ווייסן וואס זיי רעדן, זיי ענטפערן זייער קלאר, לויט יעדן אייינעםס דרגה, אויב מען פרעגט, ס'איז פאר אים אויסגעהלטן אדער נישט, און מען קען אויסשמועסן מיט זיי אלע חששות, אויף וואס מ'איז מקפיד, און וואס מען וויל זיך מונע זיין, עס איז דא זייער אסאך אייטעם וואס האט נישט קיין היימישע השגחה, און אז מען האט נישט קיין ברירה, און מקויפט עפעס וואס האט נאר א OU, און מען קלינקט אריין מברר זיין, איז ממש א תענוג פון די געטרייע סערוויס,

הייסטעס נאר מעלות ? חסרונות אין OU איז בכלל נישטא ?
איז פארהאנען פראדוקטען וואס זענען פרווה ביי זיי, און עס הייסט געגעסן בשר וחלב אויב עסט מען דער מאכל המתקריא פרווה מיט א שטיקל פלייש ?

איך בין א יוד האט געשריבן:

דיעל האט געשריבן: בנוגע די אנדערע קאמענטארן: עס זענען דא זייער אסאך אידן וואס זענען געווארן די לעצטע צען יאר אויפגעקלערט - און זאגן OU איז סאך בעסער ווי התאחדות וכדומה. .

וואס איז טאקע די עצה, אז מען זאל נישט זיין אזוי אויפעקלערט,

OU האט א מורא'דיגע מעלה, אז ווען מרופט אריין פרעגן עפעס א שאלה, איז דא צו וועמען צו רעדן, און זיי ווייסן וואס זיי רעדן, זיי ענטפערן זייער קלאר, לויט יעדן אייינעםס דרגה, אויב מען פרעגט, ס'איז פאר אים אויסגעהלטן אדער נישט, און מען קען אויסשמועסן מיט זיי אלע חששות, אויף וואס מ'איז מקפיד, און וואס מען וויל זיך מונע זיין, עס איז דא זייער אסאך אייטעם וואס האט נישט קיין היימישע השגחה, און אז מען האט נישט קיין ברירה, און מקויפט עפעס וואס האט נאר א OU, און מען קלינקט אריין מברר זיין, איז ממש א תענוג פון די געטרייע סערוויס,

אט טאקע דאס איז די עצה, אריינצורופן צו די או-יו און דערגיין פון זיי פונקטליך צו ס'איז יא אויף מיין סטענדערד אדער נישט.

די או-יו איז זייער אפען מיט זייערע סטאנדארטן און זיי זוכן בכלל נישט צו באהאלטן וואס זיי זענען יא מחמיר און וואס נישט, און ווען מען רופט זיי אן וועלן זיי דיר זייער גערן זאגן צו ס'איז פאר דיר אדער נישט. (הלוואי בייַ די היימישע אזוי)

וואס עס איז אבער נישט ריכטיג, איז צו סתם צו מאכן א בלענקעט רול אז וויבאלד די או-יו האט דאך אזא גוטן סיסטעם אין פלאץ פאר זייערע הכשרים מילא קען איך מיך פארלאזן אויף זייער סימבאל פאר אלץ און פאר אלעמען.

דאס איז זייער זייער ראונג!

ווייל זיי האבן א געוואלד מיט קולות וואס זיי זענען זיך סומך אויף, וואס זיי אליינס זאגן אז זיי טוען עס נאר ממש בדיעבד ובלית ברירה און אדרבה פרעגטס זיי אליינס, זיי וועלן דיר אליינס זאגן זיך נישט צו פארלאזן דערויף.

(דרך אגב האב איך געזעהן נישט לאנג צוריק עפעס א שמועס פון עטליכע ליטווישע אידן איבער די או-יו, האבן זיי געטענהט אז די לעוועל פון די או-יו איז בכלל נישט אויף א געהעריגן פולן ארטאדאקסישן לעוועל, נאר מער נענטער צו די מאדערן ארטאדאקס - יעשיווע יוניווערסיטי קרייז, אוו אז ווען די אלגעמיינע פרומע וועלט זאל ווען זיין באקאנט מיט די ריכטיגע קאלירן זייערע וואלט שוין לאנג געווען א אויפוואכונג תמיד ביים אלגעמיינע אמעריקאנער עולם פאר בעסערע כשרות סטאנדארטן)