שוועמל האט געשריבן:
א) ואילו פינו מלא וכו' אין אנחנו מספיקים להודות לך... אחת מאא"א ור"ר פעמים. בקיצור מיר זענען פשוט נישט ביכולת צו דאנקען השי"ת, בשום פנים ואופן.
איין שטיקל ווייטער זאגט מען על כן אברים... הן הם יודו ויברכו... כי כל פה לך יודה. קען מען יא דאנקען צי קען מען נישט?
עס איז נישט מעגלעך צו דאנקען א טיפה מן הים פון וואס מען דארף, ממילא גיי מיר אונז טוען די מערסטע וואס עס איז יא ביכולת, נאר וואס איך פארשטיי נישט איז ווייל לך דומיה תהילה, מלא בסלע משתוקה בתריין, סא ווי אזוי קען מען זאגן דעי שטיקעל
כסאדאם, באמת איז נישט קיין מציאות פאר א בשר ודם צו דאנקען השי"ת על רוב חסדיו יעדע רגע, וויפיל מערכות גייען דורך אז א מענטש זאל זיך קענען גיבן א ריר וכו', פשוט נישט מעגליך.
נאר וואס דען? אויב אנערקענט מען אז די פה וואס דאנקט, און די לשון וואס רעדט וכו' דאס הייסט אברים "שפלגת" בנו די טולס וואס דארפן ווען דאנקען זענען אויך פון דיר השי"ת, דאס איז די חלק וואס מען לויבט אויס.
דאס מיינט ברוך שומר הבטחתו לישראל, געווענליך ווען איינער זאגט צו אן הבטחה פאר איינעם ווענדט זיך צי יענער וועט נאך לעבן, אויב לעבט נישט יענער האט ער דאך נישט וואס מקיים צו זיין די הבטחה. אבער הקב"ה האט זיך נישט נאר געזארגט מקיים זיין די הבטחה נאר ער האט זיך געזארגט עס זאל זיין פאר וועם מקיים צו זיין, ער איז מיטגעגאנגען מיט כלל ישראל און זיכער געמאכט זיי בלייבן לעבן כדי ער זאל קענען מקיים זיין די הבטחה.
שוועמל האט געשריבן:
ואהבתך אל תסיר ממנו לעולמים. דיין אהבה וועסטו קיינמאל נישט אפטוהן פון אונז.
וואס איז די הוה אמינא ער זאל עס יא אפטון? איז בכלל דא אזא מציאות, דער פסוק זאגט דאך כי אהבך ה' אלקיך?
אחרי כותבי ניחמתי, אז דער אל תסיר ממנו לעולמים איז נישט קיין בקשה, סיז גאר א שבח! אז דו "וועסט" קיינמאל נישט מסיר זיין די אהבה. טאקע דערפאר וווייל דו האסט צוגעזאגט אז אהבתי אתכם אמר ה'.
אבער וואס איז דער "לעולמים" זאל שטיין לעולם?
וואס דו שרייבסט איז לכאורה ריכטיג אז ואהבתך אל תסיר ממנו לעולמים איז א שבח.
געקלערט אזא רמז, אז לעולם גייט עס אויף די אהבה פון הקב"ה צו אונז, און באמת איז דאך אהבת עולם אהבתנו דער אויבערשטער נעמט קיינמאל נישט אוועק די אהבה וואס ער האט צום עם ישראל, אבער די בקשה איז אז ס'זאל נישט זיין אפגעטון "ממנו", דהיינו אז אונז זאל מיר עס משיג זיין, א בחינה ווי חז"ל זאגן "כי לא דבר רק הוא מכם" ואם הוא רק, "מכם" למה, שאין אתם יגיעין בו.
* "סמארטפאן איז נישט קיין נעוויירע אבער וואס סמארטפאן קען צוברענגען קענען גרויסע עבירות נישט ברענגען" (סמארטפאן זה לא עבירה, אך מה שהעבירה הכי חמורה לא מצליחה לעשות לאדם, הסמארטפאן עושה)
שוועמל האט געשריבן:
נישט קיין קשיא נאר א דיוק. ביי ספירה זאגט מען אין די בקשה דארטן ואטהר ואתקדש בקדשה של מעלה, דהיינו צוויי בקשות אויף טהרה און קדושה. פארוואס ביי טהרה זאגט מען נישט טהרה של מעלה?...
קודם ש'כח פאר די דיוק עס האט מיר געמאכט טראכטן איך האב נישט געוואלט ענפערן פאר איך האב נישט געטראפן נאך איינעם מסביר זען דע געדאנק (כאטש נישט פינקלעך) טהרה איז אויף דעי וועלט א דבור גופניות וגשמי בהמות זענען דא בהמות טהורות נישט קדושות, מים טהורים, ווען א מענטש איז טמא וואס קומט פין א גופניתדיגע פעולה איז עס א מקרה לא טהורנישט לא קדושאדער אנטאשען בגוף א דבר טומאה וכדומה איז די גפניותדיגע פעולה פין אריין גיין אין א מקוה מ"טהר" א נגע אויפן גוף איז טמא אין אויב די כהן זעט אז עס איז נישט קיין טמענע איז וטהרו הכהן
קדושה איז די הייליגע בורא עולם כי קדוש אני, אין עס איז רוחני אין ווען ער טוט עפעס איז קדושה בגדי כהנים מקום וכלי המשכן המקדש בזמנם כהנים לוויים איז הייליג נישט מחמת א גשמיותדיגע פעולה, נאר וקדשם אותם לי א מצוה איז מקדש א מענטש ווייל אשר קדשנו במצותיו ווען א יוד היט זיך פין שמוץ ער זינדיגט נישט ווערט זיין "נשמה" מקודש ווייל ער האט זיך געשטארק אויף די טומאה ווערט ער נענטער צו די הקב"ה די קדושה אלעס וואס האט מיט די נשמה, ווען א יוד האט געזינדיגט בלי מעשה טומאה איז זיין "נשמה" טמא , (ואפילן במעשי טומאה גם נשמתו נטמאה אבל גם גופו וגופו טהרתו במקוה ונשמתו בתיקונים (ומקוה גם מהתיקונים) אין אויף דעם זאגט מען נישט טהרה נאר דארף זיך מקדש זיין, אין מקדש זיין איז מיט רוחניות א מקוה וועט נישט העלפן (בוודאי יש במקוה גם כח לקדש אבל זה מכח הרוחני שבמקוה כיון שתיקנה התורה לטהר יש בו קדושה והוא כשאר דברים שמביא קדושה כלימוד התורה וכו' והוא חלק מהתיקונים להנשמה, אבל לטהר מטומאה הגוף טהרתה אינו אלא במקוה)
רש"י פאריגע וואך פרשת אחרי טז יט שטייט אין פסוק והזה מן הדם ...וטהרו וקדשו מטומאת בני ישראל זאגט רשי וטהר ממה שעבר, וקדשו לעתיד לבא, א טומאה וואס איז יעצט דא דורך דעם פעולה פין א יוד וואס איז אריין געקומען מיט א גופניותדיגע טומאה איז וטהר וועט דע מעשי הזאה מטהר זיין אין וויבאלד אז א יוד איז דאך אריין געקומען דא בטומאה וואס איז אסור איז עס געווארן טמא האט עס א פארלוירן פין די רוחניותדיגע קדושה איז וקדש לעתיד לבא איז מיט דעי מצות הזאה זאגט די תורה וועט עס שוין זייו אויך די תיקון אין עס וועט ווערן צירוק ברענגען די קדושה אויף ווייטער
אין יעצט זאגואטהרדעי פעולות המצוה זאל מטהר זיין אונזער גוף ואתקדש בקדושה של מעלה אין די קדושת המצוה זאל משפיע זיין א קדושה של מעלה פאר אונזער נשמה
נ.ב. די רש"י ענפערט עני וועי די קשיא אפילו אן די הסבר אבער פין רש"י אליינס וואלסט דאך מארגן געפרעגט א צוויטע דיוק פארוואס איז ואטהר לשעבר אין ואתקדש לעתיד
טא מעק א לאנג סטארי שארט לאוהבי הקיצור טהרה גייט ארויף אויף די גוף אין גשמיות פין אזאך קדושה גייט ארויף אויף די נשמה אין רוחניות פין אזאך אין אויף טהרה גשנמיות זאגט מען נישט טהרה של מעלה
* "סמארטפאן איז נישט קיין נעוויירע אבער וואס סמארטפאן קען צוברענגען קענען גרויסע עבירות נישט ברענגען" (סמארטפאן זה לא עבירה, אך מה שהעבירה הכי חמורה לא מצליחה לעשות לאדם, הסמארטפאן עושה)
ותראה עתה ההפרש שבין הטהור לקדוש: הטהור, מעשיו החומרים אינם לו אלא הכרחים, והוא עצמו אינו מתכוין בהם אלא על צד ההכרח, ונמצא שעל ידי זה יוצאים מסוג הרע שבחומריות ונשארים טהורים, אך לכלל קדושה לא באו, כי אילו היה אפשר בלתם, כבר היה יותר טוב.
אך הקדוש הדבק תמיד לא-להיו, ונפשו מתהלכת בין המושכלות האמתיות באהבת בוראו ויראתו, הנה נחשב לו כאילו הוא מתהלך לפני ה' בארצות החיים עודנו פה בעולם הזה, והנה איש כזה הוא עצמו נחשב כמשכן, כמקדש, וכמזבח, וכמאמרם זכרונם לברכה (בראשית רבה פב, ו): ויעל מעליו א-להים, האבות הן הן המרכבה, וכן אמרו (רש"י בראשית יז, כב): הצדיקים הן הן המרכבה, כי השכינה שורה עליהם כמו שהיתה שורה במקדש, ומעתה המאכל שהם אוכלים הוא כקרבן שעולה על גבי האישים, כי ודאי הוא שיהיה נחשב לעילוי גדול אל אותם הדברים שהיו עולים על גבי המזבח כיון שהיו נקרבים לפני השכינה, וכל כך יתרון היה להם בזה, עד שהיה כל מינם מתברך בכל העולם, וכמאמרם ז"ל במדרש כן המאכל והמשתה שהאיש הקדוש אוכל, עילוי הוא למאכל ההוא ולמשתה ההוא, וכאילו נקרב על גבי המזבח ממש.
הוא אמר לגבי מה בין איש קדוש איש טהור אין יסוד איז עס די זעלבע לגבי המושג של טהור וקדוש אבער וואס ער ברענגט ארויס איז מבואר בטוב טעם ודעת אין ישמח משה סוף תצוה ווי ער איז מסביר באריכות החילוק בין צדיק לצדיק אמת והוא יסוד גדול לידע כהיום ווייל ווען מען לערנט יענץ האט מען קלאר ארויס א חילוק צווישען א ערליכע יוד היינטיגע צדיקים אין צדיקי אמת תלמידי בעש"ט עס איז א לאנג אבער עס איז בעצם פין יש"מ על ש"ס אין עס איז זייער א גרינגע לשון איך לייג דא פי די עף פא ווער עס האט נערווען
עס האט מיך געבאדערט די כפל הלשון "ללמוד וללמד", וואס דען מיינט ללמוד אויב נישט ללמד מיט אנדערע?
נאר די גמ' זאגט אנהויב חגיגה (ג.) "למען ישמעו ולמען ילמדו" ותניא למען ישמעו פרט למדבר ואינו שומע ולמען ילמדו פרט לשומע ואינו מדבר למימרא דכי לא משתעי לא גמר והא הנהו תרי אילמי וכו'... אמר מר זוטרא קרי ביה למען ילמדו (פתח למ"ד, צירי מ"ם), דהיינו אויסלערנען פאר אנדערע. קומט אויס אז ללמוד באדייט אפילו מען איז נישט אין א מצב פון ללמד לאחרים אבער ללמוד זאל נאך אלס זיין ולבסוף וועט דער ללמד שוין נאכקומען אזויווי די תרי אילמי.
באופן אחר, די עיקר בקשה איז 'ותן בלבינו בינה' דהיינו זוכה צו זיין צו בינה, פארוואס דארף מען בינה? -להבין ולהשכיל.. כפשוטו -לשמוע ללמוד וללמד.. מען אויך שכל זיך צו זעצן לערנען, און נישט לכשאפנה נאר טאקע שוין יעצט נישט פארשלעפט צו ווערן -לשמור ולעשות.. דהיינו אויך צו קיום המצוות דארף מען בינה ורוחב הלב מקיים צו זיין די מצוות כתיקונן.
ב. את כל דברי תלמוד תורתיך "באהבה"
דער ווארט באהבה מרמז ליחוד קב"ה ושכ' פא"פ כנודע מלמען שמו באהבה. גם אהבה גימ' אח"ד. לפי זה הכוונה כאן ללמוד תורה "לשמה" שהיא ליחד שמו ב"ה.
ג. לכו נרננה לה'
לכו - רעדט מען צו א פרעמדן זאל זיך גיין נרננה - כדי מיר זאלן קענען זינגען ווער איז דער פרעמדער וואס דארף גיין? אייניג איז ביים פסוק אין ישעי' בית יעקב לכו ונלכה באור ה'.
לכאורה פעלט גדול "וגבור" ונורא כמו שאמר משה רבינו ע"ה הא-ל הגדול הגבור והנורא?
נאר עיינתי ברש"י האב איך געזען א דבר נפלא, ער שטעלט עס צוזאם מיטן פסוק שלאחריו וזל"ק "יודו את עז מלך האוהב משפט". קומט אויס האמיר שוין אלע דריי, גדול, גבור - עוז, ונורא.
נאכנישט פערטיג.. מיר ווייסן דער פסוק גייט ארויף אויף זמן הגאולה בעת מיתוק הגבורות, דאן וועט זיין ונהרו אליו עמים רבים. שטייט אין מאור ושמש די וואך אנהויב נשא, אז כדי ממתיק זיין דינין וגבורות טוישט מען די סדר דהיינו קודם גבורה בימין, חסד בשמאל ותפארת באמצע וזהו ר"ת 'נשא' נשר שור אריה עי"ש.
דער נועם אלימלך זאגט אויף א פלאץ הא-ל הגדול הגבור והנורא איז קעגן אברהם יצחק יעקב וואס זענען חסד גבורה תפארת והיינו הך.
קומט אויס די רש"י כמין חומר, אז יודו שמך מיינט קודם עוז מלך, דהיינו גבורה בימין להמתיק הדינין, דערנאך גדול ונורא היינו חסד ותפארת. הפלא ופלא!
אזוי איז דער נוסח אין סידור תהילת ה', דער אלטער רבי האט געשטעלט דעם פיסוק נאך לעולם ועד
* "סמארטפאן איז נישט קיין נעוויירע אבער וואס סמארטפאן קען צוברענגען קענען גרויסע עבירות נישט ברענגען" (סמארטפאן זה לא עבירה, אך מה שהעבירה הכי חמורה לא מצליחה לעשות לאדם, הסמארטפאן עושה)
* "סמארטפאן איז נישט קיין נעוויירע אבער וואס סמארטפאן קען צוברענגען קענען גרויסע עבירות נישט ברענגען" (סמארטפאן זה לא עבירה, אך מה שהעבירה הכי חמורה לא מצליחה לעשות לאדם, הסמארטפאן עושה)
עס שטייט בכל ספרי הקודש, אז בצירות אלע תפילות אויף די מצב אין גלות וועט מען לבסוף דורכדעים אנקומען צו די גאולה, תפילה העלפט זיכער, עס איז נאר די צייט ווען די ישועה ברויך צו קומען
פארוואס זיך גיין טאנען, איך האב א דורך געלערנט איין ספר און דארט שטייט עס נישט, סא אלע זיכער נישט, אבער מיין קליינע קרימע שכל זאגט אז עס איז יא דא אזא זאך אז דעס איז אזוי די טובה ממילא גייט די אייבערשטער נישט אויסהערן דיין תפילה לטובתך,
סאדאם חוסעין האט געשריבן:
פארוואס זיך גיין טאנען, איך האב א דורך געלערנט איין ספר און דארט שטייט עס נישט, סא אלע זיכער נישט, אבער מיין קליינע קרימע שכל זאגט אז עס איז יא דא אזא זאך אז דעס איז אזוי די טובה ממילא גייט די אייבערשטער נישט אויסהערן דיין תפילה לטובתך,
דיין שכל איז גארנישט אזוי קליין און קרום. געהערט א מעשה פון רבי בערל טויבער אז צום חזון איש איז געקומען א איד אז ער איז מתפלל שטענדיג און דער אייבירשטער ענטפערט אים נישט. האט דער חזון איש צוריקגעזאגט די זעלבע ווערטער: דו ביסט מתפלל שטענדיג און דער אייבירשטער ענטפערט דיר. (אז) "נישט".
אני מאמין באמונה שלימה שהבורא יתברך שמו הוא בורא ומנהיג לכל הברואים והוא לבדו עשה ועושה ויעשה לכל המעשים