וועיז - Waze
וועיז (Waze) איז אן איזראעלי סטארט-אַפ וואס האט ארגינעל געהייסן Linqmap, און האט זיך געפענט אין 2008. עס איז א GPS באזירטע נעוויגאציע עפפ וואס גיבט טורן-ביי-טורן אינסטרוקציעס - אזוי ווי א געווענטליכע דזשי פי עס - ווי אויך ריעל-טיים טרעפיק אלערטס, עקסידענטס פאליציי און נאך, אויך קענען באנוצער צולייגן און פארעכטן די מאפע אויפן פאון אדער אנליין און דאס ווערט געמאלדן לייוו פאר אלע באנוצער אין די געגענט.
לויט יאהו, פארמאגט וועיז כמעט 50 מיליאן באנוצער.
וועיז איז אומזינסט, עס ארבעט אויף iOS (עפל דעווייסעס), ענדרויד, ווינדאוס מאוביל (די אלטע, נישט די נייע ווינדאוס פאון), Symbian (א אפערעיטינג סיסטעם אויף נאקיע פאונס) און עס איז אויך דא א בעטע ווערסיע פאר בלעקבערי. איר קענט עס דאונלאודן און נוצן אין סיי וועלכע לאנד, אבער נישט אלע לענדער האבן א פולע מאפע, וועיז האט יעצט פולע מאפעס פון 44 לענדער אריינגערעכנט אמעריקע, קאנאדע, ענגלאנד, פראנקרייך, דייטשלאנד, איטאליע, בעלגיע, טיילן פון טשילע, ארגענטינע, עקוואדאר, פאנאמע, סאוט אפריקע און מדינת ישראל. עס הייסט צו זיין די בעסטע מאפע פאר מד״י, און אויך האט וועיז פלענער זיך צו פאברייטערן אין אייראפע און אין אזיע.
וועיז איז אנדערש פון אנדערע GPS עפפס וויבאלד זייערע באנוצער האלטן אין איין פארעכטן טעותים און צולייגן אפדעיטס, אויך וועט עס אייך געבן אן אלטערנאטיווע רוט אויב בלייבט איר ערגעץ שטעקן באזירט אויף לייוו אינפארמאציע פון באנוצער וואס פארן יעצט אויפן אנדערן וועג, וואס מיט דעם איז וועיז מער אקוראט ווי די אנדערע עפפס אויפן מארקעט. וועיז לערנט זיך אויס די וועגן וואס איר גלייכט צו פארן און וועט אפירזוכן פאר אייך די ביליגסטע געז סטעישן אויפן וועג.
אסאך געז סטעישענס האבן ספעציעלע קיופאנס פאר וועיז באנוצער, געוויסע שעלל סטאנציעס גיבן 10 סענט אראפ פון יעדע גאלאן.
אויסער די ריעל טיים טרעפיק און אלערטס, טוט די וועיז עפפ שיקן אנאנימע דאטא צו די סיסטעם אריינגערעכענט די ספיד פון די קאר, די לאקאציע, ווי לאנג איר ווארט אין טרעפיק און ווילאנג די וועג האט גענומען, צו פארבעסערן די סיסטעם און צו קענען צושטעלן פונקטליכע אינפארמאציע פאר אנדערע באנוצער.
צו באריכטן אן אינצידענט אדער פאליציי איז דא די באריכט קנעפל אויף די רעכטע זייט, און ווען איר דרוקט דאס קענט איר באריכטן איבער טרעפיק, עקסידענט, פאליציי און נאך, אין די באריכט קענט איר שרייבן אין וועלכע לעין דאס איז, און צו דער פאליציאנט איז באהאלטן אדער נישט א.ד.ג. און אויך צושרייבן א מעסעדזש אדער כאפן א פיקטשער און עס צולייגן אויב איר האלט אז ס'פעלט אויס.
ביי יעדע באריכט שטייט ווער ס'האט דאס געמאכט (לויטן ניק וואס איר שרייבט אריין ווען איר סיינט זיך אויף), ווען און ווילאנג צוריק דאס איז באריכטעט געווארן.
ווען איר דרייווט ווערט די קיבאורד פארשפארט און איר קענט נישט צושרייבן קאמענטס, אבער איר קענט נאך אלס באריכטן סיי וואס, די קנעפלעך זענען ספעציעל גרויס אז עס זאל זיין לייכט צו דרוקן און באריכטן שנעל.
וועיז ארבעט אויך מיט וואוס קאמענדס, דאס צו נוצן דארפט איר דאס אקטיוויזירן אין די סעטינגס און דאן קענט איר זאגן "report traffic" אדער "drive home" און וועיז וועט טון ווי איר הייסט.
אין 2012 האבן וועיזערס (אזוי רופן זיך די וועיז באנוצער) באריכטעט איבער 90 מיליאן אפדעיטס אין 110 לענדער, און צוזאמען געדרייווט איבער זעקס ביליאן מייל!
איינע פון די דעוועלפערס פון וועיז גיט אן אן אינטרעסאנטע זאך, אז אין א"י שרייבט קיינער נישט כמעט קיין קאמענטס, אבער אין איטאליע טוט זיך א שרייבעריי אין גרויסן.
אויב זענט איר אין העווי טרעפיק קענט איר דרוקן און שלעפן צו לינקס די באריכט קנעפל און דאן עפענט זיך די טרעפיק מעניו וואו איר קענט אריינשרייבן דעטאלן פון די טרעפיק צו עס איז באמפער-טו-באמפער אדער א ראש-אוער טרעפיק. וועיז וועט אויך באריכטן די עווירעדזש ספיד פון טרעפיק, איר קענט זעהן צו צען מייל פאראויס רוקט זיך שטייט אדער שנעל.
באנוצער באקומען פוינטס ווען זיי שטעלן צו אינפארמאציע וועגן טרעפיק אלערטס, פארן דורך געוויסע גאסן, אדער געז פרייזן וכדו' וואס דאס מאכט אז מער מענטשן זאלן אפדעיטן די אינפארמאציע. די פוינטס זענען לויט די ווערד פון די ריפארט למשל באריכטן אן אינצידענט ווי טרעפיק אדער א עקסידענט איז 6 פוינטס, באריכטן געז פרייזן איז 8 פוינטס אפדעיטן די נאמען פון א גאס איז 3 פוינטס א.א.וו.
צו פארמיידן פאלשע ריפארטס איז וועיז אויסגעשטעלט אז איר קענט נאר באריכטן אן אינצידענט אויב איר זענט דארט לויטן GPS, אין אנדערע ווערטער איר קענט נישט זיצן אינדערהיים און באריכטן טרעפיק אויפן טראוועי - איר מוזט דארט זיין.
אין 2011 האט וועיז אפדעיטעד די סאפטוועיר צו קענען ווייזן לייוו איווענטס לויט די לאקאציע וואו איר זענט, למשל א פראטעסט אדער א סעיל, און אין יוני 2012 האבן זיי צוגעלייגט לייוו געז פרייזן; אזוי ווי אלע לייוו אפדעיטס, קומט די אינפארמאציע פון באנוצער וואס לייגן עס אריין אין די סיסטעם.
די סאושעל חלק מאכט דאס זייער פונקטליך און אסאך באנוצער זאגן אז זיי זענען ממש עדיקטעד דערצו, איינע פון די מעלות (אדער חסרונות) פון וועיז איז אז איר קענט זעהן לייוו אפדעיטס פון אייערע פריינט וואס נוצן וועיז, און זעהן וואו זיי זענען אויפן וועג צו אן איווענט. נאכמער, וועיז ארבעט מיט פעיסבוק און אויב באקומט איר אן אינווייט אויף פעיסבוק וועט ארויפקומען אויטאמאטיש די דירעקציעס צו די איווענט אין די וועיז עפפ.
איר קענט מיטטיילן (שערן) אייער רוט מיט פריינט און באקאנטע דורך אן אימעיל אדער טעקסט, און זיי באקומען א לינק וואו זיי קענען מיטהאלטן וואו איר זענט און ווען איר קומט אן. דאס איז זייער א נוצבארע פיעטשור למשל איר זענט אויפן וועג צו א מיטינג און איר ווילט אויפווייזן אז אט קומט איר שוין, אדער אן ארבעטער וואס איז שפעט און אנשטאט זיך צו פארענטפערן פארן בעה"ב שיקט ער אים א לינק וואו ער זעהט קלאר אז ער איז אין טראפיק.
צו נוצן וועיז דארפט איר האבן א דאטא קאנעקשאן צו די וועיז סערווערס. איר קענט איר בלייבן אנאנים און צייטווייליג נוצן די עפפ, איר קענט אויך אריינסיינען מיט אייער פעיסבוק אקאונט.
סיי ווען איר ווילט קענט איר אנשטעלן צו ווערן אומזעהבאר (invisible), איר בלייבט אומזעהבאר דורכאויס די גאנצע וועג ביז איר קומט אן צו אייער דעסטינאציע. ווען איר זענט אומזעהבאר קענט איר ווייטער באריכטן אינצידענטס און באקומען פוינטס, אייערע באריכטן ווערן געזען דורך אנדערע באנוצער אלס אן אנאנימע באריכט.
אויב איינער באריכטעט אז א גאס איז פארמאכט וועט דאס נאכנישט טוישן די מאפע פאר אלע אנדערע באנוצער, נאר ווען מערערע מענטשן באריכטן דאס, דאן אפדעיט זיך די מעפ פאר יעדן. די גאס וועט זיך צוריק עפענען אויפן מאפע ווען מערערע באנוצער פארן דורך די גאס.
דערווייל קען מען נישט זוכן א רוט פאר א דעסטינאציע מער ווי בערך טויזענט מייל אוועק פון ווי מען איז - דאס איז ווייל די וועיז סערווערס קענען נאכנישט פארנעמען אזויפיל - און די עצה דערצו איז אז אויב ווילט איר פארן פון ניו יארק קיין קאליפארניע לייגט איר אריין אן אדרעס וואס איז ווייניגער ווי טויזענט מייל אוועק, און ווען איר קומט אן אהין לייגט איר ווייטער אריין אן אדרעס וואס איז ווייניגער ווי טויזענט מייל אוועק... אזוי ביז איר קומט אן צו קאליפארניע.
אויב פארט איר אין א נייע געגנט וואס איז נישט אויף די וועיז מאפע קענט איר אנצינדן די building mode אדער pave און וועיז וועט אויטאמאטיש פארצייכענען וואו איר זענט געפארן און ארויפלייגן די גאסן אויפן מאפע, די בילדינג מאוד וועט זיך אויסלעשן ווען איר פארט צוריק ארויף אויף א גאס וואס איז שוין אויף די וועיז מאפע.
נאכן ארומפארן אויף נייע גאסן מיט די בילדינג מאוד דארפט איר גיין אנליין און אריינשרייבן אלע נויטיגע אינפארמאציע פון די נייע גאסן אויף די וועיז וועבסייט, אויב נישט ווערן די נייע גאסן פארמעקט נאך דרייסיג טעג.
יעדע סארט באריכט האט א צייט ווילאנג עס בלייבט אויפן מאפע למשל אן עקסידענט בלייבט אויפ מעפ פאר א שעה, אויב איינער באריכטעט אן עקסידענט, וועט וועיז אייך מעלדן אז צוויי מייל פאראויס איז דא אן עקסידענט, ווי מער מענטשן באריכטן די עקסידענט אלס לענגער וועט עס בלייבן אויפן מאפע.
אויב פארט איר אדורך און איר זעהט נישט קיין זכר פון אן עקסידענט, דאן דרוקט איר אויפן "נישט דא" קנעפל און עטליכע מינוט ווערט אראפגענומען פון די שעה צייט וואס אזא ריפארט האט, פארשטייט זיך אז אויב מערערע מענטשן דרוקן אויפן "נישט דא" קנעפל, פליהט דער באריכט אראפ פון די מאפע איינס צוויי.
אלזא, אויב זוכט איר וואס צו טאן אויפן וועג צו די מאונטעינס ווארטענדיג אין טרעפיק דאן דאונלאודט די וועיז עפפ - נאר איין זאך, נישט זיין נער-וועיז ☺
פון טיפן הארצן וויל באדאנקען זייער נייגעריג און מאן-יימר פאר זייערע הערות און באמערקונגען, און הערליך פאר די איינפאל , יישר כח.