דיאלעקטן, אקצענטן און נקודות

זארעכפעפער · דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm

wow. ביסטו א גוטער רבי... צו נעמען מיינע קורצע ווערטע און מאכן דערפון אזא לאנגס און א ברייטס. גוט, גוט. אלנספאל א יישר כח נהניתי מאוד מאוד.

למעשה קומט טאקע אויס, אז דער אונגערישע/גאליציאנער/פולישער אקצענט איז דאס 'מערסטע' פארדרייט און אומריכטיג...

נאך אזא, אז דו וועסט גוט קוקן ביי די יידישיסטישע ליטעראטור, ווי זייערע אלע גראמאטישע מעשוגאסן האלט נאך אן אזוי ווי אין מיטל אלטער; זיי פינטלען נאך יעדן אחלף (ווייל טאטמער נישט וועסטו דאטך נישט וויסן צי איך זאג יעצט - זאחג צי זאטג..) וועסטו טאקע טאקע זען אז טיילמאל פינטלען זיי די צוויי יודעלעך מיט א פתח און טיילמאל נישט. למשל - אוי וויחי, אדער בייחם.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

מיללער · דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

אלץ-ווייסער האט געשריבן: מילער
איצט ביסטו אוחז החבל בשני(י) ראשין.

פריער ברענגסטו אראפ אז דער וועג וויאזוי דער הייליגער צאנזער רב האט קובע געווען איבער די "שמות גיטין" איז געווען עפ"י סוד, ובדרך נסתר. און יעדער איז מיט דיר מסכים.

קענסטו איצט נישט נעמען דעם "סוד" און מאכן דערפון א כלל בהלכות אידיש.

ניין. הלכות גיטין איז דער הייליגער רב קובע להלכה בדרך סוד. אין שפראך האט ער עס נישט קובע געווען.
דאס האבן די אונגארישע געטאן. (איך בין אפשר מסכים מיט זיי), אבער מחוורתא כדברי בני היכלא.

ואם יצטרף עמי מרן קרעמער שליט"א, וועלן מיר דאס פראטאקלירן במעמד שלשתן.

ווייסער,
איך בין מיך פעסט מחולק מיט דיין באהויפטינג, דער דברי חיים זאגט אז די נעמען אין א גט מוז שטימען לויט די "כללי הדקדוק" שבאותו מקום, ווייל אויב נישט איז דאס פארבינדן מיט יחודים ותיקונים ע"פ סוד, נאכאמאל, אלע נעמען "מוזן" שטימען גראמאטיש, איי דאונט קעיר וואט מרן שליט"א סעיס, איך וועל פייטן פאר צאנז אפי' אליינס, אחד היה מיללער.....

רבי,
דיינע חידושים בעניני הדיאלעקטן נראים קרוב לאמת מאוד.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

זארעכ, יעצט געקוקט ביי ממרא.
אין ביצה טו,א. שטייט ווי.
אין תענית כז,ב.שטייט וי.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

מיללער · דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

בני היכלא האט געשריבן: מילער.
אויב ביסטו א צאנזער דאן בין איך מיט דיר. אלל די וועי.
זאג נאר עניטינג וואט יו וואנט, לייג צו די ווארט צאנז דערצו, און איך גיב דיר א בלענק טשעק!!!

א מילין דאלאר פאר מוסדות צאנז בנשיאות מרן הדב"ח, ביטע......................

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

זארעכפעפער · דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm

בני היכלא,
איבער די סומעטוכע פון די אשכנזי/ספרד קמץ פתח, געפונען מיר זייער אסאך מאל אין רש"י ווי רש"י רופט אן אונזער קמץ א פתח. איינס ליגט מיר יעצט אין קאפ, די רש"י אין פר' לך ביי "הרה נסו", וז"ל:

הרה נסו - להר נסו, הרה כמו להר. כל תיבה שצריכה למ"ד בתחלתה הטיל לה ה"א בסופה. ויש חילוק בין הרה לההרה, שה"א שבסוף התיבה עומדת במקום למ"ד שבראשה, אבל (ס"א זו) אינה עומדת במקום למ"ד ונקודה (ס"א לנקוד) פת"ח תחתיה, והרי הרה כמו להר או כמו אל הר, ואינו מפרש לאיזה הר אלא שכל א' נס באשר מצא הר תחלה, וכשהוא נותן ה"א בראשה, לכתוב ההרה או המדברה, פתרונו כמו אל ההר או כמו לההר (להר), ומשמע לאותו הר הידוע ומפורש בפרשה.

נאך אזאך, זיי וויסן אז אסאך ביי אונזערע פיוטי הסליחות, וואס די מחברים זענען געווען ספרדים, זעט זיך שטארק אן דער שם אדנ.. טעות. עס זענען דא אסאך פיוטים וואס דער גראם דארף צו זיין, למשל: עונחי אדנח.., און לויט אונזער מבטא גראמט דאס נישט, אבער פארט זאגן מיר דאס..

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

נאכדעם איז דאך דא א ריזיגע געטועכטץ מיטן למלך קל חי וקיים, דער אר"י הייסט זאגן מיט א קמץ, טוט זיך אויף טישן און בענק, דער עמדין מיטן אלטן רבין, זה אומר בכה זה אומר בכה, יעדער זאגט אנדערש פשט, צי ער מיינט אהער אהין, זאגן זיי דארט אויך, אז ער האט געזאגט קמץ ווייל ביי זיי איז דאס א פתח און ס'איז בעצם די זעלבע, און פון די צייטן פון די חכמי ספרד בימי ראשוני הראשונים איז דא עדות אז זיי האבן געוויסט א דקות'דיגע חילוק צווישן די צוויי, און האבן אזוי געזאגט, און שפעטער איז עס נשתכח געווארן.

זארעכפעפער · דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm

ידעתי רבי ידעתי, אז רש"י האט גערעדט ווי אן אשכנז. ווער דען אויב נישט רש"י?

איך האב דאס נאר באצייכנט, אלס דעם ענין וואס דו האסט אנגערירט איבער דעם למלך, וויאזוי מ'זאל עס זאגן, ובתוך דבריך האסטו געשריבן, וזל"ק:

בני היכלא האט געשריבן: נאכדעם איז דאך דא א ריזיגע געטועכטץ מיטן למלך קל חי וקיים, דער אר"י הייסט זאגן מיט א קמץ, טוט זיך אויף טישן און בענק, דער עמדין מיטן אלטן רבין, זה אומר בכה זה אומר בכה, יעדער זאגט אנדערש פשט, צי ער מיינט אהער אהין, זאגן זיי דארט אויך, אז ער האט געזאגט קמץ ווייל ביי זיי איז דאס א פתח און ס'איז בעצם די זעלבע, און פון די צייטן פון די חכמי ספרד בימי ראשוני הראשונים איז דא עדות אז זיי האבן געוויסט א דקות'דיגע חילוק צווישן די צוויי, און האבן אזוי געזאגט, און שפעטער איז עס נשתכח געווארן.

און אלס דעם אויס האב איך צוגעברענגט מיינע ווערטער.

שם השם, סתם אזוי צו שרייבן ווען מ'מוז נישט, פעלט נישט אויס. כ'בין נישט קיין מקפיד אויף גארנישט... איך לעב נישט מיט קיין קפידא'ס...

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

זארעכפעפער · דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm

יא יא, איך האב אויך פארשטאנען אז דו מיינסט דעם מבטא (כ'אף אז דו פארשטייסט אז דיינע ווערטער "ליין" איך נישט נאר איך "לערן" דאס), נאר "ליינענדיג..." די ווערטער האב איך זיך אזוי אגב'דיג דערמאנט פון דעם ענין און דאס צוגעצייכנט.

דער חילוק פון דעם שם ביז די אנדערע שמות, וואס מ'טוישט ה"א צו א קו"ף, איז לכאורה כמו שאמרת. ויש להטעימו, מחמת דער מבטא וואס קען געטוישט ווערן צו אחדאנא (און אזוי זאגט מען דאס טאקע ביים רעדן סתם אזוי).

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

אמת ויציב ונכון וקיים וישר....

זארעכפעפער · דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm

נושא נומער צוויי

אינעם אשכנזישן אקצענט איז נישט פארהאן דער מבטא פון דזש J
נאך א ראי' אז דער תימנער מבטא און קבלה'ס איז דאס מערסטע אויסגעהאלטן. ביי זיי דאכט זיך ווערט דער דער גל (המנוקד) גענוצט אלס דזש.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

יעצט באמערק איך טאקע אז ביי די אשכול האמיר נישט זוכה געווען צו אורו של זורח, וחבל על דאבדין...
http://www.ivelt.com/forum/viewtop ... 79&start=0

זארעכפעפער · דאנערשטאג אוגוסט 24, 2006 2:28 pm

גערעכט גערעכט איך האב נישט געליינט יענעם אשכול, כ'בין געווען פארפארעט. גיב מיר מיין צייט, כ'על עס דורכליינען און דערויף צוריק קומען אהער.

אגב, דער מבטא הרי"ש, לויט'ן אונגערשן אקצענט, איז אויך אוועקגעקראכן פונעם מקור. ווייל דער רי"ש איז דאך במקורו פונעם גרון. שוין, די אונגערישע...

אלנספאל, לאמיר גיין לערנען יענעם אשכול. און צום רי"ש-גרון עמער נאך אויך צוריק קומען.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

ערנסטער · דינסטאג יאנואר 30, 2007 11:23 am

בני היכלא האט געשריבן: משא"כ אין דייטש אידיש, און אין רוסיש דארט זאגט מען בעיקר א "זש"

ביי אונז אין אוקריינע איז געווען א חילוק צווישן "זש" (ווי אין "זשאבע") און "דזש" (ווי אין "פארבלאנדזשען").

דרך אגב,אינטערעסאנט אז דא אין א"י די אראבער זאגן אויס זייער אות ج נישט "דזש" (ווי עס דארף זיין אין ליטעראטורישער אראביש) נאר "זש" (צום ביישפיל, ווען זיי זידלן זיך, אנשטאט "מאדזשנון" וואס מיינט "משוגע'נער", זאגן זיי דא "מאזשנון").

מיללער · דאנערשטאג יוני 14, 2007 9:48 am

יישר-כח ערנסטער פאר'ן מיטטיילן אייערע זעלטענע ידיעות מיט אונז.

אויבן האט מען שטארק מאריך געווען וועגן דעם ציר"י/סגול הברות אז ס'איז פארהאן פארשידענע ווערסיעס דערין, למעשה האביך נישט באמערקט קיינעם ארויסברענגען אז אפי' פון די יוצאי הגר זענען פארהאן אפשטאמיגע וואס זאגן א צירי מיט'ן A סאונד אזוי ווי מיר זאגן דעם סגול, למשל אין וויזניץ וועלכע זענען יוצאי מארמאראש אדער די אויברלענדישע אידן.

א גרויסן יישר-כח פאר אלע אנטיילנעמערס אונעם העכסט אינטערעסאנטער און באלערנדער אשכול, ותשועה ברוב יועץ.

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

ערנסטער
מ'האט גערעדט פון די אוקריינישע שפראך אליינס, האט דאס א J אין זיך?

ערנסטער · דינסטאג יאנואר 30, 2007 11:23 am

בני היכלא האט געשריבן: ערנסטער
מ'האט גערעדט פון די אוקריינישע שפראך אליינס, האט דאס א J אין זיך?

יא. סיי 'דזש' און סיי 'זש'.
(רוסיש, אגב, האט נאר 'זש'.'דזש' דארט פאראן נאר אין נישט-רוסישע נעמען און ווערטען, ווי ענגלישער 'דזשאן' אדער אראבישער 'דזשיהאד')

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

בני היכלא · מיטוואך מאי 02, 2007 12:01 am

איך האב מיך אנגעשטויסן אין א וועב זייטל, [פרעג נישט וויאזוי, קעי], וואו ער ערקלערט אוקריינישע אלפאבעטס, צו מיין ווינדער טרעף איך נישט קיין J דארט, יא, ס'איז דא אזא מין אות, אבער אזוי ווי אין אנדערע אייראפעאישע שפראכן ווי דייטש, זאגט מען עס ווי א יו"ד, און אין שפאניש זאגט מען עס ווי א ה"א.
דער סלאווישער "זש", איז דער אות וואס קוקט אויס ווי א X און אינמיטן נאך א פאס פון אויבן אראפ.
דאס איז דער לינק.
http://www.geocities.com/CollegePark/4747/alphabet.html
פון וויקיפידיע, קומט אויס, אז ענגליש איז ממש א יחיד דערין.
http://en.wikipedia.org/wiki/J