שערוריה במאנסי
דערהערן דאס שטילע געוויין
זיצט טאטע און מאמע אין שטוב פרייטאג נאכמיטאג נאכ'ן ארום לויפן אגאנצן טאג קלאפנ'דיג אויף אלע טירן פון די עסקנים, מנהלי המוסדות, רבנים, דיינים, מורי הוראות, און ווער ס'וויל מיר נאר אויסהערן, אבער צוריק געקומען נעבעך מיט ליידיגע הענט.
גרייט מען זיך יעצט צום הייליגן שבת, אנשטאט די פרייליכע אטמאספער וואס הערשט יעדן שבת, איז די וואך זייער פאר'כמורעט, אלעס ווערט געטוהן אין דער שטיל, מיט פארטרערטע אויגן, ס'קוקט אויס ווי עפעס גאר שרעקליך האט זיך אפגעשפילט אין די שטוב.
ערש"ק ביים זמן הדלקת הנרות, די אשה כשרה טוהט זיך אן דעם ווייסן טיכל און די ווייסע שירצל, ווען צו דער זייט שטייען די באטרעפענדע קליין מיידל און אינגל, ווען די מאמע צינד די הייליגע שבת ליכט, לייגט ארויף די האנט אויף די אויגן, אויב ביז יעצט האט די מאמע נאך פראבירט צו שפילען שטארקע פרוי, האט זיך יעצט אלעס געענדיגט, ס'איז א בחינה פון ויבקעו תהומות הארץ, און א ים פון טרערן געבט זיך מיט איינמאל א שפראץ ארויס פון אירע אויגן, באגלייט מיט א הילכיגע געוויין וואס קליגנט אפ אינעם גאנצן הויז, מיט א קול געשטיקט פון געוויין שעפשעט די מאמע די הייליגע תחינה, ותפקדנו בפקודת ישועה ורחמים, זי קען מער נישט ממשיך זיין, איר גאנצער קערפער ווערט איבערגענומען פון געוויין, און דער מאן אנשטאט צו גיין אין שוהל יעצט, שטייט ער קעגן איבער און וויינט נעבעך מיט, בעטנדיג ביים גרויסן באשעפער, אוי טאטע, העלף אונז שוין, נעם אן אונזער תפילה וואס קומט פון טיפן הארץ, און ווערט געזאגט אין די הייליגע מאמענטן.
נאך אפאר לאנגע מינוטן שטארקט זיך די מאמע אין איז ממשיך מתפלל צו זיין, וזכנו לגדל בנים ובני בנים... זרע קודש,וואס בעהט איך סך הכל, אביסל אידיש נחת פון די קינדער, נישט קיין געלט נישט קיין כבוד, איך בעהט אפי' נישט יעצט אויף הרחבה, נאר איין זאך בעהט איך הייליגער טאטע, העלף מיר איך זאל קענען מגדל זיין א דור ישרים ומבורכים, הולכים בדרך ה', איך זאל זיי קענען הייליג מגדל זיין, און ריכטיג מחנך זיין.
מיט א געשטיקטע שטימע איז זי ממשיך קוים אן א קול, אנא, שמע את תחנתי בזכות שרה ורבקה רחל ולאה אמותינו,העלף גרויסער טאטע, איך האב נישט קיין זכות אין די היינטיגע וועלט, מיינע עלטערן זענען נישט קיין עשירים, איך בין נישט קיין אויסגערופענע בארומטע פרוי, מ'זאל זיך מיט מיר רעכענען, מוז איך ליידער זיך בעטן נאר ביי דיר, די בזיונות האלט איך מער נישט אויס, די יסורים איז דאך אזוי ביטער, איך האלט דאס מער נישט אויס, וואס וועט זיין דער תכלית, וואס וועט דער מארגנדיגער טאג ברענגען, אבער טאטע סך הכל בעהט איך פאר מיינע קינדער וואס זענען "דיינע".
און מיט א יאמערליכע קול ענדיגט די מאמע והאר נרנו שלא יכבה, העלף טאטע איך זאל נישט מוזן זעהן די צער און מיטהאלטן דאס ווייטאג, וואס איך און די קינדער גייען דורך.
ענדליך דער טאטע איז געגאנגען אין שוהל, מיט שטרומישע מחשבות, אבער דאך ווי א חסיד'ישער יונגערמאן פראבירט אלעס פארטרייבן און זיך אריין לייגן אין א שבת'דיגע אטמאספער, און טאקע ביים דאווענען האט זיך כמעט גארנישט דערקענט אויף איהם.
נאכן דאווענען שפאצירט דער יונגערמאן אהיים, מיט א פעסטע החלטה יעבור עלי מה, שבת איז שבת, און שמחת שבת וועט בעז"ה הערשן אין דערהיים, אבער ליידער האט ער נישט עספיעט אויסצופירן זיינע לויטערע רצונות, ווען גלייך אריין קומענדיג אין שטוב, טרעפט ער די מאמע דרימלען אויפן קאוטש מיט פארטרערטע אויגן.
נאך די פיש ווען ביי אלע אידישע שטובער איז לעכטיג אין זיס, די קינדערלעך פארציילן וואס איז פארגעקומען אין חדר און אין סקול, אבער דא אין שטוב איז דער מצב ליידער זייער טרויעריג, די קינדער זענען שטיל, זיי האבן נישט וואס צו פארציילן, ס'הערשט א שטיקעניש אין די לופט ווען אינמיטן רופט זיך אן די מיידל, טאטי ווען גיי איך שוין צוריק גיין אין סקול???אנשטאט אן ענטפער זעהט זי ווי טאטי און מאמי'ס אויגן ווערן אנגעפילט מיט טרערן, און נאר מיט איבערמענטשליכע כוחות האלטן זיי זיך איין נישט צו וויינען אין פראנט פון די קינדער.
האפנדיג אויף א בעסער זונטאג, איז אבער ליידער לעת עתה די ישועה נאך נישט געקומען, און מפטירין כדאתמול, די קינדער זענען אין שטוב, און טאטע מאמע זענען פארוויינט נישט האבנדיג וואס נאך צו טוהן, צו וועם נאך קען מען זיך יעצט ווענדן, וואס נאך קען מען טוהן, וואס מיר האבן נאכנישט געטוהן ביז יעצט??
***
אויב מיינט איר אז דאס איז א שיינע פערעגראף פאר א שרייבער אנצוהייבן א שטראמישע מעשה, זאלט איר וויסן זיין אז וואס איך שרייב אייך דא יעצט, איז נישט געשריבן געווארן מיט טינט, נאר מיט'ן דם התמצית, נאך א פאר'אבל'טען שבת קודש, וואס איז אריבער אויף מיר און מיין ווייב.
און יא, בדידי הוה עובדא, מיין ווייב פרעגט מיר מיט טרערן אין די אויגן, זו תורה וזו שכרה? דאס באקום איך פארן וועלן פירן א ערליכע שטוב? און ווער נעמט אחריות אויף די טרערן פון א אידישע כשר'ע טאכטער? וואס איר איינציגסטע עוולה איז אז זי וויל זיין ערליך און געבן א תורה'דיגע חינוך פאר די קינדער,
וואס דארף איך ענטפערן און וואס קען איך ענטפערן אין אזא פאל? צו דען ועלי נגזרה כליה חלילה, וועלן מיינע קינדער דארפן לערנען אין פאבליק סקול, אדער אין עפעס א שוואכע מוסד וואס קיין שום חסיד'ישער יונגערמאן שיקט נישט דארט זיינע קינדער קיינמאל אפי' פאר א באזוך?
איך וויל קלאר שטעלן, אז מיין מטרה און איינציגעסטע ציהל, איז נאר ארויפצוברענגען דאס פראבלעם אויפן אויבערפלאך, אבער נישט חלילה צו בארעדן קיינעם, און דעריבער אויב מחמת ריתחא וועל איך זיך ארויסכאפן מיט עפעס נישט איידל אדער מיט א כעס אויף א פערזענליכקייט, שטעל איך דא יעצט ארויס מיין אנטשלודיגונג, און ביטע מיר דן זיין לכף זכות, ווייל איך בין יעצט אין א מצב פון אין מרצין לו לאדם בשעת כעסו, און דעריבער איך האף מיר זיך צו באהערשן, אבער אויב חלילה וועל איך דורך פאלן, ביטע מיר פארשטיין.
נאר פאר איך קום צו צום עיקר מעשה, וויל איך באטאהנען, אז איך און מיין ב"ב, שטאמען פון א רעגעלע מאנסיאער משפחה, דאס הייסט סיי מיין טאטע זז"ג און סיי מיין שווער זז"ג, געהערן נישט צו קיין פארטיי, נאר זענען מיטגלידער אין קהילות אין מאנסי וואס פארמאגן א ביהמ"ד מיט א רב/רבי, אבער פארמאגן נישט קיין מוסדות.
און יעצט צום עיקר, מיין טאכטער האט ביז פארגאנגענעם חודש אב געלערנט אין א מוסד וואס האט ב"ה זיך זייער איבערגעגעבן מיט די קינדער, אבער צוליב געוויסע סיבות האט זיך דער מוסד פארמאכט פון איינמינוט אויפן צווייטן, אן צו געבן צייט פאר די עלטערן זיך צו ארגעניזירן ווי צו שיקן די קינדער, למעשה האב איך זיך געטראפן סוף חודש אב, מיט א טאכטער אינדערהיים אן קיין סקול.
את כאבי אמרתי היום, איך בין ארומגעלאפן ביי אלע מוסדות דא אין שטאט, אנגעהויבן ביי די קהלה ווי איך דאווען (און באצאל מיינע התחייבות פאר די קהלה, נישט פאר דעם קהל גלאבעל, אבער יא פאר די קהלה אין מאנסי, כלומר איך צאל נישט קיין מעמבערשי"פ, אבער יא נר למאור וכדו'), אבער כ'האב געטאפט א דופן, האב איך געפריווט מיין מזל ביי אנדערע מוסדות דא אין שטאט, אנגעהויבן ווי מיין ב"ב האט געלערנט אלץ מיידל, און ווי מיין ב"ב האט געארבעט נאך די חתונה, נאכ'ן ווערן מיאוס אפגעפאטשט, האב איך פראבירט צו רעדן צו אנדערע הנהלות המוסודת אין שטאט, אבער איך האב ליידער געטראפן קלאפן אויף פארמאכטע טירן.
איך ווייס נישט צו וועמען אין שטאט זיך צו ווענדן, אבער ליידער האלט מען ביי א מצב, אז קיין מוסד איז נישט משועבד צו א צווייטן, און אזוי ווי מיר איז דא נאך 18 מיידלעך (18!!!) וואס זענען געבליבן אן קיין סקול יעצט, (דאס איז א חוץ פון נאך 30 משפחות וואס האבן לעצטנס ארויס געמופט קיין מאנסי, און זייערע קינדער זיצן אין שטוב ווייל זיי האבן נישט געקענט טרעפן קיין מוסד), ליידער האב איך זייער א שווער הארץ אויף די אויטריאטעיטן אין שטאט, וואס טוהן גארנישט צו לינדערן דעם ביטערן מצב, כ'האב אריין געמישט עסקנים, גערעדט צו רבנים, דיינים, מורי הוראות, מנהלי המוסדות, און ליידער אפגעענטפערט געווארן מיט א קאטאגארישן ניין.
וואס דארף איך זאגן פאר מיין ב"ב, ווען זי טענה'עט (פאר צער און עגמ"נ) דאס איז די פרייז פאר'ן זיך צושטעלן מיט אלעס צום ציבור, פאלגנדיג אלע רבנים, וואס זענען יעצט נישט גרייט צו טוהן גארנישט פאר מיר?? (איך און זי ווייסן אז די רבנים קענען גארנישט טוהן אין די נושא, והקולר תלוי במנהלי המוסדות למיניהם, אבער די ווייטאג שרייט נאך אלץ ארויס),
אדער וואס דארף איך טראכטן ווען איינע פון די גרויסע רבנים אין שטאט, וואס איך האב איהם געבעטן ער זאל מיר העלפן, זאגט מיר מיט צער און ווייטאג, וו אס זאל איך טוהן מ'האט נישט קיין דרך ארץ פאר מיר!!! מ'פאלגט מיר נישט!אם בארזים נפלה שלהבת מה יענו אזובי קיר, מיט שאק בין איך געזעצן ווי א באגאסענער נישט וויסנדיג וואס צו ערווארטן פון איהם מער.
איך פארשטיי אז ס'דא פעלער וואס מ'קען טאקע נישט אננעמען קיין קינדער, אבער אז קיין איין מוסד קען נישט אננעמען, ווען ס'רעדט זיך אין א פאל פון עמערדזשעסי, און נאך מיט אזעלכע נישטיגע תירוצים (וואס איך וויל נישט דא איבערזאגן מחמת ליצנות ורשעות הטמונה בהם).
דערצו, מאנסי איז דאך געבענטשט געווארן מיט א וועד רבני העיר, וואס נעמען קער פון יעדע זאך וואס פאסירט אין שטאט, עני קעיס קומט אן צו זיי, יעדער קול קורא ווערט גע'חתמ'עט דורך אלע צוזאמען, משמרת היהדות וכו' וכו', אזוי אויך דער איחוד הקהלות און וועד האישור, איז אונטער זיי,
וויל איך פארשטיין, פארוואס פארשטייט יעדער אז ביים כשר'ן די כלים בין איך א חלק פון כלל ישראל, און איך מוז פאלגן די רבנים (וואס איך טוה ווי פארשטענדליך, פארשטייענדיג די נחיצות הענין, און זיך נישט וועלן אוועק רירנדיג פון א דעת תורה), און די מוסדות וועלן זיך נישט ריקן אן באקומען א צעטל פון וועד האישור, אבער ווען מיינע קינדער בלייבן זיצן אין שטוב אן קיין מוסד וואס וויל מיר אריין נעמען, דעמאלט'ס בין איך פלוצלינג נישט קיין חלק פון כלל ישראל, דעמאלט'ס איז נישטא קיין וועד הרבנים, און איחוד קהלות?? פארוואס אין די ליטווישע לעיקוואוד, קען זיין אזא זאך אז קיין שום מוסד עפענט זיך נישט, ביז יעדער איינציגסט קינד(!) איז אנגענומען אין א מוסד, אבער אין דער עיר התורה והחסידות מאנסי איז דאס נישטא, איז דאס דען נישט גענוג וויכטיג???
דעיס אז צענדליגע משפחות קענען נישט מופן קיין מאנסי (אדער האבן שוין געמופט און ליידער צוריק געמופט), ווייל זיי האבן נישט קיין מוסד פאר זייערע קינדער, איז דאס נישט וויכטיג צו מאכן א ויזעקו??? אויף וואס און אויף ווען ווארט מען? ווען מ'וועט שוין ליידער גארנישט קענען טוהן???
רבותיי!!!!!!!!!, איך שריי(ב) פאר ווייטאג, אבער ליידער דאס איז א פראבלעם וואס מאנסי פלאגט זיך לעצטנס, און אויב מ'וועט נישט יעצט טוהן צו די זאך, וועלן די קאנסקאווענצן זיין אסאך ארגער, צו דען מיז איך מופן קיין תימן, כדי מ'זאל אריין נעמען מיינע קינדער אין די מוסדות, אדער זאל איך גיין קיין רוסלאנד, וואס דאן וועט שוין נחמת ישראל אדער למען אחי זיך זארגן פאר מיינע קינדער???
איך ווייס באמת נישט וואס צו זאגן און וואס צו טראכטן, איך בין נאך יעצט פארווייטאגט, באקומענדיג היינט צופרי נאך א "ניין" פון א "היימישע" מוסד אין שטאט וואס וויל מיר נישט, ווייל איך בין נישט קיין "היימישער" פון זייער קהלה, האב איך מיר געזעצט מיט טרערן אין די אויגן אפשר דורכ'ן ברענגען די זאך לידיעת הציבור, וועט דאס אויפשטורעמען א שטאט.
מעשה שהיה!!!
זיצט טאטע און מאמע אין שטוב פרייטאג נאכמיטאג נאכ'ן ארום לויפן אגאנצן טאג קלאפנ'דיג אויף אלע טירן פון די עסקנים, מנהלי המוסדות, רבנים, דיינים, מורי הוראות, און ווער ס'וויל מיר נאר אויסהערן, אבער צוריק געקומען נעבעך מיט ליידיגע הענט.
גרייט מען זיך יעצט צום הייליגן שבת, אנשטאט די פרייליכע אטמאספער וואס הערשט יעדן שבת, איז די וואך זייער פאר'כמורעט, אלעס ווערט געטוהן אין דער שטיל, מיט פארטרערטע אויגן, ס'קוקט אויס ווי עפעס גאר שרעקליך האט זיך אפגעשפילט אין די שטוב.
ערש"ק ביים זמן הדלקת הנרות, די אשה כשרה טוהט זיך אן דעם ווייסן טיכל און די ווייסע שירצל, ווען צו דער זייט שטייען די באטרעפענדע קליין מיידל און אינגל, ווען די מאמע צינד די הייליגע שבת ליכט, לייגט ארויף די האנט אויף די אויגן, אויב ביז יעצט האט די מאמע נאך פראבירט צו שפילען שטארקע פרוי, האט זיך יעצט אלעס געענדיגט, ס'איז א בחינה פון ויבקעו תהומות הארץ, און א ים פון טרערן געבט זיך מיט איינמאל א שפראץ ארויס פון אירע אויגן, באגלייט מיט א הילכיגע געוויין וואס קליגנט אפ אינעם גאנצן הויז, מיט א קול געשטיקט פון געוויין שעפשעט די מאמע די הייליגע תחינה, ותפקדנו בפקודת ישועה ורחמים, זי קען מער נישט ממשיך זיין, איר גאנצער קערפער ווערט איבערגענומען פון געוויין, און דער מאן אנשטאט צו גיין אין שוהל יעצט, שטייט ער קעגן איבער און וויינט נעבעך מיט, בעטנדיג ביים גרויסן באשעפער, אוי טאטע, העלף אונז שוין, נעם אן אונזער תפילה וואס קומט פון טיפן הארץ, און ווערט געזאגט אין די הייליגע מאמענטן.
נאך אפאר לאנגע מינוטן שטארקט זיך די מאמע אין איז ממשיך מתפלל צו זיין, וזכנו לגדל בנים ובני בנים... זרע קודש,וואס בעהט איך סך הכל, אביסל אידיש נחת פון די קינדער, נישט קיין געלט נישט קיין כבוד, איך בעהט אפי' נישט יעצט אויף הרחבה, נאר איין זאך בעהט איך הייליגער טאטע, העלף מיר איך זאל קענען מגדל זיין א דור ישרים ומבורכים, הולכים בדרך ה', איך זאל זיי קענען הייליג מגדל זיין, און ריכטיג מחנך זיין.
מיט א געשטיקטע שטימע איז זי ממשיך קוים אן א קול, אנא, שמע את תחנתי בזכות שרה ורבקה רחל ולאה אמותינו,העלף גרויסער טאטע, איך האב נישט קיין זכות אין די היינטיגע וועלט, מיינע עלטערן זענען נישט קיין עשירים, איך בין נישט קיין אויסגערופענע בארומטע פרוי, מ'זאל זיך מיט מיר רעכענען, מוז איך ליידער זיך בעטן נאר ביי דיר, די בזיונות האלט איך מער נישט אויס, די יסורים איז דאך אזוי ביטער, איך האלט דאס מער נישט אויס, וואס וועט זיין דער תכלית, וואס וועט דער מארגנדיגער טאג ברענגען, אבער טאטע סך הכל בעהט איך פאר מיינע קינדער וואס זענען "דיינע".
און מיט א יאמערליכע קול ענדיגט די מאמע והאר נרנו שלא יכבה, העלף טאטע איך זאל נישט מוזן זעהן די צער און מיטהאלטן דאס ווייטאג, וואס איך און די קינדער גייען דורך.
ענדליך דער טאטע איז געגאנגען אין שוהל, מיט שטרומישע מחשבות, אבער דאך ווי א חסיד'ישער יונגערמאן פראבירט אלעס פארטרייבן און זיך אריין לייגן אין א שבת'דיגע אטמאספער, און טאקע ביים דאווענען האט זיך כמעט גארנישט דערקענט אויף איהם.
נאכן דאווענען שפאצירט דער יונגערמאן אהיים, מיט א פעסטע החלטה יעבור עלי מה, שבת איז שבת, און שמחת שבת וועט בעז"ה הערשן אין דערהיים, אבער ליידער האט ער נישט עספיעט אויסצופירן זיינע לויטערע רצונות, ווען גלייך אריין קומענדיג אין שטוב, טרעפט ער די מאמע דרימלען אויפן קאוטש מיט פארטרערטע אויגן.
נאך די פיש ווען ביי אלע אידישע שטובער איז לעכטיג אין זיס, די קינדערלעך פארציילן וואס איז פארגעקומען אין חדר און אין סקול, אבער דא אין שטוב איז דער מצב ליידער זייער טרויעריג, די קינדער זענען שטיל, זיי האבן נישט וואס צו פארציילן, ס'הערשט א שטיקעניש אין די לופט ווען אינמיטן רופט זיך אן די מיידל, טאטי ווען גיי איך שוין צוריק גיין אין סקול???אנשטאט אן ענטפער זעהט זי ווי טאטי און מאמי'ס אויגן ווערן אנגעפילט מיט טרערן, און נאר מיט איבערמענטשליכע כוחות האלטן זיי זיך איין נישט צו וויינען אין פראנט פון די קינדער.
האפנדיג אויף א בעסער זונטאג, איז אבער ליידער לעת עתה די ישועה נאך נישט געקומען, און מפטירין כדאתמול, די קינדער זענען אין שטוב, און טאטע מאמע זענען פארוויינט נישט האבנדיג וואס נאך צו טוהן, צו וועם נאך קען מען זיך יעצט ווענדן, וואס נאך קען מען טוהן, וואס מיר האבן נאכנישט געטוהן ביז יעצט??
***
אויב מיינט איר אז דאס איז א שיינע פערעגראף פאר א שרייבער אנצוהייבן א שטראמישע מעשה, זאלט איר וויסן זיין אז וואס איך שרייב אייך דא יעצט, איז נישט געשריבן געווארן מיט טינט, נאר מיט'ן דם התמצית, נאך א פאר'אבל'טען שבת קודש, וואס איז אריבער אויף מיר און מיין ווייב.
און יא, בדידי הוה עובדא, מיין ווייב פרעגט מיר מיט טרערן אין די אויגן, זו תורה וזו שכרה? דאס באקום איך פארן וועלן פירן א ערליכע שטוב? און ווער נעמט אחריות אויף די טרערן פון א אידישע כשר'ע טאכטער? וואס איר איינציגסטע עוולה איז אז זי וויל זיין ערליך און געבן א תורה'דיגע חינוך פאר די קינדער,
וואס דארף איך ענטפערן און וואס קען איך ענטפערן אין אזא פאל? צו דען ועלי נגזרה כליה חלילה, וועלן מיינע קינדער דארפן לערנען אין פאבליק סקול, אדער אין עפעס א שוואכע מוסד וואס קיין שום חסיד'ישער יונגערמאן שיקט נישט דארט זיינע קינדער קיינמאל אפי' פאר א באזוך?
איך וויל קלאר שטעלן, אז מיין מטרה און איינציגעסטע ציהל, איז נאר ארויפצוברענגען דאס פראבלעם אויפן אויבערפלאך, אבער נישט חלילה צו בארעדן קיינעם, און דעריבער אויב מחמת ריתחא וועל איך זיך ארויסכאפן מיט עפעס נישט איידל אדער מיט א כעס אויף א פערזענליכקייט, שטעל איך דא יעצט ארויס מיין אנטשלודיגונג, און ביטע מיר דן זיין לכף זכות, ווייל איך בין יעצט אין א מצב פון אין מרצין לו לאדם בשעת כעסו, און דעריבער איך האף מיר זיך צו באהערשן, אבער אויב חלילה וועל איך דורך פאלן, ביטע מיר פארשטיין.
נאר פאר איך קום צו צום עיקר מעשה, וויל איך באטאהנען, אז איך און מיין ב"ב, שטאמען פון א רעגעלע מאנסיאער משפחה, דאס הייסט סיי מיין טאטע זז"ג און סיי מיין שווער זז"ג, געהערן נישט צו קיין פארטיי, נאר זענען מיטגלידער אין קהילות אין מאנסי וואס פארמאגן א ביהמ"ד מיט א רב/רבי, אבער פארמאגן נישט קיין מוסדות.
און יעצט צום עיקר, מיין טאכטער האט ביז פארגאנגענעם חודש אב געלערנט אין א מוסד וואס האט ב"ה זיך זייער איבערגעגעבן מיט די קינדער, אבער צוליב געוויסע סיבות האט זיך דער מוסד פארמאכט פון איינמינוט אויפן צווייטן, אן צו געבן צייט פאר די עלטערן זיך צו ארגעניזירן ווי צו שיקן די קינדער, למעשה האב איך זיך געטראפן סוף חודש אב, מיט א טאכטער אינדערהיים אן קיין סקול.
את כאבי אמרתי היום, איך בין ארומגעלאפן ביי אלע מוסדות דא אין שטאט, אנגעהויבן ביי די קהלה ווי איך דאווען (און באצאל מיינע התחייבות פאר די קהלה, נישט פאר דעם קהל גלאבעל, אבער יא פאר די קהלה אין מאנסי, כלומר איך צאל נישט קיין מעמבערשי"פ, אבער יא נר למאור וכדו'), אבער כ'האב געטאפט א דופן, האב איך געפריווט מיין מזל ביי אנדערע מוסדות דא אין שטאט, אנגעהויבן ווי מיין ב"ב האט געלערנט אלץ מיידל, און ווי מיין ב"ב האט געארבעט נאך די חתונה, נאכ'ן ווערן מיאוס אפגעפאטשט, האב איך פראבירט צו רעדן צו אנדערע הנהלות המוסודת אין שטאט, אבער איך האב ליידער געטראפן קלאפן אויף פארמאכטע טירן.
איך ווייס נישט צו וועמען אין שטאט זיך צו ווענדן, אבער ליידער האלט מען ביי א מצב, אז קיין מוסד איז נישט משועבד צו א צווייטן, און אזוי ווי מיר איז דא נאך 18 מיידלעך (18!!!) וואס זענען געבליבן אן קיין סקול יעצט, (דאס איז א חוץ פון נאך 30 משפחות וואס האבן לעצטנס ארויס געמופט קיין מאנסי, און זייערע קינדער זיצן אין שטוב ווייל זיי האבן נישט געקענט טרעפן קיין מוסד), ליידער האב איך זייער א שווער הארץ אויף די אויטריאטעיטן אין שטאט, וואס טוהן גארנישט צו לינדערן דעם ביטערן מצב, כ'האב אריין געמישט עסקנים, גערעדט צו רבנים, דיינים, מורי הוראות, מנהלי המוסדות, און ליידער אפגעענטפערט געווארן מיט א קאטאגארישן ניין.
וואס דארף איך זאגן פאר מיין ב"ב, ווען זי טענה'עט (פאר צער און עגמ"נ) דאס איז די פרייז פאר'ן זיך צושטעלן מיט אלעס צום ציבור, פאלגנדיג אלע רבנים, וואס זענען יעצט נישט גרייט צו טוהן גארנישט פאר מיר?? (איך און זי ווייסן אז די רבנים קענען גארנישט טוהן אין די נושא, והקולר תלוי במנהלי המוסדות למיניהם, אבער די ווייטאג שרייט נאך אלץ ארויס),
אדער וואס דארף איך טראכטן ווען איינע פון די גרויסע רבנים אין שטאט, וואס איך האב איהם געבעטן ער זאל מיר העלפן, זאגט מיר מיט צער און ווייטאג, וו אס זאל איך טוהן מ'האט נישט קיין דרך ארץ פאר מיר!!! מ'פאלגט מיר נישט!אם בארזים נפלה שלהבת מה יענו אזובי קיר, מיט שאק בין איך געזעצן ווי א באגאסענער נישט וויסנדיג וואס צו ערווארטן פון איהם מער.
איך פארשטיי אז ס'דא פעלער וואס מ'קען טאקע נישט אננעמען קיין קינדער, אבער אז קיין איין מוסד קען נישט אננעמען, ווען ס'רעדט זיך אין א פאל פון עמערדזשעסי, און נאך מיט אזעלכע נישטיגע תירוצים (וואס איך וויל נישט דא איבערזאגן מחמת ליצנות ורשעות הטמונה בהם).
דערצו, מאנסי איז דאך געבענטשט געווארן מיט א וועד רבני העיר, וואס נעמען קער פון יעדע זאך וואס פאסירט אין שטאט, עני קעיס קומט אן צו זיי, יעדער קול קורא ווערט גע'חתמ'עט דורך אלע צוזאמען, משמרת היהדות וכו' וכו', אזוי אויך דער איחוד הקהלות און וועד האישור, איז אונטער זיי,
וויל איך פארשטיין, פארוואס פארשטייט יעדער אז ביים כשר'ן די כלים בין איך א חלק פון כלל ישראל, און איך מוז פאלגן די רבנים (וואס איך טוה ווי פארשטענדליך, פארשטייענדיג די נחיצות הענין, און זיך נישט וועלן אוועק רירנדיג פון א דעת תורה), און די מוסדות וועלן זיך נישט ריקן אן באקומען א צעטל פון וועד האישור, אבער ווען מיינע קינדער בלייבן זיצן אין שטוב אן קיין מוסד וואס וויל מיר אריין נעמען, דעמאלט'ס בין איך פלוצלינג נישט קיין חלק פון כלל ישראל, דעמאלט'ס איז נישטא קיין וועד הרבנים, און איחוד קהלות?? פארוואס אין די ליטווישע לעיקוואוד, קען זיין אזא זאך אז קיין שום מוסד עפענט זיך נישט, ביז יעדער איינציגסט קינד(!) איז אנגענומען אין א מוסד, אבער אין דער עיר התורה והחסידות מאנסי איז דאס נישטא, איז דאס דען נישט גענוג וויכטיג???
דעיס אז צענדליגע משפחות קענען נישט מופן קיין מאנסי (אדער האבן שוין געמופט און ליידער צוריק געמופט), ווייל זיי האבן נישט קיין מוסד פאר זייערע קינדער, איז דאס נישט וויכטיג צו מאכן א ויזעקו??? אויף וואס און אויף ווען ווארט מען? ווען מ'וועט שוין ליידער גארנישט קענען טוהן???
רבותיי!!!!!!!!!, איך שריי(ב) פאר ווייטאג, אבער ליידער דאס איז א פראבלעם וואס מאנסי פלאגט זיך לעצטנס, און אויב מ'וועט נישט יעצט טוהן צו די זאך, וועלן די קאנסקאווענצן זיין אסאך ארגער, צו דען מיז איך מופן קיין תימן, כדי מ'זאל אריין נעמען מיינע קינדער אין די מוסדות, אדער זאל איך גיין קיין רוסלאנד, וואס דאן וועט שוין נחמת ישראל אדער למען אחי זיך זארגן פאר מיינע קינדער???
איך ווייס באמת נישט וואס צו זאגן און וואס צו טראכטן, איך בין נאך יעצט פארווייטאגט, באקומענדיג היינט צופרי נאך א "ניין" פון א "היימישע" מוסד אין שטאט וואס וויל מיר נישט, ווייל איך בין נישט קיין "היימישער" פון זייער קהלה, האב איך מיר געזעצט מיט טרערן אין די אויגן אפשר דורכ'ן ברענגען די זאך לידיעת הציבור, וועט דאס אויפשטורעמען א שטאט.
אולי!!! ווער ווייסט???
אויב האט איר א עצה אדער א געדאנק וואס ס'קען געטוהן ווערן
ביטע פארבינדט זיך מיט אונז אויף
[email protected]
ביטע פארבינדט זיך מיט אונז אויף
[email protected]
