דעם פאלגענדען ארטיקל האב איך באקומען אין אישי.
---
חמשה עשר באב תשע"ז
"חנוכת הבית לבנין התלמוד תורה "תורת אמת"."
דער מנהל המוסד רופט אויס ספאנטאן:
"תנו כבוד למוקיר תורה, מיר בעטן דעם גאנצן ציבור זאל זיך אויפשטעלן און אפגעבן דעם ריכטיגן כבוד פארן גרויסן מוקיר תורה, בונה ומקים, הרבני הנגיד המרומם מו"ה _______ וואס האט מנדב געווען דעם פאנטאסטישן סכום פון צען מיליאן דאלער צום אויפבוי פון דעם ריזן תורה פעסטונג!
די מוזיק הייבט אן גיין אויף אלע טענער, אשריכם אשריכם אשריכם אשריכם תלמודי חכמים!
אלעס ריקט זיך, אלעס רעש'ט, אזא סומע האט מען נאכנישט געהערט. א איד מיט אזאליכע השגות, מ'קען דאס גארנישט משיג זיין, א איד א צדיק, געבט אוועק א פארמעגן מיט געלט, און נאך בסבר פנים, מ'האט אים קוים געדארפט בעטן.
-
ר"ח חשון תתי"ג
די לוי פון הרבני הנגיד החסיד המרומם וכו' וועט פארקומען פארענט פון ביהמ"ד הגדול בשעה תשע.
עס טוט זיך א מבוכה, זאל מען אים אריינפירן אין ביהמ"ד, ער איז דאך סוכ"ס געווען אזא תומך תורה וואס מ'זעהט זעלטן, און דערצו א שיינער יודע ספר, און א ערליכער, בנין וחתנן רבנן. דער פסק איז געווען אז ניין, אויסער א רב אדער מורי הוראה איז דאס נישט פאסיג אבער מ'מאכט די לויה פארענט פון ביהמ"ד מיט ספעציעלע הויכהילכער אז די מאסן זאלן קענען מיטהאלטן די לענגערע הספדים אויף דעם אדם יקר באנשים!
ה' נתן וה' לקח, מ'פירט אראפ דעם ארון אין קבר אריין, דארט ווי יעדער מענטש קומט אן סוף כל סוף, די חברה קדישא טוען אלעס כהלכה, מ'דעקט איבער דעם ארון, נאר תלמידי חכמים וואס מ'האט געלאזט אין ירושה פאר זיי אפאר דאלער, נאר זיי מעגן איבערדעקן דעם ארון, שווער געזעגענט מען זיך פון דעם באליבטן בעל חסד ותלמוד חכם, אלע וועלן זיך בענקן נאך אים, און מיט א שווער געמיט גייען די פאראבל'טע אידן אראפ פונעם בית עולם מיט א געבעט "ובלע המוות לנצח".
ווי נאר דער עולם שפאצירט אוועק, געגעבן דעם לעצטן כבוד פארן גרויסן נפטר, קומען אן שלוחים פון א אנדערע סארט. שלוחים וואס קומען פון א אמת'ע וועלט, נישט די וואס מ'זעהט אויף א וועלט אנגעפילט מיט שקר, נאר דארט ווי אלעס איז אמת לאמתו. זיי קומען נישט מיט קיין קאראוואן, נישטא קיין קאדילעק, קיין באקוועמע זיצן און אנדערע צוגעהערן, נאר שווארצע הארטע חברה, שרעקליכע אויגן, שפיציגע הענט און פייערדיגע צינגען. זיי נעמען דעם גביר ואיש החסד און לייגן אים אויף די פלייצע און מ'גייט!
ער וויל זיך עפענען א מויל, פארלאנגן אביסל א באקוועמערע רייזע, אבער נישטא צו וועם צו רעדען, דאס איז נישט אמעריקא, דא איז נישטא קיין פראטעקציע, דא קויפט מען גארנישט פאר געלט.
ער דערקענט דעם וועג, דא איז ער מיט עטליכע ניינציג יאר צוריק געווען ווען ער האט געמאכט דעם וועג אויף אראפ, יעצט גייט ער אויף ארויף.
ער זעהט ווי זיין שכן, א איד נעבעך אלע יארן זיך געמוטשעט אויף א שטיקל ברויט, געווען א נהנה מיגיע כפו, נישט קיין סאך הנאה געהאט פון דעם עולם, נישט אזוי מצליח געווען מיט די קינדער, אבער ער האט זיך געהיטן אלע יארן פון צונעמען פון יענעם א פרוטה. ער זעהט ווי יענעם שכן טראגט מען עפעס שענער פון אים, מ'האלט אים געניט, מ'געבט אכט!
ער האפט אויפ'ן בעסטן, ער ווייסט אז אויף "יענע וועלט" איז נישטא קיין חכמות, ער האט אבער אין די האנט א קבלה פון "צען מיליאן טאלער" וואס ער האט געגעבן פאר א בנין וואס נאך ביז היינט ווערט דארט נתחנך טויזענטער קינדער בלע"ה, שווער צו באגרייפן דעם זכות אדיר וואס ער האט זיך געהאנדעלט דערמיט. מ'וועט זיך זיכער רעכענען מיט אזא זכות, מיט אזא מסי"נ, אזוי קלערט ער.
ער גייט און גייט, ס'איז א שווערע וועג, ער פורבירט צו ווייזן דעם צעטיל פאר זיין באגלייטער, נאר יענער ווייסט אפי' נישט וואס ער ווייזט אים. ער כאפט אים שארף אן, און פליעט. ער קרעכצט און זיפעצט, ער פארשטייט נישט פארוואס אים שלעפט מען אזוי שטארק און שווער און זיין שכן דארט פירט מען רואיג און געלאסן, א אינטערסאנטע וועלט דאס!
ענדליך קומט מען אן אויבן, ער ווארט שוין קוים אז דער רבי זיינער זאל אים אקעגן קומען, ער איז זיכער ביי זיך אז ער וועט אים נישט שולדיג בלייבן די אלע טובות, מ'האט דאך דאס דערמאנט פריער ביי די לויה, מ'האט אים אפי' געמאכט א שליח להולכה מעורר רחמים צו זיין אויף אידישע קינדער, אבער דערווייל זעהט ער אים נישט.
פונדערווייט זעהט זיך א אנלויפעניש, עפעס א געוואלד מיט נשמות זענען דא דארט, אויף עפעס ווארטן זיי, ער הייבט אן קלערן, דאס איז דאך אלע מיינע, די אלע אידן זענען זיכער דא פאר מיר, מ'האט ארויסגעטריבן אלע נשמות פון גן עדן מיר אקעגן צו גיין, זיי וועלן מיר געבן דעם כבוד הראוי!
ווי פארוואונדערט איז ער צו הערן קולות און געוויינעריי, נישט קיין געווענדליכע קבלת פנים פאר א חשובן גאסט, עפעס וויינט מען, עפעס ווילן די מענטשן, אפשר ווילן זיי טאקע ער זאל פועל'ן פאר זיי מיט זיין גרויסן כוח החסד, ער זאל זיי אזוי ווי אויף די וועלט האט ער אויסגעלייזט אידן פון פיין מיט זיינע צדקות זאל ער טוען די זעלבע דא, ער האט דאך קלאר געהערט פונעם מספיד "דו האסט דאך אזא כוח, מה כאן עומד ומשמש אף שם עומד ומשמש", ער ווייסט נישט וואס צו ערווארטן!
אט אט קומט ער אן, ער הערט קולות, קולי קולות, איש טמא, צא טמא, מייקר השער, רוצח!!!!!
ער הייבט אן זעהן דעם אמת, די אלע אידן זענען זיינע קונים, אדער גאר זיין חבר'ס קונים, ס'הייבט אן ווערן ביטער פאר די אויגן, ער זעהט בערל, אוי נעבעך, א טאג נאכן קלאוזינג איז בערל נעבעך נפטר געווארן פלוצלינג, ער האט געהאט א שווערע הארץ אטאקע, ער האט געמיינט אז ער דארף קויפן א דירה וואס ער קען נישט ערלויבן, וואס איז אים שלעכט געווען אין א קליינע דירה'לע?
דא שטייט לעבן אים שמואל, ער איז געווען אלע זיינע יארן א בעל חוב, שולדיג געווען געלט פאר א שטאט מיט מענטשן, זיך קיינמאל נישט געקענט ארויסזעהן פון זיינע חובות. ער געדענקט נאך גוט ווי שמואל האט אים געבעטן נאך דריי חדשים נישט צאלן רענט אז ער זאל אים געבן נאך אביסל צייט, אבער ער האט זיך געהאלטן ביי זיינס, א ווארט איז א ווארט, ארויס!
דער מציאות דער אכזר שפייט אים אין פנים, ער זעהט זיך מיט א שטאט מיט מענטשן וועם ער האט געקענט פון "יענע וועלט", מענטשן וואס פלעגן פאר אים האבן א זעלטענעם דרך ארץ, און דא שטייען זיי הם ונשיהם ובניהם און זענען אים מבזה, פארפירן און שרייען, אוי, די בושה איז עד אין לשער!
ער קומט אן צום בי"ד של מעלה, ער האלט נאך שטארק אן זיין צעטעל'ע, דאס וועט אים זיכער העלפן, ס'וועט זיכער איבערשרייען די געוויינעריי און געשרייען פון אלע "פשוטע אידן" וואס האבן אין זייער לעבן אלע אינאיינעם אזאליכע נדבות נישט געגעבן.
ווי שאקירט ווערט ער, ער געבט איבער דעם קבלה, און דער ראש בי"ד ווארפט עס צום לופט אריין, אין א רגע איז דאס געווארן אויס, נישטא מער, צען מיליאן דאלער אין לופט!
"דיין גאנצע עשירות, דיין צדקה וחסד, דיין אלע מעשים טובים, דיין כבוד און רוב עושר און פיינע קינדער, אלעס איז געקומען אויפ'ן חשבון פון מיליאנען דאלער חובות פאר די צובראכענע אידן. דו האסט געמאכט אויף זיי גרויסע רווחים וואס זיי האבן דיר געגעבן בלית ברירה, און זיי זענען געווארן ארעם ווי די נאכט.
"דו ביזט געווען א מייקר השער, האסט געהויבן די פרייזן פון די דירות וואס דו האסט געבויעט, אן קיין שום סיבה, נאר פארדעם ווייל מ'וועט דיר במילא צאלן א העכערן סומע.
"מ'האט זיך צו דיר געבעטן, ס'איז ארויף צו דיר עסקנים און רבנים, מ'האט געוויינט צו דיר, לאז אפ, רייס נישט קיין טאשן, ס'וועט דיר נישט זיין קיין טובה. מ'האט דיר געווזין קוק, מאכסט אזוי אויך גרויס געלט אויף דעם, ביזט אזוי אויך זייער רייך, פארוואס האסטו נישט קיין רחמנות אויף דיין ארעמע ברודער?
"דיין תאוה פאר געלט האט דיר נישט געלאזט טראכטן וואס איז ריכטיג, האסט פון די מענטשן געלאכט, 'איך דארף זיין משוגע אוועקצולאזן אזויפיל מיליאנען, מ'וועט במילא קויפן, ס'איז נישטא קיין דירות יעצט, קיינער קען מיר נישט צווינגן, איך טוה געניג פארן ציבור אזוי אויך'"
דער עושר הייבט אן פארפירן, וואס איז מיט שכר אויף מיין צדקה וחסד, וואס איז דער שכר אויף מיין צען מיליאן דאלער וואס איך האב געגעבן פאר איין בנין, סוף כל סוף איז עס צדקה, סוף כל סוף איז עס תורה פון תשב"ר, נאך אסאך זכותים עד אין שיעור וערך, וואו איז דער דין צדק?
ענטפערט מען אים צוריק:
"געדענקסטו זיכער אז מ'האט דיר געגעבן כבוד מלכים ביים חנוכת הבית? מ'האט זיך פאר דיר אויפגעשטעלט, מ'האט דיר משבח געווען. און חוץ דעם האסט געלעבט א לעבן אויף דעם עולם השפל, געהאט אלעס אויף דער וועלט, יעדע עוה"ז וואס דו האסט געחלומ'ט, ווען אין די זעלבע צייט זענען דיינע ברודער און שכנים געווען ארעם ווי די נאכט. דו ביזט אפגעלאפן פון שכר, האסט אלעס אפגענומען!
"אויף דעם עולם מאכט נישט אויס צען מיליאן צו צען צענט, אלעס ווענדט זיך אין דעם רצון, אין שוועריקייט, אין מסי"נ, לפום צערא אגרא זאגן חז"ל, דו ביזט גארנישט מער ווערד ווייל מ'האט זיך פאר דיר אויפגעשטעלט, ווייל מ'האט פון דיר מורא געהאט, ווייל מ'האט דיר מכבד געווען. אויך מאכט גארנישט אויס אלע בגדים פון צדיקים און כתבי ידות וואס דו האסט געקויפט די אלע יארן פאר גרויס געלט.
"דו האסט זיך אנגעטרונקן מיט גרינע בלוט, געצאפט דאס געלט פון אידן און זיי שופך דם געווען, דו ביזט א רוצח, א שפל ונבזה, דו האסט נישט עומד בנסיון געווען.
אין שאול תחתית אריין!
בלוט איז נישט קיין וואסער – כי לא במותם יקח הכל!
