אידישע וועלט פארומס

למעלה משבעים האט געשריבן: נאר איין פראגע קלאר צו מאכן, איר ברענגט ראיות פון אלטע לוחות, פארוואס היינט פארשטייט איר איז די לוחות ע"פ דעת הדרוקער, און אמאל נישט?

ווייל אמאל איז געווען אין יעדע שטאט א רב און מען האט נישט געקענט טוען וואס מען האט געוואלט יעדע קלייניקייט האט געהאט א עין פקוחה [עכ"פ די ערליכע קהילות פון די שטעט]
היינט איז ליידער א בחינה פון איש כל הישר בעיניו יעשה, ממילא קען א רב נישט אריינרעדן...

סאדאם איר כאפט אז איר רעדט דא צום בעל הלוח? לאמיר טאקע הערן פון אים, איז עס ע"פ הוילע לופט? אדער ע"פ התאחדות [וואס ר' יונה וויל עפעס נישט גלייבן דערין].

יונה כהן האט געשריבן: אבער ווי עס ידוע איז עס געווען בלויז לפי הוראת הגאון מוואוידעסלאוו זצ"ל

ערשט, און וואוידעסלאווער רב ז"ל איז געוועזן א דרוקער?

ידוע? ווי? וואו? ווער? וואס?
איר האלט אז סאטמארער רב, שארמאשער רב קאפישער רב, שאפראנער רב, סיגעטער רב, אין אנדערע האבן פלעין און פשוט נישט געהאט קיין ווארט אין דעם אריינצוזאגן?
אדער אפשר גאר האבן זיי געענטפערט לשואליהם אנדערע זמנים?
אדער גאר ר' שבתי מרדכי האט דאס געדרוקט ע"פ דעת עצמו?

הרב הארפענעס זז"ג, כבוד תורתו במקומו מונח אבל לא מפיו אנו חיים, איבערהויפט אויף שמועות איש מפי איש מפי עבד ושפחה, וקצרתי.

איך ווייס נישט וואס עס הייסט יא א הוראה למעשה פון רבנים, אויב א לוח הזמנים שנעשה ע"י רבנים יושבי על מדין וואס האבן נאך געדינט אלס רבנים און גע'פסק'נט שאלות אין די אלטע היים און וואס ווערט פארשפרייט יאר יערליך דורך אן אנערקענטע אקטיווער רבני'שע ארגענעזאציע הייסט נישט קיין הוראה למעשה.

farshlufen האט געשריבן:

יונה כהן האט געשריבן: אבער ווי עס ידוע איז עס געווען בלויז לפי הוראת הגאון מוואוידעסלאוו זצ"ל

ערשט, און וואוידעסלאווער רב ז"ל איז געוועזן א דרוקער?

ידוע? ווי? וואו? ווער? וואס?
איר האלט אז סאטמארער רב, שארמאשער רב קאפישער רב, שאפראנער רב, סיגעטער רב, אין אנדערע האבן פלעין און פשוט נישט געהאט קיין ווארט אין דעם אריינצוזאגן?
אדער אפשר גאר האבן זיי געענטפערט לשואליהם אנדערע זמנים?
אדער גאר ר' שבתי מרדכי האט דאס געדרוקט ע"פ דעת עצמו?

הרב הארפענעס זז"ג, כבוד תורתו במקומו מונח אבל לא מפיו אנו חיים, איבערהויפט אויף שמועות איש מפי איש מפי עבד ושפחה, וקצרתי.

איך ווייס נישט וואס עס הייסט יא א הוראה למעשה פון רבנים, אויב א לוח הזמנים שנעשה ע"י רבנים יושבי על מדין וואס האבן נאך געדינט אלס רבנים און גע'פסק'נט שאלות אין די אלטע היים און וואס ווערט פארשפרייט יאר יערליך דורך אן אנערקענטע אקטיווער רבני'שע ארגענעזאציע הייסט נישט קיין הוראה למעשה.

מען האט זיי אפשר נישט געפרעגט , און זיי האבן געהאלטן ביי זיך אז עס איז נישט אזא עוולא וואס מען דארף מוחה זיין על כל פנים עס איז דא גרעסערע עוולות פון דעם. כידוע שיטות מרן בכמה מקומות

סאדאם חוסעין האט געשריבן:

farshlufen האט געשריבן:

יונה כהן האט געשריבן: אבער ווי עס ידוע איז עס געווען בלויז לפי הוראת הגאון מוואוידעסלאוו זצ"ל

ערשט, און וואוידעסלאווער רב ז"ל איז געוועזן א דרוקער?

ידוע? ווי? וואו? ווער? וואס?
איר האלט אז סאטמארער רב, שארמאשער רב קאפישער רב, שאפראנער רב, סיגעטער רב, אין אנדערע האבן פלעין און פשוט נישט געהאט קיין ווארט אין דעם אריינצוזאגן?
אדער אפשר גאר האבן זיי געענטפערט לשואליהם אנדערע זמנים?
אדער גאר ר' שבתי מרדכי האט דאס געדרוקט ע"פ דעת עצמו?

הרב הארפענעס זז"ג, כבוד תורתו במקומו מונח אבל לא מפיו אנו חיים, איבערהויפט אויף שמועות איש מפי איש מפי עבד ושפחה, וקצרתי.

איך ווייס נישט וואס עס הייסט יא א הוראה למעשה פון רבנים, אויב א לוח הזמנים שנעשה ע"י רבנים יושבי על מדין וואס האבן נאך געדינט אלס רבנים און גע'פסק'נט שאלות אין די אלטע היים און וואס ווערט פארשפרייט יאר יערליך דורך אן אנערקענטע אקטיווער רבני'שע ארגענעזאציע הייסט נישט קיין הוראה למעשה.

מען האט זיי אפשר נישט געפרעגט , און זיי האבן געהאלטן ביי זיך אז עס איז נישט אזא עוולא וואס מען דארף מוחה זיין על כל פנים עס איז דא גרעסערע עוולות פון דעם. כידוע שיטות מרן בכמה מקומות

איר שרייבט "לא מפיו אנו חיים" גוט, פון וועמען לעבען מיר יא?

(וחבל על הביזוי ת"ח מפורסם, וה' הטוב יכפר)

מיר איז גרינגער צו גלייבען אז עס איז נישט מער ווי א דעת יחיד כאטש אז דער יחיד איז געווען אן אדם גדול מאד, ווי איידער צו גלייבען אז די אלע רבנים וואס איר דערמאנט האבען מחליט געווען מאיזה סיבה שהיה אז דער חשבון פון כל הדורות בפרט הפרי מגדים והדברי חיים איז נישט געווען גוט, און מ'קען מקיל זיין אפילו ביי א דאורייתא, אן דעם וואס מ'זאל האבען מפרסם געווען בכתב אדער בעל פה הטעם שבדבר בלי פלפול וסברה. ס'איז פשוט נישט מסתבר פאר מיר.

און וויבאלד ס'איז נישט כהמנהג המקובל און וויבאלד די אלע רבנים הנזכרים זי"ע האבען כל ימיהם לוחם געווען אז מ'זאל זיך נישט אוועק רירען אפילו א זיז כלשהיא פון דרך אבותינו ורבותינו, איז עס נישט עולה על הדעת אז דער שינוי איז געמאכט געווארן לפי דעתם בלי שום זכרון דברים על מה ולמה הרחקו לכת לשנות. אויב אלע רבנים הנ"ל האבען איינגעזען אז מ'דארף משנה זיין וואלט מען עס נישט געמאכט אז קיינער זאל נישט האבען פון דעם גערעדט און מסביר געווען פארוואס מ'גייט אוועק פון דעם אלטען זמן בפרט לקולא על דאורייתא!

איר האט א רעכט צו גלייבן אנדערש ותבא עליך ברכה
עכ"פ עס איז זיכער א טובה צו דרוקען אלע זמנים (פאר די וואס זענען מסופק אין דער הנחה אז דער זמן עלות של הלוח נעשה ע"פ דעתם של כל הרבנים)

יונה כהן האט געשריבן: וויבאלד די אלע רבנים הנזכרים זי"ע האבען כל ימיהם לוחם געווען אז מ'זאל זיך נישט אוועק רירען אפילו א זיז כלשהיא פון דרך אבותינו ורבותינו, איז עס נישט עולה על הדעת אז דער שינוי איז געמאכט געווארן בלי דעתם

ובפרט נאך וואס עס איז "אפיציעל" נקראת על שם בית דינם.

ניין, אבער ס'איז א בזיון צו זאגן אז מען ניצט רבנים'ס נעמען יאאאאאארן לאנג שלא ברשותם ושלא כהלכה.

למעלה משבעים האט געשריבן: ניין, אבער ס'איז א בזיון צו זאגן אז מען ניצט רבנים'ס נעמען יאאאאאארן לאנג שלא ברשותם ושלא כהלכה.

ווער עס זאגט דאס איז טאקע א בזיון, אמת.

איך האב נישט געזען אבער קיינעם דא זאגען לא מינה ולא מקצתי'
איך בין נישט א דורך דעם גאנצען מאמר פון הרב הארפענעס אבער איך בין זיכער אז ער זאגט עס אויך נישט
און אין דעם קובץ עץ חיים אויך נישט

יונה כהן האט געשריבן:
מסכים 100 פראצענט איבער פּסק רבנים. עס איז לפי ידיעתי נישט דא קיין "פסק" פון "רבנים" אויף דער נושא. [פינטל!]

וואס דארף מען מער ווי עס איז מעיד דער גרויסער גאון בפרט אין עניני זמנים ה"ה הרב ישראל דוד הארפענעס שליט"א און ער שרייבט בפירוש אז עס איז נישט דא הכרעה ברורה אין די פוסקים. און ביי א דאורייתא דארף מען מחמיר זיין.

איין זאך איז קלאר אז הג"ר י"ד הארפענעס שליט"א ווייסט נישט פון אזא מין "פסק למעשה".

און אויב עס איז געווען א אזא זאך אז עס "האבן די רבנים אנגענומען למעשה" פרעג איך, הבה ריאה לדבריך, ווי? ווען?

און אודאי אויב עס געפינט זיך אפילו נאר איין מענש וואס וועט הנאה האבען פון דער ידיעה ווען איז דער זמן וואס הרב הארפענעס איז ממליץ מחמיר זיין איז עס שוין א טובה!

הר"ר יונה,
איר זענט גערעכט אז הגאון ר' ישראל דוד שליט"א שרייבט אז מען זאל מחמיר זיין צום פריערדיגן עלות.
אבער דאך פירט ער אויס אז אויף א פלאץ ווי מען האט אנגענומען א מנהג אויפן עלות, אין אחר המנהג כלום.
בייגעלייגט אינטערגעשטראכן אין רויט!

אין קרית יואל קען מען זיכער זאגן אז דער מנהג עלות איז 72 שוות,
(און אזוי ווי איך האב שוין ערווענט אויבן, אז אויב וועט מען ליייגן די עלות לפי האופק וועט עס זיין א שטורעם, ווייל רובא דרובא מענטשן ווייסן אפי' נישט אז עס איז דא אזא זמן )

למעלה משבעים האט געשריבן: סאדאם איר כאפט אז איר רעדט דא צום בעל הלוח? לאמיר טאקע הערן פון אים, איז עס ע"פ הוילע לופט? אדער ע"פ התאחדות [וואס ר' יונה וויל עפעס נישט גלייבן דערין].

די זמנים זענען געבויעט אויף דעם וואס אין די לוח פון התאחדות הרבנים ווערט די זמן העלות גערעכנט 72 מינוט פארן נץ השחר.
דערנאך ווערן אלע זמנים אויסגערעכנט לויט די שעות זמניות פונעם טאג.
(מען צוטיילט די טאג פונעם עלות [72 מינוט פארן נץ החמה] ביזן צאת הכוכבים [72 מינוט נאכן שקיעת החמה] אויף 12 חלקים, וואס דאס איז א שעה זמניות פונעם טאג, און נאך 3 שעה [זמניות] איז סוף זמן ק"ש, און נאך פיר סוף זמן תפלה, און אזוי ווייטער)

מיסטעריעז האט געשריבן: ר' יונה, איך כאפ נישט וואס איר פאכעט אזוי מיטן גר"א זמן, מען דרוקט עס פאר איינער וואס פארפאסט דעם מג"א זמן.

גערעכט! קיינער האט נישט געזאגט אז דאס איז א לכתחילה, ווייל וויבאלד קרי"ש איז א דאורייתא דארף מען זיכער גיין לחומרה, ביי זמן תפילה וואס איז א דרבנן זענען יא דא וואס זענען זיך לכתחילה מקיל צום זמן לפי הגר"א.
אונזער שאלה איז געווען צו זאל מען שרייבן די זמן פון גר"א אויף יעדן טאג באזינדער, אדער נאר איינמאל בכלליות אז עס איז 36 מינוט נאכן זמן המג"א.

ווי איינער האט מעורר געווען אין אישי איז דאס נישט קיין שאלה צו פרעגן פשוט עמך אידן, נאר מיר זאלן זיך ווענדן צי א דעת תורה, און אי"ה ווען מיר פרובירן אזוי צו טוען.

יונה כהן האט געשריבן: עכ"פ עס איז זיכער א טובה צו דרוקען אלע זמנים (פאר די וואס זענען מסופק אין דער הנחה אז דער זמן עלות של הלוח נעשה ע"פ דעתם של כל הרבנים)

דאס איז קלאר אז מ'קען נישט שרייבן "אלע" זמנים, ווייל דאס איז א חשבון פון בערך 12 זמנים, עיין סוף ספר ישראל והזמנים.
אפשר אויב מיר וועלן האבן אמאל האבן צייט וועלן מיר מאכן איין סעמפל פאר די אינטערסאנקייט.

דערווייל וועלן מיר ווייטער נאר שרייבן די עלות לפי 72 שוות וואס דאס איז דער מנהג המקום, און בנוגע זמן ק"ש לפי הגר"א וועלן מיר מאכן א שאלת חכם.

ר' יונה! א גרויסן יישר כח פארן נעמען די מיה און צייט צי מגיב זיין.
און אזוי אויך פאר אנדערע ניקין, ישלם ה' פעליכם.

וויאזוי רעכנט מעו אויס די עלות לפי האופק, איז עס אנדערשט אויף יעדן געסל, ביינונז אין קרית יואל ארץ הרים ובקעות, וויאזוי מעסט מען דאס?

עס איז נישט מעגליך אליין אויסצי רעכענען נאר מיט א קאמפיוטער און מיט פארשידענע אסטראנאמישע פראגראמען, לגבי א שטאט מיט הרים ובקעות איז אן אלטע שאלה עס איז נוגע צי אלע זמנים וויבאלד די שקיעה און די נץ קען זיין אנדערש פון איין פלאץ צים צוויטן

מי חכם האט געשריבן: דו מיינסט מסתמא דעם עליםלתרופה.
--.

עלה
http://www.hebrewbooks.org/34433

KJ LIACH האט געשריבן:

יונה כהן האט געשריבן:
מסכים 100 פראצענט איבער פּסק רבנים. עס איז לפי ידיעתי נישט דא קיין "פסק" פון "רבנים" אויף דער נושא. [פינטל!]

וואס דארף מען מער ווי עס איז מעיד דער גרויסער גאון בפרט אין עניני זמנים ה"ה הרב ישראל דוד הארפענעס שליט"א און ער שרייבט בפירוש אז עס איז נישט דא הכרעה ברורה אין די פוסקים. און ביי א דאורייתא דארף מען מחמיר זיין.

איין זאך איז קלאר אז הג"ר י"ד הארפענעס שליט"א ווייסט נישט פון אזא מין "פסק למעשה".

און אויב עס איז געווען א אזא זאך אז עס "האבן די רבנים אנגענומען למעשה" פרעג איך, הבה ריאה לדבריך, ווי? ווען?

און אודאי אויב עס געפינט זיך אפילו נאר איין מענש וואס וועט הנאה האבען פון דער ידיעה ווען איז דער זמן וואס הרב הארפענעס איז ממליץ מחמיר זיין איז עס שוין א טובה!

הר"ר יונה,
איר זענט גערעכט אז הגאון ר' ישראל דוד שליט"א שרייבט אז מען זאל מחמיר זיין צום פריערדיגן עלות.
אבער דאך פירט ער אויס אז אויף א פלאץ ווי מען האט אנגענומען א מנהג אויפן עלות, אין אחר המנהג כלום.
בייגעלייגט אינטערגעשטראכן אין רויט!

אין קרית יואל קען מען זיכער זאגן אז דער מנהג עלות איז 72 שוות,
(און אזוי ווי איך האב שוין ערווענט אויבן, אז אויב וועט מען ליייגן די עלות לפי האופק וועט עס זיין א שטורעם, ווייל רובא דרובא מענטשן ווייסן אפי' נישט אז עס איז דא אזא זמן )

לכאורה דער מנהג טענה איז דער גרעסטער טענה.

וד' תשובות בדבר וצריך לעיין.

1) ווי איך געדענק איז אלעמאל געווען געדרוקט צוויי זמנים הגר"א ומג"א (לפי התאחדות) מאן יאמר אז עס איז שייך אויף צוויי זמנים א חלות מנהג (שאין לשנות)?

2) והוא העיקר, לפי זכרוני ברענגט סאטמאר רב זצ"ל כמה וכמה פעמים בספריו הק' אז עס איז נישט שייך צו זאגען אין אמעריקע "מנהג המקום" און יעדער זאל זיך פירען כפי שנהגו אבותיו מימים ימימה כהמקום שיצא משם. ואעפ"כ עס קען גאר זיין אז אין ברוקלין איז נישט שייך צו זאגען "מנהג המקום" אבער אפשר אין קרית יואל יא? די שאלה זאלען גרעסערע פון מיר פותר זיין

3) פונקטליך וואס איז דער מנהג? בקר"ש פארלאנגט דער הלכה אז מ'זאל ליינען קר"ש "ווי פריער" נאך א סאך פאר אלע "סוף זמנים", דאס איז נישט א מנהג נאר חיוב גמור! וויאזוי דאמאלס שאפט זיך א מנהג פאר איינער וואס האט מאיזה סיבה שהוא פארפאסט און מ'איז אים מודיע ביז ווען ער קען נאך. ס'איז דאך זיכער נישט א מנהג נגד השו"ע צו ווארטן ביז סוף זמן. נאר וואס דען מ'וויל זאגען אז אין דער עצם פרסום זמני הלוח איז שייך אין דעם א מנהג און דאס איז קצת מגוחך לי. דהיינו לומר שיש איזה דין מנהג איך להדפיס לוחות.

4) דאס קען מען נישט לייקענען אז דער התאחדות זמן זעלבסט איז א "שינוי" פון א מנהג אן אלטע, און לכאורה דער זעלבער הסבר שאפשר לשנות, קען מען נוצען דא, דהיינו שאין בזה שום ענין של "מנהג", כפי שכתבתי בהנ"ל.

איך שיהיה, איך האב נישט געמיינט צו זאגען "אלע אלע זמנים" אבער א זמן וואס איז מקובל בזמן הזה בכל תפוצות ישראל "באר"י, איירופע, קענעדע, וכו' וואס איז לפי טז מעלות מתחת האופק איז זיכער כדאי צו שרייבען בפרט לפי כל הריאות שהבאתי.

ולכאורה לפי הלכה ברור שמי שבא מלונדון או אר"י אפילו אם הוא חסיד גדול של רביה"ק, ומאמין שזמן התאחדות יצא מידו הק', בכל זאת הרי יש עליו דין חומרא "שיצא משם", וא"א לחלוק ע"ז הרי שעליו לדעת מתי סוף זמן קר"ש לפי האופק. פאר די טויזענטער אידען וואס קומען פון אר"י אויף קר"י יעדעס יאר, פאר זיי אליין איז כדאי צו דרוקען דעם זמן.

יונה כהן האט געשריבן: 1) ווי איך געדענק איז אלעמאל געווען געדרוקט צוויי זמנים הגר"א ומג"א (לפי התאחדות)

אויף די איין-בלאט און טאשן לוחות (התאחדות) שטייט נאר דער מג"א'ס זמן