גערעכט, אבער דאך דארף מען אלץ פארציילן, ואם לא יגיד ונשא וגו'.
פקודתו פון התאחדות שמרה רוחי!
מאראלישע און ריבית דילעמאס
די אחראים: אחראי , גבאי ביהמד
- שוועמל
- שר עשרת אלפים
- תגובות: 14265
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך יולי 19, 2006 8:40 pm
- לאקאציע:גידולו בכל מקום
ביי שאלה איז נישטא קיין ריבית. ווי אויך אויף א באשטימטע פרייז איז בכלל נישט שייך קיין ריבית. לערן דורך איזהו נשך וועסטו באקומען ידיעות.
חוץ מזה ווי איך פארשטיי פון די מעשה האט דיר דער שואל צוריקגעצאלט א נייעם גארטל ווייל דו האסט נישט באקומען דיין ערשטע, DUH אז ווען דער ערשטער גארטל קומט אפיר גייט עס צוריק צום שואל.
נאך מער פון דעם איז אז די גאנצע דיון דא איז בלויז א מאראלישע נישט קיין הלכה'דיגע, סאו פליז האקט נישט קיין צ'ייניק
חוץ מזה ווי איך פארשטיי פון די מעשה האט דיר דער שואל צוריקגעצאלט א נייעם גארטל ווייל דו האסט נישט באקומען דיין ערשטע, DUH אז ווען דער ערשטער גארטל קומט אפיר גייט עס צוריק צום שואל.
נאך מער פון דעם איז אז די גאנצע דיון דא איז בלויז א מאראלישע נישט קיין הלכה'דיגע, סאו פליז האקט נישט קיין צ'ייניק
לאמיר צוגעבן אביסעלע קלארקייט אין די זאך.
לגבי הלכה איז אזוי
עס איז דא צוויי ערליי בארגן. שואל און לוה.
"שואל" מיינט ווען מ'בארגט פון יענעם א זאך , למשל א בעכער , און מ'נוצט די זאך (מ'טרינקט דערין) און דערנאך גיט מען צוריק די זעלבע זאך.
ווידער א "לוה" מיינט, ווען מ'בארגט געלט אדער אפילו א זאך, אבער מ'פארנוצט די זאך, ווי געלט וואס איז געמאכט אויסצוגעבן, אדער אפילו מילך וואס מען טרונקט אויס, און דערנאך באצאלט מען צוריק פאר יענעם .
יעצט דער ענין פון רבית גייט נאר אן ביי א לוה, און נישט ביי קיין שואל.
ילענינינו
בארגן א גארטל איז א שואל, מען נוצט עס ווילאנג מען דארף און מ'גיט עס צוריק. אויב למשל יענער פארלירט עס דארף ער באצאלן, ווייל ער איז מחויב באונסין. און אויב איינער וויל באצאלן א שענערע, דיקערע אדער טייערערע גארטל ווי ער האט געבארגט איז נישט קיין שום פראבלעם, ווייל ס'נישטא קיין איסור פון רבית, פונקט ווי מ'מעג זאגן ישר כוח ווען מ'גיט צוריק די גארטל.
די זעלבע ווען מ'באצאלט צוויי לעפל אנשטאט איינס, איז קיין שאלה פון רבית.
אזוי דענק איך דאס ענין.
לגבי מאראל מיין איך, אז עס איז בעיקר אוממאראליש צו בארגן א זאך און נישט צוריקגעבן אין צייט, און ווען יענער קומט דיר באצאלן וואס איז די שאלה צי זאלסט דאס נעמען ביי יענעם, (העכסטנס ווען ער קומט צוריקגעבן דיינס, וועסטו אים צוריקגעבן דאס זייניגע. און אז דו זעסט נאך אז יענער האט געשפירט פאר וויכטיג צו גיין קויפן א גארטל , איז העכסט מאראליש דאס צוצונעמען פון יענעם, און דו ברויכסט נישט ליידן אין אזא פאל .
לגבי הלכה איז אזוי
עס איז דא צוויי ערליי בארגן. שואל און לוה.
"שואל" מיינט ווען מ'בארגט פון יענעם א זאך , למשל א בעכער , און מ'נוצט די זאך (מ'טרינקט דערין) און דערנאך גיט מען צוריק די זעלבע זאך.
ווידער א "לוה" מיינט, ווען מ'בארגט געלט אדער אפילו א זאך, אבער מ'פארנוצט די זאך, ווי געלט וואס איז געמאכט אויסצוגעבן, אדער אפילו מילך וואס מען טרונקט אויס, און דערנאך באצאלט מען צוריק פאר יענעם .
יעצט דער ענין פון רבית גייט נאר אן ביי א לוה, און נישט ביי קיין שואל.
ילענינינו
בארגן א גארטל איז א שואל, מען נוצט עס ווילאנג מען דארף און מ'גיט עס צוריק. אויב למשל יענער פארלירט עס דארף ער באצאלן, ווייל ער איז מחויב באונסין. און אויב איינער וויל באצאלן א שענערע, דיקערע אדער טייערערע גארטל ווי ער האט געבארגט איז נישט קיין שום פראבלעם, ווייל ס'נישטא קיין איסור פון רבית, פונקט ווי מ'מעג זאגן ישר כוח ווען מ'גיט צוריק די גארטל.
די זעלבע ווען מ'באצאלט צוויי לעפל אנשטאט איינס, איז קיין שאלה פון רבית.
אזוי דענק איך דאס ענין.
לגבי מאראל מיין איך, אז עס איז בעיקר אוממאראליש צו בארגן א זאך און נישט צוריקגעבן אין צייט, און ווען יענער קומט דיר באצאלן וואס איז די שאלה צי זאלסט דאס נעמען ביי יענעם, (העכסטנס ווען ער קומט צוריקגעבן דיינס, וועסטו אים צוריקגעבן דאס זייניגע. און אז דו זעסט נאך אז יענער האט געשפירט פאר וויכטיג צו גיין קויפן א גארטל , איז העכסט מאראליש דאס צוצונעמען פון יענעם, און דו ברויכסט נישט ליידן אין אזא פאל .
- שוועמל
- שר עשרת אלפים
- תגובות: 14265
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך יולי 19, 2006 8:40 pm
- לאקאציע:גידולו בכל מקום
תהו גוט ארויסגעברענגט דער עיקר חילוק צווישן שאלה און הלואה.
אבער לענ"ד מיין איך ביי די שאלה פון צוויי לעפל, אז ס'יז נאר מותר אויב ער גיבט אים צוריק דעם זעלבן לעפל וואס ער האט געבארגט צוזאמען מיט נאך איינס, וואס דאן איז מוכח אז ער טוט עס לשם באצאלן פאר די טובה. אבער אויב געט ער אים צוריק צוויי נייע לעפלעך איז לכאורה נישט אזוי גלייך. [מסברא, פרעג א דיין]
אבער לענ"ד מיין איך ביי די שאלה פון צוויי לעפל, אז ס'יז נאר מותר אויב ער גיבט אים צוריק דעם זעלבן לעפל וואס ער האט געבארגט צוזאמען מיט נאך איינס, וואס דאן איז מוכח אז ער טוט עס לשם באצאלן פאר די טובה. אבער אויב געט ער אים צוריק צוויי נייע לעפלעך איז לכאורה נישט אזוי גלייך. [מסברא, פרעג א דיין]
שוש אשיש בה', תגל נפשי באלקי! (ישעיה סא)
ורואה אני את דברי יז בתמוז
שוועמל
קוק נאכאמאל איבער וואס כאב געשריבן.
אגב, האסטו געשריבן צום סוף: מסברא, פרעג א דיין. איך בין פון די וואס האלטן אז מ'דארף נישט פרעגן א דיין צי מ'מעג אנצינדן א שוועבל אום שבת, נאר ענדערש אריינקוקן אין פסוק.
די פאוינט איז, אז א שאלה פרעגט מען ווען עפעס איז נישט קלאר אין הלכה, אבער א זיכערע און קלארע זאך דארף מען נישט פרעגן.
שוועמל
קוק נאכאמאל איבער וואס כאב געשריבן.
אגב, האסטו געשריבן צום סוף: מסברא, פרעג א דיין. איך בין פון די וואס האלטן אז מ'דארף נישט פרעגן א דיין צי מ'מעג אנצינדן א שוועבל אום שבת, נאר ענדערש אריינקוקן אין פסוק.
די פאוינט איז, אז א שאלה פרעגט מען ווען עפעס איז נישט קלאר אין הלכה, אבער א זיכערע און קלארע זאך דארף מען נישט פרעגן.
די וואך אין פרק:
רבי אליעזר אומר: יהי כבוד חברך חביב עליך כשלך, ואל תהי נוח לכעוס וכו'
רבי טרפון אומר: היום קצר והמלאכה מרובה והפועלים עצלים והשכר הרבה ובעל הבית דוחק
רבי אליעזר אומר: יהי כבוד חברך חביב עליך כשלך, ואל תהי נוח לכעוס וכו'
רבי טרפון אומר: היום קצר והמלאכה מרובה והפועלים עצלים והשכר הרבה ובעל הבית דוחק
- שוועמל
- שר עשרת אלפים
- תגובות: 14265
- זיך איינגעשריבן אום:מיטוואך יולי 19, 2006 8:40 pm
- לאקאציע:גידולו בכל מקום
מיין ערשטע סברא איז פשוט [=אויבערפלעכליך], ווייל דארט וואו ער גיבט אים צוריק אן אנדערס איז מוכחא מילתא דלשם הלואה קאתי.
אבער ווייסט וואס כ'על דיר זאגן, ניין עטס זענטס גערעכט ווייל מעיקרא איז עס דאך געווען א 'שאלה' צוריקצוגעבן די זעלבע לעפל. מעיקר הדין איז נישטא קיין חילוק בין מעשה השאלה לשכירות נאר אז ביי שכירות דארף ער אים באצאלן פארן נוצן די כלי, און ביי שכירות פסק'נען מיר אז כל תנאי שבשכירות מותר אפילו צו באצאלן צוויי.
(אגב, אז איך רעד שוין, לעצטענס בין איך געווען אין א מאלל, קומט צו צו מיר א מאדערן בחור'ל [18-19 יאר] פארשעמטערהייט אין א שיך געשעפט און בעט מיר א טובה, היות ער האט נישט קיין קעש, ער האט נאר א בלענק טשעק פון זיין מאמע'ן, און די געששעפט וויל נישט נעמען דעם טשעק נאר מיט א פיקטשור איידי. סאו בעט ער מיך איך זאל אים אויסלייגן קעש אדער קרעדיט קארד און ער שטעלט אויס דעם טשעק צו מיר. איך בין דאך גוטישקער האב איך עס גערן געטון, [די טשעק האט געהאט אן אדרעסס מיט א טעלפאן נומבער.] הכלל ביים אויסשטעלן דעם טשעק האט ער געוואלט ווייזן זיין אויפריכטיגקייט און אנשטאט די אריגינעלע $72.25 האט ער מוסיף געווען מדעתו $75,00 "סטרעיט".
איך האב מיר געכאפט עטליכע סעקונדען דערויף אז דאס קען זיין געהעריג ריבית האב איך דאס מקנה געווען פאר א צווייטן. און פארצייכנט די אדרעסס מיטן מיינונג אפצושיקן די $2,75 . אבער שפעטער האב איך געקלערט אז ס'מוז נישט זיין קיין ריבית דערביי מכוח די דין פון 'מצא המלוה יותר' וואס איז לויט טייל ראשונים מותר.)
אבער ווייסט וואס כ'על דיר זאגן, ניין עטס זענטס גערעכט ווייל מעיקרא איז עס דאך געווען א 'שאלה' צוריקצוגעבן די זעלבע לעפל. מעיקר הדין איז נישטא קיין חילוק בין מעשה השאלה לשכירות נאר אז ביי שכירות דארף ער אים באצאלן פארן נוצן די כלי, און ביי שכירות פסק'נען מיר אז כל תנאי שבשכירות מותר אפילו צו באצאלן צוויי.
(אגב, אז איך רעד שוין, לעצטענס בין איך געווען אין א מאלל, קומט צו צו מיר א מאדערן בחור'ל [18-19 יאר] פארשעמטערהייט אין א שיך געשעפט און בעט מיר א טובה, היות ער האט נישט קיין קעש, ער האט נאר א בלענק טשעק פון זיין מאמע'ן, און די געששעפט וויל נישט נעמען דעם טשעק נאר מיט א פיקטשור איידי. סאו בעט ער מיך איך זאל אים אויסלייגן קעש אדער קרעדיט קארד און ער שטעלט אויס דעם טשעק צו מיר. איך בין דאך גוטישקער האב איך עס גערן געטון, [די טשעק האט געהאט אן אדרעסס מיט א טעלפאן נומבער.] הכלל ביים אויסשטעלן דעם טשעק האט ער געוואלט ווייזן זיין אויפריכטיגקייט און אנשטאט די אריגינעלע $72.25 האט ער מוסיף געווען מדעתו $75,00 "סטרעיט".
איך האב מיר געכאפט עטליכע סעקונדען דערויף אז דאס קען זיין געהעריג ריבית האב איך דאס מקנה געווען פאר א צווייטן. און פארצייכנט די אדרעסס מיטן מיינונג אפצושיקן די $2,75 . אבער שפעטער האב איך געקלערט אז ס'מוז נישט זיין קיין ריבית דערביי מכוח די דין פון 'מצא המלוה יותר' וואס איז לויט טייל ראשונים מותר.)
שוש אשיש בה', תגל נפשי באלקי! (ישעיה סא)
קרעמער האט געשריבן: סאכדעס;
פון בארגן פאר יענעם א גארטל און נישט צוריקבאקומען, ווערט מען נאך נישט מגולגל (ליין איבער דיין תגובה מלה במלה וועסטו אפשר כאפן וואס איך מיין).
איך האלט אויך אז ווען די שיפינג ענד הענדלינג איז פיל טייערער וואו די צוויי דאלער פינעם גארטעל ויצא שכרו בהפסידו וועט מען לכאורה נישט נאכאמאל מגולגל ווערען
