אידישע וועלט פארומס

היסטאריש האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:18 pm

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:10 pm

אדרבא איז אן ארמ'יש ווארט, וואס מ'טרעפט נישט אין תנ"ך. עס געפינט זיך מיט'ן ארמ'ישן אויסלייג אלס "אדרבא" אין ב"ק דף ס"ה ע"ב און אין נאך פלעצער. אבער זייער אסאך פלעצער שרייבט מען עס מיט'ן לה"ק'ן אויסלייג "אדרבה", וויבאלד עס איז א נארמאלע זאך צו טוישן דעם קלאנג פון א ווארט ווען מ'ריקט עס אריבער פון שפראך צו שפראך. אדער ווען מ'וויל פשוט אז ס'זאל קלינגען ווי כאילו לה"ק'דיג, אזויווי "דאקטוירים".

נארמאלע זאך? וועלכע נאך ווארט קלינגט אזויווי דאקטוירים,

היסטאריש האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:18 pm

און וועלכן לשון הקודש'דיגן ווארט האט מען געטוישט דעם אויסלייג אין אידיש?

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:11 pm

אצינד איז נאך רעלעוואנט דיין אויבנדערמאנטע קושיא אויף מיין אויסלייג 'אדרבה'?

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:26 pm

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:11 pm

אצינד איז נאך רעלעוואנט דיין אויבנדערמאנטע קושיא אויף מיין אויסלייג 'אדרבה'?

ס'איז לכתחילה נישט געווען קיין קושיא, נאר א וועג צו פארענטפערן דיינס.(סארי, אבער איך האב נישט געהאט קיין אנדערע ברירה).

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:25 pm

היסטאריש האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:18 pm

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:10 pm

אדרבא איז אן ארמ'יש ווארט, וואס מ'טרעפט נישט אין תנ"ך. עס געפינט זיך מיט'ן ארמ'ישן אויסלייג אלס "אדרבא" אין ב"ק דף ס"ה ע"ב און אין נאך פלעצער. אבער זייער אסאך פלעצער שרייבט מען עס מיט'ן לה"ק'ן אויסלייג "אדרבה", וויבאלד עס איז א נארמאלע זאך צו טוישן דעם קלאנג פון א ווארט ווען מ'ריקט עס אריבער פון שפראך צו שפראך. אדער ווען מ'וויל פשוט אז ס'זאל קלינגען ווי כאילו לה"ק'דיג, אזויווי "דאקטוירים".

נארמאלע זאך? וועלכע נאך ווארט קלינגט אזויווי דאקטוירים,

לגיונות (פאר ליגענט).

היסטאריש האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:18 pm

און וועלכן לשון הקודש'דיגן ווארט האט מען געטוישט דעם אויסלייג אין אידיש?

אסאך (געשריבן אויבן, קומט פון "סך" און געטוישט משמעות און אויסלייג).

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 1:06 pm

ווער ס'וויל שרייבן אין אידיש קשיא אזויווי מ'רעדט, זאל מוחל זיין שרייבן קאשא/קאשע/קשה...
נוצן לשה"ק'דיגע אויסלייג פאר אייגן פאבריצירטע ווערטער, איז סתירה'דיג אין מיינע אויגן.

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:58 pm

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 1:06 pm

ווער ס'וויל שרייבן אין אידיש קשיא אזויווי מ'רעדט, זאל מוחל זיין שרייבן קאשא/קאשע/קשה...
נוצן לשה"ק'דיגע אויסלייג פאר אייגן פאבריצירטע ווערטער, איז סתירה'דיג אין מיינע אויגן.

ווער ס'וויל שרייבן מאדנע אויף א וועג וואס יעדער וועט זיך קראצן דעם שטערן, זאל מוחל זיין שרייבן קאשא/קאשע/קשה.

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:51 pm

אמת, 'לגיונות' איז דערווייל בגדר סלענג, אבער עס איז תלוי אין די הענט פון די היינטיגע מלכי השרייבער אויב ס'זאל ווערן אן אפיציעל-אידיש-ווארט, אזויווי דאקטוירים.

למסקנא(ה): אויף וועמענס זייט ביסטו?

דו טענה'סט אז "קשיא" דארף בכלל נישט ווערן באניצט אין אידיש (אזויווי מיר), אדער אזויווי די אנדערע דארט, אז ס'מעג באניצט ווערן אנשטאט א קושיא, אבער נישט פאר קיין שאלה?

(וואס זאגסטו לגבי די פיר קושיות?).

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:58 pm

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 1:06 pm

ווער ס'וויל שרייבן אין אידיש קשיא אזויווי מ'רעדט, זאל מוחל זיין שרייבן קאשא/קאשע/קשה...
נוצן לשה"ק'דיגע אויסלייג פאר אייגן פאבריצירטע ווערטער, איז סתירה'דיג אין מיינע אויגן.

ווער ס'וויל שרייבן מאדנע אויף א וועג וואס יעדער וועט זיך קראצן דעם שטערן, זאל מוחל זיין שרייבן קאשא/קאשע/קשה.

ווען א ווארט שטימט נישט אינגאנצן על פי דקדוק, ווערט עס נאכנישט קיין צווייט ווארט. פאקטיש זאגן רוב חסידים נישט גוט רוב ווערטער ביים דאווענען, און דו גייסט נישט זאגן אז זיי דאווענען נישט אין לשון קודש.

אה, לשון קודש. ס'איז גראדע בכלל נישט אזוי גרייזיג עפ"י דקדוק, און דאס זעלבע מיט "בית מדרש". מ'מעג פארשטייט זיך מקפיד זיין צו שרייבן דעם ה', אבער איך האב ליב צו געבן דעם היימישן טעם ווען איך שרייב אידיש.

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:03 pm

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:51 pm

אמת, 'לגיונות' איז דערווייל בגדר סלענג, אבער עס איז תלוי אין די הענט פון די היינטיגע מלכי השרייבער אויב ס'זאל ווערן אן אפיציעל-אידיש-ווארט, אזויווי דאקטוירים.

למסקנא(ה): אויף וועמענס זייט ביסטו?

דו טענה'סט אז "קשיא" דארף בכלל נישט ווערן באניצט אין אידיש (אזויווי מיר), אדער אזויווי די אנדערע דארט, אז ס'מעג באניצט ווערן אנשטאט א קושיא, אבער נישט פאר קיין שאלה?

(וואס זאגסטו לגבי די פיר קושיות?).

1) ווילאנג דו רייסט נישט ארויס פון סידור "ויבלעוה לגיונות" ביי נחם, קען עס נישט געשען...

2) אין לשה"ק שרייבט מען מסקנא (פונקט ווי מהדורא). מסקנה איז העברעאיש.

3) כ'רעד נאר פון אויסלייג. 'קשיא' שטימט נישט אין אידיש.
א 'קושיא' שטימט בעפאר א תירוץ, פונקט ווי א שאלה בעפאר א תשובה.

4) וועלכע 4 קושיות? מ'שטייט שוין שלשים יום קודם החג...

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:03 pm

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 2:51 pm

אמת, 'לגיונות' איז דערווייל בגדר סלענג, אבער עס איז תלוי אין די הענט פון די היינטיגע מלכי השרייבער אויב ס'זאל ווערן אן אפיציעל-אידיש-ווארט, אזויווי דאקטוירים.

למסקנא(ה): אויף וועמענס זייט ביסטו?

דו טענה'סט אז "קשיא" דארף בכלל נישט ווערן באניצט אין אידיש (אזויווי מיר), אדער אזויווי די אנדערע דארט, אז ס'מעג באניצט ווערן אנשטאט א קושיא, אבער נישט פאר קיין שאלה?

(וואס זאגסטו לגבי די פיר קושיות?).

ווילאנג דו רייסט נישט ארויס פון סידור "ויבלעוה לגיונות" ביי נחם, קען עס נישט געשען...

אין לשה"ק שרייבט מען מסקנא (פונקט ווי מהדורא). מסקנה איז העברעאיש.

כ'רעד נאר פון אויסלייג. 'קשיא' שטימט נישט אין אידיש.
א 'קושיא' שטימט בעפאר א תירוץ, פונקט ווי א שאלה בעפאר א תשובה.

וועלכע 4 קושיות? מ'שטייט שוין שלשים יום קודם החג...

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:11 pm

1) ווען איך וועל עס יא אדער נישט אויסרייסן, וועט נישט בהכרח משנה זיין וואס די מלכי השרייבער וועלן מחליט זיין.

2) א לשון הקודש (פון די גדולי הדורות) וואס נעמט אריין אראמישע ווערטער מיט'ן אראמישן אויסלייג, וועט עס האלטן אלס "מסקנא". אבער א שרייבערישע שפראך אין א תקופה וואס די מלכי השרייבער באשליסן צו טוישן אויסלייג כדי אז ס'זאל קלינגען לה"ק'דיג, וועט עס טוישן צו "מסקנה" פונקט ווי "אדרבה".

3) א "קושיא" שטימט נאר בעפאר א תירוץ, און א שאלה נאר בעפאר א תשובה. אבער אויב מ'זאגט "קשיא" אנשטאט שאלה, קומט טאקע צו ענטפערן א "טערעץ" אנשטאט א "תשובה".

4) זיך באצויגן צו @להודות'נס פריערדיגע תגובה.

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

@יחליצך, יא קשיא. אזוי איז עס אין אידיש, סיי דער קרי און סיי דער כתיב. ביטע שרייב נישט קושיא.

אויב דו האסט א קליינע ידיעה, ווייסטו ווי גרייזיג די פויליש-אונגארישע הברה איז (לאו דווקא אלע חסידים). מ'איז נישט מקפיד אויף קיין שום מלעיל-מלרע, אסאך כללים פון שווא נע-נח, ועל כולם אסאך נקודות זענען פארגרייזט. לאמיר שוין נישט רעדן פונעם פארגעסענעם ע' וכדומה.

איל_משולש האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:25 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

@יחליצך, יא קשיא. אזוי איז עס אין אידיש, סיי דער קרי און סיי דער כתיב. ביטע שרייב נישט קושיא.

אויב דו האסט א קליינע ידיעה, ווייסטו ווי גרייזיג די פויליש-אונגארישע הברה איז (לאו דווקא אלע חסידים). מ'איז נישט מקפיד אויף קיין שום מלעיל-מלרע, אסאך כללים פון שווא נע-נח, ועל כולם אסאך נקודות זענען פארגרייזט. לאמיר שוין נישט רעדן פונעם פארגעסענעם ע' וכדומה.

ריכטיג.
אבער די נושא איז נישט געווען די ספעלינג זעלבסט, נאר נוצן קשיא במקום שאלה.
גרייט צו העלפן האט גע'טענה'ט אז קשיא איז די אידישע ווארט פאר די לשה"ק'דיגע שאלה.

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

@יחליצך, יא קשיא. אזוי איז עס אין אידיש, סיי דער קרי און סיי דער כתיב. ביטע שרייב נישט קושיא.

איל_משולש האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:25 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

@יחליצך, יא קשיא. אזוי איז עס אין אידיש, סיי דער קרי און סיי דער כתיב. ביטע שרייב נישט קושיא.

אויב דו האסט א קליינע ידיעה, ווייסטו ווי גרייזיג די פויליש-אונגארישע הברה איז (לאו דווקא אלע חסידים). מ'איז נישט מקפיד אויף קיין שום מלעיל-מלרע, אסאך כללים פון שווא נע-נח, ועל כולם אסאך נקודות זענען פארגרייזט. לאמיר שוין נישט רעדן פונעם פארגעסענעם ע' וכדומה.

ריכטיג.
אבער די נושא איז נישט געווען די ספעלינג זעלבסט, נאר נוצן קשיא במקום שאלה.
גרייט צו העלפן האט גע'טענה'ט אז קשיא איז די אידישע ווארט פאר די לשה"ק'דיגע שאלה.

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

ועל כולם אסאך נקודות זענען פארגרייזט.

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:34 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

ועל כולם אסאך נקודות זענען פארגרייזט.

למשל?

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:43 pm

יחליצך האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:34 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

ועל כולם אסאך נקודות זענען פארגרייזט.

למשל?

קמץ, צירי, סגול, מלאפום.

יעצט גייסט פרעגן ווער זאגט מיר זענען נישט גוט, אפשר זענען אלע אנדערע גרייזיג און נאר מיר זענען גוט.

איך האב נישט יעצט קיין צייט און געדולד אריינצוגיין אין דעם.

Mezofzef האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:27 pm

איל_משולש האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:25 pm

גרשון האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 3:22 pm

@יחליצך, יא קשיא. אזוי איז עס אין אידיש, סיי דער קרי און סיי דער כתיב. ביטע שרייב נישט קושיא.

אויב דו האסט א קליינע ידיעה, ווייסטו ווי גרייזיג די פויליש-אונגארישע הברה איז (לאו דווקא אלע חסידים). מ'איז נישט מקפיד אויף קיין שום מלעיל-מלרע, אסאך כללים פון שווא נע-נח, ועל כולם אסאך נקודות זענען פארגרייזט. לאמיר שוין נישט רעדן פונעם פארגעסענעם ע' וכדומה.

ריכטיג.
אבער די נושא איז נישט געווען די ספעלינג זעלבסט, נאר נוצן קשיא במקום שאלה.
גרייט צו העלפן האט גע'טענה'ט אז קשיא איז די אידישע ווארט פאר די לשה"ק'דיגע שאלה.

דער אידיש ווארט פאר שאלה איז פראגע.

גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 07, 2024 9:24 pm

איך ווייס דאס, נאר איך האב גע'טענה'ט (און איך טענה נאך אלץ, הגם אז מי אנכי) אז דאס ווארט "קשיא" איז א אידישע (אויב עס איז לעגיטים בכלל, ולא אכניס ראשי בין ההרים הגדולים והגבוהים), וויבאלד אין לשון הקודש הייסט עס "קושיא". און דערפאר איז נישט שייך צו טענה'ן אז מ'טאר עס נישט ניצן במקום "שאלה", וויבאלד אין אידיש ניצט מען עס דאך אזוי.

@יחליצך, דו האסט נאך עפעס א "קושיא-קשיא-קאשע-קהאשע" פאר מיר?