Re: וויאזוי זאגט מען עס אין אידיש?
די פראבלעם איז אויך אז נישט אייביג קען מען עס נוצן, און ס'איז צו א גאנגבאר ווארט מ'זאל עס אייביג דארפן אויסקרויזן. צב"ש "אריינבעקן דעם קאר", אויב זאגסטו "אריינגעפארן ריקוועגס אינעם דרייוועי" ווערט עס אומגעלומפערט.
די אחראים: יאנאש , אור המקיף , אחראי , געלעגער
*ריקווערטס.
דאס איז די ווארט?
יא, דאס ווארט איז די זעלבע אין אידיש. שטאמט פון לאטייניש.
ווען מ'רעכנט אויס די חושים קען מען פשוט זאגן 'טעם' (די פינעף חושים זענען: זע-קראפט, הער-קראפט, שמעק, טעם, פילן.)
'שפירן מיט די מויל' שטימט יא בעסער ווי 'פילן'.
איך זע אז גוגל געבט ״געשמאק״.
ווי געשריבן, אין דער טאט-ווארט סיטואציע איז 'שפירט' ווארשיינליך די מערסטע פאסיג.איינס האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יולי 11, 2024 9:11 amאיך זע אז גוגל געבט ״געשמאק״.
אריינטראכטנדיג איז ער לכאורה גערעכט. אין איבערטייטש פון טעיסטי אדער טעים פון לשון קודש וועט עס זיין אין אידיש געשמאק. סאו לכאורה טעם/טעיסט איז געשמאק.
די שאלה איז פארוואס האט זיך למעשה אנטוויקלט אז געשמאק איז געווארן א ווארט נאר צו זאגן אז סהאט זיך געפילט גוט מיטן מויל (און בלשון מושאל אויף יעדע זאך וואס איז גוט געווען אזוי ווי טעיסטי נוצט מען אויך פאר עניטינג וואס איז טעיסטי…)
וואספארא געשמאק פילט די עסן. (גייט נאך אריבער)
די עסן געשמאקט זיך זייער גוט געשמאקעדיג (מממ…)
(אבער שטעל זיך פאר) די עסן געשמאקט עקלדיג…
שפירן איז פונקט ווי פילן? איי וואלד נאט סעי סאו. פילן איז מישוש (און איינמאל מ'האט פילן ספעציש פאר מישוש דארף מען נישט נוצן שפירן דערפאר) בעת וואס שפירן איז ברייטער און מיינט מיט אנדערע חושים ('שפירט א שלעכטע גראך'...).איינס האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יולי 11, 2024 9:26 amשפירט איז פונקט ווי פילט. סאיז אמת אז מען נוצט דעם ווארט אבער סאיז לכאורה נאר ווייל טעיסט האט נישט קיין איבערטייטש.
גערעכט אז מקען נוצן געשמאק און עס דרייען אין לשון קודש קען מען אויך נוצן האוכל לא מרגיש טעים אדער האוכל מרגיש לא טעים.
כאפ איך יעצט אז אין לשון קודש זאגט מען אויך נישט האכול טועם מגעיל נאר מען נוצט שפירן האכול מרגיש.
איך מיין אבער אז אין ענגליש זאגט מען יא די פוד טעיסט גראליק..
עניוועי די שאלה צי למעשה איז אויסגעהאלטן דער סטעיטמענט ״די עסן געשמאקט עקלדיג״.
האסט מיר נישט גוט פארשטאנען, איך רעדט פון גאראן אלט ספר'ל (483 יאר אלט), וואס ניצט "שמעקן מיט דעם מונדא (=מויל)"
איך האב פארשטאנען סאיז מיר נאר אינטערסאנט פארוואס האט ער גענומען שמעקן ענדערש ווי פילן אדער ווי קנאפער זאגט שפירן.
איך פארשטייט נישט דעם קאנצן פלאנטער, צוריק צו וועגס איז א כשר ווארט און שוין.ביבליאגראף האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יולי 04, 2024 6:02 pmשיגרא דלישנא צו זאגן: צוריק-צו-וועגס.
מסתמא א צאמשטעל פון צוריק-וועגס מיט ריקצו-וועגס. ("ריקצו" מעג זיין א ווארט פונקט ווי ארויפצו, אראפצו, אהינצו)
און אין ענגליש segilah הא?
דו ביסט ווייזט אויס שטעקן געבליבן מיט די וואס האלטן אז אידיש מוז דוקא זיין איר אייגענע שפראך און יעדע ווארט פון א צווייטע שפראך מוז האבן אין איר א בלויז-אידיש אפטייטש...פראקטיש האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג יולי 11, 2024 11:45 pmאון אין ענגליש segilah הא?
טייטש מיר איבער די ווארט, קנאפער...
איך פלאג צו פארשטיין די חילוק צווישן א סגולה סתם און א סגולה בדוק ומנוסה, איך קלער אז די טייטש דערפון קען מיר העלפן אנטשיידן מיין אסתפקתא