קודם כל שלום עליכם צו אלע חשובע ניקס... איך האב געוואלט ארויפברענגען א נושא וואס איך מיין עס איז דא זייער אסאך חלוקי דיעות און סברות אין דעם.... די נושא איז... "שיקען בחורים לערנען קיין ארץ ישראל"...
מצד אחד איידילט עס אויס א בחור, ער ווערט א מענטש, אבער אסאך מאל און זייער אסאך מאל קומט דער בחור אן קיין ארץ ישראל און ער פאנגט אן צו "ענדזשויען לייף"... ווער רעדט נאך אין מירע ישיבה...
נאכאמאל, הכל מודים אז א בחור וואס זיצט און הארעוועט על התורה ועבודה, א בעל אחריות, איז פשוט אז עס איז א גוטע זאך, אבער חוץ פון דער "גוטע בחור" איז עס כדאי צו נישט????
(איך האף אז דא איז די ריכטיגע פלאץ פאר דעם אשכול...)
טייערע אידן, עס איז דא א מנהג ביי מאנכע אז ווען מ'רעדט פון עפעס א נושא וואס שמעקט נישט, אדער אז ער האסט שוין אמאל געהערט דערפון אויף עפעס אן אופן, סטעמפל'ט מען אפ א מציאות, און דער מציאות בלייבט אפילו אויב עס שטימט נישט מיט'ן פאקט. איז קודם כל דארף מען וויסן, יעדע זאך האט מעלות און חסרונות, עס איז דא פארוועם זאכן זענען מער געמאכט ווי פאר אנדערע מ'דארף האבן די קאפ אויפן פלאץ, וויסן די מציאות צו וואו מ'שיקט, וויסן די מציאות פון די אייגענע בחור, מאכן די סך הכל, און לויט דעם אפמאכן מה לעשות.
איינער פון די מיר'ע משגיחים האט זיך אויסגעדרוקט אז די אלע טאטע'ס וואס האבן מורא צו שיקן קיין ארץ ישראל, זייערע קינדער וואלטן געהאט די גרעסטע תכלית דארט, ליידער א שיין חלק פון די וואס שיקן מיט א רואיגקייט וואלטן זיך געדארפט צוריקהאלטן... ודפח"ח. ואסביר, א בחור וואס האלט ביים לערנען מער ווייניגער, און ער האט שכל זיך נישט צו פארפאטשקענען, וועט בדרך הטבע מצליח זיין. ווידער א בחור וואס איז שוין געפלויגן פון דריי ישיבות מ'האט נישט קיין צווייטע ברירה חוץ מיר, אזא איינער איז נישטא קיין סיבה פארוואס ער זאל יא מצליח זיין. למעשה דער פיינער בחור קומט א סך מאל נישט אהן דארט מחמת די שלעכטע שמועות וואס די טאטע הערט און דער שוואכערער ער קומט דארט אהן, ער פאלט פון זיין שוואכע מדריגה, און אלע יאכנעס אין די טריי סטעיט עריע באקומען נאך א לעבעדיגע ביישפיל פון א בחור וואס איז געפאלן אין ארץ ישראל.
יעצט וועל איך זאגן דא די סדר היום פון 98 פראצענט בחורים וואס האבן מצליח געווען אין ניו יארק פאר זיי זענען געגאנגען אין די מיר, והבוחר יבחר.
7:00 די וועקער זייגער קלינגט, מ'דארף שוין אויפשטיין, באלד הויבט זיך שוין אהן סדר, מ'דרוקט סנוז 2 פעמים איינמאל קארפאס אין זאלץ וואסער (נד"נ) און די צווייטע מאל שטייט מען אויף, 8'טע גייט ער אין דושינסקי מקוה, עפ"י רוב נאך א ציגארעטל מיט א קאווע (ה"י), 8:30 שטעלט ער זיך דאווענען, 9:15 לויפט ער מיט די גשמה אין די פיס כאפן א פרישטאג אין בית ישעיהו אדער אין פרעסטעראנט, און... אופס! ס'שוין 9:31, איינער האט שוין תופס מקום געווען במקום שאין בע"ח לגבות את פלאצו.
עס הויבט זיך אהן א דין תוירע, אויף די זייגער פון ביהמ"ד איז שוין געווען נאך ניין דרייסיג, דאס מיינט אז מיודענו האט פארלוירן זיין מקום מנוחה אויפן טאג, ווידער אויפן סעלולער (כשר'ע) פונעם בחור איז נאך געווען ניין דרייסיג מיט פיר אין פיפציג סקונדעס. ס'טוצעך אויף שטענדער'ס אין אויף בענק, דער טענה'ט אז די סעלפאון איז פונקטליך, ער ווייסט נאכצוזאגן עפעס וועגן סעטאלייט, א זאך צו וואס אונזער חצי טשאלמי חצי ליטוואק פארשטייט נישט, ווידער דער טשאלמי טענה'ט אז הכל תלוי בחפצת השעון של ההיכל ולא בשעון של הגברא.
נאך א אויסשוויצנדע קאמף טרעט דער טשאלמי אפ פון דארט, נאכאלעם די מערעקאנע פארשטייען צו פאליטיק, דער בחור זעצט זיך אראפ און הויבט אהן איבער'לערנען די שיעור פון ר' אשר אדער פון אויערבאך מיט א פלייס, ער ליגט ראשו ורובו ושטענדרו אין לערנען אזש די שרפים קוקן צו פונדערזייט און זאגן לאבינו שבשמים "קוק ווי דיינע קינדער לערנען דיין תורה"!
ביי לאנטש כאפט ער אריין א שטיקל דרימעלע אדער לערנט ער עפעס א זייטיגע לימוד אדער שטיפט ער סתם די צייט (רח"ל נאר אין חו"ל מעג מען).
נאכמיטאג קומט מען עפ"י רוב אהן אין צייט אזוי אז עס איז נישט דא קיין דיני תורה אויף די מקומות מושבותיהם, מ'האקט אריין תוספות נאך תוספות ביז זעקס אזייגער ווען ר' אשר גיבט זיין טעגליכע שיעור אין בית שלום אינטן. ביים שיעור זעהט מען באשיינפערליך אז לא אלמן ישראל, און לא אלמן וויליאמסבורג וקרית יואל, אז אידישע קינדער זענען זיך מוסר נפש א שעה צייט טעגליך פאר לימוד התורה, מ'שטייט אין די דורכגענג, אינדרויסן, אויף די טרעפ, מיט גמרות אין די האנט און מ'שרייבט אזוי ווי די אינספעקטאר'ס אין מחנה רב טוב, אבער ראו מה בינם להם.
נאכן שיעור עסט מען נאכטמאל און א שעה שפעטער איז מען ווידער ביי די גמרא מיט א פרישקייט.
ווי נענטער עס קומט צו שבת וועבן זיך די פלענער מער און מער ביי וועלכע גדול גייט מען פארברענגען דעם שבת קודש, מ'גייט דאווענען ביי צדיקים, משפיעים, מ'עסט סעודות ביי גרויסע אידן, מ'הערט דברי תורה וחיזוק בכל הענינים, זאכן וואס דער אמעריקאנער בחור קען נאר חלום'ן דערפון, ווער רעדט נאך פון די טישן מ'כאפט אזויפיל אריין יעדע שבת, דער פארט קיין בני ברק דער גייט קיין מירון מתפלל זיין על ציון התנה אלוקי, מ'איז פארנומען כמעט נאר מיט רוחניות א גאנצן טאג!
אשריכם ישראל! משיח האט פארוועם צו קומען!
יעצט טייערע בחור, איך ווייס אז ווען דו קומסט אהיים בין הזמנים איז מען דיר נישט מחשיב, ס'דא די וואס קוקן דיך אראפ, דא די וואס האלטן אז דו שטיפסט די צייט ווייט פון זייערע יאכנישע אויגן, אבער בחור טייערער חזק ואמץ! שרעק דיך נישט פון זיי! זיי זענען אומוואוסנדע פארפיטע מענטשן דורך אפאר בייעסד רשעים וואס פארדרייען א קאפ! זיי שטאלץ! זיי קענען זיך פארשטעקן פאר דיר!
אסאך בחורים זענען אין אנפאנג ווי מה פתאום לייגט עס אראפ אבער נאך א שטיק צייט קילט זיך אפ די ברען אין פון דעלמסט השם ישמרינו ,הכלל עס ווענט זיך ווער איז דער מדובר
מה פתאום??? האט געשריבן:
יעצט וועל איך זאגן דא די סדר היום פון 98 פראצענט בחוריםוואס האבן מצליח געווען אין ניו יארק פאר זיי זענען געגאנגען אין די מיר, והבוחר יבחר.
מה פתאום??? האט געשריבן:
יעצט וועל איך זאגן דא די סדר היום פון 98 פראצענט בחוריםוואס האבן מצליח געווען אין ניו יארק פאר זיי זענען געגאנגען אין די מיר, והבוחר יבחר.
גראדע האבן מיר געהערט פון אפאר אידן וואס טוען אין שידוכים אז פארהאנען מענטשן וואס ווילן נישט קיין אמעריקאנעם בחור וואס האט געלערנט אין ארץ ישראל. צו ער שטייגט דארט אדער פאלט איז זיי נישט קיין נפקא מינה להלכה, עס איז וואס רוב טון דארט אין די פרייע צייט למעשה.
נכד האט געשריבן:
גראדע האבן מיר געהערט פון אפאר אידן וואס טוען אין שידוכים אז פארהאנען מענטשן וואס ווילן נישט קיין אמעריקאנעם בחור וואס האט געלערנט אין ארץ ישראל. צו ער שטייגט דארט אדער פאלט איז זיי נישט קיין נפקא מינה להלכה, עס איז וואס רוב טון דארט אין די פרייע צייט למעשה.
די אידען שיקען מן הסתם נישט די אייגענע בחורים לערנען אויף א"י, סאו איי געס די וואס שיקען יא נעמען איידימער וואס האבען יא געלערנט דארט.
נאך א אויסשוויצנדע קאמף טרעט דער טשאלמי אפ פון דארט, נאכאלעם די מערעקאנע פארשטייען צו פאליטיק, דער בחור זעצט זיך אראפ און הויבט אהן איבער'לערנען די שיעור פון ר' אשר אדער פוןאויערבאךמיט א פלייס, ער ליגט ראשו ורובו ושטענדרו אין לערנען אזש די שרפים קוקן צו פונדערזייט און זאגן לאבינו שבשמים "קוק ווי דיינע קינדער לערנען דיין תורה"!
נאך א אויסשוויצנדע קאמף טרעט דער טשאלמי אפ פון דארט, נאכאלעם די מערעקאנע פארשטייען צו פאליטיק, דער בחור זעצט זיך אראפ און הויבט אהן איבער'לערנען די שיעור פון ר' אשר אדער פוןאויערבאךמיט א פלייס, ער ליגט ראשו ורובו ושטענדרו אין לערנען אזש די שרפים קוקן צו פונדערזייט און זאגן לאבינו שבשמים "קוק ווי דיינע קינדער לערנען דיין תורה"!
נאך א אויסשוויצנדע קאמף טרעט דער טשאלמי אפ פון דארט, נאכאלעם די מערעקאנע פארשטייען צו פאליטיק, דער בחור זעצט זיך אראפ און הויבט אהן איבער'לערנען די שיעור פון ר' אשר אדער פוןאויערבאךמיט א פלייס, ער ליגט ראשו ורובו ושטענדרו אין לערנען אזש די שרפים קוקן צו פונדערזייט און זאגן לאבינו שבשמים "קוק ווי דיינע קינדער לערנען דיין תורה"!
ווער איז עס דער אויערבאך?
א חסיד'ישע למדן, אמיועדלהיותכוכב...
ר"ת מילך... אז מ'האלט עס אין פרידזש (ודי) מה טוב, אבער אז נישט.....
יעצט און טעג וואס אין אסאך ישיבות איז דא ביהז"מ, און מ'גרייט זיך אן אויפן נייעם זמן, וואלט געווען א געדאנק צו ארויף ברענגן די נושא אויב מ'זאל שיקן א בחור וואס איז שוין אין די יאר'ן און די באשערטע איז נאכנישט אנגעקומען צו לערנען קיין א"י צו איינע פון די ישיבות וואס איז געאייגנט פאר דעי עידש בחורים און אזוי ארום זאל ער זיך פלוצלינג פון די עלטסטע בחור שפירן ווי פון די יונגערע, אדער זאל ער ווייטער קוועטשן די באנק און די ישיבה וואס ער איז געווען ביז יעצט, ווייל זיין טאטע איז איינגערעדט אז נאר אין א"י טוט ער וואס ער וויל?!
איך זעה אז דער עוילעם וויל וויסן באמת וואס צו טון... יא שיקן אדער נישט שיקן.... אבער אזוי ווי אסאך וואס האבן געשיקט (בעיקר אין מיר...) האבן חרטה געהאט... און קיינער וויל נישט רעדן פון פארווייטאגטע מצבים...
חברה קומטס אלע נענטער... קומטס אלע אהער דא.... בין איך גערעכט?!
