אידישע וועלט פארומס

פינטעל האט געשריבן: על קאיידע... כמיין מאנסי, איינער האט מיר געשיקט אין אימעיל אז ליפא זינגט עס אויף זיין פאריגע טעיפ, אדער איינס, אדער צוויי... פאר די פאריגע
און בנוגע די מכות עצימות, געבאבאכט, איך קען צירוק געבן

שוין בודק חמוץ זיין ליפאס אלע טעיפס זעהן צי ער זינגט עס טאקע

זאג יענעם ער וויסט נישט וואס ער רעדט קודם כל עס איז נישט ליפאס סטייל עס איז מער פאר אייבי ראטענבערג סטייל אדער קאנטרי יוסי

והוא פלאי האט געשריבן: אין צאנז איז דא א ניגון וואס ר' מאיר אביש בראנסדורפער ז"ל דער צאנזער רב'ס בעל מנגן האט געהערט אין די קאזארמע אין צאנז, עס גייט מיט א גאנצע מעשה. למעשה זינגט מען דאס אין באבוב אויף אין כאלקינו ביי שלש סעודות, (דער וואס גייט ווי א מארש)

די מעשה גייט אז ווען ר' מאיר אביש האט עס געזינגען פארן דברי חיים האט ער תיכף דערשפירט אז עפעס טויג נישט מיטן ניגון, און ער האט אים געפרעגט פון וואנעט עס שטאמט? האט ר' מאיר אביש אויסגעזאגט דעם אמת אז ער האט עס געהערט אין די קאזארמע. האט אים דער דברי חיים עס געהייסן איבערזינגען, און ווען ער האט געענדיגט האט דער דברי חיים געזאגט: מקודש!

איך האב געהערט פון א איד אין וומ"ס אז הרב פאדווא זצ"ל פון לאנדאן האט זיך אמאל אונטער געזינגען די ניגון מקימי פון שלמה'לע. האט אים דער זון ר' יושע העשיל געפרעגט עס איז דאך קארלבאך'ס א ניגון? האט ער דערציילט די אויבענדערמאנטע מעשה פון צאנזער רב, און תיכף דערנאך האט ער זיך נאכאמאל גענומען זינגען מקימי.

חיים של פרנסה האט געשריבן: איך וועל זיך באציען אויך דעם וואס אין פריערדיגען בלאט רעדט מען פון ר' יו"ט ערליך, אז אפשר קומען זיינע ניגונים אויך פון ערגעץ אביסל גע'גנב'עט.
א איד וואס איז געזיצן ביי חתונות ווען זיין בענד האט געשפילט, און בשעת קבלת פנים ווען שי בענד איז ביי די פרויען האט ער זיך "ארום געוויקלט די אויגן מיט א טיכל" חוץ פון דעם וואס ער איז געזעצן מיטן רוקן, דער וועט נישט אריינלייגן אין זיינע ניגונים קיין גוי'אישע תנועות.
...
אויך קען טאקע זיין ביי ר' יו"ט ערליך, אז ווען ער וויל פארציילען א אידישע מעשה פון א רוסישער גענעראל וועט ער נוצן תנועות פון די רוסישע מיליטער א שטייגער ווי דער צוציק ניגון. דאס איז נישט קיין חסרון, אבער ניגונים וואס זענען געמאכט געווארן לשם פריצות, און דער היימישער שומע נעבעך האט הנאה געהאט ווייל זיין געפיל איז ליידער דארט קאנפטעבל,

ביטע זייט נישט בלינד. ר' יו"ט ערליך זצ"ל האט גענומען גאנצע רוסישע לידער אן משנה זיין - נישט נאר תנועות און נישט בטעות. מיט געפילן קען מען נישט לייקענען קיין מציאות.

קארל האט געשריבן:

חיים של פרנסה האט געשריבן: איך וועל זיך באציען אויך דעם וואס אין פריערדיגען בלאט רעדט מען פון ר' יו"ט ערליך, אז אפשר קומען זיינע ניגונים אויך פון ערגעץ אביסל גע'גנב'עט.
א איד וואס איז געזיצן ביי חתונות ווען זיין בענד האט געשפילט, און בשעת קבלת פנים ווען שי בענד איז ביי די פרויען האט ער זיך "ארום געוויקלט די אויגן מיט א טיכל" חוץ פון דעם וואס ער איז געזעצן מיטן רוקן, דער וועט נישט אריינלייגן אין זיינע ניגונים קיין גוי'אישע תנועות.
...
אויך קען טאקע זיין ביי ר' יו"ט ערליך, אז ווען ער וויל פארציילען א אידישע מעשה פון א רוסישער גענעראל וועט ער נוצן תנועות פון די רוסישע מיליטער א שטייגער ווי דער צוציק ניגון. דאס איז נישט קיין חסרון, אבער ניגונים וואס זענען געמאכט געווארן לשם פריצות, און דער היימישער שומע נעבעך האט הנאה געהאט ווייל זיין געפיל איז ליידער דארט קאנפטעבל,

ביטע זייט נישט בלינד. ר' יו"ט ערליך זצ"ל האט גענומען גאנצע רוסישע לידער אן משנה זיין - נישט נאר תנועות און נישט בטעות. מיט געפילן קען מען נישט לייקענען קיין מציאות.

קוקט אויס אז די רוסישע מוזן האבן זייער איידעלע ניגונים...

אינטערסאנט קיינער ברענגט נישט אראפ פון רבי ישראל נג'ארא און זיינע ענינים אריבערצו ברענגען אל הקדושה


זעה דא א גאנץ מאמר דערויף

וכן ר' מנחם די לנזאנו זצ"ל חיבר שירים לזמרם בלחנים ערביים.

elmonsey האט געשריבן: זאג יענעם ער וויסט נישט וואס ער רעדט קודם כל עס איז נישט ליפאס סטייל עס איז מער פאר אייבי ראטענבערג סטייל אדער קאנטרי יוסי

איך דערמאן זיך אז אפשר קימט די ניגון פין גרשון וועראובא

ס'דא לעצטענס א ריזן 'פאפ זינגער' א יונגאטש 'דזאסטן ביבער', זיין בעסטע ניגון דערווייל איז 'בעבי', איך האב עס פונקט געוואלט הערן, און שבת איז מיר אויפגעקומען די תנועה, און איך האב עס געזונגען אויפן חסידישן שטייגער אן די ווערטער, זאגט מיר איינער ס'קוקט אויס א געשמאקע ניגון, וואס איז דאס חב''ד ברעסלאוו אפשר ספרדיש, ס'הערט זיך גראדע הארציג און נישט ווילד, און ווי איך זאג עהם ס'איז א גויאישע ניגון, קוקט ער מיר אן פון לבנה. זאג איך עהם, זינג מיר נאר דעם ניגון פון מיכאל 'סימן טוב ס'איז א גוטע שידוך, און זאג מיר צו ס'הערט זיך נישט ווי א היינטיגע גויאישע ניגון, אלא מאי, יש ויש ס'דא גויאישע וואס הערן זיך היימיש און יודישע וואס... חחחח וואס?

ווער לאכט ווי לאכט

דאנציגער האט געשריבן: חחחח וואס?

דאס איז דא. און דא איז די צווייטע פלאץ וואס דו לאכסט היינט

אויסער דעם האסטו זיך אנגעטון א מאסק אויף דיין אוועטער, דאכט זיך מיר אז פאר אפאר וואכן צוריק האסטו געהאט א אנדערע אוועטער

דאנציגער האט געשריבן: ס'דא לעצטענס א ריזן 'פאפ זינגער' א יונגאטש 'דזאסטן ביבער', זיין בעסטע ניגון דערווייל איז 'בעבי', איך האב עס פונקט געוואלט הערן, און שבת איז מיר אויפגעקומען די תנועה, און איך האב עס געזונגען אויפן חסידישן שטייגער אן די ווערטער, זאגט מיר איינער ס'קוקט אויס א געשמאקע ניגון, וואס איז דאס חב''ד ברעסלאוו אפשר ספרדיש, ס'הערט זיך גראדע הארציג און נישט ווילד, און ווי איך זאג עהם ס'איז א גויאישע ניגון, קוקט ער מיר אן פון לבנה. זאג איך עהם, זינג מיר נאר דעם ניגון פון מיכאל 'סימן טוב ס'איז א גוטע שידוך, און זאג מיר צו ס'הערט זיך נישט ווי א היינטיגע גויאישע ניגון, אלא מאי, יש ויש ס'דא גויאישע וואס הערן זיך היימיש און יודישע וואס... חחחח וואס?

דאנצי
דערמאנטס מיך ווען איך בין געווען א בחור, און מיין ראש ישיבה פלעגט האקן אויף די טריפה'נע ניגונים, מען האט נאך דעמאלטס נישט געוואוסט פון שמעלצער, דעמאלטס זענען די סטארס געווען מרדכי בן דוד און אברהם פריעד, און מיין ראש ישיבה האט אמאל בתוך הדברים געזאגט "א ניגון פון נישט א אויסגעהאלטענעם מחבר דערקענט מען אויף די מינוט"
א וואך שפעטער איז פארגעקומען א מסיבת כ"א כסלו, און די בחורים האבן געוואלט פרובירן דעם שמעק פונעם ראש ישיבה, און מען האט געזינגען דעם ניגון "ואנחנו כורעים ומשתחוים ומודים לפני ממ"ה הקב"ה" איך האף דער עולם כאפט פון וועלכע ניגון איך רעד, ס'איז אדער מרדכי'ס אדער אברהם'ס, ס'גייט אזוי אביסל שטייט-שנעל, און די בחורים הראבן עס געזינגען אזוי מער שטייטער, און אונזער ראש ישיבה האט זיך אריינגעשאקלט מיטן גאנצן התלהבות, און מיר האבן זיך געהאלטן ביי די זייטן פון זיין חוש הריח.
ס'איז ווי דאנצי זאגט, ס'ווענדט זיך ווי אזוי ס'ווערט סערווירט

הניגונים מאומות העולם

איתא בספר דגל מחנה אפרים בשם הבעש"ט ז"ל שכל הניגונים מאומות העולם צריכים ישראל ליקח.
וגם אאז"ל היה אומר תמיד שכל החכמה וכל הידיעה מאומות העולם צריכים ישראל ליקח לעצמם.
גם שמעתי שהמגיד מקוז'ניץ ז"ל היה מנגן אחד מי יודע בלשון האומות". [אמרי אמת ליקוטים]

וואס ווילסטע, היינט גאנבענען די גוים אלע ניגונים פון אונז, פון ליפא, שניצלער, און גערטנער.

זייער פשוט, ס'איז אמאל נישט געווען באקאנט אין די וועלט די ווילדע פאפ און רק ניגונים, ס'געווען 'וואגנער' און 'באך' און 'מוצארט' און בעטהאבן, ממילא די ניגונים זענען אלץ שטייטע און רואיגע. וואס ווערט נאך היינט פארקויפט אין די יודישע מארקעט, געשפילט דורך עמירן דביר און ריקלעקס און ווייסעך ווער נאך

גראדע יו"ט ערליך דערמאנט די מנגנים 'וואגנער' און 'באך', דאכט זיך אויף זיין טעיפ "תשובה".

נעוואדע, אין דער קאפיטאן ביים כל נדרי נגון, פון דעם אליין זעהסטו אז ער רעדט פון הארציגע ניגונים.

איך האב נישט לאנג צוריק געהערט אויף אל דזאזירא די דעפקע ניגון וואס ירמ' דמן זינגט אויף הלואי הלואי הלואי

די קענסט אראביש?

ניין, איך רעד פון די tone