אידישע וועלט פארומס

כגוונא דאינון מתיחדון...

געהערט אמאל פון ר' משה יודא הירש ביי א חתנה

דער ניגון איז פון פונטשיק.

דארפסמאן האט געשריבן: געהערט אמאל פון ר' משה יודא הירש ביי א חתנה

דאס וואס פאטאקי האט געברענגט איז נישט פון אים.

דארפסמאן, אז דו האסט פון דעם איד וואס דו דערמאנסט, וואלט געווען א גלייכע זאך ארויפצולייגן, ער איז פון מיינע פעיוואריטס.

מיללער האט געשריבן:

דארפסמאן האט געשריבן: געהערט אמאל פון ר' משה יודא הירש ביי א חתנה

דאס וואס פאטאקי האט געברענגט איז נישט פון אים.

איך האב נישט געזאגט אז דעס איז פון אים נאר ער האט עס געזינגען אמאל ביי א חתנה

בני היכלא איך וועל בעטן מיין קאזין אויב ער האט א טעפ אדער א סידי וועל איך עס בל"נ ארויף לייגען

http://www.mahnishmah.com/system/script ... cgi?p=7541

לחיים ולברכה האט געשריבן: דער ניגון איז פון פונטשיק.

לאו דוקא, לחיים דאכט זעך מיר שרייבט אז ס'קומט פון א צווייטן, און כ'האב אמאל געהערט אז ס'קומט פון א פרוי.

אבער איינער וואס זאל עס זינגען ווי פינטשיק זינגט עס, זיך איך נאך...

דא האט איר דעם זעלבן ניגון, געזינגן דורך א קינד [כ'ווייס נישט ווער]. איך באלעק זיך דערמיט זייער אפט.

[ס'האט אין בעקראנד אזא נו.. וויכי וויאזוי זאגט מען עס, אזוי ווי מיוזיק, באט נישט עכטע, נאר אזא דריק מיט א פיאנא/K C U.., עניוועי, פאר ספירה מאכט'ס א שאלת חכם]

Here is the link for the file you uploaded:
https://www.yousendit.com/download/dVlv ... R0tGa1E9PQ

דא האסטו מער אינפארמעישאן איבער דאס היימיש קינד "שמחה לעווינשטיין" :
http://www.theyeshivaworld.com/news/Jew ... unity.html

bailout האט געשריבן:

לחיים ולברכה האט געשריבן: דער ניגון איז פון פונטשיק.

לאו דוקא, לחייםדאכט זעך מיר שרייבט אז ס'קומט פון א צווייטן.

כ'פארשטיי נישט, דו זאגסט פאר לחיים וואס לחיים זאגט? לחיים איז דא, און ער זאגט אז ס'קומט פון פונטשיק...

לחיים ולברכה האט געשריבן:

bailout האט געשריבן:

לחיים ולברכה האט געשריבן: דער ניגון איז פון פונטשיק.

לאו דוקא, לחייםדאכט זעך מיר שרייבט אז ס'קומט פון א צווייטן.

כ'פארשטיי נישט, דו זאגסט פאר לחיים וואס לחיים זאגט? לחיים איז דא, און ער זאגט אז ס'קומט פון פונטשיק...

יא גערעכט לחיים מיט ר' יוד, אמת אז פינטשיק זינגט עס, און אדאנק אים איז עס ברייט באקאנט פארן ציבור, די מעשה איז נאר אז ר' ירמי' דמן זינגט עס אויף די טעיפ 'חזנות טיש' און דארט גיבט ער אן א אנדערע מקור, ס'הייסט אז אמת פינטשיק זינגט עס אבער ער האט עס נישט געמאכט.

און די שאלה צו פרויען פארשטייען צום ברעטל, כ'האף אז די פארשטייסט אז מען גייט עס נישט פארקויפן אין די היימישע סטארס, אבער כידוע זענען געווען און איז מסתם נאך דא.

וואס זאגט דער "חזנות טיש" ווער האט דאס געמאכט?

אלץ איינער וואס דמיון'נט אז ער פארשטייט צו חזנות וואלט איך געוואלט מעיר זיין אז הגם די דעה מרווחת אין די וועלט איז אז עס איז נישט זיין אייגענע שטיקל און מען האט שוין מקשר געווען כמה מעשיות ארום דעם [אז פלוני בן פלוני האט געדארפט צו זאגן אז עס האט געמוזט געמאכט ווערן דורך אן ערליכער איד וכדומה], איז אויב נעמט מען זיך די מיה אויסצוהערן זיינע אנדערע שטיקלעך [וואס כאן המקום לקונן פארוואס מען ווייסט נישט פון זיינע אנדערע שטיקלעך צו זאגן וואס רובם ככולם זענען הפלא'דיגע שטיקלעך ווי רבש"ע פון ספירה, אלוקי נשמה, ארשת שפתינו און ועל כולם זיין על חטא וואס לולי דמיסתפינא וואלט איך געזאגט אז עס שטייט אויף די זעלבע מדרגה ווי יאסעלע'ס על חטא] זעהט מען באלד קלאר בלי שום צל של ספק אז דער זעלבע מענטש האט מחבר געווען די אלא שטיקלעך, וואס כידוע חזר'ן אלע חזנים - חוץ פון יאסעלע - איבער זייערע תנועות אנגעהויבן מיט קווארטין קאסאוויצקי הערשמאן וכו', וזה דחוק מאד לומר אז פון ווען ער האט געגנב'ט דעם רזא דשבת האט ער אנגעהויבן מחבר זיין שטיקלעך אויף דעם אופן, לאור כ"ז נ"ל ברור כמו"ש.

שוטה! דער ניק וואס דו האסט זיך אויסגעקליבן איז מיר נישט צום הארצן. עס פאסט גארנישט פאר דיר... ביסט שוין גארנישט קיין שוטה...

צום ענין
דו פרעגסט זייער אויפריכטיג. אבער איך מיין אז ס'איז ממש נישט קיין דוחק צו פארענטפערן אז פון דארט האט ער גענומען זיין מהלך. ווייל וויסן דארפסטו, אז נישט ביי דעם שטיקל האט ער אנגעטראפן צום ערשטן מאל חסיד'ישע תנועות, נאר ער האט זיך געווייקט אין זיין יוגענט אין יענע הויפן, וואו עס זענען נתחבר געווארן די תנועות אויף דעם מהלך. אט וועל איך דיר צוטירן די אנהייב פון יענעם שטיקל וואו ר' בערל שווארץ שרייבט דעם אויבערדערמאנטן אנקעדאט [איך בין מעתיק ס'גאנצע עסיי, וועגן די אינטערעסאנטקייט פונעם ענין]:

וז"ל:
און אז מען רעדט שוין וועגן גנב'ענען איז כדאי צו דערמאנען דער פאל פון חזן פנחס פינטשיק מיט זיין וועלט בארימטען רזא דשבת פון כגוונא. חזן פינטשיק איז טאקע געווען א גרויסער חזן, ער איז א געבוירענער פון אוקריינע. זיינע עלטערן זענען געווען סקווירער חסידים, אויך ער האט אין זיינע בחור'ישע יארן זיך געדרייט אין הויף פון הרה"ק ר' דוד מסקווירא זצוק"ל, וועלכער איז געווען א גרויסער מבין אויף נגינה, און עס פלעגן קומען צו זיין הויף פולע גרויסע חזנים און בעלי תפילות, וועלכע ער פלעגט מיט אינטערעסע אויסהערן. אין דער סביבה האט אויך דער יונגער פינטשיק זיך געלערנט און אויפגעכאפט די הערליך שיינע נוסחאות און ניגונים, וואס האבן געהאט אין זיך די חסידישע מתיקות און ברען.

שפעטער איז פינטשיק פארקראכן אויף אנדערע וועגן. ער האט געלערנט מוזיק אין דעם קיעווער קאנסערוואטאריום, און ער איז אפילו געווארן באפריינדעט מיט די קאמוניסטן, וועלכע זענען מיט דער צייט געווארן די מושלים פון די מדינה, און האט פאר זיי געמאכט קאמוניסטישע ניגונים, אין וועלכע ער האט אריינגעגעבן א "חסידישע טעם". דערפאר האבן זיי אים דערלויבט ער זאל דינען אלס חזן אין דעם גרויסן בית הכנסת פון לענינגראד, אן אמט וועלכע ער האט אנגעהאלטן ביז צום יאר תרפ"ה, וואס א יאר נאך דעם איז ער געקומען קיין אמעריקע.

אנשטאט ער זאל זיך פארדינגען און זיך פארבינדן צו א קהלה, האט ער געמאכט זיין געלט דורך אפרעכטן קאנצערטן. אויך האט ער ארויסגעגעבן חזנ'ישע רעקארדן וואס איינע פון די שטיקלעך איז די דערמאנטע "רזא דשבת", א שטיקל מיט וועלכע ער האט ממש פאר'כישופ'ט די וועלט.

דאס שטיקל איז פול מיט חסיד'ישע התלהבות און ברען, אז פאר דעם צוהערער קען זיך דאכטן אז דאס איז געזונגען געווארן דורך א פארצייטישע רבי, אדער דורך א געהויבענעם חסיד'ישען איד, וואס איז מלא התלהבות און השתפכות הנפש.

איינער פון זיינע נאנטסטע חברים האט אים אמאל א פרעג געטאן: זאג נאר פנחס, מיר קענען זיך דאך גוט, און איך ווייס וואס פאר א צדיק דו ביסט... טא וואו קומט צו דיר צו קענען מחבר זיין אזא התעורורות'דיג, פייערדיג שטיקל?

אויף דעם האט פינטשיק געענטפערט: איך וועל דיר זאגן דעם ריינעם אמת, איך האב זיך איינגעשפארט אין א שטוב משך פינף טאג צייט, זיך פורש געווען פון כל תענוגי עולם הזה, און נישט געזעהן פאר זיך קיין שום דבר גשמי. נאך די דאזיגע פינף טאג, האב איך "מחבר געווען מיין "רזא דשבת". יעצט פארשטייסטו שוין? האט ער פארענדיגט.

די וועלט האט אים טאקע געגלייבט, און אים באוואונדערט. אבער מיט די צייט האט דער אמת - ווי אויל אויף וואסער - ארויפגעשווימען. פאסירט האט עס ערשט נישט לאנג, בלויז מיט עטליכע יאר צוריק, ווען דער אייזענער פארהאנג איז זיך צעפאלן, און אידן האבן אנגעהויבן צו פארן קיין רוסלאנד און אוקריינע, און דארט באזוכן די מקומות הקדושים פון די צדיקים די תלמידי בעל שם זי"ע, וואס זענען דארט פארהאן.

איינער פון די דאזיגע רייזענדע, האט אין אוקריינע געפונען א מאנוסקריפט, א גאנצן ביכל פון געשריבענע נאטן וואס עס האט אמאל פארשריבן איינער פון די גרויסע בעלי תפלה וואס פלעגט באזוכן ביי די דארטיגע רבי'שע הויפן, און צווישן זיי אויך אין סקווירא, און צווישן די פולע פארנאטירטע אלטע ניגונים און נוסחאות געפינט זיך אויך, נישט עפעס אנדערש, ווי אונזער "רזא דשבת"...!

צו זיין מזל איז די מציאה נישט אנטדעקט געווארן ביי פינטשיקס לעבן, ווייל ער איז אוועק מיט ארום צוואנציג יאר פריער, עשרה בטבת תשל"א.
עכ"ל

יעצט צוריק צו אונזער נושא.
דו – און צייטליך – פרעגן, ווי קען דאס זיין אז פונקט איז דער שטיקל "רזא דשבת" אינעם זעלבן שניט ווי די איבריגע שטיקלעך זיינע? דער ענטפער איז לענ"ד א פארקערטע. נעמליך, פונעם זעלבן פלאץ וואו ער האט גענומען דעם שטיקל, פון דעם פלאץ זעלבסט האט ער אויפגעבויעט זיין מהלך. ווייל ווי דערמאנט, האט ער יונגערהייט זיך געווייקט אין חסיד'ידשע הויפן – און טאקע ספעציפיש אין סקווירא, פון וואו די דאזיגע שטיקל שטאמט, און פון דעם איז ער נשפע געווארן אויף זיין גאנצן חזנות שניט.

איך קען אויף דעם ברענגען פיל ביישפילן פון אנדערע חזנים.
די בעסטע ביישפיל איז זבולין קווארטין, וועלכע איז – ווי באוואוסט – געווען א מחלל שבת און די ערוואקסענע יארן [ווי ער שרייבט אין זיין לעבנס-ביאגראפיע-בוך, האט ער שפעטער תשובה געטוען, און נישט געטוען קיין עבירות במזיד ממש, דורך א מעשה שהיה וואס ער האט געהערט דעם בלאזשובער רב –דער צבי לצדיק זצ"ל – דאווענען א ראש השנה מוסף, און דאס האט אים צענומען די ביינער, און אריינגעברענגט א הרהור תשובה (ווי עס איז צום באמערקן, אז די רעקארד-פלאטעס וואס ער האט ארויסגעגעבן בעפאר דעם, האבן געהאט ש"ש לבטלה, ווידעראום נאך דעם געשעעניש – אייגנטליך נאך זיין קומען קיין אמעריקע, וואס דאס איז געווען גלייך נאך דעם פאסירונג – הערט מען שוין ווי ער זאגט "אדוישעם"]. וועלכער האט געהאט ממש הארצרייסנדע תנועות אין זיין נוסח, און דער גאנצע נוסח איז געווען פון מיט חסיד'ישע קוועטשן, דאס איז אלעס אדאנק וואס ער איז אויפגעוואקסן אין א חסידישע הויף. זיין טאטע איז געווען א חסיד פון קאנטיוקיזיווער רבי [הרה"ק ר' יצחק יואל ראבינאוויטש זצ"ל] וואו דער קליינע זבולין האט זיך אנגעשעפט מיט דעם ווארעמע שניט, און דאס איז אים שוין פארבליבן אלס זיין מהלך, וועלכע –אגב- יאסעלע ראזעבלאט זעלבסט, האט אויך באוואונדערט, די טיפע געפילן פון קווארטינ'ס קאמפאזיציעס.

אין א געוויסע זין קען מען אזוי אויך זאגן אויף דוד רויטמאן, וועלכע האט זיך געווייקט אין טאלנע. ועוד ועוד.

ועוד, נאך א זאך וואס מען דארף אינאכט נעמען. דו האסט דערמאנט יאסעלע, קווארטין, הערשמאן, און קאסאוויצקי. ס'איז טאקע וואר אז יאסעלעס שטיקלעך זענען אלעס אייגענע קאמפאזיציעס [חוץ אשמנו מכל עם, און כה אמר ה' רחל מבכה, וואס זענען פון דוד רויטמאן, ווי דער באוואוסטע מעשה ואכמ"ל], דאס זעלבע קווארטין, אבער הערשמאן און נאכמער קאסאוויצקי [איך רעד פון משה, און כל שכן די דריי ברידער] האבן אין אלגעמיין געזונגען פון אנדערע.
קאסאוויצקי פלעגט בדר"כ נעמען א שטיקל פון א צווייטן און צולייגן זיינע פאר תנועה'לעך, און מיט דעם קונה געווען בשינוי. צב"ש דעם באוואוסטן שיבנה בית המקדש, וועלכער קומט פון דעם חזן ישראל שור, נאר ער [קאס.] האט צוגעשטעלט א הויכן פאל. אזוי אויך ווי ער האט געמאכט מיט יאסעלע'ס "עד הנה", ועוד הרבה.

דאס זעלבע מיט "הערשמאן", ער פלעגט נאכזינגען פון מענדל קוטלאוויץ, אהר'לע בלום [ברוך ה' ביום] , ראפפורט, און אפילו פון גרשון סיראטו [צב"ש י"ג מדות]. אבער אז מ'הערט די קאמאפזיציעס פונעם אריגינעלן מקור, זעהט מען עס הימל און ערד פון וואס ער זינגט עס [הער צו גרשון סירוטא'ס י"ג מדות, און הערשמאנ'ס]. אזוי ארום אז אלע שטיקלעך, אפילו וועלכע ער זינגט נאך פון אנדערע, באקומט עס די זעלבע צורה, ווען ער לייגט אריין די אייגענע קנייטשן.

דאס זעלבע מיט בערעלע חגי, וועלכע פלעגט זינגען פון "יאסעלע" און "רויטמאן", אבער די ריטם, און די תנועות האבן באקומען א נייע צורה. [עס האט אויך צו טוען מיט דעם פאקט, אז ווען מ'זינגט נאך פון נאטן א חזנות-שטיקל, איז אנדערש ווי ביי א ניגון, וועלכע האט באשטימטע פלעצער ווי צו דרייען און ווי צו אטעמען אדער קרעכצן, משא"כ חזנות, וואס די זאכן זענען אפשענל לפי טעמו של החזן. נאך א ביישפיל, ווי יאסעלע זינגט נאך רויטמאנ'ס אשמנו און כה אמר, וועלכע זענען הימל און ערד פון וואס רויטמאן זינגט עס אריגינעל – כאטש די נשמה איז די זעלבע].

אזוי אויך די שפעטערע חזנים ווי שמואל וויגאדאו, משה פרייס, שלום כ"ץ, משה גענשאף, וועלכע זינגען נאך פון פריערדיגע, אבער מיטן אייגענעם געשמאק, און זיי שטעלן צוזאם תנועות פון קווארטין און לייגן עס אריין אינמיטן א רויטמאן שטיקל, וכדומה.

מען קען נאך אסאך רעדן אין די עניינים, אבער די צייט איז ענג.

אגב, פריידט מיר צו זעהן, אז עס זענען פארהאן דא חזנות-ליבער מיט וועם צו דיסקוסירן, ווייל די לעצטע יאר, דרייען זיך שוין נישט פון די חברה. עמער זעהן עווענטועל צו עס וועט זיך פארקאכן מער שמועסן.
דערווייל זייטס מיר געזונט.

ייש''כ אינטעליגענט כ'נישט געוואוסט אז אונז האמיר דא אזא ידען, כ'קען מיר אפי' נישט טענה'ן מיט דיר, ביי די וועי ווען די האסט א מינוט דערצייל די מעשה פון יוסעלע'ס אשמנו מכל עם, אדער ברענג צו ווי די מעשה שטייט, אויכעט וויל איך וויסן וואו מ'פלעגט אמאל דורכטוהן די ענינים.

אינטעליגענט האט געשריבן: .
איינער פון זיינע נאנטסטע חברים האט אים אמאל א פרעג געטאן: זאג נאר פנחס, מיר קענען זיך דאך גוט, און איך ווייס וואס פאר א צדיק דו ביסט... טא וואו קומט צו דיר צו קענען מחבר זיין אזא התעורורות'דיג, פייערדיג שטיקל?
.

לדעתי, איז עס נישט אזא הארבע פראגע אז מ'זאל דארפן בויען אויף דעם גאנצע בנינים, ביי די טומאה איז אויך די אפרע'ס ווי מ'קען וויינען פון הארציגקייט, עכ''פ אזוי מיין איך, ס'איז באקאנט אז דער מנחת אלעזר האט נישט געוואלט הערן 'טיהר ר' ישמעאל' פון קווארטין ווייל ער האט נישט געוואלט נתעורר ווערן פון אים.

נאך איין קליינע פוינט, העלפגאט האט אמאל געהאט א אינטערוויא מיט די צייטשריפט, צווישן זיינע אלע שאר ירקות האט ער דערמאנט די פוינט וואס די זאגסט, אז יעדער חזן זינגט זיך צו מיט זיינע אייגענע געפילן, וויבאלד די עצם חזנות איז א געפיל זאך ממילא אז די ווילסט אריינלייגן דיין הארץ בשעת די זינגסט קענסטו נישט נוצן יענעמס הארץ און געפילן, ער דערציילט דארט אז איינמאל האט ער געהאט עפעס א מורא'דיגע התעוררות -כ'געדענק שוין נישט פונקטליך פון וואס, ער דערציילט עס דארט- און די דאוונען נאכדעם איז געווען עפעס מורא'דיג די גאנצע שול האט אויף דעם מעיד געווען, און וויפיל ער האט פרובירט נאכדעם עס איבערצומאכן איז אים עס נישט געגאנגען.
כל זה איז נאר לגבי אמת'דיגע געפילן וואס דער צוהערער קען מעיד זיין אבער סתם טריקן פארדרייען האט נישט קייין פשט.

bailout האט געשריבן: ייש''כ אינטעליגענט כ'נישט געוואוסט אז אונז האמיר דא אזא ידען, כ'קען מיר אפי' נישט טענה'ן מיט דיר, ביי די וועי ווען די האסט א מינוט דערצייל די מעשה פון יוסעלע'ס אשמנו מכל עם, אדער ברענג צו ווי די מעשה שטייט, אויכעט וויל איך וויסן וואו מ'פלעגט אמאל דורכטוהן די ענינים.

אינטעליגענט האט געשריבן: .
איינער פון זיינע נאנטסטע חברים האט אים אמאל א פרעג געטאן: זאג נאר פנחס, מיר קענען זיך דאך גוט, און איך ווייס וואס פאר א צדיק דו ביסט... טא וואו קומט צו דיר צו קענען מחבר זיין אזא התעורורות'דיג, פייערדיג שטיקל?
.

לדעתי, איז עס נישט אזא הארבע פראגע אז מ'זאל דארפן בויען אויף דעם גאנצע בנינים, ביי די טומאה איז אויך די אפרע'ס ווי מ'קען וויינען פון הארציגקייט, עכ''פ אזוי מיין איך, ס'איז באקאנט אז דער מנחת אלעזר האט נישט געוואלט הערן 'טיהר ר' ישמעאל' פון קווארטין ווייל ער האט נישט געוואלט נתעורר ווערן פון אים.

קודם כל וויל איך טאקע אויך אפגעבן א יישר כח פאר'ן אינטעליגענטן "אינטעליגענט" אונזער'ס, אויף זיין לענגערע חזנות באשרייבונג.

די מעשה פון יאסעלע'ס אשמנו און רחל מבכה, האב איך געזעהן באשריבן מיט יארן צוריק אין ר' בערל שווארצ'נס זמירות ישראל ארטיקלען אין "די צייטונג". איך האף אז איך געדענק נאך דברים ככתבם. טאמער נישט, קלינג ר' בערל זעלבסט. ער איז א געוואלדיגער ידען, און א זיסער איד עד להפליא. איך האב מיט אים פיל געשמועסט. א איד מלא תוכן וגעשמאק, זז"ג.

בקיצור. דוד רויטמאן איז געווען אין רוסלאנד אויף א גוטע שטעלט, און יאסעלע האט נישט געחלומ'ט (משום איזה סיבה) אז ער וועט ארויסוואנדערן קיין אמעריקע. דעריבער האט ער זיך מורה היתר געווען און געזונגען זיין שטיקל. שפעטער האט אים רויטמאן גערופן אויף א דין תורה. אבער דער גוט-הארציגער יאסעלע האט זיך דארט פארענטפערט און אים אויך פארגוטיקט. און ס'איז געווארן שלום. ע"כ בערך.

דאס אז פינטשיק זאל נישט קענען פארפאסן א הארציג שטיקל ווייל ער האט נישט געהאלטן דערביי, דאס איז דאכצעך א גרויסע נארישקייט צו זאגן. ווער עס האט נאר געהערט זיינע "לייוו" דאווענען, זעהט באלד אז זיין גאנצע דאווענען איז געווען מיט א געוואלדיגע התעוררות. צומאל הערט ער אויך אויף דאס זינגען און נעמט פראסט זאגן, א שטייגער ווי איינער רעדט זיך אפ "ואין אנחנו יכולים לעשות חובותינו בבית בחירתך".. בערך ווי אין זיין רבש"ע פון ספירת העומר "עד ממחרת השבת השביעית".

איי פון וואו נעמט זיך אזא התעוררות? קען מען טאקע קיינמאל נישט אפשאצן א אידישע נשמה. ווער ווייסט ווען עס דערוועקט זיך אין אים "די פינטעלע איד"?
איך האב אמאל געשמועסט דערוועגן מיט'ן חזן ר' יענקעלע ראזענפעלד זז"ג, האבן מיר גערעדט פון די באקאנטע מעשיות וואס מען זאגט אז פינטשיק האט צומאל אינמיטן די בכיות, ווען דער עולם האט פעסט מיטגעוויינט, זיך אויסגעדרייט אזוי צו די קאפעלע און געמאכט א פרצוף, כאילו צו זאגן "קוק נאר די נערנים, איך לאך פון די גאנצע.." רח"ל.
זאגט מיר חזן ראזענפעלד, אז לדעתו איז פשט פונקט פארקערט: ד.ה. פינטשיק האט געדאווענט מיט הארץ, און איז טאקע זעלבסט נתעורר געווארן, אזוי ווי מען הערט קלאר, און אזוי ווי חזנים ווייסן אז דאס קען מען נישט פאפן. ווען מען ווערט נתעורר הערט זיך עס גוט, און אפילו דער עולם וואס איז נישט אזעלכע מבינים אויף חזנות שפירן דאס אויך אין די ביינער. אבער עס האט אים דאך נישט געפּאסט, היתכן, אלע זיינע מנגנים וועלן זעהן אז ווערט נתעורר.. וואס בין איך? א פאנאטישער? דערפאר האט ער א שמייכל געטוהן ווי צו ווייזן אז אים פערזענליך רירט עס נישט... אבער באמת האט ער טאקע יא געהאט א התעוררות, און טאקע זיך געבעטן כבן המתחטא לפני אביו! ע"כ פון חזן ראזענפעלד.

און אז מען רעדט שוין פון דעם כגוונא: אפשר קען מיר עמיצער ערקלערן פארוואס ער צופייערט זיך און וויינט ביים "וכל שולטני רוגזין ומארי דדינא, ומארי דדינא?" וואס איז דא דארט צו וויינען? עס איז דאך א גוטע זאך! אז אלע דינים טראגן זיך אפ פון דאנעט. דער שבת טיילט זיך אינגאנצן אפ פונעם סטרא אחרא. א מחי'! ברויך מען דאך ארויסצוגיין אין א טענצל!

אגב: איך בין נאכנישט אזוי זיכער אין די מעשיות וואס מען דערציילט אויף קווארטין אז ער איז געווען א מחלל שבת. פון זיין אייגענע ביאגראפיע זעהט מען נאר אז ער האט שטארק געהאלטן פון געבן א "ווינער בילדונג" פאר זיינע קינדער. אבער קיין גראבע חטאים קען מען פון דארט נישט ארויסדרינגען. פארשטייט זיך אז "אין אדם משים עצמו רשע". איך האב אבער נאכגעזוכט פון אנדערע קוועלער, און עס זעהט מיר נישט אויס אז ער איז געווען פון די סארט להכעיס'ניקעס ווי מען דערציילט אויף אנדערע חזנים בדורו.

איבער קווארטין'ס חזנות שטיקלעך איז דא אסאך צו זאגן, ואכמ"ל.

א דאנק נאכאמאל פאר אלע היגע נושאים ונותנים, החרש והמסגר וכו'.

יודל מענדלזאהן האט געשריבן:

bailout האט געשריבן: ייש''כ אינטעליגענט כ'נישט געוואוסט אז אונז האמיר דא אזא ידען, כ'קען מיר אפי' נישט טענה'ן מיט דיר, ביי די וועי ווען די האסט א מינוט דערצייל די מעשה פון יוסעלע'ס אשמנו מכל עם, אדער ברענג צו ווי די מעשה שטייט, אויכעט וויל איך וויסן וואו מ'פלעגט אמאל דורכטוהן די ענינים.

אינטעליגענט האט געשריבן: .
איינער פון זיינע נאנטסטע חברים האט אים אמאל א פרעג געטאן: זאג נאר פנחס, מיר קענען זיך דאך גוט, און איך ווייס וואס פאר א צדיק דו ביסט... טא וואו קומט צו דיר צו קענען מחבר זיין אזא התעורורות'דיג, פייערדיג שטיקל?
.

לדעתי, איז עס נישט אזא הארבע פראגע אז מ'זאל דארפן בויען אויף דעם גאנצע בנינים, ביי די טומאה איז אויך די אפרע'ס ווי מ'קען וויינען פון הארציגקייט, עכ''פ אזוי מיין איך, ס'איז באקאנט אז דער מנחת אלעזר האט נישט געוואלט הערן 'טיהר ר' ישמעאל' פון קווארטין ווייל ער האט נישט געוואלט נתעורר ווערן פון אים.

איך בין גראדע פולשטענדיג איינשטימיג מיט ענקער טענה, איך האלט גראדע פונקט אזוי. איך האב נאר נאכגעשריבן פון ר' בערל שווארץ וואס האט עס ערגעץ וואו געליינט, וואס יענער שרייבט נאך די רייד פון אן איינפאכן פריינד פון פינטשיק. נו, א קשיא אויף א מעשה...

איך האלט פונקט ווי בעילאוט. הארץ און געפיל מוזן בכלל נישט זיין געבינדן מיט הייליגקייט, מ'קען אפילו גערירט ווערן ביז טרערן ווען מ'ווערט נתרגש, דאס מיינט אבער נישט קיין ווייסעך וואסערע הייליגקייט.

אגב - ווי ר' יודל האט אראפגעברענגט דעם אנקעדאט מיט פינטשיק וועלכע פלעגט זיך אויסדרייען שמייכלן - דערמאן איך מיך נאך אן ענליכס, וואס ער - ר' בערל שווארץ - האט געשריבן אין זיינע צייטונגס ארטיקלן, און ס'איז אריינגעדרוקט אינעם נייעם בוך "זמירות ישראל".
די מעשה איז געווען, אז קווארטין פלעגט דאווענען אין א נעאלאגישע שוהל [זייענדיג אויף זיין שטעלע אין בודאפעסט], און ביי די ארטאדאקסישע געמיינדע איז געווען אסור דארט אריינצוגיין. זענען אבער געווען אזעלכע וואס האבן געגארט צו הערן קווארטינ'ס ווארעמע הערליכע דאווענען, פלעגן זיי זיך אריינשלייכן - נאכן ענדיגן דאווענען אינעם ארטאדאקסישן שוהל - צום טעמפל הערן קווארטינ'ען.
קווארטין אליין האט געוואוסט פון דעם אז ער באקומט וועכנטליך באהאלטענע וויזיטארס וואס גנב'ען זיך אריין, און באהאלטן זיך ביי די לעצטע שורות בענק. ער פלעגט אינמיטן "נעריצך ונקדישך" [ביי מוסף לפי נוסח אשכנז] זיך אויסדרייען, און פרעגן זיינע משוררים צו עס זענען שוין געקומען די "פעקעטע מאדאראס" (שווארצע פייגלען), ווי ער פלעגט אנרופען די פרומע. ווען דער ענטפער איז געווען יא, זיי זענען דא, האט ער געפרעגט: וויינען זיי שוין? ניין, זיי וויינען נאך נישט... דאן פלעגט ער אנהייבן צו פארפירן און מעורר זיין אויף די הויכע טענער, דערנאך פלעגט ער זיך אויסדרייען און פרעגן: נו, זיי וויינען שוין? יא! זיי וויינען שוין! איז געווען דער ענטפער...

און לגבי וואס ר' יודל טענה'ט, אז ס'איז בכלל נישט אזוי קלאר איז קווארטין איז געווען א מחלל שבת. איז אזוי, מעגליך איז ער נישט געווען קיין להכעיס'ניק, אבער אז דו וועסט איבערליינען וואס ער -זמירות ישראל - ברענגט אראפ פון קווארטינ'ס אייגענע לעבנס ביאגראפיע, וועסטו זעהן אז ס'איז שווער צו זאגן אזא דוחק. [איך פלעג מיך אויך אלץ זוכן לימודי זכות אויף אלע אופנים אויף אים, פשוט פאר דעם, כ'האב נישט געקענט אפמאכן ביי מיר אז איך הער מיך צו צו א פורק עול. אבער לפי וואס ער שרייבט דארט, האט ער דאך פארט געמאכט א שטיקל תשובה].

יודל מענדלזאהן האט געשריבן:

די מעשה פון יאסעלע'ס אשמנו און רחל מבכה, האב איך געזעהן באשריבן מיט יארן צוריק אין ר' בערל שווארצ'נס זמירות ישראל ארטיקלען אין "די צייטונג". איך האף אז איך געדענק נאך דברים ככתבם. טאמער נישט, קלינג ר' בערל זעלבסט. ער איז א געוואלדיגער ידען, און א זיסער איד עד להפליא. איך האב מיט אים פיל געשמועסט. א איד מלא תוכן וגעשמאק, זז"ג.

בקיצור. בערל רויטמאן איז געווען אין רוסלאנד אויף א גוטע שטעלט, און יאסעלע האט נישט געחלומ'ט (משום איזה סיבה) אז ער וועט ארויסוואנדערן קיין אמעריקע. דעריבער האט ער זיך מורה היתר געווען און געזונגען זיין שטיקל. שפעטער האט אים רויטמאן גערופן אויף א דין תורה. אבער דער גוט-הארציגער יאסעלע האט זיך דארט פארענטפערט און אים אויך פארגוטיקט. און ס'איז געווארן שלום. ע"כ בערך.

דער מעשה האב איך שוין גראדע געהערט א לאנגע צייט צוריק, וועגן דעם האב איך גערעכנט אז ס'איז א באקאנטע מעשה. אבער מיט אלע פרטים, האב איך עס געזעהן פון ר' בערל שווארץ אין זיינע צייטונג ארטיקלן.

די מעשה איז געווען, אז בי"ד האט גע'פסק'נט אז יאסעלע איז פטור לשלם, ווייל ער האט נישט געמאכט קיין שאדן. אבער אלס פיוס האט ער אריינגעשטעלט אין די צייטונגען אן אנטשולדיגונג פארן צונעמען רויטמאנ'ס שטיקלעך. און אגב, איז עס שוין געווען א גוטער אדווערטייזמענט פאר רויטמאן... דערנאך זענען זיי געווען גאר נאנטע חברים.
אגב, דער נאמען איז "דוד" רויטמאן, נישט בערל.