Wow @הסרפד, א גרויסן ישר כח האסט מיר געעפענט א גרויסן אוצר, וועל איך האבן ארבעט זיך צו דעפרישן מיינע ריסערטש אויף משפחות פון לבוב און בראדי, גראדע האב איך געסעווט די פאמיליע נומערן פון גשר גאליציה אויף די משפחות אפשר וועט עס מיר צוהעלפן, איך האב 2 שאלות/הערות 1. איך מיין אז ס’איז געווען א שארקע שייכות צווישן משפחות פון לבוב און בראדי 2. זענען די ליסטעס בלויז פון לבוב /לעמבערג, אדער אויך פון בראדי? אדער ס’איז פארהאן עקסטערע ליסטעס פאר בראדי? 3. פארן קריג האט איינער אנגעהויבן אפשרייבן - אינדעקסן אלע מצבות פון לבוב אלטער בית החיים, איז עפעס געבליבן פון די רשימות?
א דאנק! 1. יא, אבער כמעט אך ורק רבני'שע און גבירי'שע משפחות 2. די עווידענץ ביכער פון בראד זענען שוין נישט בנמצא לכאורה, די איינציגסטע זכר איז די נומערן 3. לויט וואס איך האב געליינט האט מען עס קיין מאהל נישט געטראפן.
לכבוד הרב @הסרפד און אנדערע ריסערטשערס וואס קענען ארויסהעלפן ,
כ’ווייס נישט צו די ווייסט, אבער האב איך אמאל געליינט בשעת מיין פארקניפטער ריסערטש, דאס עס עקזיסטירט א ריזיגע ארכיוו ערגעץ אין עסטרייך אדער סלאוואקייא, בילדינגס אויף בילדינגס, עס באשטייט פון אלטע עסטרייכישער אונגארישער מלוכה דאקומענטן פון די צייטן פון דער עסטרייך אונגארישער עמפעריע, און לויט דער אפמאך, האבן די 3 לענדער בעלות אויף די דאקומענטן, און מען קען באשטעלן אן אויפזיכט פון זייערע ארכיוויסטן, ווייסטו עפעס איבער דעם?
ווייסטו ס’דא ליסטעס פון געזיכטע דורך די עסטרייכישער מילטער, אנטלאפענע לויט די נעמען פון גאליציאנער שטעט און אדרעסן פון די בראשית 1800 אין די לעמבערגער צייטונגען, מען קען עס טרעפן דא, https://polona.pl/
כ’האב אבער נישט געטראפן אויף וואס זיי זענען מיוסד, זייט מען האט באקומען משפחה נעמען האבן די עסטרייכן געהאט פונקטליכע ליסטעס פון אלע משפחות און נעמען פון קינדער מיט אדרעסן, פון אלע פארשטיפטע גאליציאנער שטעט און דערפער, ווי זענען די ליסטעס פארשווינדן? לכאורה קען מען עס אפשר געפינען אין די ארכיוון!
עס איז זייער מעגליך אז זיי האבן דא געניצט דעם גריכישן לוח, ווי אסאך מאל זעהט מען אין גאליציע זיי האבן געניצט ביידע לוח’ס, און די דאטומס זענען אפגעריקט בערך 14 טעג פון די Georgian לוח, מיט דעם קען מען פאררענטפערן אסאך חלוקים אדער טעותים לגבי די מקום פטירה וואס מען זעהט אויף די מצבות און לגבי די דאטומס אויף די דאקומענטן
עסטרייך האט געוואלט איינפירן אין גאליציה אויף די גאליציאנער אידן די זעלבע סיסטעם און גזירות רעות ווי זיי האבן איינגעפירט אין בעהמען (פראג, וסביבותיה), בייערן, און אין עסטרייך, זיי האבן איינגעפירט בערך אין די אנפאנג 1700 פאמילע ביכער, אזוי האבן זיי געהאלטן א פונקלישער קאנטראל אויף די אידישע באפעלקערונג, און די מרשעת מאריע טרעזא האט גוזר געווען דאס נאר 1 קינד דער עלסטער פון יעדער אידישע משפחה מעג חתונה האבן, און עס טאר זיך נישט פארמירן מער משפחות, און דער עלסטער האט גע’ירש’ענט די משפחה נומערן, די איביריגע קינדער ווער עס האט געוואלט חתונה האבן האט געדארפט אפקויפן פאר אסאך געלט פון קינדערלאזע פאמיליעס זייערע ’פאמיליע נומער’ און רעכטן צו חתונה האבן (ס’איז געווען מצורף מיט זייער א הויעכער צינזן פרייז וואס מען האט געדארפט באצאלן פאר די קעניגליכע קאסע), אדער אויב איז דער עלסטער קינד ל”ע געווען קראנק אדער נפטר איז די רעכטן אריבער צום נעקסטן קינד, ווער ס’האט עובר געווען איז געווארן זייער הארב באשטראפט און פארטריבן פון בעהמען, אין בעהמען האבן זיי ל”ע מצליח געווען מיט די גזירות רעות, און עס רייסט ביים הארץ ווי מען טרעפט נעבעך אין די פארשידענע בתי קברות הונדרעטער אלטע בחורים און בתולות (פון די חשוב’סטע משפחות) ביז די שמונים יארן וואס האבן קיינמאל נישט חתונה געהאט.
אין נארמאלע אומשטענדן האבן די אנדערע משפחה מיטגלידער געהאט איין עצה, צו נעמען דעם וואנדער שטעקן און ארויסוואנדערן קיין אונגארן אדער ביז גאליציע... עקספערטן שאצן אז בערך 3/4 פונעם אונגארישן יודן זענען בעהמען אפשטאמיגע (נישט געווען אזוי גרינג, ווייל מען האט געדארפט האבן לעגאלע פאפירן צו מעגן פארן פון 1 שטאט צום צווייטן).... (ווער איז געווען ערגער די גזירות פון עסטרייך אדער רוסלאנד? מען קען עס דעבאטירן...)
אין די בראשית יארן ווען עסטרייך האט איינגענומען גאליציע, האבן זיי געדארפט איינגעשטעלטע וואס רעדן און שרייבן גוט דויטש זאלן פירן זייערע ביכער, האבן אסאך אידן פון בעמען און עסטרייך זיך צוגעכאפט צו דעם געלעגנהייט זיך אריבערציען קיין גאליציע אדער צפון אונגארן (היינט סלאוואקייא) וואס איז נאענט צום פוילישן (גאליציאנער) גרעניץ.
אין גאליציע ווידער ווען עסטרייך האט עס איינגענומען, האבן זיי גע’חלום’ט עס דארט אויך איינציפירן, די רבנים (לכאורה חסידישע...) האבן מודיע געווען אז חתונה האבן איז א רעליגעזער זאך און די רעגירונג קען נישט אריין רעדען, וועגען דעם, נאר די עלסטע האבן געקענקט טאקע חתונה האבן לעגאל, די איבעריגע האבן בלויז חתונה געהאט רעליגעיז, במילא טרעפט מען אין די גאליציאנער פאפירן א געוואלד געבורטס שטייט ’אנהעליש’ ס’מיינט די קינד איז געבוירן לויטן דייטשער באגריף נישט שמייליג, ווייל ליגאל האבן די עלטערן נישט חתונה געהאט, און ס’שטייט אויך אז די מאמע האט ערקלערט אז פלוני אלמוני איז דער פאטער. אזוי ווי ס’איז געווען ווייט פונעם הויפט שטאט און נאר א נייע אקופירטע פראווינץ, איז עס געווען פאר זיי נישט גרינג עס צו באהאנדלען בכל החומר ווי אין בעהמען, אבער נאך אלס איז עס נישט געווען גרינג פאר אונזערע עלטערן.
געווענדליך זענען די איבעריגע קינדער אויסגעשטאנען שוועריגקייטן ווי צו מוזן גיין אין מיליטער, און געדארפט אנטלויפן קיין אונגארן, אדער טוישן שטאט און נעמען, אדער אנדערע באקאנטע מיטלען.
יעצט קען מען פארשטיין וואס איז פשט פון איבערנעמען אנדערע משפחה נומערן, ווייל צו קענען חתונה האבן ליגאל האט מען געדארפט אפקויפן די נומערן פון די משפחות וואס האבן עס מער נישט געדארפט
ס’איז מיר נאר אינטרעסאנט צו וויסן אויב חוץ לעמבערג (וואס איז געווען דער עמטליכער הויפט שטאט פון גאליציע) צו איז געווען נאך שטעט ווי זיי האבן איינגעפירט דעם פאמיליע בוך.
אין בעהמען זענען די פאמיליע ביכער געווארן אפגעהיטן, און מען קען ארויסשנאפן א געוואלד מיט אינפארמאציע אויף יחוס כמעט ביז די 1600 יארן.
עס איז זייער מעגליך אז זיי האבן דא געניצט דעם גריכישן לוח, ווי אסאך מאל זעהט מען אין גאליציע זיי האבן געניצט ביידע לוח’ס, און די דאטומס זענען אפגעריקט בערך 14 טעג פון די Georgian לוח, מיט דעם קען מען פאררענטפערן אסאך חלוקים אדער טעותים לגבי די מקום פטירה וואס מען זעהט אויף די מצבות און לגבי די דאטומס אויף די דאקומענטן
איהר מישט מיט גרויס פולין. אין גאליציע האט קיין שום רעגירונג נישט גענוצט דעם גריכישן/אלט-רוסישן קאלענדער, ווייל הן עסטרייך הן פולין האבן געטוישט מיט הונדרעטער יאהר פריהער.
עסטרייך האט געוואלט איינפירן אין גאליציה אויף די גאליציאנער אידן די זעלבע סיסטעם און גזירות רעות ווי זיי האבן איינגעפירט אין בעהמען (פראג, וסביבותיה), בייערן, און אין עסטרייך, זיי האבן איינגעפירט בערך אין די אנפאנג 1700 פאמילע ביכער, אזוי האבן זיי געהאלטן א פונקלישער קאנטראל אויף די אידישע באפעלקערונג, און די מרשעת מאריע טרעזא האט גוזר געווען דאס נאר 1 קינד דער עלסטער פון יעדער אידישע משפחה מעג חתונה האבן, און עס טאר זיך נישט פארמירן מער משפחות, און דער עלסטער האט גע’ירש’ענט די משפחה נומערן, די איביריגע קינדער ווער עס האט געוואלט חתונה האבן האט געדארפט אפקויפן פאר אסאך געלט פון קינדערלאזע פאמיליעס זייערע ’פאמיליע נומער’ און רעכטן צו חתונה האבן (ס’איז געווען מצורף מיט זייער א הויעכער צינזן פרייז וואס מען האט געדארפט באצאלן פאר די קעניגליכע קאסע), אדער אויב איז דער עלסטער קינד ל”ע געווען קראנק אדער נפטר איז די רעכטן אריבער צום נעקסטן קינד, ווער ס’האט עובר געווען איז געווארן זייער הארב באשטראפט און פארטריבן פון בעהמען, אין בעהמען האבן זיי ל”ע מצליח געווען מיט די גזירות רעות, און עס רייסט ביים הארץ ווי מען טרעפט נעבעך אין די פארשידענע בתי קברות הונדרעטער אלטע בחורים און בתולות (פון די חשוב’סטע משפחות) ביז די שמונים יארן וואס האבן קיינמאל נישט חתונה געהאט.
אין נארמאלע אומשטענדן האבן די אנדערע משפחה מיטגלידער געהאט איין עצה, צו נעמען דעם וואנדער שטעקן און ארויסוואנדערן קיין אונגארן אדער ביז גאליציע... עקספערטן שאצן אז בערך 3/4 פונעם אונגארישן יודן זענען בעהמען אפשטאמיגע (נישט געווען אזוי גרינג, ווייל מען האט געדארפט האבן לעגאלע פאפירן צו מעגן פארן פון 1 שטאט צום צווייטן).... (ווער איז געווען ערגער די גזירות פון עסטרייך אדער רוסלאנד? מען קען עס דעבאטירן...)
אין די בראשית יארן ווען עסטרייך האט איינגענומען גאליציע, האבן זיי געדארפט איינגעשטעלטע וואס רעדן און שרייבן גוט דויטש זאלן פירן זייערע ביכער, האבן אסאך אידן פון בעמען און עסטרייך זיך צוגעכאפט צו דעם געלעגנהייט זיך אריבערציען קיין גאליציע אדער צפון אונגארן (היינט סלאוואקייא) וואס איז נאענט צום פוילישן (גאליציאנער) גרעניץ.
אין גאליציע ווידער ווען עסטרייך האט עס איינגענומען, האבן זיי גע’חלום’ט עס דארט אויך איינציפירן, די רבנים (לכאורה חסידישע...) האבן מודיע געווען אז חתונה האבן איז א רעליגעזער זאך און די רעגירונג קען נישט אריין רעדען, וועגען דעם, נאר די עלסטע האבן געקענקט טאקע חתונה האבן לעגאל, די איבעריגע האבן בלויז חתונה געהאט רעליגעיז, במילא טרעפט מען אין די גאליציאנער פאפירן א געוואלד געבורטס שטייט ’אנהעליש’ ס’מיינט די קינד איז געבוירן לויטן דייטשער באגריף נישט שמייליג, ווייל ליגאל האבן די עלטערן נישט חתונה געהאט, און ס’שטייט אויך אז די מאמע האט ערקלערט אז פלוני אלמוני איז דער פאטער. אזוי ווי ס’איז געווען ווייט פונעם הויפט שטאט און נאר א נייע אקופירטע פראווינץ, איז עס געווען פאר זיי נישט גרינג עס צו באהאנדלען בכל החומר ווי אין בעהמען, אבער נאך אלס איז עס נישט געווען גרינג פאר אונזערע עלטערן.
געווענדליך זענען די איבעריגע קינדער אויסגעשטאנען שוועריגקייטן ווי צו מוזן גיין אין מיליטער, און געדארפט אנטלויפן קיין אונגארן, אדער טוישן שטאט און נעמען, אדער אנדערע באקאנטע מיטלען.
יעצט קען מען פארשטיין וואס איז פשט פון איבערנעמען אנדערע משפחה נומערן, ווייל צו קענען חתונה האבן ליגאל האט מען געדארפט אפקויפן די נומערן פון די משפחות וואס האבן עס מער נישט געדארפט ס’איז מיר נאר אינטרעסאנט צו וויסן אויב חוץ לעמבערג (וואס איז געווען דער עמטליכער הויפט שטאט פון גאליציע) צו איז געווען נאך שטעט ווי זיי האבן איינגעפירט דעם פאמיליע בוך.
אין בעהמען זענען די פאמיליע ביכער געווארן אפגעהיטן, און מען קען ארויסשנאפן א געוואלד מיט אינפארמאציע אויף יחוס כמעט ביז די 1600 יארן.
יישר כחכם פארן עס קלאהר ארויס ברענגן!
למעשה, איז פארהאן ראיות אז אין רוב עכ"פ גרעסערע שטעט אין גאליציע איז אמאהל געוועהן פאמיליע-נומערן, און ממילא, עווידענץ ביכער, און מן הסתם פאמיליאנטן. למעשה אין לעמבערג האט מען געטוישט דעם באנוץ צו א שטייער-סיסטעם (ביז 1803 למס' בערך), און שפעטער אלץ א וועג פון אנערקענען אפיציעלע איינוואוינער, און ממילא אין לעמבערג האט זיך די סיסטעם געהאלטן דאס לענגסטע (מען האט נאך צו געשריבן געציילטע משפחות אין די 1880'ס למספרם)
אין בראד, פשעמישל, קאמינקא (אנדערע אויכעט, אבער דיע געדענק איך אויפן פלאץ) טרעפט מען א זכר פון פאמיליע-נומערן.
עס איז זייער מעגליך אז זיי האבן דא געניצט דעם גריכישן לוח, ווי אסאך מאל זעהט מען אין גאליציע זיי האבן געניצט ביידע לוח’ס, און די דאטומס זענען אפגעריקט בערך 14 טעג פון די Georgian לוח, מיט דעם קען מען פאררענטפערן אסאך חלוקים אדער טעותים לגבי די מקום פטירה וואס מען זעהט אויף די מצבות און לגבי די דאטומס אויף די דאקומענטן
איהר מישט מיט גרויס פולין. אין גאליציע האט קיין שום רעגירונג נישט גענוצט דעם גריכישן/אלט-רוסישן קאלענדער, ווייל הן עסטרייך הן פולין האבן געטוישט מיט הונדרעטער יאהר פריהער.
קען זיין ביסט גערעכט לגבי אפיציעלע רעגירונג דאקומענטן, אבער סתם האט מען האט יא, איך האב דאקומענטן / קאנטראקטן פון צאנזער גלילות שטייט ביידע, אפילו פארטוישן זיי צווישן א H און א N, ווייל רוסיש אוקרייניש האט נישט קיין H, במילא אויב דער המון עם האט עס געניצט האט געקענט געשעהן טעותים ביים איבערגעבן דעם דאטום פאר די באאמטע. און גאליציע האבן געוואוינט א גרויסער פראצענט אוקריינער, און יעדער שטעטל איז געווען א גריכעשער קלויסטער
איך האב עס נישט וואו צו שרייבן, אבער למען יעמוד שרייב איך עס דא:
לויט די עווידענץ ביכער איז געוועהן א רב אין לעמבערג בשם ר'בערל זאנענבערג(שם זוגתו מ' פייגא), נפטר ב1805 למספרם. זייער ווייניג ווערן אהן גערופן מיטן טיטל 'ראבינער' (דערווייל האב איך נאר געטראפן ר' צבי הירש ראזאניש, אלץ 'קרייז ראבינער') אין די עווידענץ ביכער, ולא ידעתי מי הוא.
אצל הבלאג של מיודע"י הידוע ליודעים נתפרסםמאמר(אויף ענגליש) הנוגע למאטריקל-ביכער ועווידענץ-ביכער דק"ק לבוב-לעמבערג, ולתועלת העולם דכאן הנני רושם תמצית ממנו בלשה"ק, כמו שהבטחתי.
הן ידוע לרגילים בספרי הלידות והפטירות המכונים 'מאטריקל' שאין לסמוך עליהן כל כך, שיש בהם זיופים ודברים שאינם מדוייקים וכדומה, אולםכמות ואיכות הזיוף והטעות והחסרוןשבהן אינן ברורות.
מצד החשבון, ברור שישנן חסרונות רבים ברשומות קדמוניות (משנות התק"ס - 1800 למס'), ואכמ"ל.
אלא שמתוך נסיון לברר עד כמה חסר ברשומות הלידה מתקס"ה ואילך (תחלת רשומות לידה ופטירה בלבוב) מתברר שישנו חסרון מוזר מאוד:רוב לידות הבנות חסרות.
דהיינו, מצד טבע העולם יתרים לידות זכרים על נקבות בכ-5 בנים לכל מאה בנות (105:100), והוא שווה כמעט בכל העולם ובכל דור, אך ברשומות לבוב אנו מוצאים כפי שנים או עדכפי שלשהלידות זכרים על נקבות, והדבר ברור שאי אפשר להיות כן, ועל כרחך לידות הבנות חסרות, ולמה.
[על כל הדו"ד הארוך אדלג לע"ע]
אך היוצא מן המוצע במאמר: 1) התאריכים שבמאטריקלן עתיקיםאינם תאריכי לידה ופטירה אמתייםאלא תאריכירשימתם- וזה האות, שכמעט שלא נמצאת רשומה שמתאימה לשבת או יום טוב! (ואל יפתוך הערות מסוג 'געבארען ביום פלוני' הנמצאות לרוב בספרי המאטריקל המאוחרים, המדוייקים יותר, כשהם מראים מקום למאטריקל עתיק, ולאו דווקא הוא.) 2) בדרך כלל רשמו שם ילד אחרי קריאת השם, ועל כן אצל הבנים, שברית מילתן תפול בכל יום בשבוע בשווה, נרשמו אחרי הברית, ותמצא רשומות לידותיהן בכל יום בשווה, פחות או יותר. אבל הבנות תיקראנה בשם בשבת, ובשבת לא תירשמנה, ואחר השבת תישכחנה על דרך רוב, 'הואיל ונדחה - ידחה'. 3) ויש אשר עיניו בראשו ורשמו שמות הבנים ובנות מערב שבת, ועל כן תמצא שמספר הבנים שנרשמו ביום ו' עולה עד כפי שנים של כל יום ויום: מנת חלקן של ערב שבת ושבת. ועל כן תמצא שרוב הבנות שלא נשמטו נרשמו בערב שבת. 4) ועל דרך דומה תמצא בפטירות (שבהם אין חילוק נפלא בין זכרים לנקבות, אגב) שמספר הנפטרים ביום א' בשבת כפול בערך, חלק שבת וחלק עצמו (כי כמובן אי אפשר לרשום פטירות מראש). 5) התאריכים שבספרי העווידענץ שקודמים למאטריקל (בין 1795 ל1805) הם מדוייקים עוד פחות, ובמקום 'נולד' ו'נפטר' קרי 'נרשם לידתו' ו'נרשם פטירתו' (אלא שבדרך כלל יש לשער שנרשם תוך כמה שבועות, אם לא פורש, ואכמ"ל).
אצל הבלאג של מיודע"י הידוע ליודעים נתפרסםמאמר(אויף ענגליש) הנוגע למאטריקל-ביכער ועווידענץ-ביכער דק"ק לבוב-לעמבערג, ולתועלת העולם דכאן הנני רושם תמצית ממנו בלשה"ק, כמו שהבטחתי.
הן ידוע לרגילים בספרי הלידות והפטירות המכונים 'מאטריקל' שאין לסמוך עליהן כל כך, שיש בהם זיופים ודברים שאינם מדוייקים וכדומה, אולםכמות ואיכות הזיוף והטעות והחסרוןשבהן אינן ברורות.
מצד החשבון, ברור שישנן חסרונות רבים ברשומות קדמוניות (משנות התק"ס - 1800 למס'), ואכמ"ל.
אלא שמתוך נסיון לברר עד כמה חסר ברשומות הלידה מתקס"ה ואילך (תחלת רשומות לידה ופטירה בלבוב) מתברר שישנו חסרון מוזר מאוד:רוב לידות הבנות חסרות.
דהיינו, מצד טבע העולם יתרים לידות זכרים על נקבות בכ-5 בנים לכל מאה בנות (105:100), והוא שווה כמעט בכל העולם ובכל דור, אך ברשומות לבוב אנו מוצאים כפי שנים או עדכפי שלשהלידות זכרים על נקבות, והדבר ברור שאי אפשר להיות כן, ועל כרחך לידות הבנות חסרות, ולמה.
[על כל הדו"ד הארוך אדלג לע"ע]
אך היוצא מן המוצע במאמר: 1) התאריכים שבמאטריקלן עתיקיםאינם תאריכי לידה ופטירה אמתייםאלא תאריכירשימתם- וזה האות, שכמעט שלא נמצאת רשומה שמתאימה לשבת או יום טוב! (ואל יפתוך הערות מסוג 'געבארען ביום פלוני' הנמצאות לרוב בספרי המאטריקל המאוחרים, המדוייקים יותר, כשהם מראים מקום למאטריקל עתיק, ולאו דווקא הוא.) 2) בדרך כלל רשמו שם ילד אחרי קריאת השם, ועל כן אצל הבנים, שברית מילתן תפול בכל יום בשבוע בשווה, נרשמו אחרי הברית, ותמצא רשומות לידותיהן בכל יום בשווה, פחות או יותר. אבל הבנות תיקראנה בשם בשבת, ובשבת לא תירשמנה, ואחר השבת תישכחנה על דרך רוב, 'הואיל ונדחה - ידחה'. 3) ויש אשר עיניו בראשו ורשמו שמות הבנים ובנות מערב שבת, ועל כן תמצא שמספר הבנים שנרשמו ביום ו' עולה עד כפי שנים של כל יום ויום: מנת חלקן של ערב שבת ושבת. ועל כן תמצא שרוב הבנות שלא נשמטו נרשמו בערב שבת. 4) ועל דרך דומה תמצא בפטירות (שבהם אין חילוק נפלא בין זכרים לנקבות, אגב) שמספר הנפטרים ביום א' בשבת כפול בערך, חלק שבת וחלק עצמו (כי כמובן אי אפשר לרשום פטירות מראש). 5) התאריכים שבספרי העווידענץ שקודמים למאטריקל (בין 1795 ל1805) הם מדוייקים עוד פחות, ובמקום 'נולד' ו'נפטר' קרי 'נרשם לידתו' ו'נרשם פטירתו' (אלא שבדרך כלל יש לשער שנרשם תוך כמה שבועות, אם לא פורש, ואכמ"ל).
על כן ראו, חוקרי משפחות, הוזהרתם.
אין דעם בילד זעהט מען ווי אין יוני 1806, למשל, זענען פארשריבן ס"ה 30 אינגלעך אבער נאר 18 מיידלעך, והלא דבר הוא.
2) בדרך כלל רשמו שם ילד אחרי קריאת השם, ועל כן אצל הבנים, שברית מילתן תפול בכל יום בשבוע בשווה, נרשמו אחרי הברית, ותמצא רשומות לידותיהן בכל יום בשווה, פחות או יותר. אבל הבנות תיקראנה בשם בשבת, ובשבת לא תירשמנה, ואחר השבת תישכחנה על דרך רוב, 'הואיל ונדחה - ידחה'. 3) ויש אשר עיניו בראשו ורשמו שמות הבנים ובנות מערב שבת, ועל כן תמצא שמספר הבנים שנרשמו ביום ו' עולה עד כפי שנים של כל יום ויום: מנת חלקן של ערב שבת ושבת. ועל כן תמצא שרוב הבנות שלא נשמטו נרשמו בערב שבת.
אויב דער רשימות ער"ש זענען פי שנים זעהט אויס אז [כמעט] אלע "היו עיניהם בראשם ורשמו שמות הבנים מערב שבת" [פארוואס טאקע נישט זונטאג ?] איז פארוואס זענען נקיבות אנדערש ? לכאו' דארף זיין א צווייטע סיבה [אפשר דער סיבת החוק איז געוועהן בעיקר נוגע ביי זכרים און פארדעם האט דער ממשלה מער מקפיד געוועהן אויף דעם]
אגב, וואס ער שרייבט אז דער יום הפטירה האט מען נישט געקענט מקדים זייןדאהאט מען גערעדט פון צוויי דוגמאות וואס עס איז מוקדם מיט צוויי טעג, והשערנו שם אז מען האט עס מזייף געוועהן מחמת גזירת הלנת המת, עס קען זיין ריכטיג ?