איך מוז רעדן ביי א שבע ברכות... איך דארף רעדן ביי א יארצייט סעודה... עס גייט זיין א שול מלוה-מלכה איך דארף זיין טשעירמאן וכו' וכו'. איך דארף זאגן א פאר ווערטער. וועלכע ספרים זענען געאייגענט פאר איבערזאגן? וואס טוט איר אין אזא מצב? וועלכע ספרים האבן ביי אייך א חזקה אז דארט וועט מען עפעס זיכער טרעפן? נאך מער -- וואס טוט מען ווען מ'איז ענג אין צייט? וועלכע ספר נוצט מען אין פאל פון אן עמערדזשענסי?
וויאזוי באשטימט מען וואס די נושא זאל זיין? פון וואו הייבט מען אהן?
האט איר שוין גערופן אייערע עלטערן היינט?כבד את אביך ואת אמך למען יאריכון ימיך...פאר מער זעהדא
איך בין בכלל נישט אין די ליין. אבער 1) א ווערטל (נישט קארני) איז די בעסטע צו אנגרייטן פאר די ערשטע זאך. עס עפענט אויף לב השומעים און מאכט זיי וועלן אויסהערן ווייטער. א זיסע מעשה'לע צו נאך אפאר ווערטלעך איז גוט אוועקצולייגן פאר אינמיטן דרשה ווען מען פארלירט שוין אביסל די עולם.
2) ס'איז נישט דוקא וואס מען זאגט נאר וויאזוי מען זאגט. אז מען פאנגט אן עפעס מורמעלן אונטערן נאז הערט קיינער נישט אויס, נישט קיין נפקא מינא ווי אינטרעסאנט די תוכן איז.
מען דארף אנפאנגן הויעך און קלאר, נישט קיין כ'האב מיר נישט צוגעגרייט, צו די מחותן האט מיר ערשט פריער געבעטן זאגן אפאר ווערטער וכדו'..אנפאנגן מיט איי קאנטעקט מיטן עולם, ארומקוקען און א לייכטע שמייכל, און א איידעלע אבער הויכע קול, און נישט ארויסלייענען פון קיין ספר אדער צעטל, נאר זיך צוגרייטן פארדעם וואס דו גייסט זאגן, ובכלל זה...
3) וויסן ביי זיך וואס דו ווילסט יעצט זאגן, אויפטוהן אדער ארויסברענגן, נישט סתם מאלן וואסער שלא כסדרן, פאר דעם איז שוין דא א וואסער מילעכל.. ובכלל זה זיך מסדר זיין מיט א סדר וואס קודם וואס שפעטער, פארצייכענען ראשי דברים כסדרן.
4) לפי עניות דעתי איז נישט פאסיג פאר א טשעירמען/"רעדנער ביי שבע ברכות" צו געבן אזויגערופענע "דברי מוסר והתעוררות" אדער "הדרכה" חוץ אויב עס איז קלאר אז עס איז בבדיחותא (אפילו אויב די פאונטס זענען וועליד), bad enough וואס מען גייט באלד הערן פון די אנדערע דרשנים..
5) א מעשה האט א ספעציעלע סגולה צו איינגעזאפט ווערן, ספעציעל ווען עס איז א חלק ניכר פון די דרשה. עס זענען דא ביכער פאר מעשיות צוטיילט אויף ענינים, א מעשה אויף למעשה וכדו'. אבער די בעסטע איז א היינטיגע זאפטיגע אדער דראמאטישע מעשה, און בעיקר גוט אראפגעלייגט. פאר די מוסר השכל אדער פאונט קען מען שוין מדמה זיין מילתא למילתא, מוז נישט האבן קיין עכטע דירעקטע שייכות, כח כחו איז אויך גוט. די ערענסטערע עולם איז אויך אינטרעסירט אין א גוטע מעשה, משא"כ די אנדערע עולם איז נישט אינטרעסירט אין קיין גוטע דרשה..
6) א ליקוט ספר איז זייער גוט פאר א תורה'לע אדער געדאנק, למשל חיים שיש בהם, כמוצא שלל רב, מטעמי שולחן שבת וכדו' יעדער לויט זיין טעסט. פאר חסידישע ספרים קען מען צומאל טרעפן א גרינגע תורה נאכצוזאכן פון די קונטרס אוצר פניני חסידות וואס קומט ארויס וועכענטליך, ווי אויך איז דא דארט מעשיות וועכענטליך.
א ערענסטע תורה לאז פארן דיין צו רב צו זאגן.
דברי ישראל און קדושת ציון איז גוט פאר שיינע געדאנקן אויפן פרשה. פאר א ווערטל אויפן פרשה איז גן יוסף געוואלדיג, ווי אויך אין back די ווערטלעך צוטיילט אויף ענינים איז מורא'דיג. אויך גוטע ווערטלעך און מעשיות מיט וואס אנצוהייבן און ענדיגן. מען קען טרעפן שיינע עניינים עה"ת און ספר פלאות עדותיך און אוצר פלאות התורה. פאר מעשיות עה"ת איז דא אוצר סיפורי צדיקי וגאוני הדורות??
פאר א סיום מסכת, איז גוט צו נאכקוקן א אינטרעסאנטע מהרש"א אדער בניהו/בן יהוידע אויפן מסכת. אויך קען מען נאכקוקן אין די מתיבתא גמרא אין back פאר שיינע ענינים וליקוטים און חסידישע ספרים אויפן גמרא (איך מיין עס הייסט כפתור ופרח, נישט זיכער).
יין שרף האט געשריבן:
איך בין בכלל נישט אין די ליין. אבער 1) א ווערטל (נישט קארני) איז די בעסטע צו אנגרייטן פאר די ערשטע זאך. עס עפענט אויף לב השומעים און מאכט זיי וועלן אויסהערן ווייטער. א זיסע מעשה'לע צו נאך אפאר ווערטלעך איז גוט אוועקצולייגן פאר אינמיטן דרשה ווען מען פארלירט שוין אביסל די עולם.
2) ס'איז נישט דוקא וואס מען זאגט נאר וויאזוי מען זאגט. אז מען פאנגט אן עפעס מורמעלן אונטערן נאז הערט קיינער נישט אויס, נישט קיין נפקא מינא ווי אינטרעסאנט די תוכן איז.
מען דארף אנפאנגן הויעך און קלאר, נישט קיין כ'האב מיר נישט צוגעגרייט, צו די מחותן האט מיר ערשט פריער געבעטן זאגן אפאר ווערטער וכדו'..אנפאנגן מיט איי קאנטעקט מיטן עולם, ארומקוקען און א לייכטע שמייכל, און א איידעלע אבער הויכע קול, און נישט ארויסלייענען פון קיין ספר אדער צעטל, נאר זיך צוגרייטן פארדעם וואס דו גייסט זאגן, ובכלל זה...
3) וויסן ביי זיך וואס דו ווילסט יעצט זאגן, אויפטוהן אדער ארויסברענגן, נישט סתם מאלן וואסער שלא כסדרן, פאר דעם איז שוין דא א וואסער מילעכל.. ובכלל זה זיך מסדר זיין מיט א סדר וואס קודם וואס שפעטער, פארצייכענען ראשי דברים כסדרן.
4) לפי עניות דעתי איז נישט פאסיג פאר א טשעירמען/"רעדנער ביי שבע ברכות" צו געבן אזויגערופענע "דברי מוסר והתעוררות" אדער "הדרכה" חוץ אויב עס איז קלאר אז עס איז בבדיחותא (אפילו אויב די פאונטס זענען וועליד), bad enough וואס מען גייט באלד הערן פון די אנדערע דרשנים..
5) א מעשה האט א ספעציעלע סגולה צו איינגעזאפט ווערן, ספעציעל ווען עס איז א חלק ניכר פון די דרשה. עס זענען דא ביכער פאר מעשיות צוטיילט אויף ענינים, א מעשה אויף למעשה וכדו'. אבער די בעסטע איז א היינטיגע זאפטיגע אדער דראמאטישע מעשה, און בעיקר גוט אראפגעלייגט. פאר די מוסר השכל אדער פאונט קען מען שוין מדמה זיין מילתא למילתא, מוז נישט האבן קיין עכטע דירעקטע שייכות, כח כחו איז אויך גוט. די ערענסטערע עולם איז אויך אינטרעסירט אין א גוטע מעשה, משא"כ די אנדערע עולם איז נישט אינטרעסירט אין קיין גוטע דרשה..
6) א ליקוט ספר איז זייער גוט פאר א תורה'לע אדער געדאנק, למשל חיים שיש בהם, כמוצא שלל רב, מטעמי שולחן שבת וכדו' יעדער לויט זיין טעסט. פאר חסידישע ספרים קען מען צומאל טרעפן א גרינגע תורה נאכצוזאכן פון די קונטרס אוצר פניני חסידות וואס קומט ארויס וועכענטליך, ווי אויך איז דא דארט מעשיות וועכענטליך.
א ערענסטע תורה לאז פארן דיין צו רב צו זאגן.
דברי ישראל און קדושת ציון איז גוט פאר שיינע געדאנקן אויפן פרשה. פאר א ווערטל אויפן פרשה איז גן יוסף געוואלדיג, ווי אויך אין back די ווערטלעך צוטיילט אויף ענינים איז מורא'דיג. אויך גוטע ווערטלעך און מעשיות מיט וואס אנצוהייבן און ענדיגן. מען קען טרעפן שיינע עניינים עה"ת און ספר פלאות עדותיך און אוצר פלאות התורה. פאר מעשיות עה"ת איז דא אוצר סיפורי צדיקי וגאוני הדורות??
פאר א סיום מסכת, איז גוט צו נאכקוקן א אינטרעסאנטע מהרש"א אדער בניהו/בן יהוידע אויפן מסכת. אויך קען מען נאכקוקן אין די מתיבתא גמרא אין back פאר שיינע ענינים וליקוטים און חסידישע ספרים אויפן גמרא (איך מיין עס הייסט כפתור ופרח, נישט זיכער).
פאר איר שטעלט זיך אויף. מאכט ביי זיך קלאר. וואס איז מיין ראול מיט די דרשה. 1) בין איך א אינטעטעינער און איך דארף אונטערטעינען דעם עולם 2) דארף איך זאגען דברי התעוררות אויף א יו''ט אדער א נושא 3) אדער דברי הדרכה. א לעקשטער אראפצוגעבן א געוויסע מהלך 4) אדער סתם ארויסברענגען רגשי לבבו ביי א שמחה די סטייל אין די מהלך איז געוואנדען לויט דיין פאזיציע און פארעם פון די דרשה. דאס וועט דיר אויף געבן קלארקייט און מינימייזען סטעידש פרייד.
נאך עטליכע טיפס. וויפיל צייט כוועל יעצט האבען. די ערשטע און וויכטיגסטע יסוד איז ''בלייב נאטורלעך'' ד''ה אז די שטעלסט זיך אויף רעדן. מיינט דאס לכאורה. אז דו האסט וואס צו פארקויפען.אדער אז צווישען חברים האסטו א גיטע שפראך וכדומ'. דער פראבלעם איז. ווען דו דארפט זאגען א דרשה. איז פונקט ווי די קענסט רעדן פאר צוויי מענטשען באקוועם. דאס זעלבע קענסטו רעדן פאר 20 אדער 50 מענטשען. זאלסט נישט טוישען סטייל. נאר זאלסט פשוט רעדן העכער אז יעדער סזאל זיך הערן. אבער הייב נישט אן צו רעדן צו די וואנט מיט רעדנערישע פראזען. דאס טוט דיך דיסקאנקטען פונעם עולם.
דהיינו די דרשה זאל האבען די היימישקייט פון א שמועס דעמאלטס וועט דער עולם קאנעקטען צו דיר. (דער כלל האט אמאל א יוצא מן הכלל. למשל ווען מדארף נוצען די ''עקטינג סקיללס'' אבער רוב עולם זענען נישט קיין עקטערס און רוב דרשות דארפט נישט קיין עקט. סדארף זיין נאטורלעך נאך א כלל shut up speak up stand up שטעל דיך אויף גראד. דריי נישט די פיאות. לאן דיך נישט אן אויף קיין באטעל מאך א לייכטע שמייכל. און רעד הויך און קלאר. נישט צו שטייט. נישט צו שנעל. ברענג ארויס דיין פוינט באקוועם. און ענדיג דיין דרשה. ווען איינער קומט צו.און זאגט דיר וואס האסטו אזוי שנעל גענעדיגט. דאס איז די בעסטע קאמפלימענט פאר א רעדנער. די ''ענדינגס'' איז די וויכטיגסטע זאך פון די דרשה א שוואכע ענדיג קען אפהרגענען א גיטע דרשה. המשך יבוא אי''ה
געהערט אמאל נאך זאגן פון ר יענקעלע פעשעווארסק זי"ע אז איינער האט אים געפרעגט אז ער דארף רעדן און ער ווייסט נישט אויב ער זאל רעדן לאנג אדער קורץ האט ער אים גענטפערט אוודאי "קורץ"סשטייט און אבות רבי אומר איזוהי דרך ישרה שיבור לו האדם, כל שהיא תפארת לעושיה(ער דארף זיך נישט קיין סאך צוגרייטן)ותפארת לו מן האדם(זיי האבן נישט קיין געדולד צו הערן אזוי סאך)ודברי פי חכם(צדיק)חן
נתן בן ופסי האט געשריבן:
דאס איז 1 זאך זיכער אז אנהייבען מיט די ווערטער 'לא איש דברים אנכי' איז שוין לאנג ארויס פון סטייל
ביי א שבע ברכות קענסטע אנהייבן אזוי מנהג ישראל תורה אז א בעל דרשן שטעלט זיך אויף רעדן זאגט ער לא איש דברים אנכי און נאכדעם גייט ער אויף די נערווען פאר 15 מינוט וואסע פשט? נאר מ׳זעהט אז סדר דברים הייסט משנה תורה ווייל סיז א קיצור פון די גאנצע תורה דאס זאגט דער רעדנער לא איש דברים אנכי איך רעד נישט בקיצור... און מיט דעם קען מען פארשטיין די גמרא זאגט אגרא דבי הילולא מילי זאגט רש״י לשמח את החתן וויאזוי בדברים דורך רעדן בקיצור
הרב גיפס פון בארא פארק (נישט ר' זלמן) וועלכער זאגט אפט שיעורים אויף אירגון שיעורי תורה (און האט אויך א ספעציעלע עפפ וואו מען קען הערן זיינע דרשות), זאגט אין א לעצטיגן שיעור אז ער טוט אין די נושא
קאודינג האט געשריבן:
הרב גיפס פון בארא פארק (נישט ר' זלמן) וועלכער זאגט אפט שיעורים אויף אירגון שיעורי תורה (און האט אויך א ספעציעלע עפפ וואו מען קען הערן זיינע דרשות), זאגט אין א לעצטיגן שיעור אז ער טוט אין די נושא
