מצוות כיסוי הדם עיוה"ק כהלכתה.
בס"ד
עס איז באוואוסט די ענין פון מקיים זיין דעם זעלטענעם מצווה פון 'כיסוי הדם' ערב יום הקדוש, וואס עס מאכט זיך נישט ביי אונז אזוי אפט. דער 'מטה אפרים' שרייבט וז"ל: "ולפי שהגיע העת שראוי לחבב המצוה נוהגים השוחטים בבואם לאיש נכבד שהוא עמית בתורה מכבדין אותו במצות כיסוי הדם וכו' ". און דער חיד"א שרייבט שוין 'מצוה לחזר אחר מצוות כיסוי הדם בערב יום כיפור. און אזוי פיהרן זיך אסאך גדולי ישראל און אדמורי"ם שליט"א.
לערנענדיג די הלכות איז אויסגעקומען אז עס איז נישט אזוי גלאט צו מקיים זיין די מצוות כהלכתה, און עס קען זיין א חשש ברכה לבטלה, האב איך געטראכט אויסצושמועסן בקיצור די הלכות וואס מען דארף וויסן פארן מקיים זיין דעם מצוה. צאמגענומען פונעם שו"ע און פוסקים.
פארשטייט זיך אז מען קען אויסשמועסן אינאיינעם די הלכות והמסתעף. ויה"ר שלא ייצא מכשול מתחת ידי.
א. א קטן איז נישט מקיים דעם מצווה.
ב. עס דארף זיין 'עפר תיחוח', ד.מ. טרוקענע זאמד, און מען דארף מקפיד זיין אויף דעם, די הענט זאל זיין טרוקן וכו'.
ג. מען דארף ערשט לייגן זאמד פון אונטן מיט א כוונה לשם די מצווה.
ד. טאמער ליגט שוין דארט זאמד פון די וואס האבן מקיים געווען פריער די מצוה, זאל ער זאגן, אדער לכה"פ מכוון זיין, אז ער איז 'מזמין' די עפר לשם מצוות כיסוי הדם.
ה. לכתחי' זאל ער בעטן רשות פונעם שוחט צו מקיים זיין אליינס די מצווה, ווייל די מצווה געהערט צום שוחט. בדיעבד קען מען זיך לכאורה פארלאזן אז דער שוחט איז סיי ווי נישט מקיים יעצט דעם מצווה און ער ווייסט אז די אידן ווילן מקיים זיין.
ו. נאכן שחיטה דארף דער שוחט איבערקוקן די סימנים מיטן מעסער, ווייל טאמער עס איז א טריפה איז עס א ברכה לבטלה.
ז. לכתחי' זאל מען זיך וואשן די הענט לכבוד די מצווה, און מען טאר נישט אויסרעדן לכתחי' ציווישן די ברכה און כיסוי.
ח. מען נעמט די זאמד מיט די רעכטע האנט, און מען מאכט א ברכה: "ברוך אתה ה' וכו' אשר קדשנו וכו' על כיסוי דם בעפר".
ט. וועגן 'שהחיינו' איז דא א נידון אין די פוסקים, עס איז איינגעפירט אז מען מאכט נישט.
י. מען טאר נישט צודעקן מיט די פיס וכדו', נאר מיטן רעכטע האנט, אדער האלטן מיט די רעכטע האנט א כלי, לכבוד דעם מצווה.
יא. אז מען דעקט צו א משהו איז מען שוין מקיים דעם מצווה. אבער די ביסל דארף זיין צוגעדעקט גוט, מען זאל נישט דערקענען די בלוט.
יב. ווען עס איז דא אסאך בלוט אויסגעמישט דארף מען זארגן ער זאל מכסה זיין די דם הנפש, און נישט אנדערע בלוט וואס אנדערע האבן שוין מקיים געווען די מצווה דערויף.
יג. עס מאכט זיך אז גלייך נאכן שחט'ן האט דער שוחט געשחט'ן נאך א כפרה אויפן בלוט, טאר מען נישט מאכן דאן א ברכה, ווייל זיין בלוט איז שוין צוגעדעקט געווארן [בדיעבד] און מען קען מער נישט מקיים זיין דעם מצווה.
עס איז באוואוסט די ענין פון מקיים זיין דעם זעלטענעם מצווה פון 'כיסוי הדם' ערב יום הקדוש, וואס עס מאכט זיך נישט ביי אונז אזוי אפט. דער 'מטה אפרים' שרייבט וז"ל: "ולפי שהגיע העת שראוי לחבב המצוה נוהגים השוחטים בבואם לאיש נכבד שהוא עמית בתורה מכבדין אותו במצות כיסוי הדם וכו' ". און דער חיד"א שרייבט שוין 'מצוה לחזר אחר מצוות כיסוי הדם בערב יום כיפור. און אזוי פיהרן זיך אסאך גדולי ישראל און אדמורי"ם שליט"א.
לערנענדיג די הלכות איז אויסגעקומען אז עס איז נישט אזוי גלאט צו מקיים זיין די מצוות כהלכתה, און עס קען זיין א חשש ברכה לבטלה, האב איך געטראכט אויסצושמועסן בקיצור די הלכות וואס מען דארף וויסן פארן מקיים זיין דעם מצוה. צאמגענומען פונעם שו"ע און פוסקים.
פארשטייט זיך אז מען קען אויסשמועסן אינאיינעם די הלכות והמסתעף. ויה"ר שלא ייצא מכשול מתחת ידי.
א. א קטן איז נישט מקיים דעם מצווה.
ב. עס דארף זיין 'עפר תיחוח', ד.מ. טרוקענע זאמד, און מען דארף מקפיד זיין אויף דעם, די הענט זאל זיין טרוקן וכו'.
ג. מען דארף ערשט לייגן זאמד פון אונטן מיט א כוונה לשם די מצווה.
ד. טאמער ליגט שוין דארט זאמד פון די וואס האבן מקיים געווען פריער די מצוה, זאל ער זאגן, אדער לכה"פ מכוון זיין, אז ער איז 'מזמין' די עפר לשם מצוות כיסוי הדם.
ה. לכתחי' זאל ער בעטן רשות פונעם שוחט צו מקיים זיין אליינס די מצווה, ווייל די מצווה געהערט צום שוחט. בדיעבד קען מען זיך לכאורה פארלאזן אז דער שוחט איז סיי ווי נישט מקיים יעצט דעם מצווה און ער ווייסט אז די אידן ווילן מקיים זיין.
ו. נאכן שחיטה דארף דער שוחט איבערקוקן די סימנים מיטן מעסער, ווייל טאמער עס איז א טריפה איז עס א ברכה לבטלה.
ז. לכתחי' זאל מען זיך וואשן די הענט לכבוד די מצווה, און מען טאר נישט אויסרעדן לכתחי' ציווישן די ברכה און כיסוי.
ח. מען נעמט די זאמד מיט די רעכטע האנט, און מען מאכט א ברכה: "ברוך אתה ה' וכו' אשר קדשנו וכו' על כיסוי דם בעפר".
ט. וועגן 'שהחיינו' איז דא א נידון אין די פוסקים, עס איז איינגעפירט אז מען מאכט נישט.
י. מען טאר נישט צודעקן מיט די פיס וכדו', נאר מיטן רעכטע האנט, אדער האלטן מיט די רעכטע האנט א כלי, לכבוד דעם מצווה.
יא. אז מען דעקט צו א משהו איז מען שוין מקיים דעם מצווה. אבער די ביסל דארף זיין צוגעדעקט גוט, מען זאל נישט דערקענען די בלוט.
יב. ווען עס איז דא אסאך בלוט אויסגעמישט דארף מען זארגן ער זאל מכסה זיין די דם הנפש, און נישט אנדערע בלוט וואס אנדערע האבן שוין מקיים געווען די מצווה דערויף.
יג. עס מאכט זיך אז גלייך נאכן שחט'ן האט דער שוחט געשחט'ן נאך א כפרה אויפן בלוט, טאר מען נישט מאכן דאן א ברכה, ווייל זיין בלוט איז שוין צוגעדעקט געווארן [בדיעבד] און מען קען מער נישט מקיים זיין דעם מצווה.
