אז מ'האט שוין דא ר' שלמה, כ'האב לעצטענס געהערט א רויע מוזיק טרעק צוטיילט איעדע אינסטרומענט, און כ'האב פארשטאנען אז קודם כל איז די קאָרדס די בעה"ב וואו צו פירן דיין נשמה/נפש/שפראך. און בעיס גיטאר איז נישט די איינציגסטע צו דרייווען די באן פון די קארדס, עס קומט שטארק צוזאמען מיט פיאנא. מיין שאלה איז, אויב למשל די קארדס אדער סיי וועלעכע אנדערע קבוצה טוט א פארגעשריבענע קנייטש וכדו', וועמענס שפראך רעפעזענטירט מען דא? צו דען רעדסטו דיין שפראך נאר ווען דו קאלערסט ארויס פון די ליין? אדער אפי' ווען די גאנצע קבוצה זינגט קען מען דערהערן וואס די אינווידיאלע וויל ארויסברענגען?
סא'סוד האט געשריבן:
וועמענס שפראך רעפעזענטירט מען דא? צו דען רעדסטו דיין שפראך נאר ווען דו קאלערסט ארויס פון די ליין? אדער אפי' ווען די גאנצע קבוצה זינגט קען מען דערהערן וואס די אינווידיאלע וויל ארויסברענגען?
זייער זייער א גוטע קשיא געפרעגט.
צו ענפערן דיין פראגע אין קורצן: קודם כל יא,יעדנ'ס טאלאנט מאכט א חילוקאפילו ווען ער זינגט די זעלבע זאך צוזאמען מיט נאך אפאר אירע, ס'איז אפשר שווערער צו איידענטיפייען פונקטליך 'וואס' אן אינדיווידואליסט טוט אויף אין א קווייער אבערדי אינערליכע תוכן איז וואס ס'מאכט די חילוק, אפילו יעדער טוט טעקניקלי די זעלבע זאך. ס'זענען דא אזויפיהל כללים אין זינגען אז ס'פארלאנגט אזוי סאך מער ווי 'סתם' זינגען. די וועג וויאזוי מען קנייטשט דעם ניגון, די דיינעמיקס פון יעדנס וואויס, די טייט'נעס פון יעדן מעמבער וכו' וכו'.
דאס איז אלס געזאגט געווארן ווען מ'רעדט פון א קווייער. ווען מ'רעדט אבער פון א בענד וואו יעדער שפילט עפעס אנדערש (כ'רעד בעיקר פון רידעם פלעיערס וואו יעדער האט ממש א צווייטע ראללע) אידעך א זיכערע זאך אז יעדנס וואויס ווערט עקסטער געהערט, און ממילא ווען די בעיס גיטאר שפילט זיין פארט אפילו ווען עס שפילן דעמאלטס מיט נאך פינעף זעקס אנדערע אינסטרומענטן צוזאמען מיט אים, וועט זיך נאך אלס ארויסזעהן די אייגנארטיגקייט און פערסאנאליטי פונעם בעיס-פלעיער אפילו ווען ער קאלערט נישט ארויס פון די באקס. ס'זענען פארהאן מוזיקאנטן וואס שפילן פונקטליך וואס די בוק הייסט און לייגן נישט צו קיין עקסטערע ספייס, דערנאךזענען דא די מוזיקאנטן וואס לייגן אריין זייער גאנצע חיות און פערסאנאליטי אין זייער מוזיק, זייער סאונד איז יוניק און מ'קען זיי תיכף אידענטיפיצירן ווען זיי שפילן אויף א טרעק ווי נאר מען הייבט עס אן צו הערן (לאמיר נעמען א דוגמא פון דעם אלעמען באליבטן גיטאר שפילעראבי סינגולדה, ווער האט דען נישט ליב זיינע אפעטיטליכע שמאלציגע ליינס, מיר זענען דאך אלע אויפגעוואקסן מיט זיין סאונד. יעצט, אבי איז דוקא א מיוזישאן וואס האט אסאךאייגנארטיגע פלעיוואר און טעיסט, זיינע ליינס פארמאגן זיינע פינגער-פרינטס אלל אווער).
ודי בכך.
צו שפּילן א WRONG נאוט, איז אפשר נישט געשמאק; אבער צו שפילן אן קיין געשמאק, איז זיכער WRONG!
העמער צוגיין צו די פלייש פונעם ענין: פאלגענד זענען די 4 לעוועלס פון עווערנעס:
לעוועל 1: Unconscious Not Knowing אין יודיש – דו ווייסט נאכנישט אז ס'איז דא אסאך זאכן וואס דו ווייסט נאכנישט הסבר– דאס איז די צייט ווען דו מאכסט אפ אז דו ווילסט שפילן אן אינסטרומענט (צו אפשר גאר האסטו געקריגן אן אינסטרומענט אלס א מתנה) אבער דו ביסט נאך גענצליך אומוואוסנד וואס דאס גייט פארלאנגען פון דיר. דאס איז אן עקסייטינג סטעידזש, דו ביסט נאך עקסייטעד מיט דיין נייעם אינסטרומענט, דו שפיגלסט דיך מיט דיין ברענד—ניו סעקסעפאון צו גיטאר וכדומה און דיינע דמיונות פליען אינעם זיבעטן הימל אז ס'קומט גוטע צייטן, דו האלטסט דעם אינסטרומענט מיט די גרעסטע מאס תמימות און דו מאכסטעך ווי דו שפילסט שוין דערמיט כזקן וכרגיל, ס'איז א באנטש פאן.
לעוועל 2: Conscious Not Knowing אין יודיש – דו ווייסט שוין אז ס'זענען פארהאן אסאך זאכן וואס דו ווייסט נאכנישט הסבר– דעי לעוועל איז שוין ווייניגער עקסייטינג און אפילו אביסל פעינפול. דאס איז נאכדעם וואס דו האסט שוין באשלאסן זיך אריינצולייגן ראשו ורובו אינעם נייעם אינסטרומענט, האסט אנגעהויבן נעמען לעסאנס אדער ליינען בוקס און דו האסט שוין אנגעהויבן אביסל צו זעהן וואס אלס דו גייסט דארפן לערנען כדי צו קענען, די בוק האט אסאך שרעקעדיגע ווערטער, סקעילס, מאודס, שארפס, פלעטס, קוואדער נאוטס, מעידזשאר, מיינאר וכו'.. און די עקסייטמענט וואס דו האטס געהאט אינעם פריערדיגע לעוועל איז שוין יעצט ווייט נישט די זעלבע וויבאלד יעצט זעהט שוין דיין דמיון גאר א צווייטע בילד. שעות פון פרעקטיס און שווערע הארעוואניע. און – אינ'אמת'ן גערעדט – דא איז די פלאץ ווי רוב סטודענטס שטעלן זיך אפ (משפטים פיבער בלע"ז) און מ'ווערט אפגעשוואכט פון גיין פאראויס.
לעוועל 3 Conscious Knowing אין יודיש – דו ווייסט (צו דו האלטסט) אז דו ווייסט שוין אסאך הסבר– דעי לעוועל איז שוין אביסל טריקי.. דאס איז ווען דו האלטסט שוין נאכן אריינלייגן שעות על גבי שעות פון פרעקטעס, דיינע ידיעות זענען שוין יעצט היבש אויסגעברייטערט. דו ביסט שוין נישט דערשראקן פון די אלע פרעמדע נעמען און מוזיקאלישע טערמס. דיין עקסייטמענט איז שוין גאר גרויס און דיין סעטיספעקציע גאר געשמאק, דו דרייסטעך שוין צווישן אנדערע קענער בקומה זקופה. דאס איז א לעוועל ווי פולע מוזיקאנטן ספענדן רוב פון זייער לעבן. די חסרון פון לעוועל 3 איז אז דו ביסט נאך ווייט פון נאטורליך, דו ביסט כסדר פארנומען צו שאוי-אפפ'ן מיטן שפילן אינטערעסאנטע שטיק (אדער ווי א גרויסע מיוזישאן רופט עס אן: שפילן מיט צופיהל צוקער..) און דו ביסט נאך ביזי א גאנצן צייט צו טראכטן וואס דו טוסט בשעת דו טוסט עס.
לעוועל 4 Unconscious Knowing אין יודיש – דו געדענקסט שוין אפילו נישט צו זאגן וויפיל דו ווייסט אלץ, עס ליגט אין דיין סוב-קאנטשעס הסבר– דאס איז די לעוועל ווי דו קענסט שוין אזוי גוט אז דו דארפסט שוין מער נישט טראכטן דערוועגן, ס'שפילט זיך פון זיך אליינס. מ'קען דאס שטארק באמערקן ביי תלמידי חכמים, למשל א פרישע כולל יונגערמאן א למדן וואס לערנט פעסט הלכות שבת, ווען ס'קומט אים אויס צו פסק'ענען א שאלה פון הלכות מוקצה וועט ער נעמען גיסן טורי זהב'ס מיט מחצית השקל'ס עם כל הראשונים און אחרונים, פשוט ווייל ער געפונט דאס אלס א פאסיגע געלעגנהייט צו שניידן די פירות פון זיין שווערע הארעוואניע. ווידער אמאל וועט מען זעהן די גרעסערע תלמידי חכמים וואס האלטן שוין יארן נאכן האקן שטיקער יומם ולילה, ווען זיי פסק'ענען א שאלה וועלן זייערע תשובות עפ"י רוב זיין מינימאל און צו די פוינט, דאס איז לעוועל 4 בתפארתו.
וואס איז אינערעסאנט צו באמערקן איז, אז לעוועל 1 און לעוועל 4 האבן אסאך 'אין קאמען'. זיי זענען ביידע איגנארענט און ווייזן ארויס רואיגקייט ווען זיי שפילן אדער זינגען. זיי זענען נישט פארנומען טראכטן צו זיי זענען נישט אוו-טאן אדער וואספארא שטיקלעך זיי קענען יעצט אריינווארפן וכדומה. און דאס איז אונזער גאול אלס סטודענטס, צו שטרעבן אנצוקומען צו דאס וואס מיר האבן ארומגערעדט אינעם פאריגן ארטיקל "פרידאם".
לא ראוי זה כראוי זה.. דראמס איז דראמס און פערקאשען איז פערקאשען (ווי זאגט יארמער רב: דריי אזייגער פארטאגס איז ביי אים דריי אזייגער פארטאגס.. אנע חכמות).
דראמס טוט אהערשטעלן א פאדאמענט פאר די רידעם (קוק, סנעיר, היי-העט) וואס דאס איז בכלל נישט די ארבעט פון א פערקאשעניסט. ואכמ"ל.
דרך אגב - הרב כינור האט מיר גע'אישי'ט מיט א לינק צו זיין אשכולמוזיקפידיעוואו לויט ווי ס'קוקט אויס האט ער דארט שוין געקאווערט מערסטנס טייל פון די בעיסיק ידיעות פאר מוזיק טעארי. ראה שם ותמצא נחת!
צו שפּילן א WRONG נאוט, איז אפשר נישט געשמאק; אבער צו שפילן אן קיין געשמאק, איז זיכער WRONG!