notificationהאט געשריבן:↑זונטאג אקטאבער 27, 2024 1:09 am
וואו איז די מקור אויף די שווארצע ליינס אויפ'ן טלית גדול / קטן און וואס איז די טעם? און אויך וואס איז די טעם פונעם עטרה און ביי געוויסע רבישע / חסידות אויך א ריקן עטרה?
אין א ספר (איך געדענק נישט וועליכע) האב איך געזען א שיינע טעם, אז להלכה דארף לכתחילה די בגד פון די ציצית זיין די זעלבע קאליר פון די חוטי הציצית, בזמן התכלת זענען די חוטים געווען ווייס מיט א בלויע ליין (ווייל איין בענדל איז דאך געווען בלוי) האט מען די בגד אויך געמאכט ווייס און א בלויע שטרייף. איינמאל עס איז שוין נישט געווען קיין תכלת איז מען געבליבן מיט דעם בגד אלס א זכר.
איך מיין אז תוספות שרייבט בדומה לזה און ער שרייבט אויך אז סאיז שווארץ (איך קען עס נישט טרעפן, אבער איך געדענעק אז איך האב איינמאל געלערנט א תוספות וואס דערמאנט דרך אגב)
וואס דארף א הסבר? די טלית איז א בגד פארן גוף, לייגט מען א שיינע עטרה במקום הראש, קען מען מיינען אז די גאנצע טלית טוט מען נאר אן ווייל מען דארף א עטרה אויפן קאפ, די עיקר איז די עטרה. אבער אויב לייגט מען א עטרה אויך במקום הגוף, ווייזט מען אז די עיקר איז די טלית און די עטרה לראש מאכט דאס נישט פאר א בגד ראש ווייל מען האט פינקט אזוי אויך א עטרה נישט אויפן קאפ.
די טלית באדעקט אויך דער גוף און אויך דער ראש, אויב מען לייגט נאר אן עטרה בראש קען עס אויסזען ווי עס איז נאר א כסות הראש וואס איז פטור פון ציצית, איז די עצה צו לייגן אן עטרה אויך אויף די חלק וואס באדעקט דער גוף, יעצט אויב דער חלק פונעם ראש איז שענער און ברייטער קוקט עס ווייטער אויס ווי דער עיקר איז די חלק המכסה את הראש.
איינמאל עס איז נישט דא א עטרה נאר פארן קאפ, נאר עס איז אויך דא א עטרה אינמיטן, זעט מען שוין אז די "טלית" איז נשט נאר פארן קאפ מיט א טענה אז ער האט "געלייגט א עטרה" נאר אויפן קאפ, ווייל ער האט אויך געלייגט במקום הגוף, אז במקום הגוף איז מער באקוועם א דינע עטרה לייגט מען דאס אין איין ווארט, סאיז נישט קיין נפק"מ וועלעכע עטרה סאיז גרעסער, אז ער האט נישט באצירט "נאר" די קאפ זעט שוין נישט אויס אז די טלית איז א בגד ראש. סייווי איז דאס נאר א מנהג, ווייל די פוסקים נעמען אן אז די עטרה אויפן קאפ מאכט נישט די טלית אויס בגד לגוף
notificationהאט געשריבן:↑מיטוואך נאוועמבער 06, 2024 11:19 am
פארוואס רופט מען א חזיר א דבר אחר?
בהגהות הגאוןר' ישעי' פיקלספר התשבי (ערך דבר) כתב: ובדרך צחיות אפשר לומר, החזיר הוה כשהוא שוכב פושט טלפיו לומר שאני טהור כמ"ש רש"י בפרשת תולדות והילכך נקרא דבר אחר, כלומר שהוא דבר אחר ממה שהוא מתראה בעצמו.
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
אזויווי איר זאגט, און די אלטע טליתים זענען געווען ליכטיגער ווי די היינטיגע בעלזא טליתים.
סאיז באמת א פלא פארוואס מען האט געטוישט.
מיין סברא האב איך שוין אויבן געשריבן, אז דאס איז זיכער אז אמאל איז ׳אויך׳ געווען שווארצע טליתים (וויאזוי יענע שווארצע טליתים האבן זיך אנגעהויבן ווייס איך נישט, אבער רוב היימישע יודן זענען געגאנגען מיט בלויע) דא אין אמעריקא איז לכאורה נישט געווען אזא גרויסע טליתים אינדאסטרי (איך מיין אז יעדע דזשאדעיקא האט געמאכט אייגענע) און דער עולם וואס איז דא אנגעקומען האט גענימען וואס מען האט געהאט, (מען האט נאך דאן נישט געהאט קיין געהעריגע הוט און רעקל אז מען זאל זיך קענען שטעלן אויף די קאליר פון די טלית…), שפעטער האט מען שוין נישט צירוק געטוישט.
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
והוא פשוט. די געדאנק איז נאך פונעם ערשטן ציניסטישן קאנגרעסס אין תרנ''ז. און זיי רופן עס טאקע תכלת.
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
והוא פשוט. די געדאנק איז נאך פונעם ערשטן ציניסטישן קאנגרעסס אין תרנ''ז. און זיי רופן עס טאקע תכלת.
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
אויב איך געדענק גוט איז די געדאנק פון ר' שמואל מוהליבער.
עס איז זיכער נישט צוליב די מדינה. עס איז פשוט זייער טונקל בלוי, עד כדי כך אז עס זעט אויס ווי שווארץ. שפעטער האט מען שוין פארגעסן אז עס איז טונקל בלוי און געגאנגען ממש שווארץ. (כמדומה לי אז איך האב עס געהערט פון דער וואס מאכט די טערקישע טליתים.)
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
אויב איך געדענק גוט איז די געדאנק פון ר' שמואל מוהליבער.
איך האב עס געזען (כמדומה אויף וויקי) פון עפעס א פראפעסאר פון וויען וואס איז געווען באזוכן אין ירושלים ווי ער האט נאכדעם געשריבן א שיר ווי ער ברענגט ארויס זיינע הרגשים און מחשבות נאכן באזוכן ארץ ישראל און ער שרייבט דארט אז די יודישע קאליר אז בלוי און ווייס
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
והוא פשוט. די געדאנק איז נאך פונעם ערשטן ציניסטישן קאנגרעסס אין תרנ''ז. און זיי רופן עס טאקע תכלת.
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
אויב איך געדענק גוט איז די געדאנק פון ר' שמואל מוהליבער.
איך האב עס געזען (כמדומה אויף וויקי) פון עפעס א פראפעסאר פון וויען וואס איז געווען באזוכן אין ירושלים ווי ער האט נאכדעם געשריבן א שיר ווי ער ברענגט ארויס זיינע הרגשים און מחשבות נאכן באזוכן ארץ ישראל און ער שרייבט דארט אז די יודישע קאליר אז בלוי און ווייס
מיטן נאמען אברהם אלעזר פרנקל א תלמיד און נעפיו פון זכריה פרנקל הידוע מראשי הרבנים המשכילים
מכון 'מראה המקום' מראי מקומות ומקורות פאר ספרים, מאמרים, וכדומה.[email protected] מיר האבן בעזהשי"ת א סאך יארן עקספיריענס
פינקט פארקערט, די מדינה האט דאס גענומען פון די טלית - א אידישע סימבאל
חידוש! מקור?
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
והוא פשוט. די געדאנק איז נאך פונעם ערשטן ציניסטישן קאנגרעסס אין תרנ''ז. און זיי רופן עס טאקע תכלת.
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
והוא פשוט. די געדאנק איז נאך פונעם ערשטן ציניסטישן קאנגרעסס אין תרנ''ז. און זיי רופן עס טאקע תכלת.
איך קען דיר נישט ברענגען א מקור ווייל איך קען נישט אזוי די נושא כל צרכו, אבער סאיז דא די מעשה פון הרי״ד מבעלז וואס האט דערציילט אז זיין טאטע האט אים איינמאל פאר נאכטס ארויסגענימען און געוויזן אויף די הימל אז די קאליר איז פון תכלת.
איך מיין אז די נקודה איז ווייל עס שטייט דאך אז תכלת דומה… לרקיע, סא די הימל איז עכט נישט די ליכטיג בלויע קאליר וואס מיר זעען אין מיטן טאג, דאס איז ווייל די זון שיינט צו שטארק, די עכטע קאליר פון די הימל אז מער טינקל דאס קען מען גוט זען פאר נאכטס ווען סאיז פינקט געניג ליכטיג מען זאל קענען זען די קאליר און צוגעלייגטע ליכטיגקייט.
לכאורה איז דא אנדערע שיטות אויך, איך האב אויך שוין געזען ליכטיג בלוי תכלת (פארן אויסוואשן)
איך ווייס נישט צו די הנהלה דא וועט צולאזן די לינקען די מקורות דא, אבער נאך אן אויבערפלעכליכע זוך זעט מען, אז נאך וואס זיי האבן שוין מחליט געווען אז ד סימבאל וועט זיין א מגן דוד (עס זענען געווען פארשידענע מיינונגען פארדעם, איינע פון זיי איז געווען א מנורה) האט מען געדארפט מחליט זיין אויף א קאליר, דאן האבן די גרויסע חכמים געקומען צו א מסקנא אז די קאלירן וואס אדענטעפעצירן די מערסטע דאס יודיש פאלק איז בלוי און ווייס, דאס איז דאך די רעליגיעזער טלית וואס איז אן לבוש יהודי לאומי… וכו׳ וכו׳ געניג?
והוא פשוט. די געדאנק איז נאך פונעם ערשטן ציניסטישן קאנגרעסס אין תרנ''ז. און זיי רופן עס טאקע תכלת.
איך קען דיר נישט ברענגען א מקור ווייל איך קען נישט אזוי די נושא כל צרכו, אבער סאיז דא די מעשה פון הרי״ד מבעלז וואס האט דערציילט אז זיין טאטע האט אים איינמאל פאר נאכטס ארויסגענימען און געוויזן אויף די הימל אז די קאליר איז פון תכלת.
איך מיין אז די נקודה איז ווייל עס שטייט דאך אז תכלת דומה… לרקיע, סא די הימל איז עכט נישט די ליכטיג בלויע קאליר וואס מיר זעען אין מיטן טאג, דאס איז ווייל די זון שיינט צו שטארק, די עכטע קאליר פון די הימל אז מער טינקל דאס קען מען גוט זען פאר נאכטס ווען סאיז פינקט געניג ליכטיג מען זאל קענען זען די קאליר און צוגעלייגטע ליכטיגקייט.
לכאורה איז דא אנדערע שיטות אויך, איך האב אויך שוין געזען ליכטיג בלוי תכלת (פארן אויסוואשן)
אייגנטליך זאגט רש"י אויך אזוי. אבער פארהאן שיטות דערין.
עכ"פ גיי ארויס פארנאכט און קוק אויפ'ן הימל, וועסטו זען אז עס איז טאקע טונקלער, אבער סאך סאך ליכטיגער ווי א בעלזער טלית, און בכלל נישט צופיל טונקעלער ווי היינטיגע תכלת (ראדזין אפגערעדט, אבער אפילו פון מורקס)
לערן מיר אויס זאכן וואס איך ווייס נישט, איך וועל דיר קענען רופן "מורי ורבי אלופי ומיודעי"
