אידישע וועלט פארומס

ב"ה מוצאי ראש השנה תשפ"ג[ ת'הא שנ'ת פ'יפטע ג'ענערעשאן)
ווייסעך נישט צי דאס איז שוין דיסקאסירט געווארן ערגעצוואו אין איינע פון די אשכולות אויפ'ן אידישן וועלטן, א פאקטאר איבער אונזער נייעם יאר תשפ"ג וואס איז לדעתי וויכטיג און היסטאריש צו ווערן פארצייכנט.

תשפ"ג - אנהייב פון דעם 5'טן דור על אדמת אמעריקא נאכ'ן צווייטן וועלט קריג!

לאמיר דאס רעכענען לויט די יארן, די אלע דאטומס זענען די 'פריסטע' דאטום ווען די נייע דור האט זיך אנגעהויבן, דאס טייטש דאס וואס זענען געווארן חתן-כלה/חתונה געהאט בערך ביי די 18, און געהאט א קינד ביי די 19 (נארמאל רעכנט מען א דור צוואנציג יאר, וואס לפי"ז וואלט מען נאך געדארפט צואווארטן אפאר יאר צום אנהייב פונעם פינפטן דור... דער פאקט איז אבער אז ס'איז שוין אין תשפ"ב געווען א שיינע פאר שידוכים צווישן חתן/כלה וואס זענען די פערטע דור נאכ'ן קריג, וואס דאס באדייט אז אין תשפ"ג וועט זיך בעז"ה אנהייבן א פרישע עפאכע פון אן אנהייב פון א פיפטע דור אין אמעריקע) :

שנת תש"ו (אדער גאר סוף תש"ה) – פיל אודים מוצלים מאש, קריג איבערלעבער, האבן חתונה בשעטומ"צ. א גרויס טייל פון זיי, מער מענער און א קלענערע טייל פרויען, האבן ליידער איבערגעלאזט זייערע ברייטפארצווייגטע משפחה, זון און טעכטער, אין די אוישוויצער גאז-קאמערן הי"ד.

שנת תש"ז (אדער סוף תש"ו) – עס הייבט זיך אן ב"ה דער ערשטער דור נאכ'ן קריג!א נקמה אין היטלער ימ"ש! אין די נאכפאלגנדע חדשים און יארן וואנדערן פילע אודים מוצלים פון אייראפע קיין אמעריקע, טייל מיט איינס, צוויי, אדער דריי קליינע קינדערלעך, די ערשטע דור נאכ'ן קריג.

שנת תשכ"ו : די ערשטע נאכ'ן קריג געבוירענע וואס האבן מקיים געווען דעם 'בן שמונה עשרה לחופה' אין זענען שוין תשכ"ה געווארן חתן/כלה, חתונה געהאט, און תשכ"ו הייבט זיך אן דער צווייטער דור נאכ'ן קריג!די קריג געליטענע זענען זוכה צו זען א דור שלישי ב"ה.

שנת תשמ"ה : דער דריטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! די קריג איבערלעבער האבן שוין ב"ה אור-אייניקלעך, א דור רביעי.

שנת תשס"ד : דער פערטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! די קריג איבערלעבער האבן שוין ב"ה אור-אור אייניקלעך, א דור חמישי.

און אט יעצט שנת תשפ"ג : דער פיפטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! דער ערשטער דור אידן פון נאכ'ן קריג, די תש"ז געבוירענע, די היינטיגע 'אלטע אידן' און אידענעס, גייען אט אט בעז"ה זוכה זיין צו א דור חמישי! און די געציילטע עלטערע קריג איבערלעבער החיים אתנו לאורך ימים ושנים וועלן זוכה זיין צו א דור ששי בעז"ה!

זייער אינטערסאנטע באמערקונג

ערענסטע יונגערמאן האט געשריבן:

ב"ה מוצאי ראש השנה תשפ"ג[ ת'הא שנ'ת פ'יפטע ג'ענערעשאן)
ווייסעך נישט צי דאס איז שוין דיסקאסירט געווארן ערגעצוואו אין איינע פון די אשכולות אויפ'ן אידישן וועלטן, א פאקטאר איבער אונזער נייעם יאר תשפ"ג וואס איז לדעתי וויכטיג און היסטאריש צו ווערן פארצייכנט.

תשפ"ג - אנהייב פון דעם 5'טן דור על אדמת אמעריקא נאכ'ן צווייטן וועלט קריג!

לאמיר דאס רעכענען לויט די יארן, די אלע דאטומס זענען די 'פריסטע' דאטום ווען די נייע דור האט זיך אנגעהויבן, דאס טייטש דאס וואס זענען געווארן חתן-כלה/חתונה געהאט בערך ביי די 18, און געהאט א קינד ביי די 19 (נארמאל רעכנט מען א דור צוואנציג יאר, וואס לפי"ז וואלט מען נאך געדארפט צואווארטן אפאר יאר צום אנהייב פונעם פינפטן דור... דער פאקט איז אבער אז ס'איז שוין אין תשפ"ב געווען א שיינע פאר שידוכים צווישן חתן/כלה וואס זענען די פערטע דור נאכ'ן קריג, וואס דאס באדייט אז אין תשפ"ג וועט זיך בעז"ה אנהייבן א פרישע עפאכע פון אן אנהייב פון א פיפטע דור אין אמעריקע) :

שנת תש"ו (אדער גאר סוף תש"ה) – פיל אודים מוצלים מאש, קריג איבערלעבער, האבן חתונה בשעטומ"צ. א גרויס טייל פון זיי, מער מענער און א קלענערע טייל פרויען, האבן ליידער איבערגעלאזט זייערע ברייטפארצווייגטע משפחה, זון און טעכטער, אין די אוישוויצער גאז-קאמערן הי"ד.

שנת תש"ז (אדער סוף תש"ו) – עס הייבט זיך אן ב"ה דער ערשטער דור נאכ'ן קריג!א נקמה אין היטלער ימ"ש! אין די נאכפאלגנדע חדשים און יארן וואנדערן פילע אודים מוצלים פון אייראפע קיין אמעריקע, טייל מיט איינס, צוויי, אדער דריי קליינע קינדערלעך, די ערשטע דור נאכ'ן קריג.

שנת תשכ"ו : די ערשטע נאכ'ן קריג געבוירענע וואס האבן מקיים געווען דעם 'בן שמונה עשרה לחופה' אין זענען שוין תשכ"ה געווארן חתן/כלה, חתונה געהאט, און תשכ"ו הייבט זיך אן דער צווייטער דור נאכ'ן קריג!די קריג געליטענע זענען זוכה צו זען א דור שלישי ב"ה.

שנת תשל"ה : דער דריטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! די קריג איבערלעבער האבן שוין ב"ה אור-אייניקלעך, א דור רביעי.

שנת תשנ"ד : דער פערטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! די קריג איבערלעבער האבן שוין ב"ה אור-אור אייניקלעך, א דור חמישי.

און אט יעצט שנת תשפ"ג : דער פיפטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! דער ערשטער דור אידן פון נאכ'ן קריג, די תש"ז געבוירענע, די היינטיגע 'אלטע אידן' און אידענעס, גייען אט אט בעז"ה זוכה זיין צו א דור חמישי! און די געציילטע עלטערע קריג איבערלעבער החיים אתנו לאורך ימים ושנים וועלן זוכה זיין צו א דור ששי בעז"ה!

עפעס שטימען נישט דיינע יארן מיט די נעמען פון די דורות
תש"ו איז געבוירן די ערשטע דור
תשכ"ו איז געבוירן די צווייטע דור
תשמ"ו איז געבוירן די דריטע דור
תשס"ו איז געבוירן די פערטע דור

האסט לכה"פ נאך א יאר צוויי צו די פינפטע דור, ווער ס'האט שוין יעצט א פינפטע דור איז געבוירן אדער ביי די קריג אדער פריער

קוקט אויס א טעות הדפוס. תש מ"האנשטאט ל"ה, ס"דאנשטאט נ"ד, און איצט פ"ג - 19 יאר שפעטער.

.

מי יודע האט געשריבן:

ערענסטע יונגערמאן האט געשריבן:

ב"ה מוצאי ראש השנה תשפ"ג[ ת'הא שנ'ת פ'יפטע ג'ענערעשאן)
ווייסעך נישט צי דאס איז שוין דיסקאסירט געווארן ערגעצוואו אין איינע פון די אשכולות אויפ'ן אידישן וועלטן, א פאקטאר איבער אונזער נייעם יאר תשפ"ג וואס איז לדעתי וויכטיג און היסטאריש צו ווערן פארצייכנט.

תשפ"ג - אנהייב פון דעם 5'טן דור על אדמת אמעריקא נאכ'ן צווייטן וועלט קריג!

לאמיר דאס רעכענען לויט די יארן, די אלע דאטומס זענען די 'פריסטע' דאטום ווען די נייע דור האט זיך אנגעהויבן, דאס טייטש דאס וואס זענען געווארן חתן-כלה/חתונה געהאט בערך ביי די 18, און געהאט א קינד ביי די 19 (נארמאל רעכנט מען א דור צוואנציג יאר, וואס לפי"ז וואלט מען נאך געדארפט צואווארטן אפאר יאר צום אנהייב פונעם פינפטן דור... דער פאקט איז אבער אז ס'איז שוין אין תשפ"ב געווען א שיינע פאר שידוכים צווישן חתן/כלה וואס זענען די פערטע דור נאכ'ן קריג, וואס דאס באדייט אז אין תשפ"ג וועט זיך בעז"ה אנהייבן א פרישע עפאכע פון אן אנהייב פון א פיפטע דור אין אמעריקע) :

שנת תש"ו (אדער גאר סוף תש"ה) – פיל אודים מוצלים מאש, קריג איבערלעבער, האבן חתונה בשעטומ"צ. א גרויס טייל פון זיי, מער מענער און א קלענערע טייל פרויען, האבן ליידער איבערגעלאזט זייערע ברייטפארצווייגטע משפחה, זון און טעכטער, אין די אוישוויצער גאז-קאמערן הי"ד.

שנת תש"ז (אדער סוף תש"ו) – עס הייבט זיך אן ב"ה דער ערשטער דור נאכ'ן קריג!א נקמה אין היטלער ימ"ש! אין די נאכפאלגנדע חדשים און יארן וואנדערן פילע אודים מוצלים פון אייראפע קיין אמעריקע, טייל מיט איינס, צוויי, אדער דריי קליינע קינדערלעך, די ערשטע דור נאכ'ן קריג.

שנת תשכ"ו : די ערשטע נאכ'ן קריג געבוירענע וואס האבן מקיים געווען דעם 'בן שמונה עשרה לחופה' אין זענען שוין תשכ"ה געווארן חתן/כלה, חתונה געהאט, און תשכ"ו הייבט זיך אן דער צווייטער דור נאכ'ן קריג!די קריג געליטענע זענען זוכה צו זען א דור שלישי ב"ה.

שנת תשל"ה : דער דריטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! די קריג איבערלעבער האבן שוין ב"ה אור-אייניקלעך, א דור רביעי.

שנת תשנ"ד : דער פערטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! די קריג איבערלעבער האבן שוין ב"ה אור-אור אייניקלעך, א דור חמישי.

און אט יעצט שנת תשפ"ג : דער פיפטער דור נאכ'ן קריגהייבט זיך אן! דער ערשטער דור אידן פון נאכ'ן קריג, די תש"ז געבוירענע, די היינטיגע 'אלטע אידן' און אידענעס, גייען אט אט בעז"ה זוכה זיין צו א דור חמישי! און די געציילטע עלטערע קריג איבערלעבער החיים אתנו לאורך ימים ושנים וועלן זוכה זיין צו א דור ששי בעז"ה!

עפעס שטימען נישט דיינע יארן מיט די נעמען פון די דורות
תש"ו איז געבוירן די ערשטע דור
תשכ"ו איז געבוירן די צווייטע דור
תשמ"ו איז געבוירן די דריטע דור
תשס"ו איז געבוירן די פערטע דור

האסט לכה"פ נאך א יאר צוויי צו די פינפטע דור, ווער ס'האט שוין יעצט א פינפטע דור איז געבוירן אדער ביי די קריג אדער פריער

פארראכטן.
וכנ"ל אז די יאר קען שוין דער ערשטער דור פון נאכ'ן קריג האבן א פיפטע דור, לויטן חשבון פון 19 יאר א דור.

ר יואל גלאנץ חתן אב"ד סאטמאר מהר"א איז די ערשטע פון די דריטע דור וואס האט חתונה געהאט (זיין שווער און זיידע האבן ביידע יונג חתונה געהאט) ווען ער וועט האבן אן אייניקעל וועט עס זיין די פיפטע דור

כמיין און אלגעמיין האט מען נישט קיין קינד אנהייב פון די ניינצענטענטע יאר

גראַדע האט געשריבן:

כמיין און אלגעמיין האט מען נישט קיין קינד אנהייב פון די ניינצענטענטע יאר

ער שרייבט דאך אז דאס איז די פריסטע וואס ס'קען זיין.
ער רעכנט 4 מאל 19 איז 76. תשפ"ג איז 76 יאר פון תש"ז ווען די ערשטע דור נאכ'ן קריג האט זיך אנגעהויבן.

@ערענסטע יונגערמאן האט רעכט. זייער שיין ארויסגעברענגט.
זעה לדוגמא דא:
https://www.ivelt.com/forum/view ... 0#p3569931
ר' מרדכי שיחי' האט חתונה געהאט שוין נאכ'ן קריג.

הרב_שלום האט געשריבן:

ר יואל גלאנץ חתן אב"ד סאטמאר מהר"א איז די ערשטעפון די דריטע דור וואס האט חתונה געהאט (זיין שווער און זיידע האבן ביידע יונג חתונה געהאט) ווען ער וועט האבן אן אייניקעל וועט עס זיין די פיפטע דור

ואס הייסט די ערשטע? אפשר די ערשטע וועמען דו קענסט...

הרב_שלום האט געשריבן:

ר יואל גלאנץ חתן אב"ד סאטמאר מהר"א איז די ערשטע פון די דריטע דור וואס האט חתונה געהאט (זיין שווער און זיידע האבן ביידע יונג חתונה געהאט) ווען ער וועט האבן אן אייניקעל וועט עס זיין די פיפטע דור

זיין עלטסטע טאכטער איז געבוירן געווארן אין די וואך פונעם הסתלקות פונעם רבי'ן דער ברך משה זי''ע תשס''ו

ממש האט געשריבן:

@ערענסטע יונגערמאן האט רעכט. זייער שיין ארויסגעברענגט.
זעה לדוגמא דא:
viewtopic.php?f=6&t=8337&start=11200#p3569931
ר' מרדכי שיחי' האט חתונה געהאט שוין נאכ'ן קריג.

איר איר אייניקל איז נישט קיין דור שישי

גאלדגרוב האט געשריבן:

הרב_שלום האט געשריבן:

ר יואל גלאנץ חתן אב"ד סאטמאר מהר"א איז די ערשטע פון די דריטע דור וואס האט חתונה געהאט (זיין שווער און זיידע האבן ביידע יונג חתונה געהאט) ווען ער וועט האבן אן אייניקעל וועט עס זיין די פיפטע דור

זיין עלטסטע טאכטער איז געבוירן געווארן אין די וואך פונעם הסתלקות פונעם רבי'ן דער ברך משה זי''ע תשס''ו

מ'דערציילט א מעשה אז ווען ס'איז געבוירן געווארן די ערשטע איר איר אייניקל פאר'ן באבובער רב די בעל דברי שלמה האט די ברך משה עם געגעבען מזל טוב האט ער געענפערט אז ער זאל אויכעט דערלעבן א פיפטער דור וכך הוי דער טאג וואס די ברך משה האט געהאט זיין ערשטע איר איר אייניקל איז ער נסתלק געווארן לחיי העולם הבא

אליעזר ווייס האט געשריבן:

ממש האט געשריבן:

@ערענסטע יונגערמאן האט רעכט. זייער שיין ארויסגעברענגט.
זעה לדוגמא דא:
viewtopic.php?forms=0&t=8337&start=11200#p3569931
ר' מרדכי שיחי' האט חתונה געהאט שוין נאכ'ן קריג.

טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:

החתן בן ר' יעקב יוסף גרין שיכון סקווירא עם בת הרב יצחק (איטשע) קאהן שיחי שיכון סקווירא

די ערשטע "אור אור" אייניקל ביי הרה"ח ר מרדכי שווארץ לאיוש"ט!

הרב גרין ב"ר בנימין שיחי' חתן הרה"ג ר' יושע קאהן שיחי' חתן ר מרדכי שיחי'

איר איר אייניקל איז נישט קיין דור שישי

ווער זאגט אז יא?
ווען דער חתן דינן וועט האבן א קינד וועט עס זיין דור שישי,
לפי די חשבון איז עס ערשט נעקסטע יאר
(חוץ אויב @אינגערמאן ברענגט א בעסערע דוגמה)

גאלדגרוב האט געשריבן:

הרב_שלום האט געשריבן:

ר יואל גלאנץ חתן אב"ד סאטמאר מהר"א איז די ערשטע פון די דריטע דור וואס האט חתונה געהאט (זיין שווער און זיידע האבן ביידע יונג חתונה געהאט) ווען ער וועט האבן אן אייניקעל וועט עס זיין די פיפטע דור

זיין עלטסטע טאכטער איז געבוירן געווארן אין די וואך פונעם הסתלקות פונעם רבי'ן דער ברך משה זי''ע תשס''ו

אין די טאגפון די הסתלקות כצ"ל

שה אחד האט געשריבן:

גראַדע האט געשריבן:

כמיין און אלגעמיין האט מען נישט קיין קינד אנהייב פון די ניינצענטענטע יאר

ער שרייבט דאך אז דאס איז די פריסטע וואס ס'קען זיין.
ער רעכנט 4 מאל 19 איז 76. תשפ"ג איז 76 יאר פון תש"ז ווען די ערשטע דור נאכ'ן קריג האט זיך אנגעהויבן.

18 קען אויך זיין. נארמאל האט מען נישט פאר די ניינצן אהאלב

טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:

אליעזר ווייס האט געשריבן:

ממש האט געשריבן:

@ערענסטע יונגערמאן האט רעכט. זייער שיין ארויסגעברענגט.
זעה לדוגמא דא:
viewtopic.php?forms=0&t=8337&start=11200#p3569931
ר' מרדכי שיחי' האט חתונה געהאט שוין נאכ'ן קריג.

טעארעטישע פאקטן האט געשריבן:

החתן בן ר' יעקב יוסף גרין שיכון סקווירא עם בת הרב יצחק (איטשע) קאהן שיחי שיכון סקווירא

די ערשטע "אור אור" אייניקל ביי הרה"ח ר מרדכי שווארץ לאיוש"ט!

הרב גרין ב"ר בנימין שיחי' חתן הרה"ג ר' יושע קאהן שיחי' חתן ר מרדכי שיחי'

איר איר אייניקל איז נישט קיין דור שישי

ווער זאגט אז יא?
ווען דער חתן דינן וועט האבן א קינד וועט עס זיין דור שישי,
לפי די חשבון איז עס ערשט נעקסטע יאר
(חוץ אויב @אינגערמאן ברענגט א בעסערע דוגמה)

גערעכט.
נישט באמערקט אז מען רעדט דארט פון א שידוך געמיינט אז ס'איז א קינד
וטעות לעולם חוזר

בדרך אגב איז שוין היינט דא זייער זעלטן צו טרעפן אידן וועלכע האבן איבערגעלעבט אוישוויץ, אויב איינער ווייסט אין וויליאמסבורג א איד וואס האט נאך "נומבערס", ביטע מודיע זיין, כאטש אין אישי

גראַדע האט געשריבן:

שה אחד האט געשריבן:

גראַדע האט געשריבן:

כמיין און אלגעמיין האט מען נישט קיין קינד אנהייב פון די ניינצענטענטע יאר

ער שרייבט דאך אז דאס איז די פריסטע וואס ס'קען זיין.
ער רעכנט 4 מאל 19 איז 76. תשפ"ג איז 76 יאר פון תש"ז ווען די ערשטע דור נאכ'ן קריג האט זיך אנגעהויבן.

18 קען אויך זיין. נארמאל האט מען נישט פאר די ניינצן אהאלב

שווער צו זאגן אז ס'פארהאן קריגס איבערלעבער וואס סיי זיי האבן חתונה געהאט (אדער געטראפן מיט זייער פרויען) אין סיי געהאט די ערשטע קינד תיכף נאך די מלחמה אין סיי אז זייער פיהר קומענדיגע דורות האבן געהאט ס'ערשטע קינד ביי די ניינצן

כ'מיין ביזן קומענדיגן ערב ראש השנה וועט שוין זיכער זיין אפאר

Yitzchok Shmiel האט געשריבן:

גראַדע האט געשריבן:

שה אחד האט געשריבן:

גראַדע האט געשריבן:

כמיין און אלגעמיין האט מען נישט קיין קינד אנהייב פון די ניינצענטענטע יאר

ער שרייבט דאך אז דאס איז די פריסטע וואס ס'קען זיין.
ער רעכנט 4 מאל 19 איז 76. תשפ"ג איז 76 יאר פון תש"ז ווען די ערשטע דור נאכ'ן קריג האט זיך אנגעהויבן.

18 קען אויך זיין. נארמאל האט מען נישט פאר די ניינצן אהאלב

שווער צו זאגן אז ס'פארהאן קריגס איבערלעבער וואס סיי זיי האבן חתונה געהאט (אדער געטראפן מיט זייער פרויען) אין סיי געהאט די ערשטע קינד תיכף נאך די מלחמה אין סיי אז זייער פיהר קומענדיגע דורות האבן געהאט ס'ערשטע קינד ביי די ניינצן

איך קען לכה"פ צוויי אזעלכע משפחות, אבער משום עינא בישא וועל איך נישט שרייבן, און עס איז זיכער דא מערערע