מיינע מחשבות אריינגייענדיג אינעם שרייבער פארמעסט תשפ"ג
עס טוט זיך אויף טישן און אויף בענק, אייוועלט דרייט זיך איבער, עס קומט א שרייבער פארמעסט! איינער זעצט זיך שרייבן, א צווייטער זעצט זיך אויך שרייבן און די זעלבע מיטן דריטער...
אבער איך טראכט צו מיר, וואס איז דאס א שרייבער פארמעסט? און וואס איז דער ציל דערמיט? אלזא, לאמיר צוריקטרעטן א מינוט און לאמיר כאפן א כללות'דיגע בליק אויף שרייבן והמסתעף, און דערנאך וועלן מיר צוקומען וואס מיר ווילן מיט דעם פארמעסט.
וואס איז דאס שרייבן? די נקודה פנימית פון שרייבן איז ארויסברענגען א מחשבה און עס איבערגעבן פאר אנדערע, דער מערסט אפעקטיווער מיטל צו באיינפלוסן מענטשן איז דורך שרייבן, און מענטשן גלייכן צו ליינען א גוט געשריבן ארטיקל, אבער כדאי צו כאפן דעם ליינער דארף מען זיכערמאכן אז דעם ארטיקל איז גוט געשריבן...
וואס מיינט דאס גוט געשריבן?
גוט געשריבן אין איין ווארט מיינט, אז דער ליינער זאל זיך נישט דארפן מיטשען צו ליינען דעם ארטיקל. אויב וועט דער ליינער זיין פארנומען אויסגעפינען וואס דא שטייט וועט ער נישט ארייננעמען דעם מעסעדזש פון דעם ארטיקל, און וועט געדענקען די טעותים און נישט דעם נקודה...
ווי יעדע האט זאך האט שרייבן כללים. כללים מיינט אנגענומענע אומאפעציעלע פראטעקאלן וואס יעדער גייט נאך. אויב וואלט ווען יעדער געשריבן וויאזוי אים שמעקט, וואלט דער ליינער ערשט געדארפט כאפן וויאזוי דער שרייבער שרייבט, און הערשט דאן אנהויבן ליינען... וואס דאס וואלט פארמינער דעם אפעקט פונעם ארטיקל. במילא האט מען אפגעמאכט כללים, אזוי אז יעדער שרייבער האלט זיך צו די אנגענומענע כללים כדאי דער ליינער זאל זיך נישט מיטשען צו פארשטיין וויאזוי דער שרייבט.
די צוויי עיקר פונקטן אין שרייבן וואס האבן כללים זענען ספעלן און גרעמער. ספעלן מיינט דער וועג וויאזוי מען שרייבט ארויס דעם ווארט און גרעמער קאנצעטרירט זיך אויף דעם סענטענס. ווען איינער וויל שרייבן א גוט ארטיקל דארף ער זיכערמאכן אז ער האט ארויס דעם צוויי נקודות און דאן קען ער זיך זעצן שרייבן.
***
גענוג גערעדט פון שרייבן, אבער וואס האט דאס מיט דעם פארמעסט?
איז אזוי, אין דעם נישט ווייטן פארגאנגענהייט איז שרייבן געווען זייער קאנצעטרירט, און נישט יעדער וואס האט געקענט שרייבן האט אפילו געהאט דער מעגליכקייט צו שרייבן. ווען מען רעדט פון אפאר הינדערט יאר צוריק מיינט מען דאס וואס עס זענען כמעט נישט געווען קיין בלייען און פאפיר אדער עס האט געקאסט אסאך געלט, און ווען מען רעדט פונעם נאנטן פארגאנגענהייט מיינט מען אז עס זענען נישט געווען קיין פלאטפארמעס וואו ארויסצוגעבן דאס געשריבן ווארט.
נישט אזוי לאנג צוריק, אז איינער האט געוואלט אז מענטשן זאלן ליינען זיין ארטיקל האבן ער געדארפט זיין גוט מיט א רעדאקראט פון א צייטונג און זיין געוואנדן אויף זיין רחמנות... ווייל חוץ פון צייטונגען איז נישט געווען וואו צו פאבלעצירן א געשריבן ארטיקל.
ברוך השם דער אויבערשטער האט אונז צוגעשטעלט, די לעצטע צוויי צענדליגע יאר, א פלאטפארמע ווי מיר קענען שרייבן בחינם. נישט נאר דאס, נאר אין דער פארגאנגענהייט, דער וואס האט געקענט שרייבן האט געקענט באקומען א פלאטפארמע, אבער דער וואס האט נישט געקענט שרייבן האט נישט געהאט וואו צו שרייבן... אבער זייט מיר האבן אייוועלט איז שרייבן געווארן א נחלת הכלל, יעדער קען שרייבן. און דער גרעסטע מעלה איז אז ווען מען דרייט זיך מיט גוטע שרייבער ווערט מען אליין א גוטע שרייבער מיט די צייט.
וויאויך האבן מיר א מעלה שרייבענדיג אויף אייוועלט, דאס וואס מיר קענען באקומען א פידבעק גלייך. ווען מען שרייבט פאר א צייטונג דארפן מיר גלייבן אז מענטשן ליינען עס, און ווארט וואכן און חדשים צו באקומען א קאמפלעמענט, משא"כ אויף אייוועלט ווען מיר באקומען עס גלייך.
שוין, צוריק צום פארמעסט...
אייוועלט האט אסאך גוטע שרייבער, מ'קען זאגן אז רוב שרייבער אינעם היימישן מארקעט דרייען זיך אויף אייוועלט, און דאס ברענט אז אסאך מאל מיינט דער פרישער ניק אז שרייבן איז נישט פאר אים זיך דרייענדיג צווישן אזאלכע גרויסע לייבן... במילא ווילן מיר דא געבן א שאנס פאר יעדן איינעם צו שרייבן אן ארטיקל, דער ארטיקל וועט ארויסגיין אן זיין נאמען אזוי אז ער וועט געהעריג זיין אין פארמעסט מיט די גרעסטע לייבן, און האבן א שאנס זיי צו געוואונען.
אלזא מאכט אייך גרייט, עס קומט א פארמעסט צו געדענקען!
אבער איך טראכט צו מיר, וואס איז דאס א שרייבער פארמעסט? און וואס איז דער ציל דערמיט? אלזא, לאמיר צוריקטרעטן א מינוט און לאמיר כאפן א כללות'דיגע בליק אויף שרייבן והמסתעף, און דערנאך וועלן מיר צוקומען וואס מיר ווילן מיט דעם פארמעסט.
וואס איז דאס שרייבן? די נקודה פנימית פון שרייבן איז ארויסברענגען א מחשבה און עס איבערגעבן פאר אנדערע, דער מערסט אפעקטיווער מיטל צו באיינפלוסן מענטשן איז דורך שרייבן, און מענטשן גלייכן צו ליינען א גוט געשריבן ארטיקל, אבער כדאי צו כאפן דעם ליינער דארף מען זיכערמאכן אז דעם ארטיקל איז גוט געשריבן...
וואס מיינט דאס גוט געשריבן?
גוט געשריבן אין איין ווארט מיינט, אז דער ליינער זאל זיך נישט דארפן מיטשען צו ליינען דעם ארטיקל. אויב וועט דער ליינער זיין פארנומען אויסגעפינען וואס דא שטייט וועט ער נישט ארייננעמען דעם מעסעדזש פון דעם ארטיקל, און וועט געדענקען די טעותים און נישט דעם נקודה...
ווי יעדע האט זאך האט שרייבן כללים. כללים מיינט אנגענומענע אומאפעציעלע פראטעקאלן וואס יעדער גייט נאך. אויב וואלט ווען יעדער געשריבן וויאזוי אים שמעקט, וואלט דער ליינער ערשט געדארפט כאפן וויאזוי דער שרייבער שרייבט, און הערשט דאן אנהויבן ליינען... וואס דאס וואלט פארמינער דעם אפעקט פונעם ארטיקל. במילא האט מען אפגעמאכט כללים, אזוי אז יעדער שרייבער האלט זיך צו די אנגענומענע כללים כדאי דער ליינער זאל זיך נישט מיטשען צו פארשטיין וויאזוי דער שרייבט.
די צוויי עיקר פונקטן אין שרייבן וואס האבן כללים זענען ספעלן און גרעמער. ספעלן מיינט דער וועג וויאזוי מען שרייבט ארויס דעם ווארט און גרעמער קאנצעטרירט זיך אויף דעם סענטענס. ווען איינער וויל שרייבן א גוט ארטיקל דארף ער זיכערמאכן אז ער האט ארויס דעם צוויי נקודות און דאן קען ער זיך זעצן שרייבן.
***
גענוג גערעדט פון שרייבן, אבער וואס האט דאס מיט דעם פארמעסט?
איז אזוי, אין דעם נישט ווייטן פארגאנגענהייט איז שרייבן געווען זייער קאנצעטרירט, און נישט יעדער וואס האט געקענט שרייבן האט אפילו געהאט דער מעגליכקייט צו שרייבן. ווען מען רעדט פון אפאר הינדערט יאר צוריק מיינט מען דאס וואס עס זענען כמעט נישט געווען קיין בלייען און פאפיר אדער עס האט געקאסט אסאך געלט, און ווען מען רעדט פונעם נאנטן פארגאנגענהייט מיינט מען אז עס זענען נישט געווען קיין פלאטפארמעס וואו ארויסצוגעבן דאס געשריבן ווארט.
נישט אזוי לאנג צוריק, אז איינער האט געוואלט אז מענטשן זאלן ליינען זיין ארטיקל האבן ער געדארפט זיין גוט מיט א רעדאקראט פון א צייטונג און זיין געוואנדן אויף זיין רחמנות... ווייל חוץ פון צייטונגען איז נישט געווען וואו צו פאבלעצירן א געשריבן ארטיקל.
ברוך השם דער אויבערשטער האט אונז צוגעשטעלט, די לעצטע צוויי צענדליגע יאר, א פלאטפארמע ווי מיר קענען שרייבן בחינם. נישט נאר דאס, נאר אין דער פארגאנגענהייט, דער וואס האט געקענט שרייבן האט געקענט באקומען א פלאטפארמע, אבער דער וואס האט נישט געקענט שרייבן האט נישט געהאט וואו צו שרייבן... אבער זייט מיר האבן אייוועלט איז שרייבן געווארן א נחלת הכלל, יעדער קען שרייבן. און דער גרעסטע מעלה איז אז ווען מען דרייט זיך מיט גוטע שרייבער ווערט מען אליין א גוטע שרייבער מיט די צייט.
וויאויך האבן מיר א מעלה שרייבענדיג אויף אייוועלט, דאס וואס מיר קענען באקומען א פידבעק גלייך. ווען מען שרייבט פאר א צייטונג דארפן מיר גלייבן אז מענטשן ליינען עס, און ווארט וואכן און חדשים צו באקומען א קאמפלעמענט, משא"כ אויף אייוועלט ווען מיר באקומען עס גלייך.
שוין, צוריק צום פארמעסט...
אייוועלט האט אסאך גוטע שרייבער, מ'קען זאגן אז רוב שרייבער אינעם היימישן מארקעט דרייען זיך אויף אייוועלט, און דאס ברענט אז אסאך מאל מיינט דער פרישער ניק אז שרייבן איז נישט פאר אים זיך דרייענדיג צווישן אזאלכע גרויסע לייבן... במילא ווילן מיר דא געבן א שאנס פאר יעדן איינעם צו שרייבן אן ארטיקל, דער ארטיקל וועט ארויסגיין אן זיין נאמען אזוי אז ער וועט געהעריג זיין אין פארמעסט מיט די גרעסטע לייבן, און האבן א שאנס זיי צו געוואונען.
אלזא מאכט אייך גרייט, עס קומט א פארמעסט צו געדענקען!
