אחראי: יאנאש
דעיס איז מידות!! האסט זיך געדארפט בעסער נאכפרעגן צו סאיז דא מידות (לערנען האט מען שוין געזען תנא ר' עקיבא האטזיך געזעצט לערנען ביי די 40)חידוש נפלא האט געשריבן:ער מיינט מן הסתם צו פרעגן וואס קען מען טוהן צו סטאפן די "רשעות"וואס ווערט אפט מאל אפגעטוהן היינט ביי גיטין כידוע ליודעים.
סאיז דא רשעות ביי די גיטין פון שנה ראשונה פארפעלקער.א גולם האט געשריבן:דעיס איז מידות!! האסט זיך געדארפט בעסער נאכפרעגן צו סאיז דא מידות (לערנען האט מען שוין געזען תנא ר' עקיבא האטזיך געזעצט לערנען ביי די 40)חידוש נפלא האט געשריבן:ער מיינט מן הסתם צו פרעגן וואס קען מען טוהן צו סטאפן די "רשעות"וואס ווערט אפט מאל אפגעטוהן היינט ביי גיטין כידוע ליודעים.
Wow קומסט אריין קלארבארואיגט-אייך האט געשריבן:מיין מיינוג צו די גיטין פראבלעם וואס איז קלאר דא מער ווי אמאל.
נאכן זיין אינוואלף לעצטע וואכן מיט מסכת גיטין אין מיטהאלטענדיג פון די נאנט וואס דא קומט פאר וועל איך אראפ ברענגען רויע ציטאטן פון מיין טאג בוך וואס איך שרייב.
- פארוואס פארשטייט מען נישט אז די כל'הס זענען אין אנדערע סטעידש ווי די חתנים?, סע איז קלאר אז וואס די חתן האט ליב אין געזען אין געהערט ווייסט זיין כלה נישט דערפון, ביי איר איז עס אופגעפרעגט, אין מע קומט אריין מיט א קרום אויג צו די גאנצע מערידזש, פארוואס זאל נישט זיין איינמאל פאר אלעמאל א געהעריגע פראטעקאל פון די קהילות וואס אין דעם וועט אינקלודן קריקעלעם פאר די כלה טישער'ס?
- ווי אין די וועלט הערט מען אז א חתן האט א פארקערטע מהלך המחשבה ווי די תורה זאגט אונז פאר, איז דאס וועגן די היינטיגע בחורים זענען ליידיג פון אונעווייניג אן תוכן?, צו מיינט דאס אז א היינטיגע בחור לעבט א מיזרעבול לייוו סטייל?, איז טאקע די סמארטפאן די סוד פון די פראבלעם אדער האט מען נאך נישט רעפארנירט די ישיבות צו א מער חינוך פון בויען די בחור פאר זיין (גאלדענע) פויטעשר.
- גערעדט היינט צו מיין גוטע חבר ר' -------- וואס מאכט חתונה בקרוב, ער ספענט שווערע טויזענטער'ס פאר זיין בחור מיט טערעפיסטן, אין מאכט זיכער אדי אנדערע זייט ספענדן געלט פאר די דאזיגע הינזיכט, איך האב עם געפרעגט פארוואס טוסטו דאס, האט ער מיר גענטפערט: די בחור מיט די מיידל זענען אביסל פראבלעמאטיש, אנשטאט'ס אוועק צו לויפן פון די פראבלעם וועל איך טאןם אלעס אויף די וועלט עס צו מאכן ארבעטן, אין ער ענדיגט צו א ליין וואס האט מיר געגעבן א שאקל, איך האב שוין חתונה געמאכט אפאר קינדער, צו קיינעם בין איך נישט געווען אזוי רואיג ווי די איצטיגע, זיי וועלן וויסן וואס צו טאן אין זען אסאך נחת פון זיי...
- ווער אין די וועלט האט געבעטן די עלטערן צו אריין געבן פאר זייער טאכטער אז זי גליטש אין אז זי טוט זאכן וואס איז קעגן די תורה, האסט א פראבלעם מיט דעם גיי צו דיין דיין אין פרעג וואס זאל איך טאן, ניין ער איז נישט געגאנגען צו דעת תורה.
- וויאזוי ארבעט אז די מיידל מעג זיין אהער געשטעלט טויזענט פארצענט סיי ביי די חתונה אין נאכדעם מיט אלע קליידער וכו', אין די חתן ברויך סטראגלען וועגן ---------- האט געזאגט אז דאס איז נישט אוסגעהאלטן,
- אפשר ברויך מען מאכן א האטליין פון די קהילה פאר אינגע פארפעלקער זאלן קענען אריין קאלן 24/6 פאר פראבלעמען אין א לייוו ערנסטע איד זאל קענען ענטפערן אין געבן ראט וואס צו טאן אזוי דיעסקעלעט מען נישט די סיטואציע.
- ווי זענען די עסקנים?, פארוואס איז נישט דא א געהעריגע טראסבארע ארג ווי מע קען באקומען הילף אין סופארט מיט רעפערל'ס אזויווי חיים מעדיקאל אדער רפואה האט ליין?
- ווער מאכט אפ אז דא דארף זיין א גט?, ווער איז די מכריע, איך וואונדער מיך שטארק וועגן נעכטן האט ----- געבעטן ער זאל זיך אריין מישן אין טרייען צו ברענגען שלום אבער ער האט געזאגט אז ער מישט נישט, אבער היינט איז ער דא פאר א גט, ווען איך האב עם געקאלט האט ער גענפערט אז די חתן אליין האט עם געקאלט, אדער יא אין זיכער נישט!!
היוצא לנו מזה, די גאנצע סיטואציע אלגעמיינד איז צופראסקעט אין באשטייט נישט פון קיין קליגשאפט ווערט געפירט דורך געפילן וכו'.
מען פלעגט זיך אמאל נישט גיטן א טאג נאך שבע ברכות.צדיק בן צדיק האט געשריבן:ווער זאגט אז היינט איז מען מקיים מסכת גיטין מער ווי אמאל? כלל ישראל און אונז חסידישע זענען זעך שיין ציוואקסען די לעצטע פאר יאר, סא וואשיינלעך קומען פאר מער ׳צוועלעווערס׳…
וואס איך מיין צו זאגן איז:חידוש נפלא האט געשריבן:ער מיינט מן הסתם צו פרעגן וואס קען מען טוהן צו סטאפן די "רשעות" וואס ווערט אפט מאל אפגעטוהן היינט ביי גיטין כידוע ליודעים.
בעצם זאגסטו גוט,פרומע לבוש האט געשריבן:מען זאל אויפנעמען א ועד פין רבנים ודיינים וואס זאל שטיין בעיקר איבער כלה מדריכות, אין אויך חתן מדריכם דאס איז די ראש וראשון פין רוב סעפערעישאנס.
דאס האט עפעס מיט גיטין?ניס קראכער האט געשריבן:מיין שאלה פאנגט זיך אן א משהו פריער, פארוואס ברויך יעדע מיידל (נאך פאר זי גייט ארבייטן) א סעלפאון? פארוואס ברויך יעדע בחור באקומען א סעלפאון (באקומט פוןדי טאטע אליינס! פרעגט אייך נאך!)
איר ווייסט וויפיל פון די סעפערעישנס די לעצטע עטליכע וואכן האבן די פארפאלק (זענען זיי דען א פאר?!) קאמיונעקירט אין די חדשי האירוסין?
צ/ק
מ'ברויך שרייען געוואלד צום טאטן אין הימל, ווייל פון שרייען דא וועט מען קיין סאך נישט האבן,
יעדע קהלה פאר זיך זאל אויפנעמען אייגענע מדריכים ומדריכות אין נאר צו זיי זאל מען שיקן,דא צו העלפן! האט געשריבן:בעצם זאגסטו גוט,פרומע לבוש האט געשריבן:מען זאל אויפנעמען א ועד פין רבנים ודיינים וואס זאל שטיין בעיקר איבער כלה מדריכות, אין אויך חתן מדריכם דאס איז די ראש וראשון פין רוב סעפערעישאנס.
אבער ווער ס'קען אביסל ביהיינד די סין ווייסט אז ס'נישט כמעט מעגליך אזא זאך...
קודם דארפן ארבעטן אויף אנדערע אישוס ביים ציבור אז אזא זאך זאל בכלל קענען צושטאנד קומען
ווער איז די "מען זאל", וואס זאל אויפנעמען.... (זיי ברענגן דאך חלקים פון די פראבלעם, שיין גערעדט),
און וועלכע רבנים זאל מען אויפנעמען פונקטליך?
די תלמידי חכמים? די וואס ליגן אין די נושא? די וואס האבן א ריזיגע שול? די וואס האבן נישט מורא פאר זייער נאמען ארויסצוקומען און אינדארסן די "עכטע" גוטע מדריכים ומדריכות? אדער די וואס די "גאס" וועט וכו' וד"ל.
נעקסט
באדראג-קערעסטיר האט געשריבן:ווער זאגט אז מדארף סטאפן גיטין? נאר וואס דען די עולם האט נישט קיין כח צו ארבעטען אויף רילעשינשיפס.נא_שכל האט געשריבן:זיי מסביר די שאלה.Rishi Sunak האט געשריבן:וואס קען מען טוהן צו סטאפן גיטין??
די ערשטע זאך איז פריווענטשען..., מ'זאל זיך אויפפירן ווי א נארמאלע מענטש, ס'זאל בכלל נישט צוקומען דערצו....
עס קלאפט אויס זייער שטארק ביי אינז די חרידישע עולם זייער שטארק ווייל די קעמיטמענט קימט פאר די רילעשענשיפ. בבחינת "ויקח את רבקה ותהי לו לאשה" אין נאכדעם "ויאהבה"
אבער היינט איז אלעס choices choices איך קען אפמאכען מיין דשענדער, צו איך בין א חיה א בהמה אדער גאר א דומם. ממילא איז זייער שווער פאר די מענטש צו קעמיטן, צו זאגן נעשה ונשמה
היינט איז אלעס אינסטענט גרעטעפעקעישאן. מען וויל די הנאה און ראיגקייט יעצט, וויאזוי איך וויל, אן גיין יגיעה. עס ארבעט נישט אזוי.
איך רעד נישט ווען די עלטערען זענן נישט פיו ולבו שוין אין מטרעפט מומין שבסתר ושבגלוי נאך די חתונה. אדער די טאטע זיכט א ר עקיבא אין די מיידל דארף א כלבה שבוע. אדער אז מיידלעך זענען מער מענטשלעך אין בחורים זענען סעלפיש. דאס זענען גיטע פוינטס אין סאיז א וויי געשריי.
אבער איך רעד אפילו אין א נארמאלע סיטואציע איז עס נאך אלטס שווער צו ארבעטען אויף שלום בית.
סלושען: איך דאנק דער אייבערשטער אז מיינע עלטערען האבן מיר געשיקט צו א לייסענס טערעפיסט הרב מרדכי קליין פאר דריי סעשענס פאר די חתונה (צען יאהר צירוק צים גוטן) עס איז געווען א געים טשעינדשער. צו טוישען די מהלך המחשבה אז עס קומט שווערע ארבעט כדי אנצוקימען צו איש ואשתו שזכו. טוישען די מיינדסעט פון א בחור אז ביז יעצט ביזטו געווען א מקבל. אבער פון יעצט אין ווייטער ביסטו א נותן
מיין חתן רבי איז געווען גוט. אבער ווען די ווילסט ווערען א דיין לערענסטו סמיכה פון א דיין וואס פארשטייט. די זעלבע זאך די גייסט אריין אין א רילעשינשיפס דארף מען סמיכה פון איינער וואס האט זיך געלערנט אין ער האט ריעל לייף עקפיריענס
%100, און ווער ס'איז מחולק דערמיט ווייסט נישט וואס גייט פארבארואיגט-אייך האט געשריבן:מיין מיינוג צו די גיטין פראבלעם וואס איז קלאר דא מער ווי אמאל.
פרעגסט גוט, ליידער לערנט מען זיך אויף די פילע קרבנות, און מ'טוט שוין היינט דערין למחצה לשליש ולרביע, אבער ליידער נישט גענוג, און ס'דא אסאך ווייטאגליכע סיבות וואס האלטן עס צוריק פון געשעהן (וד"ל).בארואיגט-אייך האט געשריבן:- פארוואס פארשטייט מען נישט אז די כל'הס זענען אין אנדערע סטעידש ווי די חתנים?, סע איז קלאר אז וואס די חתן האט ליב אין געזען אין געהערט ווייסט זיין כלה נישט דערפון, ביי איר איז עס אופגעפרעגט, אין מע קומט אריין מיט א קרום אויג צו די גאנצע מערידזש, פארוואס זאל נישט זיין איינמאל פאר אלעמאל א געהעריגע פראטעקאל פון די קהילות וואס אין דעם וועט אינקלודן קריקעלעם פאר די כלה טישער'ס?
יאפ.... נישט דא צופיל וואס מוסיף צו זיין, והמבין יבין.בארואיגט-אייך האט געשריבן:- ווי אין די וועלט הערט מען אז א חתן האט א פארקערטע מהלך המחשבה ווי די תורה זאגט אונז פאר, איז דאס וועגן די היינטיגע בחורים זענען ליידיג פון אונעווייניג אן תוכן?, צו מיינט דאס אז א היינטיגע בחור לעבט א מיזרעבול לייוו סטייל?, איז טאקע די סמארטפאן די סוד פון די פראבלעם אדער האט מען נאך נישט רעפארנירט די ישיבות צו א מער חינוך פון בויען די בחור פאר זיין (גאלדענע) פויטעשר.
קלוג איז ער, און הלואי זאל יעדע טאטע מאמע זיין אזוי אחריות'דיג ביי יעדע "עוורעדזש" קינד וואס גייט אונטער די חופה למז"ט.בארואיגט-אייך האט געשריבן:- גערעדט היינט צו מיין גוטע חבר ר' -------- וואס מאכט חתונה בקרוב, ער ספענט שווערע טויזענטער'ס פאר זיין בחור מיט טערעפיסטן, אין מאכט זיכער אדי אנדערע זייט ספענדן געלט פאר די דאזיגע הינזיכט, איך האב עם געפרעגט פארוואס טוסטו דאס, האט ער מיר גענטפערט: די בחור מיט די מיידל זענען אביסל פראבלעמאטיש, אנשטאט'ס אוועק צו לויפן פון די פראבלעם וועל איך טאןם אלעס אויף די וועלט עס צו מאכן ארבעטן, אין ער ענדיגט צו א ליין וואס האט מיר געגעבן א שאקל, איך האב שוין חתונה געמאכט אפאר קינדער, צו קיינעם בין איך נישט געווען אזוי רואיג ווי די איצטיגע, זיי וועלן וויסן וואס צו טאן אין זען אסאך נחת פון זיי
א עוולה וחוצפה נוראה, ליידער ליידער א מציאות וואס קאסט אסאך.בארואיגט-אייך האט געשריבן:- ווער אין די וועלט האט געבעטן די עלטערן צו אריין געבן פאר זייער טאכטער אז זי גליטש אין אז זי טוט זאכן וואס איז קעגן די תורה, האסט א פראבלעם מיט דעם גיי צו דיין דיין אין פרעג וואס זאל איך טאן, ניין ער איז נישט געגאנגען צו דעת תורה.
גוטע איידע. אבער ביסט גרייט צו טון עפעס מער דאס צו מאכן געשעהן? איך בין גרייט! כ'דארף אבער הילף, כ'קען נישט אליינס.בארואיגט-אייך האט געשריבן:
- וויאזוי ארבעט אז די מיידל מעג זיין אהער געשטעלט טויזענט פארצענט סיי ביי די חתונה אין נאכדעם מיט אלע קליידער וכו', אין די חתן ברויך סטראגלען וועגן ---------- האט געזאגט אז דאס איז נישט אוסגעהאלטן,
- אפשר ברויך מען מאכן א האטליין פון די קהילה פאר אינגע פארפעלקער זאלן קענען אריין קאלן 24/6 פאר פראבלעמען אין א לייוו ערנסטע איד זאל קענען ענטפערן אין געבן ראט וואס צו טאן אזוי דיעסקעלעט מען נישט די סיטואציע.
וואס הייסט ווי זענען די עסקנים? ווי ביסטו? אויב כ'מעג פרעגן.בארואיגט-אייך האט געשריבן:
- ווי זענען די עסקנים?, פארוואס איז נישט דא א געהעריגע טראסבארע ארג ווי מע קען באקומען הילף אין סופארט מיט רעפערל'ס אזויווי חיים מעדיקאל אדער רפואה האט ליין?
יא, יא...בארואיגט-אייך האט געשריבן:- ווער מאכט אפ אז דא דארף זיין א גט?, ווער איז די מכריע, איך וואונדער מיך שטארק וועגן נעכטן האט ----- געבעטן ער זאל זיך אריין מישן אין טרייען צו ברענגען שלום אבער ער האט געזאגט אז ער מישט נישט, אבער היינט איז ער דא פאר א גט, ווען איך האב עם געקאלט האט ער גענפערט אז די חתן אליין האט עם געקאלט, אדער יא אין זיכער נישט!!
אמת יעדע ווארטבארואיגט-אייך האט געשריבן:היוצא לנו מזה, די גאנצע סיטואציע אלגעמיינד איז צופראסקעט אין באשטייט נישט פון קיין קליגשאפט ווערט געפירט דורך געפילן וכו'.
ניין,מי חכם האט געשריבן:דער עולם גייט דא זייער רינגס און ארום און עס איז שווער צו כאפן וואס מען מיינט אלס מרמז צו זיין און וואס נישט. צופיל וד"ל'ס. אויב איז עס א וויכטיגע נושא וואס מען קען נישט מלבן זיין דא מאך אויף א גרופע אויף א אנדערע פלאטפארמע, אפשר טעלעגראם.
איני יודע פארוואס דו באפאלסט מיראיך זאג דיר גלייב מיר בנאמנות איך האב זיך נאך קיינמאל נישט גע'גט. אפילו ווען לייסענס טעראפיסטן האבן מיר אנגערייצט דערצו.Rishi Sunak האט געשריבן:וואס קען מען טוהן צו סטאפן גיטין??
נישטא צופיל אויף אייוועלט אויך נישט...דא צו העלפן! האט געשריבן:ניין,מי חכם האט געשריבן:דער עולם גייט דא זייער רינגס און ארום און עס איז שווער צו כאפן וואס מען מיינט אלס מרמז צו זיין און וואס נישט. צופיל וד"ל'ס. אויב איז עס א וויכטיגע נושא וואס מען קען נישט מלבן זיין דא מאך אויף א גרופע אויף א אנדערע פלאטפארמע, אפשר טעלעגראם.
דא דרייען זיך גענוג ערליכע און באזעסענע אידן, און מ'זאל יא דא לאזן די שמועס און יעדעער זאל זיך אליינס מתבונן זיין וואס די וד"ל'ס מיינען, (ס'איז א פראמענענטער חלק פון די גיטין פראבלעם... די וד"ל סיטואציע... וד"ל)
וועלכע ערענסטע מענטשן און אישי הציבור וואס זענען גרייט צו העלפן און טון קענסטו וואס דרייען זיך אויף טעלעגראם?
וויפיל מענטשן האלטסו דרייען זיך דא? און וויפיל מענטשן האלטסטו גייען זעהן דעם אשכול?מי חכם האט געשריבן:נישטא צופיל אויף אייוועלט אויך נישט...דא צו העלפן! האט געשריבן:ניין,מי חכם האט געשריבן:דער עולם גייט דא זייער רינגס און ארום און עס איז שווער צו כאפן וואס מען מיינט אלס מרמז צו זיין און וואס נישט. צופיל וד"ל'ס. אויב איז עס א וויכטיגע נושא וואס מען קען נישט מלבן זיין דא מאך אויף א גרופע אויף א אנדערע פלאטפארמע, אפשר טעלעגראם.
דא דרייען זיך גענוג ערליכע און באזעסענע אידן, און מ'זאל יא דא לאזן די שמועס און יעדעער זאל זיך אליינס מתבונן זיין וואס די וד"ל'ס מיינען, (ס'איז א פראמענענטער חלק פון די גיטין פראבלעם... די וד"ל סיטואציע... וד"ל)
וועלכע ערענסטע מענטשן און אישי הציבור וואס זענען גרייט צו העלפן און טון קענסטו וואס דרייען זיך אויף טעלעגראם?
מאך אויף וואטסעפפ אז דו ווילסט דוקא. טעלעגראם האט די מעלה אז עס איז אפן פאר יעדן מען מוז נישט דוקא זיין א מיטגליד אין א גרופע
די שלאה איז נאר וויאזוי?איבערלעבער האט געשריבן:איני יודע פארוואס דו באפאלסט מיראיך זאג דיר גלייב מיר בנאמנות איך האב זיך נאך קיינמאל נישט גע'גט. אפילו ווען לייסענס טעראפיסטן האבן מיר אנגערייצט דערצו.Rishi Sunak האט געשריבן:וואס קען מען טוהן צו סטאפן גיטין??
יעצט ערנסט גערעדט. מען דארף אריינעמען דעם אייבירשטן אין בילד. איש ואשה שזכו שכינה שרויה ביניהן ואם לא אש אוכלתן
