אידישע וועלט פארומס

מיר ווארטן מיט שפאנונג

גא"מ ומחכה מיט שפאנונג

איז דא ערגעץ וואו מקען איבערהערן די חול המועד פראגראם?

חידוש נפלא האט געשריבן: ↑ פרייטאג אפריל 14, 2023 2:39 pm

מיר ווארטן מיט שפאנונג

איך ווארט נאך אלס צוזאמען מיט שפאנונג

שוין: עס איז גראדע דא אסאך וואס צו טון, אבער לאמיר גנבענען עטליכע מינוט
הגם נעכטן האט הרב אנעים זמירות

אנעים זמירות האט געשריבן: ↑ זונטאג אפריל 16, 2023 8:13 am

האב זייער קלאר ארויס דיין דרשה. וכו'

- (איך וויל דיך בלויז ציטירן...)
האט ער ארויסגעברענגט בלשונו הזהב גאנצעטע שטיקער וואס מען האט דארט דורכגעטון אבער לאמיר גיין ווייטער בס"ד



לויט הרה"ג ר' וואלף אהרן טעללער שליט"א איז אזא דרשה אין א געוויסע זין די שווערסטע זיך צוצוגרייטן, ווייל עס דארף זיין א רעיון וואס זאל זיין גענוג געשמאק און קולע אל השערה אז דער עולם זאל האבן נערוון צו אויסהערן, היות דער ציבור בעלי בתים וכדו' האלטן נאך אן אויסגעהארעוועטע טאג ארבעט, זיי ווילן יעצט אינדזשויען צו פארברענגען מיט די געשוויסטער, און רילעקסן אביסל, זיי האבן יעצט נישט קיין נערוון צו קיין דרשות, דעריבער דארף מען טרעפן א גוטע געדאנק, גוט אראפגעלייגט אז עס זאל כאפן דעם ציבור און זיי זאלן אויסהערן עכת"ד.

מאידך גיסא, אני הקטן צהלתו בפניו האב שוין די מהלך פון הרה"ח ר' מאיר מרדכי בערקאווויטש הי"ו כדלקמן - געשריבן בעבר אין שער הבדחן

צהלתו בפניו האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מארטש 23, 2023 1:07 pm

צהלתו בפניו האט געשריבן: ↑ פרייטאג דעצעמבער 31, 2021 12:20 am

דרשה> תוכן הדברי תורה של הדרשה

אויך פון פמ"מ הר"ר מאיר מרדכי שליט"א
האט ער געזאגט "אינגעלייט קומען צו מיר פרעגן, ווי אזוי זאגסטו אזעלכע גוטע דרשות?, האט ער ג'ענטפער'ט, ווען דו דארפסט רעדן ביי א שלושים סעודה, קוק נישט אין דרשות חת"ס ביי די הספדים, דו זאג נאך די ווארט וואס דו האסט נאכגעזאגט ביים שבת טיש, וואס דו קענסט גוט און פליסיג נאכזאגן, עס אריינבלענדן איז שוין די גרינגסטע זאך. עכ"ד

און איך וועל צולייגן, עס מוז נישט זיין קיין תורה, קענסט נאכזאגן פון די בלאט גמרא וואס דו האסט היינט געלערנט, פון די שו"ע וואס דו האסט פריער געלערנט וכו'

דער טיפ האט מיר זייער פארגרינגערט, און היינט צוטאגס ווען איך דארף אויפטרעטן (זייער זעלטן טאקע) - סיום, שבע ברכות, יארצייט וכדו' האב איך ב"ה זייער א גרינג פעלד בס"ד

און אדרבא! טריי עס אליינס אויס!!!
נעם א פסוק אדער חסידיש ווארט אדער עניטינג תורה, נעם א מעמד וואו דו ווילסט רעדן און פרוביר עס צו צאמבלענדן, וועסטו זעהן וואו גרינג עס איז!!!

און למשל ווען אויף א סעודת ברית קומט אויף די פסוק, והייתם משוגע, קענסטו ארויסברענגען דעם אוה"ח אז ווען א מענטש וואלט ווען געוויסט די זיסקייט פון תורה וואלט מען ווען געווארן משוגע פאר זיסקייט, נו! באקאנט אז נאר א גע'מל'עטער קען משיג זיין תורה, א גוי קען שטודירן תורה אבער נישט משיג זיין און לערנען תורה, וועט דאך דער רך הנימול אויסשטייגן אלס ת"ח און שפירן א זיסקייט אין תורה, זאל דער אייבערשטער טאקע העלפן וכו'

און אזוי ווייטער

אויף א סיום מס' באציט מען זיך אויף אשמנו בגדנו - נו אבער תורה איז דאך מכפר, וכו'

און צומאל ווען דער מאמר איז פונקט די היפך קען מען אויספירן "דאס איז געזאגט געווארן ווען מען איז נישט ערליך, אבער פארקערט איז דאך מדה טובה מרובה וכו'

תן לחכם ויחכם עוד

א איד האט עס קלאר מגדיר געווען

דער עיקר ציל פון דיין דרשה איז דאך נישט דעם דבר תורה, איא? מען האט דיך נישט גערופן אויף קיין שיעור אין השקפה, גמרא, אדער הלכה, ריכטיג?

דיין אויפטרעטן איז בסך הכל די צווייטע חלק פון דיין דרשה, דעם 'לענינינו'... מיר שטייען דא ביי א סעודת ברית/שבע ברכות/ הכנסת ספר תורה/ פסח/ פרשת ויקהל/ שלושים סעודה/ הכרת הטוב וכו'
אודה ה' מאד בפי אז דער באשעפער האט מיר געגעבן די זכיה אריינצוברענגען מיין זון לעול התורה והמצוות וכו' / מיר שטייען דא ביי די שלושים סעודה פון זיידי ז"ל, ווער עס האט אים געקענט איז מעיד וכו' / אונז זענען זיך צאמגעקומען צו שאפן געלט פארן מוסד עץ לשיניים בעט מען דעם ציבור וכו'

סאו די ערשטע חלק פון די דרשה מוז נישט זיין עפעס קולע אל השערה, די דבר תורה איז בסך הכל ווייל א איד הייבט נישט אן קיין דרשה אן קיין דבר תורה, אלזא איז דער עיקר אז זאלסט נישט קעקעצן און זיך פארהאנקערן, און עס אריינבלענדן אינעם לענינינו כנ"ל - וועגן דעם נעם דאס וואס דו קענסט נאכזאגן פליסיג, אזוי וועט עס זיין מיט הצלחה בס"ד און דארפסט נישט מאכן קיין 10 שעה'איגע הכנות פאר א דרשה פון 10 מינוט פאר 15 משתתפים.

עס לוינט נישט די קאפוויי און שברון לב, פחדים און אוסידיס, פאר א דרשה וואס קיינער קוקט נישט ארויס דערויף, און זיי גייען עס נישט געדענקן 2 טאג נאכדעם, נאר די דרשה ווערט געזאגט פונקט ווי עס דארף זיין א לעפל אויפן טיש דארף זיין א דרשה אויפן טיש

בקיצור: איך בין נישט קיין שרייבער - אבער פארשטייסט וואס איך ברענג ארויס, איא?

זאגט מיר מיינס א חבר אז דאס איז גוט פאר איינער וואס איז נישט קיין רעדנער
אבער איינער וואס איז יא א רעדנער דארף קענען אראפלייגן א WOW דרשה, א אפענע סתירה! צולייגן די סתירה, און דאן קומען מיט א הפלא'דיגע תירוץ וואס מיט דעם ברענגט מען ממש ארויס די צוזאמקום אז מען זאל ניטאמאל קענען חלומען אז עס איז שייך צו זאגן אן אנדערע דרשה ביי די מעמד, ווייל 'די' נקודה האט דאס די שענסטע ארויסגעברענגט.

אקעי, עמער בל"נ מארגן ממשיך זיין

און דער ציבור ווערט געבעטן אריינצוקומען, אזוי וועט עס זיין קאלערפול בס"ד!!!

יישר כח!! גיי אן..

מתעלם האט געשריבן: ↑ דינסטאג אפריל 18, 2023 12:37 am

יישר כח.

דאס איז נאמבער 1 אויף דיין תגובה - א לייק איז נישט גענוג...
ובפרט ווען יעדע פאראגראף איז א חידוש פאר זיך קולע אל השערה. וכלשונך

מתעלם האט געשריבן: ↑ דינסטאג אפריל 18, 2023 12:37 am

זיי נישט מאריך! די נקודות וואס דו ברענגסט ארויס זאל ווערן געזאגט בקיצור. זיי נישט מאריך אין איין נקודה מיט מעשיות ומשלים און ראיות וואס געבן גארנישט צו קיין חידושים.

זעהר גוט און געשמאק ארויסגעברענגט!!!

הרה"ג ר' יעקב ווייס שליט"א האט ארויסגעברענגט אז אזא סארט דרשה איז איינגעטיילט אין 3

די ערשטע מינוט איז אן התחלה

דהיינו "ברשות דער רב זאל זיין געזונט וועל איך זאגן אפאר ווערטער לכבוד המאורה, עס שטייט אין עלי שושנים וכו'
"דער טאטע זאל זיין געזונט האט מיר געבעטן צו זאגן אפאר ווערטער לכבוד די שמחה, דעריבער עמער רעדן אפאר דיבורים, באמת געפונט מען אין די וואכעדיגע סדרה א גרויסע הימל שפאלטנדער סתירה וכו'"
"מיר שטייען דא ביי די שלושים סעודה פון זיידי, כ'האב געקלערט צו זאגן א פאסיגע געדאנק וואס כ'האב פונקט געזען אין באר מים חיים פרשת ויצא וכו'"

אבער די התחלה זאל נישט נעמען מער פון 1 מינוט, דזשאסט אדרעסירן די מעמד וכדו' און נישט מאריך זיין נאר גראד אנהייבן מיטן דבר תורה.

לא איש דברים אנכי

הרה"ג ר' וואלף אהרן טעללער שליט"א, און הרה"ג ר' יעקב ווייס שליט"א האבן ביידע שטארק ארויסגעברענגט בגנות פון זאגן לא איש דברים אנכי, הלמאי, אויב דו קענסט נישט רעדן לייג אראפ די מייק! רעד נישט!, און געווענליך גייט דאך די לא איש דברים אנכי כ'האב מיך נישט צוגעגרייט, מיט א גאנצע הויפן צעטלעך..., איינער האט זאגאר פארציילט ווי א געוויסער באלעבאס האט אויפגעטרעטן ביי א געוויסע מעמד אלס אורח הכבוד, נאכן מאריך זיין 8 מינוט מיט א גאנצע פילפול צו ער האט יא געדארפט אננעמען דעם אויפטריט צו נישט האט ער שוין באקומען א צעטל אז די זייגער רוקט זיך און ער זאל זעהן צו מסיים זיין... ער האט נארוואס אנגעהויבן די תוכן הדרשה אליינס און ער האט שוין געמוזט מסיים זיין...

אני הקטן צהלתו בפניו פיל מיך יא קאמפטעבל אז איך מאך דעם דיסקלעימער פון לא איש דברים אנכי, אזוי אז דער ציבור זאל נישט האלטן אז איך בין א רעדנער און נאכדעם ווען די דרשה איז נישט געלונגען ווי ערווארטעט זאל איך זיין א פלאפ, אזוי געב איך א דעקלער אז איך בין נישט קיין רעדנער, און יעדע ווארט וואס איז יא ארויסגעקומען קלאר איז א פלאס, אבער מאריך זיין אין די נושא מאכט זיכער זייער אן אומגעשמאקן איינדרוק.

שוין: עמער פארזעצן מארגן בל"נ.

און קומטס אריין מיט ענקערע ערפארונג! עטליכע חברים זענען שוין דא אריינגעקומען, און איך און כ'גלייב אז אסאך אידן וועלן ארויסקומען מיט א תועלת למעשה דערפון!!!

אויבן האמער דערמאנט איבער די התחלה פון מיר שטייען דא וכו' עיי"ש

די צווייטע חלק פון די דרשה

איז די דבר תורה, געווענליך פאר א קורצע דרשה איז איין רעיון/ געדאנק/ תורה'לע פונקט גענוג, כמובן אז בדרך כלל איז עס מער אינטערעסאנט אויב עס קומט מיטן פארלייגן די פסוק, פרובירן צו מסביר זיין די פסוק על פי פשוטו, דאן פארלייגן די קשיא, און אויספירן מיט די תירוץ, א פשוטע קליינטשיגע מימרא פון איין אדער 2 זאצן איז בדרך כלל נישט גענוג, (חוץ אויב דער מגיד איז באשאנקען מיט די מתנה פון הימל צו נעמען א זאץ פון 4 ווערטער און מאכן דערפון א גאנצע דרשה און מאלן וואסער פאר א דרייפערטל שעה - אבער דא רעדט מען בדרך כלל) אויב עס איז א שיינע תורה, אדער אינטערעסאנטע געדאנק וואס נעמט אויף בערך פינעף מינוט צו זאגן, איז עס פערפעקט.

בדרך כלל איז איין רעיון פונקט גוט פער דרשה, 2 איז שוין בדוחק, חוץ אויב עס איז ממש געקניפט אין געבינדן, אבער בכלליות האלט דיך צו איין 5 מינוטיגע תורה'לע אדער געדאנק.

די דריטע חלק

איז די חלק הסיום דעם 'לענינינו', מען איז מסיים דעם דרשה מיט "לענינינו, אונז שטיי מער דא ביי א סעודת סיום אויף מסכת בבא קמא, ווי געשמועסט איז משה רבינו געווען אזא עניו אז ער האט געהאלטן אז ער וואלט געקענט זיין אסאך העכער לפי מדריגתו, איז אוודאי אז מען האט געקענט ענדיגן אזא שווערע און לאנגע מסכת איז דאס מחייב צו גיין ווייטער און ווייטער מיט א געשמאק, זאל דער באשעפער העלפן אז מיר זאלן אלע זוכה זיין ללמוד וללמד צו ענדיגן נאך מסכתות און זוכה זיין צו אלע השפעות טובות עד ביאת גוא"צ בב"א"

אדער "לענינינו, אונז שטיי מער דא ביי די שבע ברכות וואס טאטי מאכט, ווי געשמועסט איז משה רבינו געווען אזא עניו אז ער האט געהאלטן אז ער וואלט געקענט זיין אסאך העכער לפי מדריגתו, נו! אז מען שטייט דא נאך אזא געהויבענע חתונה, וועט מען אוודאי גיין ממדריגא למדריגא אז דער חתן וועט אויפשטעלן א חסידישע ערליכע שטוב און גיין מעלה מעלה און זוכה זיין צו לעכטיגע אידישע דורות וואס וועלן אויך אויסשטייגן אלס גדולי תורה ובעלי מדות טובות, זאל דער באשעפער העלפן אז טאטי זאל שעפן אסאך נחת פון אלע קינדער געזונטערהייט, דער מחותן און אלע זיידעס זאלן זוכה זיין צו שפע רב און תענוג ונחת מכל יוצאי חלציהם עד ביאת גואל צדק בב"א"

דער סיום דארף נישט נעמען מער ווי 1-2 מינוט, עס איז מקשר זיין דעם געדאנק מיטן מעמד, און פארענדיגן מיט דברי ברכה.

שוין: כ'האב שוין געספענדט דאפעלט וויפיל צייט כ'האב געוואלט אוועקלייגן פארדעם

המשך יבא אי"ה

דער בחור רעדט צום זאך...

קודם כל איז באקאנט די מעשה מיטן ברך משה ווען ער איז אריינגעקומען צו של"ס באלד נאך וואס זיין זון האט גענדיגט פארלערנען פרקי אבות און באמערקט דעם עולם שמייכלען, אויף זיין פראגע האט ר' לייבוש וויינפעלד גענטפערט אז דער רב האט צוגענדיגט דעם דרשה מיט א געשמאקע מעשה, אויף וואס עדר ברך משה האט רעאגירט, "לא המדרש עיקר אלא המעשה עיקר..."

היינט צוטאגס האט דער אלגעמיינער ציבור נישט קיין נערוון צו קיין טיפע פשעטלעך, פרוביר אריינצוווארפן מעשה'לעך און משלים, ווערטלעך וכדו' אז דער ציבור זאל זיין געשפאנט און זאל מיטהאלטן

מעשה'לעך און משלים:
מעשיות זענען דא ווער עס דערציילט עס מיט זאפט און פעפער און לייגט צו גאנצעטע שטיקער צו די מעשה - דאס האט אבער דער חסרון ווייל דו פארדרייסט די מעשה, חוץ אויב דו ביסט א בעל הרגש און די קענסט אראפלייגן די געפילן פון די מעשה אן צולייגן פאקטן, משא"כ א משל קען מען מאריך זיין וויפיל עס לאזט זיך, קענסט פארברענגען 20 מינוט אדער מער און לייג צו זייטיגע פיטשעווקעס און פאקטן, נעמען פון שטעט, די דראון וואס פאלגט נאך דעם פערד און וואגן ביז די קרעטשמע... וכו' הכל לפי מה שהוא אדם.

ביי א מעשה, אויב איז די מעשה נישט גענוג דראמאטיש, און דו זוכסט צו מאכן לענגער די דרשה, איז צומאל אין פלאץ צו דערברייטערן די מעשה מיט היסטארישע פאקטן ארום און ארום, צו ווען מען רעדט פון א שטאט אויסשמועסן געציילטע פאקטן איבער דעם שטאט, אדער געוויסע שטריכן איבער דעם צדיק וואס האט עטוואס שייכות צו דעם פאסירונג וכדו'

צב"ש די מעשה מיטן דברי חיים אין פעסט, קען מען אויסשמועסן, נאך מופתים וואס ער האט דארט באוויזן, אדער אויסשמועסן אז פעסט איז געווען א מאדערנע שטאט בימים ההם, עס איז געווען די הויפשטאט פון אונגארן וכו' ארומרעדן אביסל, און דאן צוקומען "עמער צוקומען צו אונזער מעשה, דער דברי חיים איז געזעצן און זיין אכסניא וכו' "

שוין צולאנג גענומען: המשך יבא בס"ד

און דער ציבור ווערט געבעטן ווייטער אריינצוקומען מיט זייערע טיפס!

מתעלם האט געשריבן: ↑ מוצ"ש אפריל 22, 2023 10:46 pm

קאנסיסטענסי און סדר:

באמת איז דאס א חלק פון פשוט זיין גוט פארגעקוקט. כ'וויל אבער לייגן א דגוש אויף דעם פרט אז מ'זאל וויסן זיך צו פארקוקן דערויף.

"שטייט אין הייליגן חתם סופר, אז ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים... קודם האב איך געוואלט מקדים זיין א מעשה פונעם הייליגן ישמח משה זי"ע (דאס זאגט מען שנעל.. ווייל מ'כאפט זיך אז מ'האט פארפעלט), איינמאל איז ער צוגאנגען צו א איד שבת ביי קבלת שבת ווען דער איד האט געהאלטן אינמיטן דאווענען... די מעשה איז געווען ווען דער ישמח משה איז געווען צוגאסט אין א שטאט..."

ווען דו קוקסט זיך פאר מאך זיכער אז דו ביזט קלאר סיי אין די סדר הדברים, וועלכע פונקט איז קודם און וועלכע נאכדעם, און אזוי אויך וויאזוי דו וועסט אויסשטעלן דיינע ווערטער. ''יכלכל דבריו במשפט''. אזוי, אז ווען דו וועסט פארציילן די מעשה פונעם ישמח משה זאלסטו וויסן קודם צו זאגן דעם פאקט אז ער איז אוועקגעפארן אויף שבת אין יענע שטאט, און נאכדעם וואס דארט האט פאסירט.

איך וואלט ווען הנאה געהאט אז איר זאלט מאריך זיין אין די נושא, ווי אזוי לייגט מען אראפ א מעשה? וואס קומט קודם און וואס קומט נאכדעם, דער פאקט? דעם פארשטעלן דעם מענטש? דעם עצם פאסירונג וכו' מיט פאקטישע משלים

דאס איז איינס פון די זאכן וואס איך ווייס אז איך בין גאר שוואך דערין

וואס מיר ניצען ביי די געציילטע דרשות וואס מיר האבן געהאלטען, אז מיר האבן אנגעפאנגען מיט די צווייטע חלק דרשה גלייך וואס דאס האט געצויגען די עולם אויסצהערן, און דערנאך האבן מיר ממשיך געוען מיט די תורה וואס מיר האבן מחדש געווען, און דער עולם האט נאכדעם געקענט מעיר זיין אויף די חידוש (ביי מיין זונ'ס פדיון הבן איז די נושא נאכדעם געווארען מיין תורה, מיין ברודער האט אנגעוואנדען מיין חידוש, מיין זיידע צוריק מחדש געווען, וואס די געדאנק פון זאגען קודם די אינטערסאנטע חלק אין מער צום סוף די תורה, האט געהאלטען געשפאנעט דעם ציבור א גאנצע צייט) און יישר כח פארן עפנען די דאזיגע אשכול, מיר האבן שטארק הנאה

פריש פון פריש האט געשריבן: ↑ דינסטאג מאי 02, 2023 12:26 pm

וואס מיר ניצען ביי די געציילטע דרשות וואס מיר האבן געהאלטען, וכו'

א חידוש...

שוין, ביז איך וועל ווארטן עס צי ציטירן וועט נעמען א ים מיט צייט
לאמיר קודם גיין רוי און צוריק שפענדן צייט פאר דעם אשכול לטובת הציבור

---

אין בלאט פאריגע וואך איז געווען געדריקט גרויסע חלקים פונעם שמועס מיט הרה"ג ר' יעקב ווייס שליט"א בנוגע האלטן דרשות.

---

אויף קול מבשר איז דא א שיינע שמועס פון הר"ר משה נחום קרויס הי"ו וואס אנפאנג פונעם שמועס ברענגט ער ארויס 3 נקודות פון די תועלת פון פארלערנען שיעורים. עמער עס פרובירן נאכצושרייבן ווען עס וועט זיין צייט אי"ה

---

ביזדערווייל גוט שבת אלע אידן

אויב שייך זיך צוצוגרייטן מיט א ברייטע אויסוואל פון ווערטער און מליצות וואס צו נוצן.

למשל אויב גייסטו רעדן פון רציחה גרייט דיך צו אן אויסוואל פון שופך דם זיין, בלוט פארגיסן, מארדן, ערלעדיגן, אפפארטיגן, הרג'ענען, אפשעכטן, רציחה, וכו'.

אויב גייסטו רעדן פון תאות (דער באר מים חיים פרשת אמור) גרייט צו א וואקאבולאר פון חמדה, השתוקקות, צימאון, דארשט, לעכצעניש, אהבה, תאוה, גלוסטעניש, בענקעניש, ציענדיג,
אדיקטיוו, ארויסקוקן, חולת אהבה, חולה, וכו'

אז דו וועסט האבן א ברייטע אויסוואל פון ווערטער, וועט זיך דער שיעור/דרשה הערן געשמאק און ציענד בס"ד, ובפרט ווען דו דארפסט מערערע מאל דערמאנען די זעלבע באגריף מערערע מאל אין דיין דרשה, זאל עס נישט ווערן אייליג און אביסל נערווירנד.

(כ'האב גענוצט די אויבנדערמאנטע ביישפילן צוליב וואס פון די צוויי נושאים איז מיר אויסגעקומען צו אראפצולייגן במשך דעם פרייטאג און שב"ק, און כ'האב געזען מיט וואס פארא אויסוואל פון ווערטער כ'דארף מיך צוגרייטן)