די אחראים: זייער נייגעריג , אחראי , thefact
ס'שטערט זיי ווען זיי זענען א טראפעלע אומבאקוועם, די בעט, די דאכענע, די לייט, גערודער, שמעק, די לופט, א ווינטל, וכו'. אביסל עלטערע קינדער זיכער. און דער צייט וואס אנדערע קינדער שטערט זיי בכלל נישט.בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:01 pmס'דא קינדער פון עטליכע וואכן אלט ! וואס האבן סענסורי אישוס. כידוע.באטל וואסער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:58 pmשווער צו גלייבן אז א קינד פון איין יאר אלט איז אומ-נאטירליך סענסיטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן
יעדע טאטע ווייסט אפילו צווילינג קענען זיין אנדערש גלייך פונעם געבורט ער מער און ער ווייניגער סענסעטיוו.
אין רמב"ם פרק ח' פון שמונה פרקים קוקט אויס אביסל אנדערש ווי דיר.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:44 pm
נישטא אזא זאך אז איינער איז געבוירן סענסעטיוו
גיי ווייס מיט וועם ער דרייט זיך...בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:01 pmס'דא קינדער פון עטליכע וואכן אלט ! וואס האבן סענסורי אישוס. כידוע.באטל וואסער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:58 pmשווער צו גלייבן אז א קינד פון איין יאר אלט איז אומ-נאטירליך סענסיטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן
יעדע טאטע ווייסט אפילו צווילינג קענען זיין אנדערש גלייך פונעם געבורט ער מער און ער ווייניגער סענסעטיוו.
יישר כח! קענסט אריין קומען מיט מער פרטים איבער דיין וועג צו געהאלפן ווערןחייםדערבעקער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:03 pmאיך פלעג זיך אויך אמאל מוטשען דערמיט, און ס'פלעגט זיין פיינפול פאר מיר און פיינפול פאר מיינע ארומיגע, ביז איך בין אנגעקומען צו די ריכטיגע שלוחים פונעם אייבערשטן און זיי האבן מיר מסביר געווען אז מ'דארף פיקסן די הארדוועיר און די סאפטוועיר, די הארדוועיר פיקסט מען דורך זאלאפט, און די סאפטוועיר פיקסט מען דורך טעראפיע
פאר מיר איז עס נישט שווער צו גלייבן איך וועל דיר זאגן פארוואס ווייל א קינד און יעדע מענשט האט מוראדיגע חכמה צו אפלערנען זיינע ארומיגע און אפמאכן וויאזוי זיך אויפצופירן,באטל וואסער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:58 pmשווער צו גלייבן אז א קינד פון איין יאר אלט איז אומ-נאטירליך סענסיטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן
יעדע טאטע ווייסט אפילו צווילינג קענען זיין אנדערש גלייך פונעם געבורט ער מער און ער ווייניגער סענסעטיוו.
אפילו צווילינג וואס די עלטערן זעען נאכנישט קיין חיליק?האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:14 pmפאר מיר איז עס נישט שווער צו גלייבן, א קינד און יעדע מענשט האט מוראדיגע חכמה צו אפלערנען זיינע ארומיגע און אפמאכן וויאזוי זיך אויפצופירן,באטל וואסער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:58 pmשווער צו גלייבן אז א קינד פון איין יאר אלט איז אומ-נאטירליך סענסיטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן
יעדע טאטע ווייסט אפילו צווילינג קענען זיין אנדערש גלייך פונעם געבורט ער מער און ער ווייניגער סענסעטיוו.
אסאך מאל וועט א טאטע אפמאכן אינגערהיינט אז איין קינד זיינע איז סענסעטיוו וועגן זאכן וואס איז געווען, און ער פירט זיך שוין אויף צום קינד אז ער איז סענסעטיוו קינד,וכו. און דער קינד כאפט סאבקאנטשעלי די מעסדז אז איך בין סענסעטיוו און ער נעמט עס מיט מיט זיך
גלייבן? גלייבן וועם? ווער שטופט דיר דאס צו גלייבן? מיר רעדן פאקטן, און דיר איז נישט שווער צו גלייבן פארקערט?האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:14 pmפאר מיר איז עס נישט שווער צו גלייבן, א קינד און יעדע מענשט האט מוראדיגע חכמה צו אפלערנען זיינע ארומיגע און אפמאכן וויאזוי זיך אויפצופירן,באטל וואסער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:58 pmשווער צו גלייבן אז א קינד פון איין יאר אלט איז אומ-נאטירליך סענסיטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן
יעדע טאטע ווייסט אפילו צווילינג קענען זיין אנדערש גלייך פונעם געבורט ער מער און ער ווייניגער סענסעטיוו.
און ווייל "אסאך מאל" מאכט זיך אזוינס, קען שוין נישט זיין אז א קינד זאל זיין אזוי פון געבוירען אן?!האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:14 pmאסאך מאל וועט א טאטע אפמאכן אינגערהיינט אז איין קינד זיינע איז סענסעטיוו וועגן זאכן וואס איז געווען, און ער פירט זיך שוין אויף צום קינד אז ער איז סענסעטיוו קינד,וכו. און דער קינד כאפט סאבקאנטשעלי די מעסדז אז איך בין סענסעטיוו און ער נעמט עס מיט מיט זיךבאטל וואסער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:58 pmשווער צו גלייבן אז א קינד פון איין יאר אלט איז אומ-נאטירליך סענסיטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן
יעדע טאטע ווייסט אפילו צווילינג קענען זיין אנדערש גלייך פונעם געבורט ער מער און ער ווייניגער סענסעטיוו.
ס'איז ראנג וואס דו זאגסט אין מיי אפיניען.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן.
עס איז א זאך וואס קען זיך טוישן.
און צו דיין שאלה: אסאך מאל וועט זיך פאר א מענשט לוינען צו זיין סענסעטיוו וועט עס זיין א מעלה למשל אז א מענשט וועט איהם עפעס נאכגעבן וועגן דעם און ער וועט שוין האבן א סיבה עס זאל זיך איהם לוינען זיין סענסעטיוו , און אסאך מאל וועט ער פילן אפגעטוהן דעמעלץ וועט איהם עס מעגליך זיין פיינפול.
הצלחה
א קינד וואס איז נישט סענסעטיוו ביי נאטור קענסטו נישט מאכן סענסעטיוו, נישטא אזא מין זאך. יא, דו קענסט אים איינגעוויינען צו זיין געספוילט און צו זיין דימענדינג, אבער דו קענסט אים נישט איינגעוויינען צו אנטוויקלען די סענסעטיווע אייגענשאפט. נישט יעדער וואס וויינט אדער פארלאנגט די גאנצע וועלט קומט עס פון סענסעטיווקייט, סענסעטיווקייט איז עפעס וואס קומט פון א טיפערע פלאץ ווי בלויז חינוך. א סענסעטיווע קינד קענסטו באמערקן פון די טאג וואס ער/זי איז געבוירן אז ער/זי איז סענסעטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:14 pmאסאך מאל וועט א טאטע אפמאכן אינגערהיינט אז איין קינד זיינע איז סענסעטיוו וועגן זאכן וואס איז געווען, און ער פירט זיך שוין אויף צום קינד אז ער איז סענסעטיוו קינד, וכו. און דער קינד כאפט סאבקאנטשעלי די מעסדז אז איך בין סענסעטיוו און ער נעמט עס מיט מיט זיךבאטל וואסער האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:58 pmשווער צו גלייבן אז א קינד פון איין יאר אלט איז אומ-נאטירליך סענסיטיוו.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן
יעדע טאטע ווייסט אפילו צווילינג קענען זיין אנדערש גלייך פונעם געבורט ער מער און ער ווייניגער סענסעטיוו.
כ'קען זיך לערנען פון דיר צו שרייבן מער בעדינותגראז האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:22 pmס'איז ראנג וואס דו זאגסט אין מיי אפיניען.האאפטשאהההה האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 4:19 pmדי עצם זאך פון מאכן סענסעטיוו ווי א נאטור איז פאלטש עס ווענד זיך וויאזוי דער מענטש האט זיך צוגעוואוינט צו קאמניקעטן מיט מענשטן.
עס איז א זאך וואס קען זיך טוישן.
און צו דיין שאלה: אסאך מאל וועט זיך פאר א מענשט לוינען צו זיין סענסעטיוו וועט עס זיין א מעלה למשל אז א מענשט וועט איהם עפעס נאכגעבן וועגן דעם און ער וועט שוין האבן א סיבה עס זאל זיך איהם לוינען זיין סענסעטיוו , און אסאך מאל וועט ער פילן אפגעטוהן דעמעלץ וועט איהם עס מעגליך זיין פיינפול.
הצלחה
די ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 12:13 amבן-פורת האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 9:16 pmשוין, יעצט (באלד) האף איך בס"ד צו שרייבן עטליכע נקודות אין דעם ענין. וויפיל דו צייט וועט ערלויבן.גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 11:53 am@בן-פורת א שקויעך, איך בין זייער סענסיטיוו און איך לייד זייער שטארק פון דעם. איך וויל בלייבן סענסיטיוו, אבער איך וויל נישט אזוי שטארק ליידן. קענסט מיר העלפן? וואס האסטו געטון?
לאמיר צו-נעמען דער זאך בס"ד און אראפשרייבן עטליכע נקודות בקצרה לפענ"ד. כ'האף אז כאטש איינער וועט האבן א תועלת פון דעם. אסאך זאכן דא וועלן זיין א תועלת פאר אנדערע פראבלעמען אויך. - איך שרייב אביסל לשון נוכח, ווייל ס'מיר גרינגער אזוי. כ'האלט מיך בקיצור, און וואס בלייבט אומקלאר, וועל איך בל"נ שפעטער אויסקלארן בס"ד.
א. ווי שטקעט די פראבלעם?
מיין טייערע ידיד, זיין סענסעטיוו איז א גרויסע מתנה. ביסט א נשמה. א שטיק הארץ.
ווי שטקעט אבער די פראבלעם? דער עיקר סיבה פארוואס א סענסעטיווע מענטש ווערט אזוי צו-נומען, איז נישט דוקא די סענסעטיוויטי זיינע, נאר וועגן זיינע אייגענע שוואכקייטן אין נפש, וואס קומען אים ארויף אין שלעפען אים אראפ.
סענסעטיוויטי איז נאר אזויווי ברען-שטאף וואס מאכט דעם פייער פלאקערן. דהיינו, בשעת די הרגשים קאכן אויף, ווי אינמיטין א טענה'ריי, צו ביסט געווארן געטשעפעט, אדער געהאט א דורכפאל, איז אזוי ווי דיינע הרגשים זענען יעצט שטארק, שפירטסטו יעצט דיינע חסרונות שטארק, און ס'שלעפט דיך אראפ שטארק. – אלעס איז שטארק, כדרך א סענסעטיווע מענטש.
ממילא מוזן מיר צוטיילן די זאך אין צוויי: 1] דיך. 2] דיין סענסעטיוויטי.
ב. דיך
כדי געהאלפן צו ווערן פון זיין צו סענסעטיוו מוז א מענטש אויפבויען זיין נפש. און דער ציל וועט זיין: צו פילן באקוועם מיט דיר אליין.
אבער אזוי ווי אונז זעמיר סענסעטיווע מענטשן, איז דאס נישט אזוי פשוט צו טוהן ווי ס'זאגט זיך. איז לאמיר זיך אויסשמועסן.
פילן באקוועם מיט זיך מיינט נישטזיין א בעל גאוה, האבן א אויפגעבלאזענע שטאלצקייט, פיהלן [און זאגן פאר זיך וד"ל] איך בין שטארק, מעכטיג, איך ציטער נישט פון דיר, פון קיינעם.
ס'מיינט יא, פילן גוט מיט זיך, פילן באקוועם אין די אייגענע הויט.און דאס געשעהט דורך זיין צופרידן מיט זיך אליין, און מיט אלעס וועגן זיך.
בקיצור מיינט עס, אז דו דארפסט אננעמען און זיין צופרידן [עכ"פ צו א געוויסע דיגרי] מיט דיר; ווער דו ביסט; דיין יחוס; דיין עלטערן; דיין שוויגער עלטערן; דיין ווייב, דיין קינדער, דיין דזא"ב; דיין מצב הפרנסה; דיין מצב הרוחניות; און אלעס וועגן דיר.
ס'מיינט נישט אז דו דארפס זיין הונדערט פראצענט צופרידן מיט אלע דערמאנטע זאכן. ס'מיינט אז דו דארפס אננעמעןאז דאס ביסטו, דאס איז דער מצב, דיין מצב. און דו טראגסט עס מיט שטאלץ ווייל דאס האט דער רבוש"ע דיר צוגעטיילט.
און דער עיקר ווארט איז דאס: דו קלאפסט זיך נישט אליין פאר די מצבים וואס זענען באשערט אלס דיין חלק.
ג. אפטיילן
קלארער צו מאכן דאס ענין, און צו מאכן עס נאך פראקטישערצו פארשטיין און עס טוהן למעשה, וועל איך צו-לייגן א געוואלדיגע נקודה וואס קען העלפן גאר אסאך.
א מענטש דארף זיך לערנען אפצוטיילן זיך פון זיינע פראבלעמען. אז איך האבא פראבלעם, מיינט נישט אז איך ביןא פראבלעם.
ס'קען זיין אז פאר איטליכע אירע דא איז דאס זייער פשוט, אבער פאר מיר איז דאס אנגעקומען מיט אסאך האראוואניע, שווייס און טרערן.
אז א מענטש מוטשעט זיך מיט חובות, מיינט נישט אז ער איז חובות, און ס'מיינט נישט אז ער איז א פראבלעם. און אפילו ער מוטשעט זיך שוין אזוי לאנגע יארן נעבעך. ווי לאנג ער טוט אמת'דיג זיינס. אז א מענטש האט א משפחה פלעק, א פראבלעם מיט א קינד ח"ו וכדומה, מיינט נישט אז איך בין א פראבלעם, פינטל. סך הכל מיינט עס, אז מיר באשערט זיך צו ספראווענען מיט דעם פראבלעם, און אז דאס איז מיין תפקיד אויף דער וועלט, און איך וועל עס אי"ה טראגן אויף דער בעסטע אופן וואס איך קען.
יעצט אז איך קען [און איך מעג] זיך אפטיילן פון מיינע פראבלעמען, הייב איך פילן מער באקוועם מיט מיר אליין. איך דארף מיך נישט שעמען וועגן דעי אלע זאכן, איך קוק עס און פנים אריין, ס'איז אלעס תפקידים וואס זענען פאר מיר באשערט. אויב איך קען גארנישט טוהן אז מיין עלטערן האבן זיך גע'גט, דארך איך גארנישט טוהן, ניטאמאל זיך שעמען. איך בין נאר בעה"ב אויף מיר אליין, און איך וועל טרייען מיין בעסט.
איך האב פונקט גערעדט יענע וואך מיט א אלטע בחור ל"ע וועגן דעם. און מ'האט עס אפילו פראקטיצירט למעשה, וואו ער טוט זיך אויס זיין אלטע-בחור פראבלעם, ואס ער שלעפט שוין ארום יארן ווי ער גייט און שטייט, און יעצט לייגט ער עס אין די זייט פאר א פאר מינוט, און איך שמועס רוהיג מיט "אים אליין". אים אליין – הייסט אויסגעטוהן פון זיינע פראבלעמען, וויל ס'ליגט אין די זייט. ס'האט אים ב"ה היבש געהאלפן.
נישט אז די פראבלעמען פון זיין א אלטע בחור גיין ווייניגער ווערן, ניין, נאר אז ער האט געפילט אז ער איז נישט א פראבלעם, ער איז א מענטש, א טאלאנטנפולע מענטש [טאקע], א קלוגע, געשמאק צו שמועסן מיט, וכו', וואס האט א פראבלעם אז ער איז אן אלטע בחור, מיט א משפחה פראבלעם וכו'. שוין.
און אפילו דעס אליינס אז דו ביסט סענסיטיוו, איז אויך נישט דיר! ס'איז א תכונה [אדער א תוצאה פון עפעס] וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן. צו ס'קען אוועקגיין צו נישט, צו דו וועסט ארבעט אויף דיר גענוג אז ס'זאל דיר נישט שאטן צו נישט, איז נאך א נושא, אבער דער פאקט איז אז יעצט כרגע ביסטו א סענסיטיווע מענטש. זיי באקווען מיט עס. - האפנטליך וועל איך מער שרייבן איבער דעם - ד"ה א מדה וואס מ'האט.
סך הכל- האמיר גערעדט פון דער חלק "סור מרע" ווי אזוי זיך אפצוטיילן, אראפשיילן און זיך אויסטוהן, פון אלע ווייטאגן און בושה וואס לאזט דיך נישטפילן גוט מיט זיך אליין.
ד. ווער בין איך יא?
נאטורליך, וועט א מענטש פילן גוט מיט זיך, אפילו ער האט נישט עפעס עקסטער מיט וואס צו זיין צופרידן. ממילא, איינמאל א מענטש שאקלט זיך אפ פון אלע איבעריגע פעק און זעק וואס ער שלעפט, אלע חסרונות און בושה וואס ער טראגט מיט מיט זיך, וועט ער אויטמאטיש פילן גוט מיט זיך. אזוי ווי א קליין קינד.
אבער דאך, אז מ'האלט שוין דא מוז מען שוין זאגן דעם דעם אמת! אונז אידן דארף מיר וויסן אונזער אמת'ע חשיבות, אונזער אמתער ווערט. אונזער חשיבות איז בנים אתם לה' אלקיכם,מיר זעמיר אלע צוזאם א ממלכת כהנים וגוי קדוש, דער רבוש"ע רופט יערער איינער פון אונז בני בכורי ישראל,מיין קינד, מיין בכור, דו איד, ווי דער זוה"ק זאגט עס קלאר מיט א קאך, מיר זענען בני אל חי, און ווי מ'גיימיר שוין באלד זאגן ראש השנה ביי מוסף הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים וגו', אה, וואסארא תענוג דאס איז. און צואגב האמיר אונזער הייליגער יחוס, זעמיר זרע אברהם יצחק ויעקב, קינדער און אייניקלעך פון בעלי מסירות נפש מדור דור, דאס איז ווער איך בין!
און דעס איז נישט א גאוה, דעס איז אן אמת. און זעמיר אפילו מחויבזיך צו פרייען מיט דעם, אויף דעם ארויף זאגט דער פסוק שוש אשיש בה' תגל נפשי באלקי,ווי ס'שטייט אין ספה"ק קדושת לוי, כידוע דבריו הק' חוצבים להבות אש קודש. ועוד ואכמ"ל.
דאס איז בקיצור אויפן שפיץ גאפל דער חלק "עשה טוב" - די פאזאטיווער חלק וואס דארף דיר מאכן פילן יאגוט און באקוועם מיט זיך. און אויף דעם דארף מען פארשטייט זיך האראווען, פאר זיך און פאר די קינדער.
פאר צוויי סיבות דארפן מיר דאס וויסן און באלעבן. איינס, ווייל ס'איז דער אמת. און צווייטנס, ווייל פארט זעמיר דאך פשוטע מענטשן מיט קליינע כוחות, און דער צובראכנקייט יאגט אונז אלע נאך געפערליך, ובפרט היינטיגע צייטן וואס אלס דארף רייסן און גלאנצן, איז שווער צו זיין צופרידן סתם אזוי, נאטורליך-אויס. פארדעם מוזן מיר האבן געווער מיט וואס צו זיין צופרידן. און ב"ה מיר שוין איינמאל מיט וואס צו זיין שטאלץ און צופרידן.
ה - מיין סענסעטיווטי
המשך יבוא בס"ד
אצינד איז שפעט, העמיר בלייבן דא שטיין פאר יעצט. כ'האף אז איינער האט תועלת פון דעם... קאמענטארן און תגובות זענען וועלקאו"ם...
קודם, פשוט אונז זאל מיר זיך פארשטיין, איך האב עס נישט געשריבן פאר אן אנגייענדיג דרויסנדיגע פראבלעם ווי שטאלפערן וואס פאטש א מענטש שטענדיג אין פנים. איך האב מיר באצויגן צו סענסיטיווי, און בכלליות צו באגאזש פון ווייטאג, חסרונות און בושה, וואס א מענטש שלעפט מיט זיך, און ער אליין טייטש זיך אפ אזוי.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:34 pmדי ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 12:13 amבן-פורת האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 9:16 pmשוין, יעצט (באלד) האף איך בס"ד צו שרייבן עטליכע נקודות אין דעם ענין. וויפיל דו צייט וועט ערלויבן.גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 11:53 am@בן-פורת א שקויעך, איך בין זייער סענסיטיוו און איך לייד זייער שטארק פון דעם. איך וויל בלייבן סענסיטיוו, אבער איך וויל נישט אזוי שטארק ליידן. קענסט מיר העלפן? וואס האסטו געטון?
לאמיר צו-נעמען דער זאך בס"ד און אראפשרייבן עטליכע נקודות בקצרה לפענ"ד. כ'האף אז כאטש איינער וועט האבן א תועלת פון דעם. אסאך זאכן דא וועלן זיין א תועלת פאר אנדערע פראבלעמען אויך. - איך שרייב אביסל לשון נוכח, ווייל ס'מיר גרינגער אזוי. כ'האלט מיך בקיצור, און וואס בלייבט אומקלאר, וועל איך בל"נ שפעטער אויסקלארן בס"ד.
א. ווי שטקעט די פראבלעם?
מיין טייערע ידיד, זיין סענסעטיוו איז א גרויסע מתנה. ביסט א נשמה. א שטיק הארץ.
ווי שטקעט אבער די פראבלעם? דער עיקר סיבה פארוואס א סענסעטיווע מענטש ווערט אזוי צו-נומען, איז נישט דוקא די סענסעטיוויטי זיינע, נאר וועגן זיינע אייגענע שוואכקייטן אין נפש, וואס קומען אים ארויף אין שלעפען אים אראפ.
סענסעטיוויטי איז נאר אזויווי ברען-שטאף וואס מאכט דעם פייער פלאקערן. דהיינו, בשעת די הרגשים קאכן אויף, ווי אינמיטין א טענה'ריי, צו ביסט געווארן געטשעפעט, אדער געהאט א דורכפאל, איז אזוי ווי דיינע הרגשים זענען יעצט שטארק, שפירטסטו יעצט דיינע חסרונות שטארק, און ס'שלעפט דיך אראפ שטארק. – אלעס איז שטארק, כדרך א סענסעטיווע מענטש.
ממילא מוזן מיר צוטיילן די זאך אין צוויי: 1] דיך. 2] דיין סענסעטיוויטי.
ב. דיך
כדי געהאלפן צו ווערן פון זיין צו סענסעטיוו מוז א מענטש אויפבויען זיין נפש. און דער ציל וועט זיין: צו פילן באקוועם מיט דיר אליין.
אבער אזוי ווי אונז זעמיר סענסעטיווע מענטשן, איז דאס נישט אזוי פשוט צו טוהן ווי ס'זאגט זיך. איז לאמיר זיך אויסשמועסן.
פילן באקוועם מיט זיך מיינט נישטזיין א בעל גאוה, האבן א אויפגעבלאזענע שטאלצקייט, פיהלן [און זאגן פאר זיך וד"ל] איך בין שטארק, מעכטיג, איך ציטער נישט פון דיר, פון קיינעם.
ס'מיינט יא, פילן גוט מיט זיך, פילן באקוועם אין די אייגענע הויט.און דאס געשעהט דורך זיין צופרידן מיט זיך אליין, און מיט אלעס וועגן זיך.
בקיצור מיינט עס, אז דו דארפסט אננעמען און זיין צופרידן [עכ"פ צו א געוויסע דיגרי] מיט דיר; ווער דו ביסט; דיין יחוס; דיין עלטערן; דיין שוויגער עלטערן; דיין ווייב, דיין קינדער, דיין דזא"ב; דיין מצב הפרנסה; דיין מצב הרוחניות; און אלעס וועגן דיר.
ס'מיינט נישט אז דו דארפס זיין הונדערט פראצענט צופרידן מיט אלע דערמאנטע זאכן. ס'מיינט אז דו דארפס אננעמעןאז דאס ביסטו, דאס איז דער מצב, דיין מצב. און דו טראגסט עס מיט שטאלץ ווייל דאס האט דער רבוש"ע דיר צוגעטיילט.
און דער עיקר ווארט איז דאס: דו קלאפסט זיך נישט אליין פאר די מצבים וואס זענען באשערט אלס דיין חלק.
ג. אפטיילן
קלארער צו מאכן דאס ענין, און צו מאכן עס נאך פראקטישערצו פארשטיין און עס טוהן למעשה, וועל איך צו-לייגן א געוואלדיגע נקודה וואס קען העלפן גאר אסאך.
א מענטש דארף זיך לערנען אפצוטיילן זיך פון זיינע פראבלעמען. אז איך האבא פראבלעם, מיינט נישט אז איך ביןא פראבלעם.
ס'קען זיין אז פאר איטליכע אירע דא איז דאס זייער פשוט, אבער פאר מיר איז דאס אנגעקומען מיט אסאך האראוואניע, שווייס און טרערן.
אז א מענטש מוטשעט זיך מיט חובות, מיינט נישט אז ער איז חובות, און ס'מיינט נישט אז ער איז א פראבלעם. און אפילו ער מוטשעט זיך שוין אזוי לאנגע יארן נעבעך. ווי לאנג ער טוט אמת'דיג זיינס. אז א מענטש האט א משפחה פלעק, א פראבלעם מיט א קינד ח"ו וכדומה, מיינט נישט אז איך בין א פראבלעם, פינטל. סך הכל מיינט עס, אז מיר באשערט זיך צו ספראווענען מיט דעם פראבלעם, און אז דאס איז מיין תפקיד אויף דער וועלט, און איך וועל עס אי"ה טראגן אויף דער בעסטע אופן וואס איך קען.
יעצט אז איך קען [און איך מעג] זיך אפטיילן פון מיינע פראבלעמען, הייב איך פילן מער באקוועם מיט מיר אליין. איך דארף מיך נישט שעמען וועגן דעי אלע זאכן, איך קוק עס און פנים אריין, ס'איז אלעס תפקידים וואס זענען פאר מיר באשערט. אויב איך קען גארנישט טוהן אז מיין עלטערן האבן זיך גע'גט, דארך איך גארנישט טוהן, ניטאמאל זיך שעמען. איך בין נאר בעה"ב אויף מיר אליין, און איך וועל טרייען מיין בעסט.
איך האב פונקט גערעדט יענע וואך מיט א אלטע בחור ל"ע וועגן דעם. און מ'האט עס אפילו פראקטיצירט למעשה, וואו ער טוט זיך אויס זיין אלטע-בחור פראבלעם, ואס ער שלעפט שוין ארום יארן ווי ער גייט און שטייט, און יעצט לייגט ער עס אין די זייט פאר א פאר מינוט, און איך שמועס רוהיג מיט "אים אליין". אים אליין – הייסט אויסגעטוהן פון זיינע פראבלעמען, וויל ס'ליגט אין די זייט. ס'האט אים ב"ה היבש געהאלפן.
נישט אז די פראבלעמען פון זיין א אלטע בחור גיין ווייניגער ווערן, ניין, נאר אז ער האט געפילט אז ער איז נישט א פראבלעם, ער איז א מענטש, א טאלאנטנפולע מענטש [טאקע], א קלוגע, געשמאק צו שמועסן מיט, וכו', וואס האט א פראבלעם אז ער איז אן אלטע בחור, מיט א משפחה פראבלעם וכו'. שוין.
און אפילו דעס אליינס אז דו ביסט סענסיטיוו, איז אויך נישט דיר! ס'איז א תכונה [אדער א תוצאה פון עפעס] וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן. צו ס'קען אוועקגיין צו נישט, צו דו וועסט ארבעט אויף דיר גענוג אז ס'זאל דיר נישט שאטן צו נישט, איז נאך א נושא, אבער דער פאקט איז אז יעצט כרגע ביסטו א סענסיטיווע מענטש. זיי באקווען מיט עס. - האפנטליך וועל איך מער שרייבן איבער דעם - ד"ה א מדה וואס מ'האט.
סך הכל- האמיר גערעדט פון דער חלק "סור מרע" ווי אזוי זיך אפצוטיילן, אראפשיילן און זיך אויסטוהן, פון אלע ווייטאגן און בושה וואס לאזט דיך נישטפילן גוט מיט זיך אליין.
ד. ווער בין איך יא?
נאטורליך, וועט א מענטש פילן גוט מיט זיך, אפילו ער האט נישט עפעס עקסטער מיט וואס צו זיין צופרידן. ממילא, איינמאל א מענטש שאקלט זיך אפ פון אלע איבעריגע פעק און זעק וואס ער שלעפט, אלע חסרונות און בושה וואס ער טראגט מיט מיט זיך, וועט ער אויטמאטיש פילן גוט מיט זיך. אזוי ווי א קליין קינד.
אבער דאך, אז מ'האלט שוין דא מוז מען שוין זאגן דעם דעם אמת! אונז אידן דארף מיר וויסן אונזער אמת'ע חשיבות, אונזער אמתער ווערט. אונזער חשיבות איז בנים אתם לה' אלקיכם,מיר זעמיר אלע צוזאם א ממלכת כהנים וגוי קדוש, דער רבוש"ע רופט יערער איינער פון אונז בני בכורי ישראל,מיין קינד, מיין בכור, דו איד, ווי דער זוה"ק זאגט עס קלאר מיט א קאך, מיר זענען בני אל חי, און ווי מ'גיימיר שוין באלד זאגן ראש השנה ביי מוסף הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים וגו', אה, וואסארא תענוג דאס איז. און צואגב האמיר אונזער הייליגער יחוס, זעמיר זרע אברהם יצחק ויעקב, קינדער און אייניקלעך פון בעלי מסירות נפש מדור דור, דאס איז ווער איך בין!
און דעס איז נישט א גאוה, דעס איז אן אמת. און זעמיר אפילו מחויבזיך צו פרייען מיט דעם, אויף דעם ארויף זאגט דער פסוק שוש אשיש בה' תגל נפשי באלקי,ווי ס'שטייט אין ספה"ק קדושת לוי, כידוע דבריו הק' חוצבים להבות אש קודש. ועוד ואכמ"ל.
דאס איז בקיצור אויפן שפיץ גאפל דער חלק "עשה טוב" - די פאזאטיווער חלק וואס דארף דיר מאכן פילן יאגוט און באקוועם מיט זיך. און אויף דעם דארף מען פארשטייט זיך האראווען, פאר זיך און פאר די קינדער.
פאר צוויי סיבות דארפן מיר דאס וויסן און באלעבן. איינס, ווייל ס'איז דער אמת. און צווייטנס, ווייל פארט זעמיר דאך פשוטע מענטשן מיט קליינע כוחות, און דער צובראכנקייט יאגט אונז אלע נאך געפערליך, ובפרט היינטיגע צייטן וואס אלס דארף רייסן און גלאנצן, איז שווער צו זיין צופרידן סתם אזוי, נאטורליך-אויס. פארדעם מוזן מיר האבן געווער מיט וואס צו זיין צופרידן. און ב"ה מיר שוין איינמאל מיט וואס צו זיין שטאלץ און צופרידן.
ה - מיין סענסעטיווטי
המשך יבוא בס"ד
אצינד איז שפעט, העמיר בלייבן דא שטיין פאר יעצט. כ'האף אז איינער האט תועלת פון דעם... קאמענטארן און תגובות זענען וועלקאו"ם...
אין לאמיר שוין זאגן ער וועט נישט גיין פאר א שטיק צייט, ווען ער גייט אבער צוריק גיין גייט ער זיין אנגעצויגן יא?! אין ווער רעד נאך ווען יעדע פאר טעג האט ער א פרישע מעשה מיט איינעם וואס קערט נישט פאר א צווייטן, גייט ער ארים גיין זייער נידערגעשלאגן אין אפילו ער גייט זיך איינחוזירן אז ער איז גארנישט שילדיג גייט עס נישט העלפן,
לכבוד @חיים טובבן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:47 pmקודם, פשוט אונז זאל מיר זיך פארשטיין, איך האב עס נישט געשריבן פאר אן אנגייענדיג דרויסנדיגע פראבלעם ווי שטאלפערן וואס פאטש א מענטש שטענדיג אין פנים. איך האב מיר באצויגן צו סענסיטיווי, און בכלליות צו באגאזש פון ווייטאג, חסרונות און בושה, וואס א מענטש שלעפט מיט זיך, און ער אליין טייטש זיך אפ אזוי.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:34 pmדי ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 12:13 amבן-פורת האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 9:16 pmשוין, יעצט (באלד) האף איך בס"ד צו שרייבן עטליכע נקודות אין דעם ענין. וויפיל דו צייט וועט ערלויבן.גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 11:53 am@בן-פורת א שקויעך, איך בין זייער סענסיטיוו און איך לייד זייער שטארק פון דעם. איך וויל בלייבן סענסיטיוו, אבער איך וויל נישט אזוי שטארק ליידן. קענסט מיר העלפן? וואס האסטו געטון?
לאמיר צו-נעמען דער זאך בס"ד און אראפשרייבן עטליכע נקודות בקצרה לפענ"ד. כ'האף אז כאטש איינער וועט האבן א תועלת פון דעם. אסאך זאכן דא וועלן זיין א תועלת פאר אנדערע פראבלעמען אויך. - איך שרייב אביסל לשון נוכח, ווייל ס'מיר גרינגער אזוי. כ'האלט מיך בקיצור, און וואס בלייבט אומקלאר, וועל איך בל"נ שפעטער אויסקלארן בס"ד.
א. ווי שטקעט די פראבלעם?
מיין טייערע ידיד, זיין סענסעטיוו איז א גרויסע מתנה. ביסט א נשמה. א שטיק הארץ.
ווי שטקעט אבער די פראבלעם? דער עיקר סיבה פארוואס א סענסעטיווע מענטש ווערט אזוי צו-נומען, איז נישט דוקא די סענסעטיוויטי זיינע, נאר וועגן זיינע אייגענע שוואכקייטן אין נפש, וואס קומען אים ארויף אין שלעפען אים אראפ.
סענסעטיוויטי איז נאר אזויווי ברען-שטאף וואס מאכט דעם פייער פלאקערן. דהיינו, בשעת די הרגשים קאכן אויף, ווי אינמיטין א טענה'ריי, צו ביסט געווארן געטשעפעט, אדער געהאט א דורכפאל, איז אזוי ווי דיינע הרגשים זענען יעצט שטארק, שפירטסטו יעצט דיינע חסרונות שטארק, און ס'שלעפט דיך אראפ שטארק. – אלעס איז שטארק, כדרך א סענסעטיווע מענטש.
ממילא מוזן מיר צוטיילן די זאך אין צוויי: 1] דיך. 2] דיין סענסעטיוויטי.
ב. דיך
כדי געהאלפן צו ווערן פון זיין צו סענסעטיוו מוז א מענטש אויפבויען זיין נפש. און דער ציל וועט זיין: צו פילן באקוועם מיט דיר אליין.
אבער אזוי ווי אונז זעמיר סענסעטיווע מענטשן, איז דאס נישט אזוי פשוט צו טוהן ווי ס'זאגט זיך. איז לאמיר זיך אויסשמועסן.
פילן באקוועם מיט זיך מיינט נישטזיין א בעל גאוה, האבן א אויפגעבלאזענע שטאלצקייט, פיהלן [און זאגן פאר זיך וד"ל] איך בין שטארק, מעכטיג, איך ציטער נישט פון דיר, פון קיינעם.
ס'מיינט יא, פילן גוט מיט זיך, פילן באקוועם אין די אייגענע הויט.און דאס געשעהט דורך זיין צופרידן מיט זיך אליין, און מיט אלעס וועגן זיך.
בקיצור מיינט עס, אז דו דארפסט אננעמען און זיין צופרידן [עכ"פ צו א געוויסע דיגרי] מיט דיר; ווער דו ביסט; דיין יחוס; דיין עלטערן; דיין שוויגער עלטערן; דיין ווייב, דיין קינדער, דיין דזא"ב; דיין מצב הפרנסה; דיין מצב הרוחניות; און אלעס וועגן דיר.
ס'מיינט נישט אז דו דארפס זיין הונדערט פראצענט צופרידן מיט אלע דערמאנטע זאכן. ס'מיינט אז דו דארפס אננעמעןאז דאס ביסטו, דאס איז דער מצב, דיין מצב. און דו טראגסט עס מיט שטאלץ ווייל דאס האט דער רבוש"ע דיר צוגעטיילט.
און דער עיקר ווארט איז דאס: דו קלאפסט זיך נישט אליין פאר די מצבים וואס זענען באשערט אלס דיין חלק.
ג. אפטיילן
קלארער צו מאכן דאס ענין, און צו מאכן עס נאך פראקטישערצו פארשטיין און עס טוהן למעשה, וועל איך צו-לייגן א געוואלדיגע נקודה וואס קען העלפן גאר אסאך.
א מענטש דארף זיך לערנען אפצוטיילן זיך פון זיינע פראבלעמען. אז איך האבא פראבלעם, מיינט נישט אז איך ביןא פראבלעם.
ס'קען זיין אז פאר איטליכע אירע דא איז דאס זייער פשוט, אבער פאר מיר איז דאס אנגעקומען מיט אסאך האראוואניע, שווייס און טרערן.
אז א מענטש מוטשעט זיך מיט חובות, מיינט נישט אז ער איז חובות, און ס'מיינט נישט אז ער איז א פראבלעם. און אפילו ער מוטשעט זיך שוין אזוי לאנגע יארן נעבעך. ווי לאנג ער טוט אמת'דיג זיינס. אז א מענטש האט א משפחה פלעק, א פראבלעם מיט א קינד ח"ו וכדומה, מיינט נישט אז איך בין א פראבלעם, פינטל. סך הכל מיינט עס, אז מיר באשערט זיך צו ספראווענען מיט דעם פראבלעם, און אז דאס איז מיין תפקיד אויף דער וועלט, און איך וועל עס אי"ה טראגן אויף דער בעסטע אופן וואס איך קען.
יעצט אז איך קען [און איך מעג] זיך אפטיילן פון מיינע פראבלעמען, הייב איך פילן מער באקוועם מיט מיר אליין. איך דארף מיך נישט שעמען וועגן דעי אלע זאכן, איך קוק עס און פנים אריין, ס'איז אלעס תפקידים וואס זענען פאר מיר באשערט. אויב איך קען גארנישט טוהן אז מיין עלטערן האבן זיך גע'גט, דארך איך גארנישט טוהן, ניטאמאל זיך שעמען. איך בין נאר בעה"ב אויף מיר אליין, און איך וועל טרייען מיין בעסט.
איך האב פונקט גערעדט יענע וואך מיט א אלטע בחור ל"ע וועגן דעם. און מ'האט עס אפילו פראקטיצירט למעשה, וואו ער טוט זיך אויס זיין אלטע-בחור פראבלעם, ואס ער שלעפט שוין ארום יארן ווי ער גייט און שטייט, און יעצט לייגט ער עס אין די זייט פאר א פאר מינוט, און איך שמועס רוהיג מיט "אים אליין". אים אליין – הייסט אויסגעטוהן פון זיינע פראבלעמען, וויל ס'ליגט אין די זייט. ס'האט אים ב"ה היבש געהאלפן.
נישט אז די פראבלעמען פון זיין א אלטע בחור גיין ווייניגער ווערן, ניין, נאר אז ער האט געפילט אז ער איז נישט א פראבלעם, ער איז א מענטש, א טאלאנטנפולע מענטש [טאקע], א קלוגע, געשמאק צו שמועסן מיט, וכו', וואס האט א פראבלעם אז ער איז אן אלטע בחור, מיט א משפחה פראבלעם וכו'. שוין.
און אפילו דעס אליינס אז דו ביסט סענסיטיוו, איז אויך נישט דיר! ס'איז א תכונה [אדער א תוצאה פון עפעס] וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן. צו ס'קען אוועקגיין צו נישט, צו דו וועסט ארבעט אויף דיר גענוג אז ס'זאל דיר נישט שאטן צו נישט, איז נאך א נושא, אבער דער פאקט איז אז יעצט כרגע ביסטו א סענסיטיווע מענטש. זיי באקווען מיט עס. - האפנטליך וועל איך מער שרייבן איבער דעם - ד"ה א מדה וואס מ'האט.
סך הכל- האמיר גערעדט פון דער חלק "סור מרע" ווי אזוי זיך אפצוטיילן, אראפשיילן און זיך אויסטוהן, פון אלע ווייטאגן און בושה וואס לאזט דיך נישטפילן גוט מיט זיך אליין.
ד. ווער בין איך יא?
נאטורליך, וועט א מענטש פילן גוט מיט זיך, אפילו ער האט נישט עפעס עקסטער מיט וואס צו זיין צופרידן. ממילא, איינמאל א מענטש שאקלט זיך אפ פון אלע איבעריגע פעק און זעק וואס ער שלעפט, אלע חסרונות און בושה וואס ער טראגט מיט מיט זיך, וועט ער אויטמאטיש פילן גוט מיט זיך. אזוי ווי א קליין קינד.
אבער דאך, אז מ'האלט שוין דא מוז מען שוין זאגן דעם דעם אמת! אונז אידן דארף מיר וויסן אונזער אמת'ע חשיבות, אונזער אמתער ווערט. אונזער חשיבות איז בנים אתם לה' אלקיכם,מיר זעמיר אלע צוזאם א ממלכת כהנים וגוי קדוש, דער רבוש"ע רופט יערער איינער פון אונז בני בכורי ישראל,מיין קינד, מיין בכור, דו איד, ווי דער זוה"ק זאגט עס קלאר מיט א קאך, מיר זענען בני אל חי, און ווי מ'גיימיר שוין באלד זאגן ראש השנה ביי מוסף הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים וגו', אה, וואסארא תענוג דאס איז. און צואגב האמיר אונזער הייליגער יחוס, זעמיר זרע אברהם יצחק ויעקב, קינדער און אייניקלעך פון בעלי מסירות נפש מדור דור, דאס איז ווער איך בין!
און דעס איז נישט א גאוה, דעס איז אן אמת. און זעמיר אפילו מחויבזיך צו פרייען מיט דעם, אויף דעם ארויף זאגט דער פסוק שוש אשיש בה' תגל נפשי באלקי,ווי ס'שטייט אין ספה"ק קדושת לוי, כידוע דבריו הק' חוצבים להבות אש קודש. ועוד ואכמ"ל.
דאס איז בקיצור אויפן שפיץ גאפל דער חלק "עשה טוב" - די פאזאטיווער חלק וואס דארף דיר מאכן פילן יאגוט און באקוועם מיט זיך. און אויף דעם דארף מען פארשטייט זיך האראווען, פאר זיך און פאר די קינדער.
פאר צוויי סיבות דארפן מיר דאס וויסן און באלעבן. איינס, ווייל ס'איז דער אמת. און צווייטנס, ווייל פארט זעמיר דאך פשוטע מענטשן מיט קליינע כוחות, און דער צובראכנקייט יאגט אונז אלע נאך געפערליך, ובפרט היינטיגע צייטן וואס אלס דארף רייסן און גלאנצן, איז שווער צו זיין צופרידן סתם אזוי, נאטורליך-אויס. פארדעם מוזן מיר האבן געווער מיט וואס צו זיין צופרידן. און ב"ה מיר שוין איינמאל מיט וואס צו זיין שטאלץ און צופרידן.
ה - מיין סענסעטיווטי
המשך יבוא בס"ד
אצינד איז שפעט, העמיר בלייבן דא שטיין פאר יעצט. כ'האף אז איינער האט תועלת פון דעם... קאמענטארן און תגובות זענען וועלקאו"ם...
אין לאמיר שוין זאגן ער וועט נישט גיין פאר א שטיק צייט, ווען ער גייט אבער צוריק גיין גייט ער זיין אנגעצויגן יא?! אין ווער רעד נאך ווען יעדע פאר טעג האט ער א פרישע מעשה מיט איינעם וואס קערט נישט פאר א צווייטן, גייט ער ארים גיין זייער נידערגעשלאגן אין אפילו ער גייט זיך איינחוזירן אז ער איז גארנישט שילדיג גייט עס נישט העלפן,
איך פארשטיי ! איז וואס קען מען טין ווען מען האט א אנגייענדיגע פראבלעם? + עס איז א זאך וואס גייט אייביג זיין .. עס פאטשט קמעט יעדע טאג, מיין זאך איז נישט שטאלפערן אין עס איז א זאך מען ווערט געבוירן מיט.בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:47 pmקודם, פשוט אונז זאל מיר זיך פארשטיין, איך האב עס נישט געשריבן פאר אן אנגייענדיג דרויסנדיגע פראבלעם ווי שטאלפערן וואס פאטש א מענטש שטענדיג אין פנים. איך האב מיר באצויגן צו סענסיטיווי, און בכלליות צו באגאזש פון ווייטאג, חסרונות און בושה, וואס א מענטש שלעפט מיט זיך, און ער אליין טייטש זיך אפ אזוי.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:34 pmדי ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 12:13 amבן-פורת האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 9:16 pmשוין, יעצט (באלד) האף איך בס"ד צו שרייבן עטליכע נקודות אין דעם ענין. וויפיל דו צייט וועט ערלויבן.גרייט צו העלפן האט געשריבן: ↑ מיטוואך סעפטעמבער 06, 2023 11:53 am@בן-פורת א שקויעך, איך בין זייער סענסיטיוו און איך לייד זייער שטארק פון דעם. איך וויל בלייבן סענסיטיוו, אבער איך וויל נישט אזוי שטארק ליידן. קענסט מיר העלפן? וואס האסטו געטון?
לאמיר צו-נעמען דער זאך בס"ד און אראפשרייבן עטליכע נקודות בקצרה לפענ"ד. כ'האף אז כאטש איינער וועט האבן א תועלת פון דעם. אסאך זאכן דא וועלן זיין א תועלת פאר אנדערע פראבלעמען אויך. - איך שרייב אביסל לשון נוכח, ווייל ס'מיר גרינגער אזוי. כ'האלט מיך בקיצור, און וואס בלייבט אומקלאר, וועל איך בל"נ שפעטער אויסקלארן בס"ד.
א. ווי שטקעט די פראבלעם?
מיין טייערע ידיד, זיין סענסעטיוו איז א גרויסע מתנה. ביסט א נשמה. א שטיק הארץ.
ווי שטקעט אבער די פראבלעם? דער עיקר סיבה פארוואס א סענסעטיווע מענטש ווערט אזוי צו-נומען, איז נישט דוקא די סענסעטיוויטי זיינע, נאר וועגן זיינע אייגענע שוואכקייטן אין נפש, וואס קומען אים ארויף אין שלעפען אים אראפ.
סענסעטיוויטי איז נאר אזויווי ברען-שטאף וואס מאכט דעם פייער פלאקערן. דהיינו, בשעת די הרגשים קאכן אויף, ווי אינמיטין א טענה'ריי, צו ביסט געווארן געטשעפעט, אדער געהאט א דורכפאל, איז אזוי ווי דיינע הרגשים זענען יעצט שטארק, שפירטסטו יעצט דיינע חסרונות שטארק, און ס'שלעפט דיך אראפ שטארק. – אלעס איז שטארק, כדרך א סענסעטיווע מענטש.
ממילא מוזן מיר צוטיילן די זאך אין צוויי: 1] דיך. 2] דיין סענסעטיוויטי.
ב. דיך
כדי געהאלפן צו ווערן פון זיין צו סענסעטיוו מוז א מענטש אויפבויען זיין נפש. און דער ציל וועט זיין: צו פילן באקוועם מיט דיר אליין.
אבער אזוי ווי אונז זעמיר סענסעטיווע מענטשן, איז דאס נישט אזוי פשוט צו טוהן ווי ס'זאגט זיך. איז לאמיר זיך אויסשמועסן.
פילן באקוועם מיט זיך מיינט נישטזיין א בעל גאוה, האבן א אויפגעבלאזענע שטאלצקייט, פיהלן [און זאגן פאר זיך וד"ל] איך בין שטארק, מעכטיג, איך ציטער נישט פון דיר, פון קיינעם.
ס'מיינט יא, פילן גוט מיט זיך, פילן באקוועם אין די אייגענע הויט.און דאס געשעהט דורך זיין צופרידן מיט זיך אליין, און מיט אלעס וועגן זיך.
בקיצור מיינט עס, אז דו דארפסט אננעמען און זיין צופרידן [עכ"פ צו א געוויסע דיגרי] מיט דיר; ווער דו ביסט; דיין יחוס; דיין עלטערן; דיין שוויגער עלטערן; דיין ווייב, דיין קינדער, דיין דזא"ב; דיין מצב הפרנסה; דיין מצב הרוחניות; און אלעס וועגן דיר.
ס'מיינט נישט אז דו דארפס זיין הונדערט פראצענט צופרידן מיט אלע דערמאנטע זאכן. ס'מיינט אז דו דארפס אננעמעןאז דאס ביסטו, דאס איז דער מצב, דיין מצב. און דו טראגסט עס מיט שטאלץ ווייל דאס האט דער רבוש"ע דיר צוגעטיילט.
און דער עיקר ווארט איז דאס: דו קלאפסט זיך נישט אליין פאר די מצבים וואס זענען באשערט אלס דיין חלק.
ג. אפטיילן
קלארער צו מאכן דאס ענין, און צו מאכן עס נאך פראקטישערצו פארשטיין און עס טוהן למעשה, וועל איך צו-לייגן א געוואלדיגע נקודה וואס קען העלפן גאר אסאך.
א מענטש דארף זיך לערנען אפצוטיילן זיך פון זיינע פראבלעמען. אז איך האבא פראבלעם, מיינט נישט אז איך ביןא פראבלעם.
ס'קען זיין אז פאר איטליכע אירע דא איז דאס זייער פשוט, אבער פאר מיר איז דאס אנגעקומען מיט אסאך האראוואניע, שווייס און טרערן.
אז א מענטש מוטשעט זיך מיט חובות, מיינט נישט אז ער איז חובות, און ס'מיינט נישט אז ער איז א פראבלעם. און אפילו ער מוטשעט זיך שוין אזוי לאנגע יארן נעבעך. ווי לאנג ער טוט אמת'דיג זיינס. אז א מענטש האט א משפחה פלעק, א פראבלעם מיט א קינד ח"ו וכדומה, מיינט נישט אז איך בין א פראבלעם, פינטל. סך הכל מיינט עס, אז מיר באשערט זיך צו ספראווענען מיט דעם פראבלעם, און אז דאס איז מיין תפקיד אויף דער וועלט, און איך וועל עס אי"ה טראגן אויף דער בעסטע אופן וואס איך קען.
יעצט אז איך קען [און איך מעג] זיך אפטיילן פון מיינע פראבלעמען, הייב איך פילן מער באקוועם מיט מיר אליין. איך דארף מיך נישט שעמען וועגן דעי אלע זאכן, איך קוק עס און פנים אריין, ס'איז אלעס תפקידים וואס זענען פאר מיר באשערט. אויב איך קען גארנישט טוהן אז מיין עלטערן האבן זיך גע'גט, דארך איך גארנישט טוהן, ניטאמאל זיך שעמען. איך בין נאר בעה"ב אויף מיר אליין, און איך וועל טרייען מיין בעסט.
איך האב פונקט גערעדט יענע וואך מיט א אלטע בחור ל"ע וועגן דעם. און מ'האט עס אפילו פראקטיצירט למעשה, וואו ער טוט זיך אויס זיין אלטע-בחור פראבלעם, ואס ער שלעפט שוין ארום יארן ווי ער גייט און שטייט, און יעצט לייגט ער עס אין די זייט פאר א פאר מינוט, און איך שמועס רוהיג מיט "אים אליין". אים אליין – הייסט אויסגעטוהן פון זיינע פראבלעמען, וויל ס'ליגט אין די זייט. ס'האט אים ב"ה היבש געהאלפן.
נישט אז די פראבלעמען פון זיין א אלטע בחור גיין ווייניגער ווערן, ניין, נאר אז ער האט געפילט אז ער איז נישט א פראבלעם, ער איז א מענטש, א טאלאנטנפולע מענטש [טאקע], א קלוגע, געשמאק צו שמועסן מיט, וכו', וואס האט א פראבלעם אז ער איז אן אלטע בחור, מיט א משפחה פראבלעם וכו'. שוין.
און אפילו דעס אליינס אז דו ביסט סענסיטיוו, איז אויך נישט דיר! ס'איז א תכונה [אדער א תוצאה פון עפעס] וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן. צו ס'קען אוועקגיין צו נישט, צו דו וועסט ארבעט אויף דיר גענוג אז ס'זאל דיר נישט שאטן צו נישט, איז נאך א נושא, אבער דער פאקט איז אז יעצט כרגע ביסטו א סענסיטיווע מענטש. זיי באקווען מיט עס. - האפנטליך וועל איך מער שרייבן איבער דעם - ד"ה א מדה וואס מ'האט.
סך הכל- האמיר גערעדט פון דער חלק "סור מרע" ווי אזוי זיך אפצוטיילן, אראפשיילן און זיך אויסטוהן, פון אלע ווייטאגן און בושה וואס לאזט דיך נישטפילן גוט מיט זיך אליין.
ד. ווער בין איך יא?
נאטורליך, וועט א מענטש פילן גוט מיט זיך, אפילו ער האט נישט עפעס עקסטער מיט וואס צו זיין צופרידן. ממילא, איינמאל א מענטש שאקלט זיך אפ פון אלע איבעריגע פעק און זעק וואס ער שלעפט, אלע חסרונות און בושה וואס ער טראגט מיט מיט זיך, וועט ער אויטמאטיש פילן גוט מיט זיך. אזוי ווי א קליין קינד.
אבער דאך, אז מ'האלט שוין דא מוז מען שוין זאגן דעם דעם אמת! אונז אידן דארף מיר וויסן אונזער אמת'ע חשיבות, אונזער אמתער ווערט. אונזער חשיבות איז בנים אתם לה' אלקיכם,מיר זעמיר אלע צוזאם א ממלכת כהנים וגוי קדוש, דער רבוש"ע רופט יערער איינער פון אונז בני בכורי ישראל,מיין קינד, מיין בכור, דו איד, ווי דער זוה"ק זאגט עס קלאר מיט א קאך, מיר זענען בני אל חי, און ווי מ'גיימיר שוין באלד זאגן ראש השנה ביי מוסף הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים וגו', אה, וואסארא תענוג דאס איז. און צואגב האמיר אונזער הייליגער יחוס, זעמיר זרע אברהם יצחק ויעקב, קינדער און אייניקלעך פון בעלי מסירות נפש מדור דור, דאס איז ווער איך בין!
און דעס איז נישט א גאוה, דעס איז אן אמת. און זעמיר אפילו מחויבזיך צו פרייען מיט דעם, אויף דעם ארויף זאגט דער פסוק שוש אשיש בה' תגל נפשי באלקי,ווי ס'שטייט אין ספה"ק קדושת לוי, כידוע דבריו הק' חוצבים להבות אש קודש. ועוד ואכמ"ל.
דאס איז בקיצור אויפן שפיץ גאפל דער חלק "עשה טוב" - די פאזאטיווער חלק וואס דארף דיר מאכן פילן יאגוט און באקוועם מיט זיך. און אויף דעם דארף מען פארשטייט זיך האראווען, פאר זיך און פאר די קינדער.
פאר צוויי סיבות דארפן מיר דאס וויסן און באלעבן. איינס, ווייל ס'איז דער אמת. און צווייטנס, ווייל פארט זעמיר דאך פשוטע מענטשן מיט קליינע כוחות, און דער צובראכנקייט יאגט אונז אלע נאך געפערליך, ובפרט היינטיגע צייטן וואס אלס דארף רייסן און גלאנצן, איז שווער צו זיין צופרידן סתם אזוי, נאטורליך-אויס. פארדעם מוזן מיר האבן געווער מיט וואס צו זיין צופרידן. און ב"ה מיר שוין איינמאל מיט וואס צו זיין שטאלץ און צופרידן.
ה - מיין סענסעטיווטי
המשך יבוא בס"ד
אצינד איז שפעט, העמיר בלייבן דא שטיין פאר יעצט. כ'האף אז איינער האט תועלת פון דעם... קאמענטארן און תגובות זענען וועלקאו"ם...
אין לאמיר שוין זאגן ער וועט נישט גיין פאר א שטיק צייט, ווען ער גייט אבער צוריק גיין גייט ער זיין אנגעצויגן יא?! אין ווער רעד נאך ווען יעדע פאר טעג האט ער א פרישע מעשה מיט איינעם וואס קערט נישט פאר א צווייטן, גייט ער ארים גיין זייער נידערגעשלאגן אין אפילו ער גייט זיך איינחוזירן אז ער איז גארנישט שילדיג גייט עס נישט העלפן,
ב"ה איך בין נישט געפרואווט געווארן מיט די נסיון פון שטאלפערן, אן איך זאג עס קלאר טאמער כ'האב עפעס נישט גוט געשריבן חלילה. אבער מיין זון האט יא ענטוויקלט שטאלפערן ביי א געוויסע עידזש, און איך פיהל אז כ'האב אים אסאך געהאלפן דורך זיין עקסטער רוהיג מיט אים, און בויען זיין קאנפידענס.בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:51 pmלכבוד @חיים טובבן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:47 pmקודם, פשוט אונז זאל מיר זיך פארשטיין, איך האב עס נישט געשריבן פאר אן אנגייענדיג דרויסנדיגע פראבלעם ווי שטאלפערן וואס פאטש א מענטש שטענדיג אין פנים. איך האב מיר באצויגן צו סענסיטיווי, און בכלליות צו באגאזש פון ווייטאג, חסרונות און בושה, וואס א מענטש שלעפט מיט זיך, און ער אליין טייטש זיך אפ אזוי.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:34 pmדי ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 12:13 am
לאמיר צו-נעמען דער זאך בס"ד און אראפשרייבן עטליכע נקודות בקצרה לפענ"ד. כ'האף אז כאטש איינער וועט האבן א תועלת פון דעם. אסאך זאכן דא וועלן זיין א תועלת פאר אנדערע פראבלעמען אויך. - איך שרייב אביסל לשון נוכח, ווייל ס'מיר גרינגער אזוי. כ'האלט מיך בקיצור, און וואס בלייבט אומקלאר, וועל איך בל"נ שפעטער אויסקלארן בס"ד.
א. ווי שטקעט די פראבלעם?
מיין טייערע ידיד, זיין סענסעטיוו איז א גרויסע מתנה. ביסט א נשמה. א שטיק הארץ.
ווי שטקעט אבער די פראבלעם? דער עיקר סיבה פארוואס א סענסעטיווע מענטש ווערט אזוי צו-נומען, איז נישט דוקא די סענסעטיוויטי זיינע, נאר וועגן זיינע אייגענע שוואכקייטן אין נפש, וואס קומען אים ארויף אין שלעפען אים אראפ.
סענסעטיוויטי איז נאר אזויווי ברען-שטאף וואס מאכט דעם פייער פלאקערן. דהיינו, בשעת די הרגשים קאכן אויף, ווי אינמיטין א טענה'ריי, צו ביסט געווארן געטשעפעט, אדער געהאט א דורכפאל, איז אזוי ווי דיינע הרגשים זענען יעצט שטארק, שפירטסטו יעצט דיינע חסרונות שטארק, און ס'שלעפט דיך אראפ שטארק. – אלעס איז שטארק, כדרך א סענסעטיווע מענטש.
ממילא מוזן מיר צוטיילן די זאך אין צוויי: 1] דיך. 2] דיין סענסעטיוויטי.
ב. דיך
כדי געהאלפן צו ווערן פון זיין צו סענסעטיוו מוז א מענטש אויפבויען זיין נפש. און דער ציל וועט זיין: צו פילן באקוועם מיט דיר אליין.
אבער אזוי ווי אונז זעמיר סענסעטיווע מענטשן, איז דאס נישט אזוי פשוט צו טוהן ווי ס'זאגט זיך. איז לאמיר זיך אויסשמועסן.
פילן באקוועם מיט זיך מיינט נישטזיין א בעל גאוה, האבן א אויפגעבלאזענע שטאלצקייט, פיהלן [און זאגן פאר זיך וד"ל] איך בין שטארק, מעכטיג, איך ציטער נישט פון דיר, פון קיינעם.
ס'מיינט יא, פילן גוט מיט זיך, פילן באקוועם אין די אייגענע הויט.און דאס געשעהט דורך זיין צופרידן מיט זיך אליין, און מיט אלעס וועגן זיך.
בקיצור מיינט עס, אז דו דארפסט אננעמען און זיין צופרידן [עכ"פ צו א געוויסע דיגרי] מיט דיר; ווער דו ביסט; דיין יחוס; דיין עלטערן; דיין שוויגער עלטערן; דיין ווייב, דיין קינדער, דיין דזא"ב; דיין מצב הפרנסה; דיין מצב הרוחניות; און אלעס וועגן דיר.
ס'מיינט נישט אז דו דארפס זיין הונדערט פראצענט צופרידן מיט אלע דערמאנטע זאכן. ס'מיינט אז דו דארפס אננעמעןאז דאס ביסטו, דאס איז דער מצב, דיין מצב. און דו טראגסט עס מיט שטאלץ ווייל דאס האט דער רבוש"ע דיר צוגעטיילט.
און דער עיקר ווארט איז דאס: דו קלאפסט זיך נישט אליין פאר די מצבים וואס זענען באשערט אלס דיין חלק.
ג. אפטיילן
קלארער צו מאכן דאס ענין, און צו מאכן עס נאך פראקטישערצו פארשטיין און עס טוהן למעשה, וועל איך צו-לייגן א געוואלדיגע נקודה וואס קען העלפן גאר אסאך.
א מענטש דארף זיך לערנען אפצוטיילן זיך פון זיינע פראבלעמען. אז איך האבא פראבלעם, מיינט נישט אז איך ביןא פראבלעם.
ס'קען זיין אז פאר איטליכע אירע דא איז דאס זייער פשוט, אבער פאר מיר איז דאס אנגעקומען מיט אסאך האראוואניע, שווייס און טרערן.
אז א מענטש מוטשעט זיך מיט חובות, מיינט נישט אז ער איז חובות, און ס'מיינט נישט אז ער איז א פראבלעם. און אפילו ער מוטשעט זיך שוין אזוי לאנגע יארן נעבעך. ווי לאנג ער טוט אמת'דיג זיינס. אז א מענטש האט א משפחה פלעק, א פראבלעם מיט א קינד ח"ו וכדומה, מיינט נישט אז איך בין א פראבלעם, פינטל. סך הכל מיינט עס, אז מיר באשערט זיך צו ספראווענען מיט דעם פראבלעם, און אז דאס איז מיין תפקיד אויף דער וועלט, און איך וועל עס אי"ה טראגן אויף דער בעסטע אופן וואס איך קען.
יעצט אז איך קען [און איך מעג] זיך אפטיילן פון מיינע פראבלעמען, הייב איך פילן מער באקוועם מיט מיר אליין. איך דארף מיך נישט שעמען וועגן דעי אלע זאכן, איך קוק עס און פנים אריין, ס'איז אלעס תפקידים וואס זענען פאר מיר באשערט. אויב איך קען גארנישט טוהן אז מיין עלטערן האבן זיך גע'גט, דארך איך גארנישט טוהן, ניטאמאל זיך שעמען. איך בין נאר בעה"ב אויף מיר אליין, און איך וועל טרייען מיין בעסט.
איך האב פונקט גערעדט יענע וואך מיט א אלטע בחור ל"ע וועגן דעם. און מ'האט עס אפילו פראקטיצירט למעשה, וואו ער טוט זיך אויס זיין אלטע-בחור פראבלעם, ואס ער שלעפט שוין ארום יארן ווי ער גייט און שטייט, און יעצט לייגט ער עס אין די זייט פאר א פאר מינוט, און איך שמועס רוהיג מיט "אים אליין". אים אליין – הייסט אויסגעטוהן פון זיינע פראבלעמען, וויל ס'ליגט אין די זייט. ס'האט אים ב"ה היבש געהאלפן.
נישט אז די פראבלעמען פון זיין א אלטע בחור גיין ווייניגער ווערן, ניין, נאר אז ער האט געפילט אז ער איז נישט א פראבלעם, ער איז א מענטש, א טאלאנטנפולע מענטש [טאקע], א קלוגע, געשמאק צו שמועסן מיט, וכו', וואס האט א פראבלעם אז ער איז אן אלטע בחור, מיט א משפחה פראבלעם וכו'. שוין.
און אפילו דעס אליינס אז דו ביסט סענסיטיוו, איז אויך נישט דיר! ס'איז א תכונה [אדער א תוצאה פון עפעס] וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן. צו ס'קען אוועקגיין צו נישט, צו דו וועסט ארבעט אויף דיר גענוג אז ס'זאל דיר נישט שאטן צו נישט, איז נאך א נושא, אבער דער פאקט איז אז יעצט כרגע ביסטו א סענסיטיווע מענטש. זיי באקווען מיט עס. - האפנטליך וועל איך מער שרייבן איבער דעם - ד"ה א מדה וואס מ'האט.
סך הכל- האמיר גערעדט פון דער חלק "סור מרע" ווי אזוי זיך אפצוטיילן, אראפשיילן און זיך אויסטוהן, פון אלע ווייטאגן און בושה וואס לאזט דיך נישטפילן גוט מיט זיך אליין.
ד. ווער בין איך יא?
נאטורליך, וועט א מענטש פילן גוט מיט זיך, אפילו ער האט נישט עפעס עקסטער מיט וואס צו זיין צופרידן. ממילא, איינמאל א מענטש שאקלט זיך אפ פון אלע איבעריגע פעק און זעק וואס ער שלעפט, אלע חסרונות און בושה וואס ער טראגט מיט מיט זיך, וועט ער אויטמאטיש פילן גוט מיט זיך. אזוי ווי א קליין קינד.
אבער דאך, אז מ'האלט שוין דא מוז מען שוין זאגן דעם דעם אמת! אונז אידן דארף מיר וויסן אונזער אמת'ע חשיבות, אונזער אמתער ווערט. אונזער חשיבות איז בנים אתם לה' אלקיכם,מיר זעמיר אלע צוזאם א ממלכת כהנים וגוי קדוש, דער רבוש"ע רופט יערער איינער פון אונז בני בכורי ישראל,מיין קינד, מיין בכור, דו איד, ווי דער זוה"ק זאגט עס קלאר מיט א קאך, מיר זענען בני אל חי, און ווי מ'גיימיר שוין באלד זאגן ראש השנה ביי מוסף הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים וגו', אה, וואסארא תענוג דאס איז. און צואגב האמיר אונזער הייליגער יחוס, זעמיר זרע אברהם יצחק ויעקב, קינדער און אייניקלעך פון בעלי מסירות נפש מדור דור, דאס איז ווער איך בין!
און דעס איז נישט א גאוה, דעס איז אן אמת. און זעמיר אפילו מחויבזיך צו פרייען מיט דעם, אויף דעם ארויף זאגט דער פסוק שוש אשיש בה' תגל נפשי באלקי,ווי ס'שטייט אין ספה"ק קדושת לוי, כידוע דבריו הק' חוצבים להבות אש קודש. ועוד ואכמ"ל.
דאס איז בקיצור אויפן שפיץ גאפל דער חלק "עשה טוב" - די פאזאטיווער חלק וואס דארף דיר מאכן פילן יאגוט און באקוועם מיט זיך. און אויף דעם דארף מען פארשטייט זיך האראווען, פאר זיך און פאר די קינדער.
פאר צוויי סיבות דארפן מיר דאס וויסן און באלעבן. איינס, ווייל ס'איז דער אמת. און צווייטנס, ווייל פארט זעמיר דאך פשוטע מענטשן מיט קליינע כוחות, און דער צובראכנקייט יאגט אונז אלע נאך געפערליך, ובפרט היינטיגע צייטן וואס אלס דארף רייסן און גלאנצן, איז שווער צו זיין צופרידן סתם אזוי, נאטורליך-אויס. פארדעם מוזן מיר האבן געווער מיט וואס צו זיין צופרידן. און ב"ה מיר שוין איינמאל מיט וואס צו זיין שטאלץ און צופרידן.
ה - מיין סענסעטיווטי
המשך יבוא בס"ד
אצינד איז שפעט, העמיר בלייבן דא שטיין פאר יעצט. כ'האף אז איינער האט תועלת פון דעם... קאמענטארן און תגובות זענען וועלקאו"ם...
אין לאמיר שוין זאגן ער וועט נישט גיין פאר א שטיק צייט, ווען ער גייט אבער צוריק גיין גייט ער זיין אנגעצויגן יא?! אין ווער רעד נאך ווען יעדע פאר טעג האט ער א פרישע מעשה מיט איינעם וואס קערט נישט פאר א צווייטן, גייט ער ארים גיין זייער נידערגעשלאגן אין אפילו ער גייט זיך איינחוזירן אז ער איז גארנישט שילדיג גייט עס נישט העלפן,
איינער וואס שטאלפערט לכאורה וואלט ער אויך זייער בענעפיטעט פון דעם שמועס. איך גלייב אז בויען דעם נפש, זיין מער צופרידן און רוהיג מיט זיך, וויסנדיג די אייגענע חשיבות, און זיך אפגעוואוינען פון זיין תלוי אויף וואס אנדערע מעטנשטן טראכטן, וועט זיכער אסאך העלפן. און ס'קען זיין אז וועט אפילו העלפן דאס עצם שטאלפערן.
האסט געמאכט א מעכטיגע זשאב !!! דעס איז וואס א מענטש וואס שטאלפערט דארף!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:57 pmב"ה איך בין נישט געפרואווט געווארן מיט די נסיון פון שטאלפערן, אן איך זאג עס קלאר טאמער כ'האב עפעס נישט גוט געשריבן חלילה. אבער מיין זון האט יא ענטוויקלט שטאלפערן ביי א געוויסע עידזש, און איך פיהל אז כ'האב אים אסאך געהאלפן דורך זיין עקסטער רוהיג מיט אים, און בויען זיין קאנפידענס.בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:51 pmלכבוד @חיים טובבן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:47 pmקודם, פשוט אונז זאל מיר זיך פארשטיין, איך האב עס נישט געשריבן פאר אן אנגייענדיג דרויסנדיגע פראבלעם ווי שטאלפערן וואס פאטש א מענטש שטענדיג אין פנים. איך האב מיר באצויגן צו סענסיטיווי, און בכלליות צו באגאזש פון ווייטאג, חסרונות און בושה, וואס א מענטש שלעפט מיט זיך, און ער אליין טייטש זיך אפ אזוי.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:34 pmדי ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 12:13 am
לאמיר צו-נעמען דער זאך בס"ד און אראפשרייבן עטליכע נקודות בקצרה לפענ"ד. כ'האף אז כאטש איינער וועט האבן א תועלת פון דעם. אסאך זאכן דא וועלן זיין א תועלת פאר אנדערע פראבלעמען אויך. - איך שרייב אביסל לשון נוכח, ווייל ס'מיר גרינגער אזוי. כ'האלט מיך בקיצור, און וואס בלייבט אומקלאר, וועל איך בל"נ שפעטער אויסקלארן בס"ד.
א. ווי שטקעט די פראבלעם?
מיין טייערע ידיד, זיין סענסעטיוו איז א גרויסע מתנה. ביסט א נשמה. א שטיק הארץ.
ווי שטקעט אבער די פראבלעם? דער עיקר סיבה פארוואס א סענסעטיווע מענטש ווערט אזוי צו-נומען, איז נישט דוקא די סענסעטיוויטי זיינע, נאר וועגן זיינע אייגענע שוואכקייטן אין נפש, וואס קומען אים ארויף אין שלעפען אים אראפ.
סענסעטיוויטי איז נאר אזויווי ברען-שטאף וואס מאכט דעם פייער פלאקערן. דהיינו, בשעת די הרגשים קאכן אויף, ווי אינמיטין א טענה'ריי, צו ביסט געווארן געטשעפעט, אדער געהאט א דורכפאל, איז אזוי ווי דיינע הרגשים זענען יעצט שטארק, שפירטסטו יעצט דיינע חסרונות שטארק, און ס'שלעפט דיך אראפ שטארק. – אלעס איז שטארק, כדרך א סענסעטיווע מענטש.
ממילא מוזן מיר צוטיילן די זאך אין צוויי: 1] דיך. 2] דיין סענסעטיוויטי.
ב. דיך
כדי געהאלפן צו ווערן פון זיין צו סענסעטיוו מוז א מענטש אויפבויען זיין נפש. און דער ציל וועט זיין: צו פילן באקוועם מיט דיר אליין.
אבער אזוי ווי אונז זעמיר סענסעטיווע מענטשן, איז דאס נישט אזוי פשוט צו טוהן ווי ס'זאגט זיך. איז לאמיר זיך אויסשמועסן.
פילן באקוועם מיט זיך מיינט נישטזיין א בעל גאוה, האבן א אויפגעבלאזענע שטאלצקייט, פיהלן [און זאגן פאר זיך וד"ל] איך בין שטארק, מעכטיג, איך ציטער נישט פון דיר, פון קיינעם.
ס'מיינט יא, פילן גוט מיט זיך, פילן באקוועם אין די אייגענע הויט.און דאס געשעהט דורך זיין צופרידן מיט זיך אליין, און מיט אלעס וועגן זיך.
בקיצור מיינט עס, אז דו דארפסט אננעמען און זיין צופרידן [עכ"פ צו א געוויסע דיגרי] מיט דיר; ווער דו ביסט; דיין יחוס; דיין עלטערן; דיין שוויגער עלטערן; דיין ווייב, דיין קינדער, דיין דזא"ב; דיין מצב הפרנסה; דיין מצב הרוחניות; און אלעס וועגן דיר.
ס'מיינט נישט אז דו דארפס זיין הונדערט פראצענט צופרידן מיט אלע דערמאנטע זאכן. ס'מיינט אז דו דארפס אננעמעןאז דאס ביסטו, דאס איז דער מצב, דיין מצב. און דו טראגסט עס מיט שטאלץ ווייל דאס האט דער רבוש"ע דיר צוגעטיילט.
און דער עיקר ווארט איז דאס: דו קלאפסט זיך נישט אליין פאר די מצבים וואס זענען באשערט אלס דיין חלק.
ג. אפטיילן
קלארער צו מאכן דאס ענין, און צו מאכן עס נאך פראקטישערצו פארשטיין און עס טוהן למעשה, וועל איך צו-לייגן א געוואלדיגע נקודה וואס קען העלפן גאר אסאך.
א מענטש דארף זיך לערנען אפצוטיילן זיך פון זיינע פראבלעמען. אז איך האבא פראבלעם, מיינט נישט אז איך ביןא פראבלעם.
ס'קען זיין אז פאר איטליכע אירע דא איז דאס זייער פשוט, אבער פאר מיר איז דאס אנגעקומען מיט אסאך האראוואניע, שווייס און טרערן.
אז א מענטש מוטשעט זיך מיט חובות, מיינט נישט אז ער איז חובות, און ס'מיינט נישט אז ער איז א פראבלעם. און אפילו ער מוטשעט זיך שוין אזוי לאנגע יארן נעבעך. ווי לאנג ער טוט אמת'דיג זיינס. אז א מענטש האט א משפחה פלעק, א פראבלעם מיט א קינד ח"ו וכדומה, מיינט נישט אז איך בין א פראבלעם, פינטל. סך הכל מיינט עס, אז מיר באשערט זיך צו ספראווענען מיט דעם פראבלעם, און אז דאס איז מיין תפקיד אויף דער וועלט, און איך וועל עס אי"ה טראגן אויף דער בעסטע אופן וואס איך קען.
יעצט אז איך קען [און איך מעג] זיך אפטיילן פון מיינע פראבלעמען, הייב איך פילן מער באקוועם מיט מיר אליין. איך דארף מיך נישט שעמען וועגן דעי אלע זאכן, איך קוק עס און פנים אריין, ס'איז אלעס תפקידים וואס זענען פאר מיר באשערט. אויב איך קען גארנישט טוהן אז מיין עלטערן האבן זיך גע'גט, דארך איך גארנישט טוהן, ניטאמאל זיך שעמען. איך בין נאר בעה"ב אויף מיר אליין, און איך וועל טרייען מיין בעסט.
איך האב פונקט גערעדט יענע וואך מיט א אלטע בחור ל"ע וועגן דעם. און מ'האט עס אפילו פראקטיצירט למעשה, וואו ער טוט זיך אויס זיין אלטע-בחור פראבלעם, ואס ער שלעפט שוין ארום יארן ווי ער גייט און שטייט, און יעצט לייגט ער עס אין די זייט פאר א פאר מינוט, און איך שמועס רוהיג מיט "אים אליין". אים אליין – הייסט אויסגעטוהן פון זיינע פראבלעמען, וויל ס'ליגט אין די זייט. ס'האט אים ב"ה היבש געהאלפן.
נישט אז די פראבלעמען פון זיין א אלטע בחור גיין ווייניגער ווערן, ניין, נאר אז ער האט געפילט אז ער איז נישט א פראבלעם, ער איז א מענטש, א טאלאנטנפולע מענטש [טאקע], א קלוגע, געשמאק צו שמועסן מיט, וכו', וואס האט א פראבלעם אז ער איז אן אלטע בחור, מיט א משפחה פראבלעם וכו'. שוין.
און אפילו דעס אליינס אז דו ביסט סענסיטיוו, איז אויך נישט דיר! ס'איז א תכונה [אדער א תוצאה פון עפעס] וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן. צו ס'קען אוועקגיין צו נישט, צו דו וועסט ארבעט אויף דיר גענוג אז ס'זאל דיר נישט שאטן צו נישט, איז נאך א נושא, אבער דער פאקט איז אז יעצט כרגע ביסטו א סענסיטיווע מענטש. זיי באקווען מיט עס. - האפנטליך וועל איך מער שרייבן איבער דעם - ד"ה א מדה וואס מ'האט.
סך הכל- האמיר גערעדט פון דער חלק "סור מרע" ווי אזוי זיך אפצוטיילן, אראפשיילן און זיך אויסטוהן, פון אלע ווייטאגן און בושה וואס לאזט דיך נישטפילן גוט מיט זיך אליין.
ד. ווער בין איך יא?
נאטורליך, וועט א מענטש פילן גוט מיט זיך, אפילו ער האט נישט עפעס עקסטער מיט וואס צו זיין צופרידן. ממילא, איינמאל א מענטש שאקלט זיך אפ פון אלע איבעריגע פעק און זעק וואס ער שלעפט, אלע חסרונות און בושה וואס ער טראגט מיט מיט זיך, וועט ער אויטמאטיש פילן גוט מיט זיך. אזוי ווי א קליין קינד.
אבער דאך, אז מ'האלט שוין דא מוז מען שוין זאגן דעם דעם אמת! אונז אידן דארף מיר וויסן אונזער אמת'ע חשיבות, אונזער אמתער ווערט. אונזער חשיבות איז בנים אתם לה' אלקיכם,מיר זעמיר אלע צוזאם א ממלכת כהנים וגוי קדוש, דער רבוש"ע רופט יערער איינער פון אונז בני בכורי ישראל,מיין קינד, מיין בכור, דו איד, ווי דער זוה"ק זאגט עס קלאר מיט א קאך, מיר זענען בני אל חי, און ווי מ'גיימיר שוין באלד זאגן ראש השנה ביי מוסף הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים וגו', אה, וואסארא תענוג דאס איז. און צואגב האמיר אונזער הייליגער יחוס, זעמיר זרע אברהם יצחק ויעקב, קינדער און אייניקלעך פון בעלי מסירות נפש מדור דור, דאס איז ווער איך בין!
און דעס איז נישט א גאוה, דעס איז אן אמת. און זעמיר אפילו מחויבזיך צו פרייען מיט דעם, אויף דעם ארויף זאגט דער פסוק שוש אשיש בה' תגל נפשי באלקי,ווי ס'שטייט אין ספה"ק קדושת לוי, כידוע דבריו הק' חוצבים להבות אש קודש. ועוד ואכמ"ל.
דאס איז בקיצור אויפן שפיץ גאפל דער חלק "עשה טוב" - די פאזאטיווער חלק וואס דארף דיר מאכן פילן יאגוט און באקוועם מיט זיך. און אויף דעם דארף מען פארשטייט זיך האראווען, פאר זיך און פאר די קינדער.
פאר צוויי סיבות דארפן מיר דאס וויסן און באלעבן. איינס, ווייל ס'איז דער אמת. און צווייטנס, ווייל פארט זעמיר דאך פשוטע מענטשן מיט קליינע כוחות, און דער צובראכנקייט יאגט אונז אלע נאך געפערליך, ובפרט היינטיגע צייטן וואס אלס דארף רייסן און גלאנצן, איז שווער צו זיין צופרידן סתם אזוי, נאטורליך-אויס. פארדעם מוזן מיר האבן געווער מיט וואס צו זיין צופרידן. און ב"ה מיר שוין איינמאל מיט וואס צו זיין שטאלץ און צופרידן.
ה - מיין סענסעטיווטי
המשך יבוא בס"ד
אצינד איז שפעט, העמיר בלייבן דא שטיין פאר יעצט. כ'האף אז איינער האט תועלת פון דעם... קאמענטארן און תגובות זענען וועלקאו"ם...
אין לאמיר שוין זאגן ער וועט נישט גיין פאר א שטיק צייט, ווען ער גייט אבער צוריק גיין גייט ער זיין אנגעצויגן יא?! אין ווער רעד נאך ווען יעדע פאר טעג האט ער א פרישע מעשה מיט איינעם וואס קערט נישט פאר א צווייטן, גייט ער ארים גיין זייער נידערגעשלאגן אין אפילו ער גייט זיך איינחוזירן אז ער איז גארנישט שילדיג גייט עס נישט העלפן,
איינער וואס שטאלפערט לכאורה וואלט ער אויך זייער בענעפיטעט פון דעם שמועס. איך גלייב אז בויען דעם נפש, זיין מער צופרידן און רוהיג מיט זיך, וויסנדיג די אייגענע חשיבות, און זיך אפגעוואוינען פון זיין תלוי אויף וואס אנדערע מעטנשטן טראכטן, וועט זיכער אסאך העלפן. און ס'קען זיין אז וועט אפילו העלפן דאס עצם שטאלפערן.
וואס איז יא דיין פראבלעם מיין טייערע ידיד, אפשר קען איך דיר העלפן. קענסט אויך שרייבן פריוואט אויב ס'דיר שווער דא.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:55 pmאיך פארשטיי ! איז וואס קען מען טין ווען מען האט א אנגייענדיגע פראבלעם? + עס איז א זאך וואס גייט אייביג זיין .. עס פאטשט קמעט יעדע טאג, מיין זאך איז נישט שטאלפערן אין עס איז א זאך מען ווערט געבוירן מיט.בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:47 pmקודם, פשוט אונז זאל מיר זיך פארשטיין, איך האב עס נישט געשריבן פאר אן אנגייענדיג דרויסנדיגע פראבלעם ווי שטאלפערן וואס פאטש א מענטש שטענדיג אין פנים. איך האב מיר באצויגן צו סענסיטיווי, און בכלליות צו באגאזש פון ווייטאג, חסרונות און בושה, וואס א מענטש שלעפט מיט זיך, און ער אליין טייטש זיך אפ אזוי.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:34 pmדי ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 12:13 am
לאמיר צו-נעמען דער זאך בס"ד און אראפשרייבן עטליכע נקודות בקצרה לפענ"ד. כ'האף אז כאטש איינער וועט האבן א תועלת פון דעם. אסאך זאכן דא וועלן זיין א תועלת פאר אנדערע פראבלעמען אויך. - איך שרייב אביסל לשון נוכח, ווייל ס'מיר גרינגער אזוי. כ'האלט מיך בקיצור, און וואס בלייבט אומקלאר, וועל איך בל"נ שפעטער אויסקלארן בס"ד.
א. ווי שטקעט די פראבלעם?
מיין טייערע ידיד, זיין סענסעטיוו איז א גרויסע מתנה. ביסט א נשמה. א שטיק הארץ.
ווי שטקעט אבער די פראבלעם? דער עיקר סיבה פארוואס א סענסעטיווע מענטש ווערט אזוי צו-נומען, איז נישט דוקא די סענסעטיוויטי זיינע, נאר וועגן זיינע אייגענע שוואכקייטן אין נפש, וואס קומען אים ארויף אין שלעפען אים אראפ.
סענסעטיוויטי איז נאר אזויווי ברען-שטאף וואס מאכט דעם פייער פלאקערן. דהיינו, בשעת די הרגשים קאכן אויף, ווי אינמיטין א טענה'ריי, צו ביסט געווארן געטשעפעט, אדער געהאט א דורכפאל, איז אזוי ווי דיינע הרגשים זענען יעצט שטארק, שפירטסטו יעצט דיינע חסרונות שטארק, און ס'שלעפט דיך אראפ שטארק. – אלעס איז שטארק, כדרך א סענסעטיווע מענטש.
ממילא מוזן מיר צוטיילן די זאך אין צוויי: 1] דיך. 2] דיין סענסעטיוויטי.
ב. דיך
כדי געהאלפן צו ווערן פון זיין צו סענסעטיוו מוז א מענטש אויפבויען זיין נפש. און דער ציל וועט זיין: צו פילן באקוועם מיט דיר אליין.
אבער אזוי ווי אונז זעמיר סענסעטיווע מענטשן, איז דאס נישט אזוי פשוט צו טוהן ווי ס'זאגט זיך. איז לאמיר זיך אויסשמועסן.
פילן באקוועם מיט זיך מיינט נישטזיין א בעל גאוה, האבן א אויפגעבלאזענע שטאלצקייט, פיהלן [און זאגן פאר זיך וד"ל] איך בין שטארק, מעכטיג, איך ציטער נישט פון דיר, פון קיינעם.
ס'מיינט יא, פילן גוט מיט זיך, פילן באקוועם אין די אייגענע הויט.און דאס געשעהט דורך זיין צופרידן מיט זיך אליין, און מיט אלעס וועגן זיך.
בקיצור מיינט עס, אז דו דארפסט אננעמען און זיין צופרידן [עכ"פ צו א געוויסע דיגרי] מיט דיר; ווער דו ביסט; דיין יחוס; דיין עלטערן; דיין שוויגער עלטערן; דיין ווייב, דיין קינדער, דיין דזא"ב; דיין מצב הפרנסה; דיין מצב הרוחניות; און אלעס וועגן דיר.
ס'מיינט נישט אז דו דארפס זיין הונדערט פראצענט צופרידן מיט אלע דערמאנטע זאכן. ס'מיינט אז דו דארפס אננעמעןאז דאס ביסטו, דאס איז דער מצב, דיין מצב. און דו טראגסט עס מיט שטאלץ ווייל דאס האט דער רבוש"ע דיר צוגעטיילט.
און דער עיקר ווארט איז דאס: דו קלאפסט זיך נישט אליין פאר די מצבים וואס זענען באשערט אלס דיין חלק.
ג. אפטיילן
קלארער צו מאכן דאס ענין, און צו מאכן עס נאך פראקטישערצו פארשטיין און עס טוהן למעשה, וועל איך צו-לייגן א געוואלדיגע נקודה וואס קען העלפן גאר אסאך.
א מענטש דארף זיך לערנען אפצוטיילן זיך פון זיינע פראבלעמען. אז איך האבא פראבלעם, מיינט נישט אז איך ביןא פראבלעם.
ס'קען זיין אז פאר איטליכע אירע דא איז דאס זייער פשוט, אבער פאר מיר איז דאס אנגעקומען מיט אסאך האראוואניע, שווייס און טרערן.
אז א מענטש מוטשעט זיך מיט חובות, מיינט נישט אז ער איז חובות, און ס'מיינט נישט אז ער איז א פראבלעם. און אפילו ער מוטשעט זיך שוין אזוי לאנגע יארן נעבעך. ווי לאנג ער טוט אמת'דיג זיינס. אז א מענטש האט א משפחה פלעק, א פראבלעם מיט א קינד ח"ו וכדומה, מיינט נישט אז איך בין א פראבלעם, פינטל. סך הכל מיינט עס, אז מיר באשערט זיך צו ספראווענען מיט דעם פראבלעם, און אז דאס איז מיין תפקיד אויף דער וועלט, און איך וועל עס אי"ה טראגן אויף דער בעסטע אופן וואס איך קען.
יעצט אז איך קען [און איך מעג] זיך אפטיילן פון מיינע פראבלעמען, הייב איך פילן מער באקוועם מיט מיר אליין. איך דארף מיך נישט שעמען וועגן דעי אלע זאכן, איך קוק עס און פנים אריין, ס'איז אלעס תפקידים וואס זענען פאר מיר באשערט. אויב איך קען גארנישט טוהן אז מיין עלטערן האבן זיך גע'גט, דארך איך גארנישט טוהן, ניטאמאל זיך שעמען. איך בין נאר בעה"ב אויף מיר אליין, און איך וועל טרייען מיין בעסט.
איך האב פונקט גערעדט יענע וואך מיט א אלטע בחור ל"ע וועגן דעם. און מ'האט עס אפילו פראקטיצירט למעשה, וואו ער טוט זיך אויס זיין אלטע-בחור פראבלעם, ואס ער שלעפט שוין ארום יארן ווי ער גייט און שטייט, און יעצט לייגט ער עס אין די זייט פאר א פאר מינוט, און איך שמועס רוהיג מיט "אים אליין". אים אליין – הייסט אויסגעטוהן פון זיינע פראבלעמען, וויל ס'ליגט אין די זייט. ס'האט אים ב"ה היבש געהאלפן.
נישט אז די פראבלעמען פון זיין א אלטע בחור גיין ווייניגער ווערן, ניין, נאר אז ער האט געפילט אז ער איז נישט א פראבלעם, ער איז א מענטש, א טאלאנטנפולע מענטש [טאקע], א קלוגע, געשמאק צו שמועסן מיט, וכו', וואס האט א פראבלעם אז ער איז אן אלטע בחור, מיט א משפחה פראבלעם וכו'. שוין.
און אפילו דעס אליינס אז דו ביסט סענסיטיוו, איז אויך נישט דיר! ס'איז א תכונה [אדער א תוצאה פון עפעס] וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן. צו ס'קען אוועקגיין צו נישט, צו דו וועסט ארבעט אויף דיר גענוג אז ס'זאל דיר נישט שאטן צו נישט, איז נאך א נושא, אבער דער פאקט איז אז יעצט כרגע ביסטו א סענסיטיווע מענטש. זיי באקווען מיט עס. - האפנטליך וועל איך מער שרייבן איבער דעם - ד"ה א מדה וואס מ'האט.
סך הכל- האמיר גערעדט פון דער חלק "סור מרע" ווי אזוי זיך אפצוטיילן, אראפשיילן און זיך אויסטוהן, פון אלע ווייטאגן און בושה וואס לאזט דיך נישטפילן גוט מיט זיך אליין.
ד. ווער בין איך יא?
נאטורליך, וועט א מענטש פילן גוט מיט זיך, אפילו ער האט נישט עפעס עקסטער מיט וואס צו זיין צופרידן. ממילא, איינמאל א מענטש שאקלט זיך אפ פון אלע איבעריגע פעק און זעק וואס ער שלעפט, אלע חסרונות און בושה וואס ער טראגט מיט מיט זיך, וועט ער אויטמאטיש פילן גוט מיט זיך. אזוי ווי א קליין קינד.
אבער דאך, אז מ'האלט שוין דא מוז מען שוין זאגן דעם דעם אמת! אונז אידן דארף מיר וויסן אונזער אמת'ע חשיבות, אונזער אמתער ווערט. אונזער חשיבות איז בנים אתם לה' אלקיכם,מיר זעמיר אלע צוזאם א ממלכת כהנים וגוי קדוש, דער רבוש"ע רופט יערער איינער פון אונז בני בכורי ישראל,מיין קינד, מיין בכור, דו איד, ווי דער זוה"ק זאגט עס קלאר מיט א קאך, מיר זענען בני אל חי, און ווי מ'גיימיר שוין באלד זאגן ראש השנה ביי מוסף הבן יקיר לי אפרים אם ילד שעשועים וגו', אה, וואסארא תענוג דאס איז. און צואגב האמיר אונזער הייליגער יחוס, זעמיר זרע אברהם יצחק ויעקב, קינדער און אייניקלעך פון בעלי מסירות נפש מדור דור, דאס איז ווער איך בין!
און דעס איז נישט א גאוה, דעס איז אן אמת. און זעמיר אפילו מחויבזיך צו פרייען מיט דעם, אויף דעם ארויף זאגט דער פסוק שוש אשיש בה' תגל נפשי באלקי,ווי ס'שטייט אין ספה"ק קדושת לוי, כידוע דבריו הק' חוצבים להבות אש קודש. ועוד ואכמ"ל.
דאס איז בקיצור אויפן שפיץ גאפל דער חלק "עשה טוב" - די פאזאטיווער חלק וואס דארף דיר מאכן פילן יאגוט און באקוועם מיט זיך. און אויף דעם דארף מען פארשטייט זיך האראווען, פאר זיך און פאר די קינדער.
פאר צוויי סיבות דארפן מיר דאס וויסן און באלעבן. איינס, ווייל ס'איז דער אמת. און צווייטנס, ווייל פארט זעמיר דאך פשוטע מענטשן מיט קליינע כוחות, און דער צובראכנקייט יאגט אונז אלע נאך געפערליך, ובפרט היינטיגע צייטן וואס אלס דארף רייסן און גלאנצן, איז שווער צו זיין צופרידן סתם אזוי, נאטורליך-אויס. פארדעם מוזן מיר האבן געווער מיט וואס צו זיין צופרידן. און ב"ה מיר שוין איינמאל מיט וואס צו זיין שטאלץ און צופרידן.
ה - מיין סענסעטיווטי
המשך יבוא בס"ד
אצינד איז שפעט, העמיר בלייבן דא שטיין פאר יעצט. כ'האף אז איינער האט תועלת פון דעם... קאמענטארן און תגובות זענען וועלקאו"ם...
אין לאמיר שוין זאגן ער וועט נישט גיין פאר א שטיק צייט, ווען ער גייט אבער צוריק גיין גייט ער זיין אנגעצויגן יא?! אין ווער רעד נאך ווען יעדע פאר טעג האט ער א פרישע מעשה מיט איינעם וואס קערט נישט פאר א צווייטן, גייט ער ארים גיין זייער נידערגעשלאגן אין אפילו ער גייט זיך איינחוזירן אז ער איז גארנישט שילדיג גייט עס נישט העלפן,
יאפ!! גוט געזאגטשכ'חחיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:59 pmהאסט געמאכט א מעכטיגע זשאב !!! דעס איז וואס א מענטש וואס שטאלפערט דארף!בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:57 pmב"ה איך בין נישט געפרואווט געווארן מיט די נסיון פון שטאלפערן, אן איך זאג עס קלאר טאמער כ'האב עפעס נישט גוט געשריבן חלילה. אבער מיין זון האט יא ענטוויקלט שטאלפערן ביי א געוויסע עידזש, און איך פיהל אז כ'האב אים אסאך געהאלפן דורך זיין עקסטער רוהיג מיט אים, און בויען זיין קאנפידענס.בן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:51 pmלכבוד @חיים טובבן-פורת האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:47 pmקודם, פשוט אונז זאל מיר זיך פארשטיין, איך האב עס נישט געשריבן פאר אן אנגייענדיג דרויסנדיגע פראבלעם ווי שטאלפערן וואס פאטש א מענטש שטענדיג אין פנים. איך האב מיר באצויגן צו סענסיטיווי, און בכלליות צו באגאזש פון ווייטאג, חסרונות און בושה, וואס א מענטש שלעפט מיט זיך, און ער אליין טייטש זיך אפ אזוי.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג סעפטעמבער 07, 2023 5:34 pm
די ביסט גערעכט מיט געוויסע זאכן, אבער פין די אנדערע זייט, איך וועל דיר געבן א משל , איך מיין די פארשטייסט אז איינער וואס שטאלפערט גאר שטארק וועט זיך שעמען צי גיין צי פלעצער ווי מען קען אים נישט, ווייל נישט יעדער איז סענסיטיוו צי איינעם וואס שטאלפערט, אין ווען די מענטש וועט איין טאג גיין אין שול/גראסערי, אין אפאר מענטשן וועלן נישט זיין סענסיטיוו צי אים, גייט ער ווערן גאר שטארק פארשעמט, יעצט אפילו ער ווייסט אז ער איז א איד, אין די באשעפער האט אים זייער ליב, גייט אים זיין זייער זייער שווער צי גיין נאכאמאל ארים יענע מענטשן אין אפילו אין יענע שול/גראסערי, יעצט לאמיר זאגן אז ער האט נישט קיין אנדערע שול ווי צי גיין, אין ער האט קינדער סא ער מיז גיין אין שול אין בכלל צווישן מענטשן גייט אים זיין זייער שווער ריכטיג?!
אין לאמיר שוין זאגן ער וועט נישט גיין פאר א שטיק צייט, ווען ער גייט אבער צוריק גיין גייט ער זיין אנגעצויגן יא?! אין ווער רעד נאך ווען יעדע פאר טעג האט ער א פרישע מעשה מיט איינעם וואס קערט נישט פאר א צווייטן, גייט ער ארים גיין זייער נידערגעשלאגן אין אפילו ער גייט זיך איינחוזירן אז ער איז גארנישט שילדיג גייט עס נישט העלפן,
איינער וואס שטאלפערט לכאורה וואלט ער אויך זייער בענעפיטעט פון דעם שמועס. איך גלייב אז בויען דעם נפש, זיין מער צופרידן און רוהיג מיט זיך, וויסנדיג די אייגענע חשיבות, און זיך אפגעוואוינען פון זיין תלוי אויף וואס אנדערע מעטנשטן טראכטן, וועט זיכער אסאך העלפן. און ס'קען זיין אז וועט אפילו העלפן דאס עצם שטאלפערן.
