אידישע וועלט פארומס

אונגארישע הייזער האט געשריבן: ↑ פרייטאג דעצעמבער 15, 2023 12:00 pm

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ פרייטאג דעצעמבער 15, 2023 12:01 am

איז דעמאלס וויזשניץ נישט געווען אויכט א היטל אויפן שיייטל, דיקע ווייבער זאקן, און פלאסטיק ברילן ?

פרעג איך ?

לויט מיר אני הק', איז דער איינציקסטער חילוק צווישן ביידע אז אין בעלזא איז דא א רב, און אין וויזשניץ א רבי

איך געדענק אין א שמועס פון האדמו"ר מוויזניץ מאנסי זצ"ל זאגט ער אז אינדערהיים אין וויזניץ איז מען געגאנגען אפגעבינדן, איך געדענק נישט צו ער זאגט נאר ביזן ערשטן קריג אדער נישט, און איך קען נישט יעצט טרעפן דעם שמועס

איך געדענק א צווייטע שמועס אין וועלכע דער וויזניץ מאנסיער רבי זצ”ל האט געבעטן זיך נאכפרעגן אויף די לבוש פון די פרויען אינדערהיים ווייל ער איז נישט געווען קלאר אין עס פונקטליך, עפעס אזא שמועס ליגט מיר אין זכרון. אגב, דוכט זיך אז די שייטל טיכל לבוש האט די רעבעצין פון דער אמרי חיים געטראגן.

וועגן וויזניץ אינדערהיים.. פון וואס ווילט איר רעדן? פון גראסווארדאן מיט ר’ מרדכי חנה פוקס ודוכותיה? כמיין אז חאניאקישער און פרומער קען מען נישט גיין, די גאר פרומע מורדים/נדחים זענען נישט ארויסגעוואקסן פון גארנישט. ווייטער ווילט איר רעדן פון אן אלגעמיינע מארמאראשע עם הארץ? איך וויל נישט... דער אהבת ישראל האט נישט געטראגן די נאמען ע”ש אהבת ישראל פאר גארנישט. וויזניץ האט מאחד געווען גאר פרומע מיט גאר שוואכע אינטער איין רבי און איין הנהגה צו דינען דעם אויבערשטן, איר האט געקענט דארטן טרעפן אלע סארטן.
כשרייב עס נישט אלץ וויזניצער ווייל כבין נישט.. טאמער כבין מיך טועה ביטע אויסבעסערן.

ר' מרדכי חנה פוקס האט א שייכות צו ר' משה הרש זצ"ל אב"דק גר"וו ?

מסתמא האט געשריבן: ↑ פרייטאג דעצעמבער 15, 2023 1:16 pm

אונגארישע הייזער האט געשריבן: ↑ פרייטאג דעצעמבער 15, 2023 12:00 pm

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ פרייטאג דעצעמבער 15, 2023 12:01 am

איז דעמאלס וויזשניץ נישט געווען אויכט א היטל אויפן שיייטל, דיקע ווייבער זאקן, און פלאסטיק ברילן ?

פרעג איך ?

לויט מיר אני הק', איז דער איינציקסטער חילוק צווישן ביידע אז אין בעלזא איז דא א רב, און אין וויזשניץ א רבי

איך געדענק אין א שמועס פון האדמו"ר מוויזניץ מאנסי זצ"ל זאגט ער אז אינדערהיים אין וויזניץ איז מען געגאנגען אפגעבינדן, איך געדענק נישט צו ער זאגט נאר ביזן ערשטן קריג אדער נישט, און איך קען נישט יעצט טרעפן דעם שמועס

איך געדענק א צווייטע שמועס אין וועלכע דער וויזניץ מאנסיער רבי זצ”ל האט געבעטן זיך נאכפרעגן אויף די לבוש פון די פרויען אינדערהיים ווייל ער איז נישט געווען קלאר אין עס פונקטליך, עפעס אזא שמועס ליגט מיר אין זכרון. אגב, דוכט זיך אז די שייטל טיכל לבוש האט די רעבעצין פון דער אמרי חיים געטראגן.

וועגן וויזניץ אינדערהיים.. פון וואס ווילט איר רעדן? פון גראסווארדאן מיט ר’ מרדכי חנה פוקס ודוכותיה? כמיין אז חאניאקישער און פרומער קען מען נישט גיין, די גאר פרומע מורדים/נדחים זענען נישט ארויסגעוואקסן פון גארנישט. ווייטער ווילט איר רעדן פון אן אלגעמיינע מארמאראשע עם הארץ? איך וויל נישט... דער אהבת ישראל האט נישט געטראגן די נאמען ע”ש אהבת ישראל פאר גארנישט. וויזניץ האט מאחד געווען גאר פרומע מיט גאר שוואכע אינטער איין רבי און איין הנהגה צו דינען דעם אויבערשטן, איר האט געקענט דארטן טרעפן אלע סארטן.
כשרייב עס נישט אלץ וויזניצער ווייל כבין נישט.. טאמער כבין מיך טועה ביטע אויסבעסערן.

אוודאי רעד איך נישט פון די וויזניצער חסידים, איך רעד פון די קינדער

@אליעזר קרויס דאכט זיך האט אמאל עפעס דערמאנט וואס דער מאנסי'ער רבי זצ"ל האט געזאגט לגבי דעם לבוש

אן א נאמען האט געשריבן: ↑ מיטוואך דעצעמבער 13, 2023 10:56 am

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מיטוואך דעצעמבער 13, 2023 10:25 am

farshlufen האט געשריבן: ↑ מאנטאג נאוועמבער 27, 2023 10:39 am

מיין אויבערלענדער עלטער זיידע האט געזאגט פאר מיין זיידן:

ווילסטו בלייבן אן ערליכער איד דריי זיך ביי די חסידים.

רעדסט פון 100 יאר צוריק.

סתם נייגיעריק : פארוואס האט אייער עלטער זיידע נישט געזאגט פארן זיידן ער זאלל זיך דרייען ביי די לטווישע גדולים כדוגמת ר' אהרן קאטלער אדער רב שך ?

ווייל ער האט זיי נישט געקענט

איך ווייס אז אין שטאט גר"וו איז געווען א ישיבה געפירט דורך ר' חיים יהודה לוי - אן אייניקל פון ר' משה שמואל גלאזנער - אויפן ליטווישן מוסטער און דרך הלימוד. ר' חיים יהודה איז געפארן ביז ליטא צו די מירער ישיבה צו לערנען ביי די ליטווישע גדולים. ר' חיים עוזר גראדזענסקי האט עם מייעץ געווען צוריקצופארן קיין אונגארן און דארטן פארשפרייטן דעם ליטווישן דרך הלימוד. איינער פון ר' חיים יודא'ס תלמידים דארטן איז געווען הרב יהודה קליין (עמיטל)...

מיר זעט אויס אז נאכן קריג, רוב מארמורישע און אונטערלענדישע יידן זעננין געגאנגען קיין סאטמאר, ספינקא ווזישניטץ און צאנז קלו"בוכדו', ווען רוב אויברלענדישע זעננין געגאנגען קיין בעלזא (יוצאי ק"ק סערדהעלי, פאפא, צעהלים, פאקש), דושינסקיא, באבוב וכו'

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 15, 2024 2:18 pm

איך וואלט געוואלט מאכן א רשימה פון די תלמידי הרב ח"ס וואס האבן איבערגענומען דעם תפקיד פון הרבצת תורה נאך זיין פטירה :

זיין זון דער כ"ס
מהר"ם שיק
ר' זעקיל פאללאק פון באניהאד
דער קול אריה
ר' חיים צבי מאננהיימער

עס זעננען דא נאך ? איך רעד פון די מרביצי תורה און גרויסע תופסי ישיבות...

ר"י אסאד (אפשר נישט ממש א תלמיד, אבער אויף דעם דרך)

דאכט זיך אויך דער בעל ליקוטי חבר בן חיים

ר"י אסאד איז נישט געווען מתלמידי הח"ס

הגאון בעל מחנה חיים זצ"ל

אונגארישע הייזער האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 15, 2024 2:29 pm

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 15, 2024 2:18 pm

איך וואלט געוואלט מאכן א רשימה פון די תלמידי הרב ח"ס וואס האבן איבערגענומען דעם תפקיד פון הרבצת תורה נאך זיין פטירה :

זיין זון דער כ"ס
מהר"ם שיק
ר' זעקיל פאללאק פון באניהאד
דער קול אריה
ר' חיים צבי מאננהיימער

עס זעננען דא נאך ? איך רעד פון די מרביצי תורה און גרויסע תופסי ישיבות...

ר"י אסאד (אפשר נישט ממש א תלמיד, אבער אויף דעם דרך)

דאכט זיך אויך דער בעל ליקוטי חבר בן חיים

זיכער

איך האב געוואלט וויסן צו סי געוען א חילוק צווישן ישיבת מהר"ם שיק און פ"ב אין די דרכי הלימוד. איך פרעג עס ווייל אין די הקדמה פון שו"ת מהרש"ג ווערט דערמאנט אז דער מחבר פלעגט זייער ליעב האבן דעם לימוד המקרא ע"ד הפשט, ווען איך האב אלעמאל געהערט אז די חת"ס פלעגט אונטערשטרייכן זייער אסאך די דרשות חז"ל ...

וואו געפיננען זיך אייניקלעך פון ר' בנימין זאב וואלף ברייער אב"ד טאב ?

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 08, 2024 12:59 pm

מיר זעט אויס אז נאכן קריג, רוב מארמורישע און אונטערלענדישע יידן זעננין געגאנגען קיין סאטמאר, ספינקא ווזישניטץ און צאנז קלו"בוכדו', ווען רוב אויברלענדישע זעננין געגאנגען קיין בעלזא (יוצאי ק"ק סערדהעלי, פאפא, צעהלים, פאקש), דושינסקיא, באבוב וכו'

אינטערסאנט פון וואו איר נעמט די דאס.

קהילת יקנה''ז האט געשריבן: ↑ מוצ"ש פעברואר 03, 2024 7:43 pm

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 08, 2024 12:59 pm

מיר זעט אויס אז נאכן קריג, רוב מארמורישע און אונטערלענדישע יידן זעננין געגאנגען קיין סאטמאר, ספינקא ווזישניטץ און צאנז קלו"בוכדו', ווען רוב אויברלענדישע זעננין געגאנגען קיין בעלזא (יוצאי ק"ק סערדהעלי, פאפא, צעהלים, פאקש), דושינסקיא, באבוב וכו'

אינטערסאנט פון וואו איר נעמט די דאס.

נעהה נישט וואר

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מיטוואך יאנואר 24, 2024 3:28 pm

איך האב געוואלט וויסן צו סי געוען א חילוק צווישן ישיבת מהר"ם שיק און פ"ב אין די דרכי הלימוד. איך פרעג עס ווייל אין די הקדמה פון שו"ת מהרש"ג ווערט דערמאנט אז דער מחבר פלעגט זייער ליעב האבן דעם לימוד המקרא ע"ד הפשט, ווען איך האב אלעמאל געהערט אז די חת"ס פלעגט אונטערשטרייכן זייער אסאך די דרשות חז"ל ...

איך זעה נישט אז ס'זאל זיין א סתירה, אודאי האט די חת''ס ותלמידיו זיך שטארק געקאכט אין מקרא עפ''י חז''ל כמבואר פעמים רבות בדרשותיו הנלהבות, אבער ס'נעמט נאכאלס נישט אוועק אז מ'קען האבן א פערזענליכע געשמאַק אין פשוטו של מקרא, (נאך די אלע הקדמות וואס מ'האט זיך איינגעזאפט)

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מאנטאג נאוועמבער 27, 2023 10:27 am

כידוע, רוב הן די חסידישע וועלט און סיי די ליטווישע ישיבישע וועלט באשטייט פון אונגארישע משפחות.

און אנבעלאנגט די אמאליגע אונגארישע ייודענטום, שוין כמעט נישדא קיין פעסטע שטראם פון אשכנזישע יידן ווי מען האט געקענט זען אמאל אין פ"ב, ב"פ, גר"וו, פאפא, פאקש וכו'...

פארוואס האט די אונגארישע אשכנזישע וועלט זיך נישט געקענט וויטער אנהאלטן ?

איך וואלט געזאגט אז אויב די חתם סופר קימט באזיכען סאטמער, וועט ער זיין מער באקוועם ווי דער בעל שם טוב.

מסתמא האט געשריבן: ↑ מוצ"ש פעברואר 03, 2024 8:54 pm

קהילת יקנה''ז האט געשריבן: ↑ מוצ"ש פעברואר 03, 2024 7:43 pm

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ מאנטאג יאנואר 08, 2024 12:59 pm

מיר זעט אויס אז נאכן קריג, רוב מארמורישע און אונטערלענדישע יידן זעננין געגאנגען קיין סאטמאר, ספינקא ווזישניטץ און צאנז קלו"בוכדו', ווען רוב אויברלענדישע זעננין געגאנגען קיין בעלזא (יוצאי ק"ק סערדהעלי, פאפא, צעהלים, פאקש), דושינסקיא, באבוב וכו'

אינטערסאנט פון וואו איר נעמט די דאס.

נעהה נישט וואר

וואס מיינט איר נישט וואר ? נישט ריכטיג ?

איך וואלט געוואלט וויסן צי דער עולם איז מסכים מיט מיר : אז דער בעל ערוגת הבושם איז דער פאטער און גער גרינדער פון א נייע אסכולה אין די אמאליגע אונגארישע ישיבות, אנדערש ווי פרעשבורג : אויפאדעווען און אויפציהען א דור פון חסידישע אידן אין אונגארן. לויט עם, האט מען זיך שוין נישט געקענט פארלאזן אויף די אשכנזישע ישיבות צו קעננען באשיצן אמתע אידישקייט

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ דינסטאג מארטש 05, 2024 2:51 pm

איך וואלט געוואלט וויסן צי דער עולם איז מסכים מיט מיר : אז דער בעל ערוגת הבושם איז דער פאטער און גער גרינדער פון א נייע אסכולה אין די אמאליגע אונגארישע ישיבות, אנדערש ווי פרעשבורג : אויפאדעווען און אויפציהען א דור פון חסידישע אידן אין אונגארן. לויט עם, האט מען זיך שוין נישט געקענט פארלאזן אויף די אשכנזישע ישיבות צו קעננען באשיצן אמתע אידישקייט

פונעם בעל ייטב לב זי"ע האט איר שוין געהערט? געווען אביסל פריער.

אונגארישע הייזער האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 6:24 pm

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ דינסטאג מארטש 05, 2024 2:51 pm

איך וואלט געוואלט וויסן צי דער עולם איז מסכים מיט מיר : אז דער בעל ערוגת הבושם איז דער פאטער און גער גרינדער פון א נייע אסכולה אין די אמאליגע אונגארישע ישיבות, אנדערש ווי פרעשבורג : אויפאדעווען און אויפציהען א דור פון חסידישע אידן אין אונגארן. לויט עם, האט מען זיך שוין נישט געקענט פארלאזן אויף די אשכנזישע ישיבות צו קעננען באשיצן אמתע אידישקייט

פונעם בעל ייטב לב זי"ע האט איר שוין געהערט? געווען אביסל פריער.

ריכטיג אבער

א. דער ייט"ל האט נישט ערווארטעט פון זיינע אשכנזישע תלמידים זיי זאללען חסידיש ווערן. פיעל פון זיי האבין זיך ווייטער אשכנזיש געפירט...
ב. ער אלליין איז איז נישט געווען קיין אונגארישע פרעשבורגע תלמיד ( נישט אזוי וויע דעם ערוגת הבושם)

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ דאנערשטאג מארטש 07, 2024 1:04 am

אונגארישע הייזער האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 6:24 pm

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ דינסטאג מארטש 05, 2024 2:51 pm

איך וואלט געוואלט וויסן צי דער עולם איז מסכים מיט מיר : אז דער בעל ערוגת הבושם איז דער פאטער און גער גרינדער פון א נייע אסכולה אין די אמאליגע אונגארישע ישיבות, אנדערש ווי פרעשבורג : אויפאדעווען און אויפציהען א דור פון חסידישע אידן אין אונגארן. לויט עם, האט מען זיך שוין נישט געקענט פארלאזן אויף די אשכנזישע ישיבות צו קעננען באשיצן אמתע אידישקייט

פונעם בעל ייטב לב זי"ע האט איר שוין געהערט? געווען אביסל פריער.

ריכטיג אבער

א. דער ייט"ל האט נישט ערווארטעט פון זיינע אשכנזישע תלמידים זיי זאללען חסידיש ווערן. פיעל פון זיי האבין זיך ווייטער אשכנזיש געפירט...
ב. ער אלליין איז איז נישט געווען קיין אונגארישע פרעשבורגע תלמיד ( נישט אזוי וויע דעם ערוגת הבושם)

איך הער, הגם אינעם מציאות פון א חסידי'שע ישיבה אויפן אונגארישן מהלך איז ער געווען דער סאמע ערשטער


פון וואו נעמסטו אז דער ערוגת הבשם האט געשטופט זיינע תלמידים צו חסידות מער ווי דער ייטב לב?

דאס אז זיי זענען מער געווארן אזוי ווי ביים ייטב לב, איז דאך פשוט ווייל עס איז געווען היבש יארן שפעטער

ירוחם יעקב האט געשריבן: ↑ דינסטאג מארטש 05, 2024 2:51 pm

איך וואלט געוואלט וויסן צי דער עולם איז מסכים מיט מיר : אז דער בעל ערוגת הבושם איז דער פאטער און גער גרינדער פון א נייע אסכולה אין די אמאליגע אונגארישע ישיבות, אנדערש ווי פרעשבורג : אויפאדעווען און אויפציהען א דור פון חסידישע אידן אין אונגארן. לויט עם, האט מען זיך שוין נישט געקענט פארלאזן אויף די אשכנזישע ישיבות צו קעננען באשיצן אמתע אידישקייט

פון וואנעט נעמט זיך די סטעיטמענט אויפן ערוגת הבושם, ווארשיינליך איז עס פאלש. ער פאר זיך איז יא געווארן חסידיש אבער ביזן האלטן אז אויבערלאנד דארף זיך אויפלעזן איז פאלג מיר א גאנג, לא היו דברים מעולם בפשטות.

די אונגארישע רבנים זענען בפשטות געגאנגען מיטן חת”ס בתשובתו הידוע אויף בגדי צמר אז חסידות בכל המובנים איז נישט קיין נחלת הכלל נאר פאר די וועלכע זענען דערביי און אפילו אזוי האט זיך יעדער יחיד זיינע ענינים מיט וואס ער איז זיך מתחסד. סאיז געווען א פריוואטע זאך ביי די פרומערע יושבי אוהל צו טון אין לפנים משורת הדין מער ווי די מסורה ושו”ע