דאס איז דער אָ אשכול
דער אָ אשכול האב איך געווידמעט פאר איין ציל, די געבן א שם ושארית פאר א קליין אידיש ווארט.
מען רעדט נישט פון קיין ניי ווארט וואס איך טו ערפינדן, אויך נישט פון אן אלטע וואס איך פרוביר צו דערפרישן, עס איז א ווארט וואס יעדע דא נישט צענדליגע מאל טעגליך, אויב נישט מער, נאר פאר וועלכער סיבה איז עס פארבאטן געווארן פון לעצטצייטיגע געשריבענע אידיש.
דער ווארט איז "אָ".
מען זאגט מיט א קמץ קטן, ווי אין אָבער; און אזוי אויך פארווייכעט אז עס הערט זיך מער ווי עְ וכדו', ווי דער אָ אין אסטר אָנאמיע.
עס באדייט מער ווייניגער "דאזיגער".
איר זאגט אמאל "געב מיר דעיעפעדער"? וואס זענען דיעלעקטער"?
עס איז נישט קייו זשארגאן, און נישט קיין סלענג, אז איז א כשר אידיש ווארט "דער אָ" און "די אָ".
אין געשריבענע אידיש איז עס אויסגעריסן אינגאנצן, אזש אז אויך אין עמטליכע רעדעס זענען דאס וואס וועלן זאגן "דעעעער זאך" אדער "דיִ זאכן", אבער ניין, עס איז א נארמאלע אידישע ווארט: אָ.
דער אָ אשכול וועט קיין סאך נישט משפיע זיין אויף די שרייבערישע וועלט, אבער דא אויף אייוועלט, ווי מען שרייבט סייווי ווי מען רעדט, אריינגערעכנט "דעי" "דעיע" וכדו', זאל מען עס כאטש אויסלייגן ריכטיג.
אלזא, דער אָ אשכול איז געמאכט פאר יעדער וואס ווייל שרייבן סי וואס וואס האט אויך דאס ווארט "אָ", א געדיכט, א וויץ און וואס נישט.
ווי אויך קען מען דא אויסשמועסן די עצם ווארט אליין, ווי ריכטיג עס איז צו ניצן.
אפציעל (אין די ווערטערביכער), טוישט זיך די ארטיקל פון דער אָ ווארט לויט מין (אבער נישט לויט דאטיוו), פון דער צו די און דאס. אבער למעשה זוכנדיג אין אלטע אידישע ביכער וואס ניצן עס, איז א לשון יחד אלעמאל "דער אָ", און לשון רבים אלעמאל "די אָ", אזויווי מען רעדט טאקע. און אזוי טוט מען אויך מיט "דאזיגע" וואס גייט אלעמאל מיט "דער" ביי יחיד, און "די" ביי רבים.
אזוי אויך איז אפציעל פארהאן א פראז "דא אָ", וואס מיט גלייך דא.
און מיט דעם שליס איך דער אָ תגובה.
מען רעדט נישט פון קיין ניי ווארט וואס איך טו ערפינדן, אויך נישט פון אן אלטע וואס איך פרוביר צו דערפרישן, עס איז א ווארט וואס יעדע דא נישט צענדליגע מאל טעגליך, אויב נישט מער, נאר פאר וועלכער סיבה איז עס פארבאטן געווארן פון לעצטצייטיגע געשריבענע אידיש.
דער ווארט איז "אָ".
מען זאגט מיט א קמץ קטן, ווי אין אָבער; און אזוי אויך פארווייכעט אז עס הערט זיך מער ווי עְ וכדו', ווי דער אָ אין אסטר אָנאמיע.
עס באדייט מער ווייניגער "דאזיגער".
איר זאגט אמאל "געב מיר דעיעפעדער"? וואס זענען דיעלעקטער"?
עס איז נישט קייו זשארגאן, און נישט קיין סלענג, אז איז א כשר אידיש ווארט "דער אָ" און "די אָ".
אין געשריבענע אידיש איז עס אויסגעריסן אינגאנצן, אזש אז אויך אין עמטליכע רעדעס זענען דאס וואס וועלן זאגן "דעעעער זאך" אדער "דיִ זאכן", אבער ניין, עס איז א נארמאלע אידישע ווארט: אָ.
דער אָ אשכול וועט קיין סאך נישט משפיע זיין אויף די שרייבערישע וועלט, אבער דא אויף אייוועלט, ווי מען שרייבט סייווי ווי מען רעדט, אריינגערעכנט "דעי" "דעיע" וכדו', זאל מען עס כאטש אויסלייגן ריכטיג.
אלזא, דער אָ אשכול איז געמאכט פאר יעדער וואס ווייל שרייבן סי וואס וואס האט אויך דאס ווארט "אָ", א געדיכט, א וויץ און וואס נישט.
ווי אויך קען מען דא אויסשמועסן די עצם ווארט אליין, ווי ריכטיג עס איז צו ניצן.
אפציעל (אין די ווערטערביכער), טוישט זיך די ארטיקל פון דער אָ ווארט לויט מין (אבער נישט לויט דאטיוו), פון דער צו די און דאס. אבער למעשה זוכנדיג אין אלטע אידישע ביכער וואס ניצן עס, איז א לשון יחד אלעמאל "דער אָ", און לשון רבים אלעמאל "די אָ", אזויווי מען רעדט טאקע. און אזוי טוט מען אויך מיט "דאזיגע" וואס גייט אלעמאל מיט "דער" ביי יחיד, און "די" ביי רבים.
אזוי אויך איז אפציעל פארהאן א פראז "דא אָ", וואס מיט גלייך דא.
און מיט דעם שליס איך דער אָ תגובה.
מען דערציילט נישט היסטאריע צו שילדערן דעם עבר, מען טוט דאס אויסצושטעלן די הווה און דער עתיד.
