מאנטאג צווייטע-האלב-סדר חברותות אויף א גרינע מיטוואך [מיין טאג בוך פון ישיבה קטנה] "פערדע טייל - ענדע ארויף"
די אלארם קלאק קלינגט 6:00 am. איך וויל האקן די סנוז באטן מיט א טאמאהאק מיסל.
ווער שטייט אויף אזוי פרי? מיין טאטע שטייט אויף אכטע, מיין ברודער (אינגערמאן) שטייט אויף צענע, מיין אנדערע ברודער (פון ישיבה גדולה) שטייט אויף עלעווע. נאר איך קליינע ישיבה קטנה בחור (ניין, "בחור'ל" מוז מען זאגן) מוז איך אויפשטיין זעקסע? נאר מיין זיידע שטייט נאך אויף 4:30 ווען די האן קרייט.
היינט גיי איך צוריק שלאפן, ביי!
אבער ס'גייט נישט אדורך קיין סקונדע און א קאלטקייט נעמט איבער מיינע מידע ביינער. די שטרענגע אויגן פונעם בייזן משגיח וואס שטארצן ארויס פון אן אויפגעבלאזענעם פנים פון אן איבערוואגיגן ריז איז מיך באלד ארויפגעקומען אין געדאנק.
אויב קום איך נישט היינט צו פארטאגס איז די טייערע פינעווער וואס איך האב נעכטן פארדינט פון פאקן ספרים, זייער זייער, זייער איינגעשטעלט.
אלעס ביז די פיניווער. כ'בין עס נישט גרייט צו פארלירן.
מיט א הויכן אוי-יו-יו ראול איך ארויס פון בעט און איך טוה מיך אן.
אוי בעט בעט דו ביסט מיך אזוי געטריי, אבער איך מוז דיך יעצט פארלאזן צו א פיינפולע רייזע פון לאנגע שעות, לא נתנשי מנך ולא תתנשי מנן מיין טייערע בעט.
***
איך לויף ארויס אין גאס. די גאסן זענען געווען פיל מיט פארסאפטע בחור'לעך וואס יאגן זיך צו ראטעווען זייער פינעווער פלאס באקומען קאלטס און ווארעמס פון דעם איבערוואגיגן משגיח.
6:25 לויף איך אריין אין די זויבער ריינע מקוה וואס האט זיך זיכער געוואונדערט ווער עס קומט אים אויפשאקלען אזוי פרי פארטאגס. א טובל ארויס ווי עס פאסט זיך פאר א ישיבה קטנה בחור'ל (וואס וויל נישט פארלירן זיין פינעווער).
איך יאג מיך ארויס ווייל ס'איז שוין 6:45 און איך מוז לויפן. איך געב א זעץ אריין אין א צווייטע בחור וואס איז געווען אויפ'ן וועג אריין אין מקוה. "האלא" געט ער שריי, "ביסט נארמאל?"
איך האב אויך פינעווערס עט סטעיק פונקט ווי דיר האב איך אים געוואלט אפענטפערן אבער די צייט ערלויבט נישט.
***
איך בין געלאפן ווי משוגענער און די גאס ווי נאר א ישיבה קטנה בחור קען, און איך בין אנגעקומען אין ישיבה 7:01.
די גראבע משגיח שטייט שוין ביים טיר.
"נפתלי יהודה מאיר ביזט שפעט."
שפעט?? ווי נאך אין די גאנצע וועלט איז 7:01 אנשטאט זיבענע קאנסידערד שפעט?
און בד"וו איך הייס תלי, פארשטייסט אליין.
אבער פאר די משגיח האב איך מיך נישט געוואגט צו זאגן א ווארט. כ'בין נאר געשטאנען מיט ציטערדיגע פיס און געווארט צו הערן מיין אורטייל.
"נאך איינמאל דו קומסט שפעט וועט מען מוזן נעמען ערענסטע שריט."
אה, איך אטעם אפ. ער האט נישט געלייגט קיין אויג אויף מיין פינעווער היינט.
"היינט וועל איך דיר אריינלאזן מיט בלויז פינף דאללער קנס."
מיין הארץ האט פארפעלט א קלאפ.
***
ס'שוין אכט אזייגער. די גראבע משגיח טיילט פראסקעס פאר ווער ס'שמועסט אינדרויסן אדער האט נאכנישט אנגעטוען קיין תפילין. מ'זאגט שוין ברכות, שרייט ער ווי א צוגאנער.
איי חיים האט געזאגט אז ער האט אים קלאר געזען זונטאג אין בית מדרש אריינקומען צו ברכו?
איך גיי אריין אין בית מדרש, לשם יחוד, תפילין, און איך ווארט.
איך ווארט אז די טעם אין דאווענען זאל אנקומען. די מאגעטשיר האט קלאר געזאגט אז ס'גייט איין טאג קומען.
אפשר איז היינט די טאג?
ווי אזוי פילט עס, א טעם אין דאווענען? מיין טאטע האט עס? דעמאלסט פארוואס טעקסט ער א גאנץ דאווענען?
ס'קומט צוזאמען מיט די טעם אין שבת, אדער ס'קומט באזונדער?
א טעם אין שבת האט מיין טאטע יא. ביי די קידוש פאר'ן ליינען. מיין טאטע זאגט ס'איז נאר לכבוד שבת.
***
א גראדשע פונעם משגיח - וואס מעג יא רעדן מיט תפילין - וועקט מיך אויף פון מיינע געדאנקן.
"וואס דארפסטו א תפילה בכוונה סידור אז דו דאווענסט עניוועי נישט קיין איין ווארט? לעטס גאו מיט א ברען!"
איך זעה שוין אז היינט איז שוין אויך נישט אנגעקומען די טעם אין דאווענען. אזוי ווי נעכטן. און אייער נעכטן. און אייער אייער נעכטן. און אייאייאייאייאייער נעכטן. באשעפער פארוואס פונקט מיך??
***
די דאווענען דא נעמט א שעה אין א האלב. איך בין שוין געלאפן אין ביס כיס דריי מאל. ווען ענדיגט מען שוין?
די משגיח שטייט ביים עמוד זיכער מאכן אז טאמער האט די בעל תפילה געהאט א קלער אויסצולאזן תחנון וועגן וויזויהייסטער נאכאמאל'ס יארצייט, זאל ער גלייך זען די משגיח'ס גראבע הענט און שנעל איבערקלערן זיין פלאן.
פיינעלי איז מען אנגעקומען צו עלינו. איך שאקל מיך זייער שטארק ביי עלינו. עלינו איז נישט קיין חלק פון דאווענען?! הא?!
ווער שטייט אויף אזוי פרי? מיין טאטע שטייט אויף אכטע, מיין ברודער (אינגערמאן) שטייט אויף צענע, מיין אנדערע ברודער (פון ישיבה גדולה) שטייט אויף עלעווע. נאר איך קליינע ישיבה קטנה בחור (ניין, "בחור'ל" מוז מען זאגן) מוז איך אויפשטיין זעקסע? נאר מיין זיידע שטייט נאך אויף 4:30 ווען די האן קרייט.
היינט גיי איך צוריק שלאפן, ביי!
אבער ס'גייט נישט אדורך קיין סקונדע און א קאלטקייט נעמט איבער מיינע מידע ביינער. די שטרענגע אויגן פונעם בייזן משגיח וואס שטארצן ארויס פון אן אויפגעבלאזענעם פנים פון אן איבערוואגיגן ריז איז מיך באלד ארויפגעקומען אין געדאנק.
אויב קום איך נישט היינט צו פארטאגס איז די טייערע פינעווער וואס איך האב נעכטן פארדינט פון פאקן ספרים, זייער זייער, זייער איינגעשטעלט.
אלעס ביז די פיניווער. כ'בין עס נישט גרייט צו פארלירן.
מיט א הויכן אוי-יו-יו ראול איך ארויס פון בעט און איך טוה מיך אן.
אוי בעט בעט דו ביסט מיך אזוי געטריי, אבער איך מוז דיך יעצט פארלאזן צו א פיינפולע רייזע פון לאנגע שעות, לא נתנשי מנך ולא תתנשי מנן מיין טייערע בעט.
***
איך לויף ארויס אין גאס. די גאסן זענען געווען פיל מיט פארסאפטע בחור'לעך וואס יאגן זיך צו ראטעווען זייער פינעווער פלאס באקומען קאלטס און ווארעמס פון דעם איבערוואגיגן משגיח.
6:25 לויף איך אריין אין די זויבער ריינע מקוה וואס האט זיך זיכער געוואונדערט ווער עס קומט אים אויפשאקלען אזוי פרי פארטאגס. א טובל ארויס ווי עס פאסט זיך פאר א ישיבה קטנה בחור'ל (וואס וויל נישט פארלירן זיין פינעווער).
איך יאג מיך ארויס ווייל ס'איז שוין 6:45 און איך מוז לויפן. איך געב א זעץ אריין אין א צווייטע בחור וואס איז געווען אויפ'ן וועג אריין אין מקוה. "האלא" געט ער שריי, "ביסט נארמאל?"
איך האב אויך פינעווערס עט סטעיק פונקט ווי דיר האב איך אים געוואלט אפענטפערן אבער די צייט ערלויבט נישט.
***
איך בין געלאפן ווי משוגענער און די גאס ווי נאר א ישיבה קטנה בחור קען, און איך בין אנגעקומען אין ישיבה 7:01.
די גראבע משגיח שטייט שוין ביים טיר.
"נפתלי יהודה מאיר ביזט שפעט."
שפעט?? ווי נאך אין די גאנצע וועלט איז 7:01 אנשטאט זיבענע קאנסידערד שפעט?
און בד"וו איך הייס תלי, פארשטייסט אליין.
אבער פאר די משגיח האב איך מיך נישט געוואגט צו זאגן א ווארט. כ'בין נאר געשטאנען מיט ציטערדיגע פיס און געווארט צו הערן מיין אורטייל.
"נאך איינמאל דו קומסט שפעט וועט מען מוזן נעמען ערענסטע שריט."
אה, איך אטעם אפ. ער האט נישט געלייגט קיין אויג אויף מיין פינעווער היינט.
"היינט וועל איך דיר אריינלאזן מיט בלויז פינף דאללער קנס."
מיין הארץ האט פארפעלט א קלאפ.
***
ס'שוין אכט אזייגער. די גראבע משגיח טיילט פראסקעס פאר ווער ס'שמועסט אינדרויסן אדער האט נאכנישט אנגעטוען קיין תפילין. מ'זאגט שוין ברכות, שרייט ער ווי א צוגאנער.
איי חיים האט געזאגט אז ער האט אים קלאר געזען זונטאג אין בית מדרש אריינקומען צו ברכו?
איך גיי אריין אין בית מדרש, לשם יחוד, תפילין, און איך ווארט.
איך ווארט אז די טעם אין דאווענען זאל אנקומען. די מאגעטשיר האט קלאר געזאגט אז ס'גייט איין טאג קומען.
אפשר איז היינט די טאג?
ווי אזוי פילט עס, א טעם אין דאווענען? מיין טאטע האט עס? דעמאלסט פארוואס טעקסט ער א גאנץ דאווענען?
ס'קומט צוזאמען מיט די טעם אין שבת, אדער ס'קומט באזונדער?
א טעם אין שבת האט מיין טאטע יא. ביי די קידוש פאר'ן ליינען. מיין טאטע זאגט ס'איז נאר לכבוד שבת.
***
א גראדשע פונעם משגיח - וואס מעג יא רעדן מיט תפילין - וועקט מיך אויף פון מיינע געדאנקן.
"וואס דארפסטו א תפילה בכוונה סידור אז דו דאווענסט עניוועי נישט קיין איין ווארט? לעטס גאו מיט א ברען!"
איך זעה שוין אז היינט איז שוין אויך נישט אנגעקומען די טעם אין דאווענען. אזוי ווי נעכטן. און אייער נעכטן. און אייער אייער נעכטן. און אייאייאייאייאייער נעכטן. באשעפער פארוואס פונקט מיך??
***
די דאווענען דא נעמט א שעה אין א האלב. איך בין שוין געלאפן אין ביס כיס דריי מאל. ווען ענדיגט מען שוין?
די משגיח שטייט ביים עמוד זיכער מאכן אז טאמער האט די בעל תפילה געהאט א קלער אויסצולאזן תחנון וועגן וויזויהייסטער נאכאמאל'ס יארצייט, זאל ער גלייך זען די משגיח'ס גראבע הענט און שנעל איבערקלערן זיין פלאן.
פיינעלי איז מען אנגעקומען צו עלינו. איך שאקל מיך זייער שטארק ביי עלינו. עלינו איז נישט קיין חלק פון דאווענען?! הא?!
- המשך יבוא אי"ה -
