די אחראים: יאנאש , אחראי , געלעגער
מעכטיג, איך לייג עס אריין אין מיין חתימה פאר א וויילעהארי פלארי האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 25, 2024 3:13 pmדי גאנצע תורה איז געבויט אויף דעם, און אונזערע חכמים זאגן אונז, יעדע מצב וואו א מענטש איז, האט ער די כוחות זיך ארויסצוזעהן דערפון.
הארי פלארי האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 25, 2024 3:13 pmדי גאנצע תורה איז געבויט אויף דעם, און אונזערע חכמים זאגן אונז, יעדע מצב וואו א מענטש איז, האט ער די כוחות זיך ארויסצוזעהן דערפון.
נישט אמת.אמת האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 25, 2024 6:30 pmפון די גאנצע אשכול קען איינער מיר קלאר מאכן מיט א תירוץ אויף מיין קשיא, איך פרעג אז וויאזוי קען זיין אז גיין שטודירן איז אפגעפרעגט, און שפעטער הייסט מען נאכאלץ א היימישע טעראפיסט, ווייל מ'גייט אנגעטון היימישע לבוש, 1 תירוץ האב איך געזען אז מ'קען שוין היינט שטודירן אויף א כשר'ן וועג , איינער מיט נאך עפעס?אמת האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 9:01 pmוויאזוי קען זיין אז אויב גייט זיך איינער לערנען טעראפי, וואס דאס מיינט גיין אין קאלעדש אדער אנליין, קוקט אים זיין סביבה אראפ אז ער איז געגאנגען שטודירן וכד', אבער פלוצלינג ווען ער באקומט די דעגרי, איז ער שוין א שיינע היימישע טעראפיסט, ממ''נ אויב איז גיין אין קאלעדש און שטודירן נאכאלץ היימיש איז פארוואס מאכט מען א עסק דערקעגן, אויב איז עס נישט היימיש איז פארוואס הייסט ער שפעטער א היימישע טעראפיסט?
נ.ב. איך נעם נישט קיין שום צד, איך וויל פשוט פארשטיין.
באמת שרייבט איר גאר אסאך גיטע זאכן. און יא, פאר רוב אומשטענדן זענט איר גערעכט. איך בין דורך געגאנגען גאר א שווערע תקופה, און ב"ה, איך האב survived נאר דורכן לערנען חובת הלבבות שער הביטחון נאכאמאל און נאכאמאל.הארי פלארי האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 25, 2024 3:13 pm
אלזא אנשטאט פרעגן דעם רב וועלכער איז באהאוונט אין מעדיקל ענינים, פרעגט דעם רב וועלכער איז באהאוונט אין עניני אמונה.
--
אזויווי איך פלאן מיר צו שיידן פון דעם פלאץ, אויף אייביג. ביטע האלט פאר אייערע אויגן דעם אלמלי אני חי והוא מת..
דער קומט אריין קריספי קלאר ווי קיינמאל בעפאר.
א שטארק ריכטיגע און אמת'ע נקודה. אבער למעשה איז עס א יש ויש סיטואציע, ס'איז דא מכל המינים, אבער בשורש איז טאקע שטארק דא דעי דערהער וואס דו ברענגסט ארויס.הארי פלארי האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 25, 2024 3:13 pmאיך וואלט מיר געוואלט באציען צו יעדן עקסטער, אבער אזויווי ס'איז א יסודות'דיגע נקודה וואס די וואס האבן דא ארגומענטירט האבן פארזעהן, וועל איך מאכן א כל הנערים, איך האף אז עס וועט ארויסקומען קלאר.
@ממוצע וויל וויסן פון וואס ספעציפיש איך רעד, @גרשון טענה'ט אז ס'איז א חכמה פון גאט ב'ה, @לעקסוס פארשטייט, אבער טענה'ט אז די רבנים זענען יא מסכים דערצו, וזה אומר דרשוני, ווי אויך טענה'ו אסאך אז מען דארף זיך רעכענען מיט די רבנים וואס זענען באהאוונט אינעם מענטל העלט פעלד, וואס כולם פה אחד שרייען זיי אז מען דארף זיך גיין היילן.
אלזא לאמיר פרובירן מסביר צו זיין מיין נקודה, קלארער, און טיפער, איך גיי אנרירן געוויסע נקודות וואס גרעניצן זיך מיט הייקעלע אמונה ענינים, כ'האב עס לכתחילה נישט געוואלט ארויפברענגען, אבער ההכרח לא יגונה, און כ'וויל בעטן מען זאל נישט ציען דעם שמועס אין יענעם ריכטונג.
והנה, איינע פון די יסודות פון די כופרישע וועלט איז א טערמין וואס הייסט 'דעטערמעניזם' דאס באדייט, עס איז נישטא אזא זאך ווי בחירה, אלעס איז דיטערמענט, דאס הייסט באשלאסן, יעדע זאך וואס דער מענטש טוט, אויב קענסטו אריינגיין טיף אין די קעמערלעך פון זיין מוח, וואלסטו געקענט וואוסן בעפאר אז דאס וועט זיין זיין אויסוואל.
דעטערמעניזם ברענגט א תפיסת העולם מאז א מענטש איז א סייענטיפישער פראדוקט, פונקט ווי א בהמה, און אלעס וואס ער טוט זענען סייענטיפישע רעאקציעס, אין די וועלט פון דעטערמעניזם, ווען א נגיד מאכט א חלוקה, דארפסטו באדאנקען די מאלעקיולס אין זיין מוח, וועלכע האבן אים געדרייווט צו מאכן א חלוקה.
עס איז איבריג אנצואווייזן אז דער מהלך המחשה איז קעגן די תורה, וואס שרייבט ' רְאֵה נָתַתִּי לְפָנֶיךָ הַיּוֹם אֶת הַחַיִּים וְאֶת הַטּוֹב וכו'... וּבָחַרְתָּ בַּחַיִּים, לְמַעַן תִּחְיֶה וכו'..'
די גאנצע תורה איז געבויט אויף דעם, און אונזערע חכמים זאגן אונז, יעדע מצב וואו א מענטש איז, האט ער די כוחות זיך ארויסצוזעהן דערפון.
פרעה, דער קעניג דער ארכי מערדער, דער קעניג וואס האט הנאה געהאט פון זיך באדן אין אידיש בלוט, אינעם פסיכאלאגיע בוך, וואלט ער פארצייכנט געווארן מיט א גאנצע רייע פסיכישע קרענק, א קאנדישן וואס דארף ערנסטע העלפ. וואונדער איבער וואונדער, די תורה זאגט אונז אז דער באשעפער האט אים געדארפט אוועקנעמען די בחירה, ווען נישט וואלט ער אליינס געקענט קלויבן, על אף זיין פסיכישן צושטאנד.
ווא מיר קוקן, אוין די ווערטער פון אונזערע הייליגע חכמים, די ווערטער פון מוסר ספרים, ראשונים אחרונים, ספרי חסידות, אין ערגעץ ווערט נישט דערמאנט אז דער מענטש קען זיין אין א צושטאנד וואס ער האט נישט קיין בחירה.
שפרינג נישט! עס ווערט דערמאנט אסאך אין חסידישע ספרים אזא נקודה ווי 'נשתרש בחטא' אבער וועסט קוקן, וועסטו זעהן אז די אלע שרייען אז הגם עס איז זייער שווער, איז בוודאי אז דער מענטש קען קלויבן.
פונקטליך וויאזוי אונזערע הייליגע ספרים זענען מסביר בחירה, וויל איך נישט אריינגיין, עס פארלאנגט אראפצוברענגען גאר אסאך טמא'נע ווערטער פון כופרים. אבער איר קענט זיין זיכער, דעטערמיניזם איז לעכערליך, א גוי'אישער בליק אויף די וועלט, עפעס וואס מאכט א מענטש פונקט ווי א בהמה, און ערגער.
אגב, רב דעסלער שרייבט אויף א געוויסן פראפעסאר, וועלכער שרייבט א גאנצע בוך אויפצואווייזן אז דעטערמינזם איז אמת, אז ער האט געקוקט אינעם שער בלאט, זעהט ער ווי דער פראפעסאר נעמט פולע קרעדיט פארן שרייבן דעם בוך, פרעגט ער: וואס האלטסטו זיך גרויס? האסט געמוזט שרייבן דעם בוך! נאו טשויס..
צוריק צום ענין, וויפיל איך האב געזוכט אין ספרים, געפרעגט ערליכע אידן, האב איך נישט געטראפן קיין אנדערע היילונג אויף פחד, ווי בטחון. קיין איין רפואה אויף רשעות, חוץ עבודת המדות. קיין איין רפואה אויף עצלות, נאר עס פייטן. איר ווילט מיר זאגן אז אונזערע גרויסע לייט האבן פארזעהן אז עס איז דא א צושטאנד וואו זייערע ווערטער זענען נישט גילטיג, נאר מען דארף אנקומען צו פראפעסיאנאלע הילף?
די איינציגע צושטאנד וואס מען טרעפט איז א משוגענער, רופט עס וויאזוי איר ווילט, און צו דעם איז יעדער מודה. און קיינער האט נישט קיין עצה דערפאר, חוץ פילן.
אלזא, לאמיר כאפן א בליק, ווער זענען געווען די וועלכע האבן אויפגעטראפן דעם מענטל העלט אינדוסטריע, עס איז באקאנט פאר יעדן, די מענטשן זענען געווען אזאנע וועלכע האבן נישט געגלייבט אין גארנישט, זיי האבן נישט געגלייבט אין קיין בורא עולם, אין קיין תורה, און זיכער נישט אין זאזא מושג ווי בחירה.
אט אזעלכע האבן אפירגעברענגט אז שוואכקייטן פונעם מענטש זענען א צושטאנד, און אויסגעטראפן היילונגען דערפאר.
אלזא נישט נוגע דער מהלך פונקטליך, נישט נוגע אז די געוואלדיגע חכמה האבן זיי באקומען פונעם בורא - אין וועם זיי האבן נישט געגלייבט.
עס איז א תפיסת העלם, וועלכע איז סותר אלעס אין וועלכע מיר גלייבן, אריינשטעקן א פינגער אין דעם ליניע איז שוין כפירה.
אלזא אנשטאט פרעגן דעם רב וועלכער איז באהאוונט אין מעדיקל ענינים, פרעגט דעם רב וועלכער איז באהאוונט אין עניני אמונה.
--
אזויווי איך פלאן מיר צו שיידן פון דעם פלאץ, אויף אייביג. ביטע האלט פאר אייערע אויגן דעם אלמלי אני חי והוא מת..
איך בין נייגעריג אויב איך האב פארשטאנען גיט אדער עפעס ענליכס,לעקסוס האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 27, 2024 11:18 amדער קומט אריין קריספי קלאר ווי קיינמאל בעפאר.
אבער העי! פארוואס אנטלויפסטו? לאמיר האבן א דיאלאג און אויסשמועסן די נושא צוזאמען, לאמיר קלאר ווערן אין די טיפע שטארקע דיבורים וואס דו ברענגסט און אזוי אנקומען צו אן עמק השווה, און נאכדעם קענסטו אוועק גיין, פארשטייט זיך נאכן אפרעכטן א מסיבת פרידה אזוי סברויכט זיך. אבער וואס איז די אנטלויפן אינמיטן אן אויסשמועסעריי?
וואס זאל איך טון אויב למשל איך האב עפעס צוריק צו ענטפערן? צו וועם זאל איך רעדן יעצט?
דו לייגסט אראפ א באמבע און דו אנטלויפסט...
קום זיי מוחל צוריק, לאמיר ענדיגן די שמועס ווי צוויי ערוואקסענע, לאמיר זיך דורכקומען. איך האב געהערט וואס דו האסט צו זאגן און יעצט קום צוריק און הער וואס איך האב דיך צוריק צו ענטפערן. און איך גיי דא בלייבן נאך וואס איך גיי דיך יעצט ענטפערן כדאי צו הערן אויב דו גייסט אפשר האבן עפעס צו מעורר זיין דערויף. איך גיי נישט אנטלויפן נאך די תגובה, אונז האלטן מיר דאך אינמיטן א שמועס.
אבער היות איך בין כמעט זיכער אז דו דרייסט זיך נאך דא און דו ווילסט זעהן די רעאקציע פונעם ציבור, גיי איך מיך צאמנעמען און יא ענטפערן אויף דיין קנאקעדיגע תגובה, על אף איך ווייס אז דו גייסט נישט קענען צוריק קאמענטירן דערויף וויבאלד דו האסט פארמאכט דיין ניק. און סאיז טאקע א שאד.
...
איז אזוי, דו קומסט אריין מיט א מוראדיגע קריספיקייט און קלארקייט, מיט א לאנגס און א ברייטס אזוי ווי נאר @הארי פלארי קען.
דו לייגסט אראפ א יסודת'דיגע חילוק און סתירה צווישן די תורת משה רבינו ע"ה וואס ער האט באקומען פון באשעפער אליינס און להבדיל אלף אלפי הבדלות די תורת הפסיכעלאגיע.
איינמאל די סתירה איז פעסט אוועק געשטעלט ענדיגסטו צו מיט א צוואה, 'אזויווי איך פלאן מיר צו שיידן פון דעם פלאץ, אויף אייביג. ביטע האלט פאר אייערע אויגן דעם אלמלי אני חי והוא מת..'.
כוועל זאגן די אמת, כרגע איז מיך נאכנישט קלאר די פשט פון צוואה און די באדייט דערפון וואס דו האסט געוואלט ארויס ברענגען דערמיט, אבער ווי ווייט איך שטעל מיך פאר, האסטו געוואלט זאגן אז 'גיי נישט צו טעראפי'.
איז לאמיר זיך אביסל מתבונן זיין טיפער וואס די סתירה צווישן יודישקייט און טעראפי איז.
די באשעפער האט באשאפן א וועלט, א וועלט פיל מיט בריאים דערין, א וועלט וואס איז אנגעפילט מיט חכמה און קליגשאפט עד אין סוף.
פארוואס האט די באשעפער באשאפן די וועלט? שטייט אין די ערשטע רש"י על התורה 'בראשית בשביל התורה שנקראת ראשית, ובשביל ישראל שנקראו ראשית'.
די באשעפער האט באשאפן די וועלט פאר די יודן.
וואס איז די תכלית פונעם בריאת העולם? זאגט די רמח"ל, וויבאלד די רצון פון באשעפער איז צו מטיב זיין מיט די בריאים, און היות ער וויל נישט אז די גוטס וואס ער גייט געבן זאל זיין פאר די מקבלים אזוי ווי פארשעמטע ברויט, אדער ווי ער רופט עס 'נהמא דכיסופא', האט ער געמאכט א וועלט פיל מיט נסיונות און סזאל זיין שווער צו דינען דעם באשעפער און אזוי גייט די שכר נישט זיין קיין נהמא דכיסופא וויבאלד מהאט זיך געפלאגט דערויף.
און אזוי האט די באשעפער באשאפן די מענטש מיט א יצר הרע און שלעכטע מידות וואס וויל נישט טון די רצון השם, אים גליסט אנדערע זאכן. און צו דעם האט די באשעפער צוגעלייגט א יצר טוב וואס ער זאל איבער רעדן די מענטש יא צו טון די רצון פון באשעפער, און די עבודה פון די מענטש איז צו אויסהערן זיין יצר טוב און טון וואס איז ריכטיג.
און דער מענטש ווערט אנגערופן א בעל בחירה, ער קען בוחר זיין צו ער וויל ענדערשער אויסהערן זיין יצר טוב אדער גאר די יצר הרע. און לויט זיין בחירה ווי אזוי ער איז בוחר, אזוי גייט זיין באלוינונג זיין. אויב גייט ער בוחר זיין בטוב, גייט ער באקומען גן עדן, און אויב גייט ער בוחר זיין ברע, גייט ער באקומען גיהנם.
איז ווען א מענטש פילט א נטייה צו ווערן אויף גערעגט, עפעס גייט נישט ווי ער האט געוואלט און ער וויל זיך אויפרעגן, איז וואס איז יעצט געשעהן?
די רצון השם איז אז ער זאל זיך נישט אויפרעגן, וויאזוי ווייס איך? כווייס טאקע נישט, אבער לכאורה, היות ער רעגט זיך נישט אויף א בעל עבירה (וואס דעמאלט דארף מען עקסטער דן זיין צו סאיז טאקע א מצווה) נאר סך הכל אויף זיין ווייב, און אפילו סשטייט נישט אין די שס"ה לא תעשה'עס אז מטאר זיך נישט אויפרעגן אויף א ווייב, אבער איך מיין אז די רצון השם איז אז ער זאל זיך נישט אויפרעגן.
און ער וויל זיך יעצט יא אויפרעגן, וואס איז פשט דערפון? איז לויט ווואס אונז האבן פריער געשריבן איז זייער פשוט; די רצון השם איז אז ער זאל זיך נישט אויפרעגן און די באשעפער וויל אים געבן גוטס, האט אים די באשעפער געגעבן א נסיון יעצט און אים אינטער געשיקט די יצר הרע וואס זאל אים צוברענגען זיך אויפצורעגן, און יעצט וויל דער באשעפער אז די מענטש זאל בוחר זיין און זיך נישט אויפרעגן.
סא סאיז דא דא א מענטש, א בעל בחירה, ער האט יעצט באקומען א נסיון פון באשעפער זיך אויפצורעגן, און זיין עבודה איז צו בוחר זיין און זיך נישט אויפרעגן.
פיין.
לאמיר גיין א טריט ווייטער.
בשעת ער באקומט די נסיון שטייט די גאנצע פמליא של מעלה און ווארט מיט שפאנונג צו זעהן וואס די בעל בחירה גייט בוחר זיין. צו גייט ער בוחר זיין בטוב און זיך נישט אויפרעגן צו גייט ער בוחר זיין ברע און זיך יא אויפרעגן.
און בעפאר די נסיון ווייסט נאך קיינער נישט וואס דא גייט זיך אויסלאזן, קיינער ווייסט נאכנישט וואס די בעל בחירה גייט בוחר זיין. איינמאל די מעשה איז געטון געווארן און מזעהט וואס די בעל בחירה האט בוחר געווען ווייסט מען וועלכע שכר אים צו געבן דערויף.
אין די הענט פון די מענטש ליגט די גאנצע בחירה אויסצואוועלן וואס ער וויל טון. ער איז די בעל בחירה.
און אויב האט ער זיך אויפגערעגט איז עס געווען וויבאלד דער האט בוחר געווען זיך אויפצורעגן ובמילא גייט ער באצאלן דערפאר.
קיינער קען נישט בוחר זיין פאר אים. די בחירה ליגט אין זיינע הענט און ער איז דער וואס איז בוחר וואס צו טון.
איינמאל דאס איז קלאר, און מהאט ארויס דאס וואס מהאט יעצט אויסגעשמועסט אז די מענטש איז דער בעל בחירה און ער קען בוחר זיין וואס ער וויל, און אויב האט ער זיך אויפגערעגט איז עס געווען וויבאלד ער האט אזוי בוחר געווען, קען מען ווייטער גיין.
@הארי פלארי די [אמאליגע] שטערן פון די עולם האייוועלט זאגט אזוי;
סאיז זיך אנגעקומען א נייע שיטה, א שיטה וואס פארריפט זיך מיטן נאמען פסיכעלאגיע, און ווארפט צאם די גאנצע אויבן דערמאנטע יסוד.
די חברה זאגן אז סהייבט זיך נישט אן און סלאזט זיך נישט אויס.
סאיז נישטא קיין בעל בחירה און סאיז נישטא גארנישט.
סהייבט זיך נישט אן.
וואס הייסט?
זאגן די חברה אזוי, א מענטש וואס האט זיך גערעגט איז דא א סיבה דערפאר, סאיז נישט געשעהן סתם אזוי.
סקען זיין צוויי מענטשן וואס סגעשעהט די זעלבע זאך ביי זיי, איינער וועט זיך יא אויפרעגן און די צווייטע נישט. אדער בעסער געזאגט, ביי איינעם האט עס געטריגערט די כעס און ביים אנדערן נישט.
און סאיז דא א סיבה דערצו פארוואס ביי איינעם איז עס געווארן געטריגערט און ביים אנדערן נישט.
סקען זיין אסאך סיבות פארוואס פונקטליך ביי אונזערע ספעציפישע מעשה יענער האט זיך אויפגערעגט, סאיז נישטא קיין כלל פארוואס איינער רעגט זיך אויף, און וועגן דעם איז זייער גוט צו גיין צו טעראפי און זעהן וואס פונקטליך איז געווארן געטריגערט ווען ער האט זיך אויפגערעגט, און ארבעטן דערויף אוועק צו נעמען די טריגער.
איז איינמאל דו זאגסט אז די כעס איז געשעהן וויבאלד סהאט געטריגערט עפעס, קומט אויס אז ווילאנג מבאהאנדלט נישט ריכטיג די טריגער וועט זיך יענער בלייבן אויפרעגן ווען די טריגער ווערט געטריגערט. במילא קומט אויס אז איינער וואס האט ארויס די טריגער וועט שוין קענען פאראויס זאגן ווען די מענטש גייט זיך אויפרעגן. וויבאלד ער ווייסט די סיבה וואס סטריגערט די מענטש א כעס, און איינמאל ער באמערקט אז די טריגער קומט אן און סגייט טריגערן די מענטש, ווייסט ער שוין יעצט אז יענער גייט ווערן בכעס.
קומט אויס אז דו זאגסט אז די מענטש האט ניטאמאל א בחירה. ער איז בכלל נישט א בעל בחירה וואס גייט יעצט מחליט זיין צו ער גייט בוחר זיין בטוב או ברע. סאיז זיכער אז אויב די טריגער גייט אים טריגערן גייט ער זיך אויפרעגן. (הגם, קיינער זאגט נישט אויף זיכער, אבער כמעט זיכער אדער גאר שטארקע טשענסעס, דאס יא,) סא אויב אזוי ווי איז די בחירה??
נאכמער, אויב האט ער ניטאמאל א בחירה וויאזוי קען ער באקומען אן עונש דערפאר?? ממה נפשך, האט ער א טריגער וואס טריגערט כעס, גייט ער דאך ווערן בכעס, אפילו ווען ער גייט וועלן בוחר זיין זיך נישט צו אויפרעגן, וויבאלד סטריגערט אים. און אויב האט ער נישט קיין טריגער, גייט ער דאך זיכער נישט ווערן בכעס וויבאלד גארנישט טריגערט אים. איז וויאזוי איז פארהאן די מושג פון שכר ועונש אויב ער האט ניטאמאל א בחירה?
אלא מאי -וויל אונזערע @הארי'נען אויספירן- די גאנצע טעאריע אז כעס קומט פון א טריגער און מקען שוין וויסן פארדעם אז די כעס גייט קומען, איז אפיקורסס. סאיז קעגן די תורה. היות אין די תורה שטייט קלאר אז א מענטש איז א בעל בחירה און ער האט א פאטעציאל אויסצווועלן בין טוב לרע, צו ער זאל זיך יא אויפרעגן צו נישט, און די פסיכעלאגיע קומט זאגן אז ער האט נישט קיין בחירה וויבאלד סהאט אלעס צו ער גייט ווערן געטריגערט, קומט אויס אז סגייט קעגן די דרך התורה, במילא איז עס אפיקורסס און מטאר נישט מיטגיין מיט די שיטה.
WאW. שטארק. קריספי. ספייסי. פלאכעדיג.
די סתירה איז זייער א שטארקע און יסודת'דיגע סתירה.
אבער אז מגייט א טריט ווייטער זעהט מען אז סאיז נישט נאר א סתירה צווישן פסיכעלאגיע און להבדיל די תורה, סגייט נאך א סאך ווייטער ווי דעם.
כדאי צו קענען בעסער פארשטיין גיי איך ברענגען א משל.
אונז ווייס מיר אז איינע, אויב נישט די פאפולערסטע, שיעור וואס קומט צוניץ אינעם טאג טעגליכן לעבן איז די שיעור פון א 'כזית'.
א שיעור 'כזית' איז עפעס וואס מנוצט גאר אסאך. און די שיעור דערפון איז א מחלוקת צווישן רבי חיים נאה און די חזון איש.
א כזית מיינט אין יודיש אן איילבירט אדער אן אליוו (Olive), ווען מגייט אין געשעפט און מנעמט אפיר אן אליוו זעהט מען אז סאיז אסאך קלענער פון ביידע שיעורי כזית. וואס איז פשט?
איז דא פארשידענע תירוצים דערויף. אבער וואס איז זיכער איז אז א כזית מיינט אן אליוו און די שיעור כזית וואס ווערט געברענגט אין הלכה איז נישט די שיעור פון די זית וואס אונז האבן היינטיגע צייטן.
וועט יעצט איינעם איינפאלן צו זאגן, אז אן איילבירט אין לשון הקודש איז נישט זית, וויבאלד סשטימט נישט מיטן שיעור?
דאס הייסט אז סמוז לכאורה זיין אז אונז ווייסן נישט וואס זית מיינט וויבאלד סשטימט נישט מיטן שיעור?
קלאר אז נישט.
סאיז דא א מציאות, און די מציאות טוישט זיך נישט.
דערגעגן איז דא אן הלכה און די הלכה טוישט זיך אויך נישט.
סאיז דא א מציאות פון א זית, און די מציאות טוישט זיך נישט אפילו ווען סשטימט נישט מיטן תורה.
סאיז דא אן הלכה פון א שיעור כזית, און די שיעור טוישט זיך נישט אפילו ווען סשטימט נישט מיטן מציאות.
מען דארף נאר טרעפן א וועג וויאזוי די ביידע קענען גיין צוזאמען.
און יעצט נחזור לעניננו.
דאס אז כעס קומט פון א טריגער און ווען מנעמט אוועק די טריגער גייט אוועק די כעס, איז א מציאות.
א מציאות וואס האט זיך אהערגעשטעלט און זיך אויפגעוויזן צו זיין הארט.
א הארטע קאלטע קראנטע מציאות.
וויאזוי ווייס איך דאס?
וואס איז מיין מקור?
זייער פשוט.
סאיז פעסט געשטעלט געווארן דורך סייענטיסטן, פארשערס, חוקרים, פילצאליגע קליגע מענטשן און פילאסאפן.
יעצט קומט די שאלה, איז אלעס וואס סייענטיסטן זאגן, ריכטיג?
און סגייט טיפער; א מאסק האט געהאלפן ביי קאוויד?...
איז לאמיר נישט אריין גיין אין די נושא, און לאמיר צוריק גיין צו דאס אז סאיז א פאקט.
און פאר יעצט גייט מען אויס קרויזען די סייענטיסטן און מגייט גיין גלייך צו להבדיל אא"ה די ערליכע רבנים.
היות רובו ככולו פון היימישן יהדות החרדית פירנדע רבנים שטיפען שטארק צו גיין צו טעראפי, באדייט דאס אז זיי אלע האלטן אז אוועק נעמען די טריגער פון די כעס וועט אוועק נעמען די כעס.
און ווי ווייט איך ווייס, האט זיך נאך קיין איינער נישט געדינגען מיטם עצם פאקט אז ווען איינער רעגט זיך אויף איז געווען פארדעם עפעס א טריגער, און אויב ווייסט מען וואס די טריגער איז קען מען כמעט אייביג וויסן אויף זיכער ווען די מענטש גייט זיך אויפרעגן.
סא דאס מיינט אז סאיז א געהעריגע קאלטע מציאות. און קיינער דינגט זיך נישט דערמיט.
פון די אנדערע זייט שטייט קלאר אין תורה אז א מענטש איז א בעל בחירה און ער קען בוחר זיין בין הרע והטוב, און דאס איז אויך א קלארע קאלטע פסוק 'רְאֵה נָתַתִּי לְפָנֶיךָ הַיּוֹם אֶת הַחַיִּים וְאֶת הַטּוֹב וכו'... וּבָחַרְתָּ בַּחַיִּים, לְמַעַן תִּחְיֶה וכו'..' (שכועח @הארי פאר די פינטלעך.. כהאב עס געגאנבעט פון דיין תגובה..)
סאו אונז האבן דא צוויי מציאות'ער;
פון איין זייט די פסוק אין די תורה וואס זאגט אז די מענטש איז דער וואס איז בוחר וואס זיין מעשים זאל זיין.
און פון די אנדערע זייט האבן מיר די קלארע פעסט געשטעלטע מציאות אז די טריגערס איז דער וואס איז מחליט וואס די מעשים פון די מענטש זאל זיין.
און די פראבלעם איז אז די צוויי פאקטן זענען זיך סותר.
קודם זענען זיי זיך סותר מיט די עצם גורם צו א מענטש'נס מעשים, שפעטער איז דא א טיפערע סתירה צו די מענטש איז שילדיג אין זיינע מעשים.
אויב האט ער בוחר געווען זיך אויפצורעגן, קען מען אים באשטראפן. אויב אבער סאיז סך הכל די טריגער וואס האט גורם געווען די כעס, דאס מיינט אז ער אליינס וויל זיין וואויל און סאיז נישט זיין שילד, דעמאלטס קען מען אים נישט באשטראפן.
נו? וואס איז פשט?
......
כווייס נישט.
די קשיא איז שטארק. נישט שטארק נאר גאר שטארק, און איך ווייס נישט די ענטפער דערויף.
איך ווייס אבער אן אנדערע זאך, און דאס איז אז די רמב"ם פרעגט גאר אן ענדליכע קשיא, און דאס איז די באקאנטע סתירה צווישן ידיעה און בחירה.
די סתירה איז אזוי, אויב דער באשעפער ווייסט שוין פון פאראויס וואס דער מענטש גייט טון, איז וואס איז די בחירה וואס דער מענטש האט?
סאיז נישט פונקט די זעלבע סתירה, אבער סאיז גאר גאר ענדליך.
און דו ווייסט וואס ער ענטפערט?
'אין דעתו של אדם יכולה להשיג דבר זה על בוריו'. ( מקור )
סימפל עז איט איז.
מקען עס נישט פארשטיין.
סקען זיין אז די סתירה צווישן טעראפי און יודישקייט קען מען יא פארשטיין, ווייס איך נישט. אבער דאס איז זיכער אז די מציאות טוישט זיך נישט.
דאס מיינט צו זאגן אזוי, די קשיא און די סתירה איז זייער א גוטע, אבער די תשובה איז נישט אז צוליב דעם זאל מען זיך אפהאלטן פון זיך גיין העלפן!! ניין. רבותי, אז סאיז אייך שווער, איר מוטשעט זיך מיט פארשידענארטיגע פראבלעמען? גייטס אייך העלפן! מקען זיך היינט העלפן אויף א לעוועל וואס איז נאך קיינמאל געווען אזוי צוגענגליך. חסדי השם, סאיז דא היינט הילף אויף כמעט אלע פראבלעמען. און אפילו אויף די פראבלעמען וואס סאיז נאכנישטא קיין הילף קען מען נאכאלטס מאכן די פראבלעם אסאך קלענער.
סלוינט זיך!
וויאזוי זאגט נאך ארי סאמעט? סקומט זיך דיך אסאך אסאך אסאך א בעסערע געשמאקערע לעבן.
נישט איך זאג עס, און נישט קיין שום אנדערע אנאנימע ניק אויף אייוועלט זאגט עס. דאס זאגן די אלע גרעסטע רבנים און אדמורים פון אונזערע דור.
איי די סתירה וואס הארי האט אזוי שיין אראפ געברענגט? וויאזוי שטימט איינס מיטן צווייטן?
כדאי דאס צו אדרעסירן גיי איך ציטירן די אלעמען באקאנטע וועכנטליכע 'ברעקלעך' אימעיל פון פנחס גלויבער וואס ער האט געשיקט די פארגאנגענע פרשת כי תבוא תשפ"ג , ווי ער אדרעסירט ממש די נושא פון לעבן מיט סתירות.
ליינט און האט הנאה.
לאמיר זיך סותר זיין
דאס 'ברעקעלע' פון פארגאנגענער וואך האט געברענגט א שיינע פּאר רעאקציעס. איינער האט געשריבן אז ביים אנהייב האט עס אים אויסגעזען ווי מיר גייען איינמאל פאר אלעמאל מסדר זיין די לכאורה-סתירה צווישן 'ידיעה' און 'בחירה'. ער האט געפילט אנטוישט ווען די תשובה איז נישט געקומען.
א צווייטער האט געבעטן קלארקייט פאר א חבר, וועלכער האלט אז לאגיש גערעדט גייען די צוויי זאכן, בחירה און ידיעה, נישט אינאיינעם.
ווייסט פון וועלכער סתירה יענער רעדט, יא? דער אויבערשטער ווייסט דאך אלעס — אויך וואס וועט זיין שפּעטער. ווען איך שטיי ביי א שיידוועג און דארף מחליט זיין אזוי אדער אזוי, ווייסט דער אויבערשטער שוין פריער וואס כ'וועל מחליט זיין. נו, וואספארא פנים האט אזא בחירה?
לאגיש גערעדט, גייען די צוויי טאקע נישט אינאיינעם. לאגיק דערהייבט נישט קיין סתירה. אזוי האט דער אויבערשטער, וועלכער האט באשאפן לאגיק און סתירה, עס געמאכט. כך גזרה חכמתו.
די מעשה איז אבער אז ידיעה און בחירה וואוינען אינדרויסן פון לאגיק. זיי זענען נאנטערע שכנים מיט אזעלכע מושגים ווי געשמאק און געפיל. האסט שוין אמאל געטרינקען א טיי און געשפּירט דעם טעם פון לעמאן און האניג? געדענקסט ווי אין כעס ביזט געווען אויף יענעם נאנטן, וועמען דו האסט בשעת מעשה אזוי ליב געהאט?
אמונה, פּונקט ווי רגש, געפינט זיך אינדרויסן פונעם שכל. מחשבה און התבוננות קענען העלפן אנקומען צו אמונה — וואו זיי בלייבן אבער ביים שוועל. דער שכל קען מיך פירן ביז אמונה, אבער אריין גיי איך אליין. דער מח בלייבט ביי דער טיר.
דער שטילער פּאטש
אין ווייטן מזרח, וואו ספּירטואליזם איז נאך היינט א גאנגבאר ארטיקל, איז געווען א מורה דרך וועלכער פלעגט אנווייזן מענטשן וואס האבן אים געבעטן עצות אנצוקומען צו העכערע השגות אין 'רוחניות', אז זיי זאלן טראכטן פונעם קול וואס קומט ארויס פון א קלאַטש מיט איין האנט.
א קלאטש מיט איין האנט? וואס מיינט עס צו קלאטשן מיט איין האנט?
די כוונה פון יענעם חכם איז געווען, צו שטופּן זיינע תלמידים ביז דער לעצטער סטאנציע פון שכל. דער מח דערהייבט נישט קיין סתירות און אבסורדן. דער מורה דרך האט געוואלט זיינע תלמידים זאלן אזוי לאנג טראכטן וועגן דעם אבסורד, ביז דער שכל רעזיגנירט.
ער האט זיי נישט געהייסן אויסרעכענען וויאזוי א קלאַטשלאָזער קלאטש קען געשען, נאר צו טראכטן וועגן דעם קול וואס קומט דערפון ארויס. זיי זיך מתבונן אינעם קול פון אזא קלאטש. טראכט און זיי זיך מתבונן, ביז — ביז דער שכל הייבט הענט און ווערט אַן ערשעפּטער אנטשוויגן.
הרגשה העכער פון שכל
ווען דער שכל שווייגט קומט אויף זיין פּלאץ עפּעס אנדערש. יענער 'עפּעס אנדערש' איז סאך מאכטפולער ווי דעם מוח. ס'איז א געוויסע באוואוסטזיניגקייט, אַן awareness (מוּדָעוּת), וואס דער שכל פארשטייט נישט און קען נאר קאליע מאכן.
דער מוח איז זייער קלוג אבער אויך באגרעניצט. ווען עס קומט צו דער וועלט פון געפילן און ווייטער, איז ער ווי א קליין קינד קעגן דעם פּרעזידענט. דער שכל רעכנט און אנאליזירט; ער ווייסט אבער נישט וויאזוי שלווה זעט אויס. ער האט נישט באקומען קיין דריסת הרגל.
פארשווייגן די מחשבות פאדערט זיך אלס תנאי צו טרעפן די שלווה, קלארקייט, און פאקוס וואס מיר אלע זוכן. יענע באוואוסטזיניגקייט איז דא, נאר זיצט שטיל. ער האט פשוט נישט דאס געדולד זיך צו קריגן מיט'ן רוישיגן מוח.
דער שכל איז א קלוגער בחור מיט אסאך מעלות. ער איז א מתנה וואס מיר האבן פון הימל באקומען, אונז צו העלפן זיך אַן עצה געבן מיט'ן לעבן. ער האט אבער אויך א חסרון פון זיך אריינשטופּן די נאז וואו זי באלאנגט נישט. דער שכל קען נישט אלעס. יענער אינסטינקטיווע זעלבסט-געפיל (conscious awareness בלע"ז) איז איינע פון די פּלעצער אין אונזער נפש וואו ער קען בשום אופן נישט צוקומען.
*
ידיעה און בחירה? לאנג לעבן זאל די סתירה! א ברכה ליגט אין דעם אבסורד, וואס קומט פון זיי לכאורה ארויס. ווייל אינעם בין השמשות פון דער סתירה צווישן די צוויי מושגים, ליגט די עפענונג צו אַן אמונה קלארער ווי שכל, מיט שלווה און מנוחת הנפש וואס דער מוח וועט קיינמאל פארשטיין.
כ'פארשטיי נישט וואדו זאגסט, וואס האט טריגער'ס מיט דעטערמענט?!לעקסוס האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 27, 2024 11:18 amסאו אונז האבן דא צוויי מציאות'ער;
פון איין זייט די פסוק אין די תורה וואס זאגט אז די מענטש איז דער וואס איז בוחר וואס זיין מעשים זאל זיין.
און פון די אנדערע זייט האבן מיר די קלארע פעסט געשטעלטע מציאות אז די טריגערס איז דער וואס איז מחליט וואס די מעשים פון די מענטש זאל זיין.
און די פראבלעם איז אז די צוויי פאקטן זענען זיך סותר.
קודם זענען זיי זיך סותר מיט די עצם גורם צו א מענטש'נס מעשים, שפעטער איז דא א טיפערע סתירה צו די מענטש איז שילדיג אין זיינע מעשים.
אויב האט ער בוחר געווען זיך אויפצורעגן, קען מען אים באשטראפן. אויב אבער סאיז סך הכל די טריגער וואס האט גורם געווען די כעס, דאס מיינט אז ער אליינס וויל זיין וואויל און סאיז נישט זיין שילד, דעמאלטס קען מען אים נישט באשטראפן.
נו? וואס איז פשט?
......
כווייס נישט.
@גראז איך מוז זאגן אז דו האסט א גוטע תפיסה. ביסט גערעכט מיט וואס דו האסט געשריבן אז סאיז צוויי אנדערע זאכן.גראז האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 27, 2024 2:11 pm@לעקסוס מאסיוו!!
כ'פארשטיי נישט וואדו זאגסט, וואס האט טריגער'ס מיט דעטערמענט?!לעקסוס האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 27, 2024 11:18 amסאו אונז האבן דא צוויי מציאות'ער;
פון איין זייט די פסוק אין די תורה וואס זאגט אז די מענטש איז דער וואס איז בוחר וואס זיין מעשים זאל זיין.
און פון די אנדערע זייט האבן מיר די קלארע פעסט געשטעלטע מציאות אז די טריגערס איז דער וואס איז מחליט וואס די מעשים פון די מענטש זאל זיין.
און די פראבלעם איז אז די צוויי פאקטן זענען זיך סותר.
קודם זענען זיי זיך סותר מיט די עצם גורם צו א מענטש'נס מעשים, שפעטער איז דא א טיפערע סתירה צו די מענטש איז שילדיג אין זיינע מעשים.
אויב האט ער בוחר געווען זיך אויפצורעגן, קען מען אים באשטראפן. אויב אבער סאיז סך הכל די טריגער וואס האט גורם געווען די כעס, דאס מיינט אז ער אליינס וויל זיין וואויל און סאיז נישט זיין שילד, דעמאלטס קען מען אים נישט באשטראפן.
נו? וואס איז פשט?
......
כווייס נישט.
דעטערמענט זאגט אז די זאך ליגט ביים מענטש אין זיי שורש און איז א פארט פון אים און קען פון דעם נישט פטור ווערן (וואס דא אגב קומט אריין די נושא פון ידיעה), און טריגער זאגט אז די זאך ליגט ביים מענטש פון עקספירענסעס פון זיין לעבן וואס דעיס איז עפעס וואס מ'קען טוישן און מיט דעם איז וואס די טעראפי וועלט טוט זיך אפעציעל באשעפטיגן (וואס ביי דעם קומט נישט אריין די נקודה פון ידיעה).
ווי ווייט איך האב פארשטאנען פשט אין פנחס גלויבערס ווערטער, האט ער געזאגט מער טיפער ווי דעם.חיים טוב האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 27, 2024 12:50 pmאיך בין נייגעריג אויב איך האב פארשטאנען גיט אדער עפעס ענליכס,לעקסוס האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 27, 2024 11:18 amדער קומט אריין קריספי קלאר ווי קיינמאל בעפאר.
אבער העי! פארוואס אנטלויפסטו? לאמיר האבן א דיאלאג און אויסשמועסן די נושא צוזאמען, לאמיר קלאר ווערן אין די טיפע שטארקע דיבורים וואס דו ברענגסט און אזוי אנקומען צו אן עמק השווה, און נאכדעם קענסטו אוועק גיין, פארשטייט זיך נאכן אפרעכטן א מסיבת פרידה אזוי סברויכט זיך. אבער וואס איז די אנטלויפן אינמיטן אן אויסשמועסעריי?
וואס זאל איך טון אויב למשל איך האב עפעס צוריק צו ענטפערן? צו וועם זאל איך רעדן יעצט?
דו לייגסט אראפ א באמבע און דו אנטלויפסט...
קום זיי מוחל צוריק, לאמיר ענדיגן די שמועס ווי צוויי ערוואקסענע, לאמיר זיך דורכקומען. איך האב געהערט וואס דו האסט צו זאגן און יעצט קום צוריק און הער וואס איך האב דיך צוריק צו ענטפערן. און איך גיי דא בלייבן נאך וואס איך גיי דיך יעצט ענטפערן כדאי צו הערן אויב דו גייסט אפשר האבן עפעס צו מעורר זיין דערויף. איך גיי נישט אנטלויפן נאך די תגובה, אונז האלטן מיר דאך אינמיטן א שמועס.
אבער היות איך בין כמעט זיכער אז דו דרייסט זיך נאך דא און דו ווילסט זעהן די רעאקציע פונעם ציבור, גיי איך מיך צאמנעמען און יא ענטפערן אויף דיין קנאקעדיגע תגובה, על אף איך ווייס אז דו גייסט נישט קענען צוריק קאמענטירן דערויף וויבאלד דו האסט פארמאכט דיין ניק. און סאיז טאקע א שאד.
...
איז אזוי, דו קומסט אריין מיט א מוראדיגע קריספיקייט און קלארקייט, מיט א לאנגס און א ברייטס אזוי ווי נאר @הארי פלארי קען.
דו לייגסט אראפ א יסודת'דיגע חילוק און סתירה צווישן די תורת משה רבינו ע"ה וואס ער האט באקומען פון באשעפער אליינס און להבדיל אלף אלפי הבדלות די תורת הפסיכעלאגיע.
איינמאל די סתירה איז פעסט אוועק געשטעלט ענדיגסטו צו מיט א צוואה, 'אזויווי איך פלאן מיר צו שיידן פון דעם פלאץ, אויף אייביג. ביטע האלט פאר אייערע אויגן דעם אלמלי אני חי והוא מת..'.
כוועל זאגן די אמת, כרגע איז מיך נאכנישט קלאר די פשט פון צוואה און די באדייט דערפון וואס דו האסט געוואלט ארויס ברענגען דערמיט, אבער ווי ווייט איך שטעל מיך פאר, האסטו געוואלט זאגן אז 'גיי נישט צו טעראפי'.
איז לאמיר זיך אביסל מתבונן זיין טיפער וואס די סתירה צווישן יודישקייט און טעראפי איז.
די באשעפער האט באשאפן א וועלט, א וועלט פיל מיט בריאים דערין, א וועלט וואס איז אנגעפילט מיט חכמה און קליגשאפט עד אין סוף.
פארוואס האט די באשעפער באשאפן די וועלט? שטייט אין די ערשטע רש"י על התורה 'בראשית בשביל התורה שנקראת ראשית, ובשביל ישראל שנקראו ראשית'.
די באשעפער האט באשאפן די וועלט פאר די יודן.
וואס איז די תכלית פונעם בריאת העולם? זאגט די רמח"ל, וויבאלד די רצון פון באשעפער איז צו מטיב זיין מיט די בריאים, און היות ער וויל נישט אז די גוטס וואס ער גייט געבן זאל זיין פאר די מקבלים אזוי ווי פארשעמטע ברויט, אדער ווי ער רופט עס 'נהמא דכיסופא', האט ער געמאכט א וועלט פיל מיט נסיונות און סזאל זיין שווער צו דינען דעם באשעפער און אזוי גייט די שכר נישט זיין קיין נהמא דכיסופא וויבאלד מהאט זיך געפלאגט דערויף.
און אזוי האט די באשעפער באשאפן די מענטש מיט א יצר הרע און שלעכטע מידות וואס וויל נישט טון די רצון השם, אים גליסט אנדערע זאכן. און צו דעם האט די באשעפער צוגעלייגט א יצר טוב וואס ער זאל איבער רעדן די מענטש יא צו טון די רצון פון באשעפער, און די עבודה פון די מענטש איז צו אויסהערן זיין יצר טוב און טון וואס איז ריכטיג.
און דער מענטש ווערט אנגערופן א בעל בחירה, ער קען בוחר זיין צו ער וויל ענדערשער אויסהערן זיין יצר טוב אדער גאר די יצר הרע. און לויט זיין בחירה ווי אזוי ער איז בוחר, אזוי גייט זיין באלוינונג זיין. אויב גייט ער בוחר זיין בטוב, גייט ער באקומען גן עדן, און אויב גייט ער בוחר זיין ברע, גייט ער באקומען גיהנם.
איז ווען א מענטש פילט א נטייה צו ווערן אויף גערעגט, עפעס גייט נישט ווי ער האט געוואלט און ער וויל זיך אויפרעגן, איז וואס איז יעצט געשעהן?
די רצון השם איז אז ער זאל זיך נישט אויפרעגן, וויאזוי ווייס איך? כווייס טאקע נישט, אבער לכאורה, היות ער רעגט זיך נישט אויף א בעל עבירה (וואס דעמאלט דארף מען עקסטער דן זיין צו סאיז טאקע א מצווה) נאר סך הכל אויף זיין ווייב, און אפילו סשטייט נישט אין די שס"ה לא תעשה'עס אז מטאר זיך נישט אויפרעגן אויף א ווייב, אבער איך מיין אז די רצון השם איז אז ער זאל זיך נישט אויפרעגן.
און ער וויל זיך יעצט יא אויפרעגן, וואס איז פשט דערפון? איז לויט ווואס אונז האבן פריער געשריבן איז זייער פשוט; די רצון השם איז אז ער זאל זיך נישט אויפרעגן און די באשעפער וויל אים געבן גוטס, האט אים די באשעפער געגעבן א נסיון יעצט און אים אינטער געשיקט די יצר הרע וואס זאל אים צוברענגען זיך אויפצורעגן, און יעצט וויל דער באשעפער אז די מענטש זאל בוחר זיין און זיך נישט אויפרעגן.
סא סאיז דא דא א מענטש, א בעל בחירה, ער האט יעצט באקומען א נסיון פון באשעפער זיך אויפצורעגן, און זיין עבודה איז צו בוחר זיין און זיך נישט אויפרעגן.
פיין.
לאמיר גיין א טריט ווייטער.
בשעת ער באקומט די נסיון שטייט די גאנצע פמליא של מעלה און ווארט מיט שפאנונג צו זעהן וואס די בעל בחירה גייט בוחר זיין. צו גייט ער בוחר זיין בטוב און זיך נישט אויפרעגן צו גייט ער בוחר זיין ברע און זיך יא אויפרעגן.
און בעפאר די נסיון ווייסט נאך קיינער נישט וואס דא גייט זיך אויסלאזן, קיינער ווייסט נאכנישט וואס די בעל בחירה גייט בוחר זיין. איינמאל די מעשה איז געטון געווארן און מזעהט וואס די בעל בחירה האט בוחר געווען ווייסט מען וועלכע שכר אים צו געבן דערויף.
אין די הענט פון די מענטש ליגט די גאנצע בחירה אויסצואוועלן וואס ער וויל טון. ער איז די בעל בחירה.
און אויב האט ער זיך אויפגערעגט איז עס געווען וויבאלד דער האט בוחר געווען זיך אויפצורעגן ובמילא גייט ער באצאלן דערפאר.
קיינער קען נישט בוחר זיין פאר אים. די בחירה ליגט אין זיינע הענט און ער איז דער וואס איז בוחר וואס צו טון.
איינמאל דאס איז קלאר, און מהאט ארויס דאס וואס מהאט יעצט אויסגעשמועסט אז די מענטש איז דער בעל בחירה און ער קען בוחר זיין וואס ער וויל, און אויב האט ער זיך אויפגערעגט איז עס געווען וויבאלד ער האט אזוי בוחר געווען, קען מען ווייטער גיין.
@הארי פלארי די [אמאליגע] שטערן פון די עולם האייוועלט זאגט אזוי;
סאיז זיך אנגעקומען א נייע שיטה, א שיטה וואס פארריפט זיך מיטן נאמען פסיכעלאגיע, און ווארפט צאם די גאנצע אויבן דערמאנטע יסוד.
די חברה זאגן אז סהייבט זיך נישט אן און סלאזט זיך נישט אויס.
סאיז נישטא קיין בעל בחירה און סאיז נישטא גארנישט.
סהייבט זיך נישט אן.
וואס הייסט?
זאגן די חברה אזוי, א מענטש וואס האט זיך גערעגט איז דא א סיבה דערפאר, סאיז נישט געשעהן סתם אזוי.
סקען זיין צוויי מענטשן וואס סגעשעהט די זעלבע זאך ביי זיי, איינער וועט זיך יא אויפרעגן און די צווייטע נישט. אדער בעסער געזאגט, ביי איינעם האט עס געטריגערט די כעס און ביים אנדערן נישט.
און סאיז דא א סיבה דערצו פארוואס ביי איינעם איז עס געווארן געטריגערט און ביים אנדערן נישט.
סקען זיין אסאך סיבות פארוואס פונקטליך ביי אונזערע ספעציפישע מעשה יענער האט זיך אויפגערעגט, סאיז נישטא קיין כלל פארוואס איינער רעגט זיך אויף, און וועגן דעם איז זייער גוט צו גיין צו טעראפי און זעהן וואס פונקטליך איז געווארן געטריגערט ווען ער האט זיך אויפגערעגט, און ארבעטן דערויף אוועק צו נעמען די טריגער.
איז איינמאל דו זאגסט אז די כעס איז געשעהן וויבאלד סהאט געטריגערט עפעס, קומט אויס אז ווילאנג מבאהאנדלט נישט ריכטיג די טריגער וועט זיך יענער בלייבן אויפרעגן ווען די טריגער ווערט געטריגערט. במילא קומט אויס אז איינער וואס האט ארויס די טריגער וועט שוין קענען פאראויס זאגן ווען די מענטש גייט זיך אויפרעגן. וויבאלד ער ווייסט די סיבה וואס סטריגערט די מענטש א כעס, און איינמאל ער באמערקט אז די טריגער קומט אן און סגייט טריגערן די מענטש, ווייסט ער שוין יעצט אז יענער גייט ווערן בכעס.
קומט אויס אז דו זאגסט אז די מענטש האט ניטאמאל א בחירה. ער איז בכלל נישט א בעל בחירה וואס גייט יעצט מחליט זיין צו ער גייט בוחר זיין בטוב או ברע. סאיז זיכער אז אויב די טריגער גייט אים טריגערן גייט ער זיך אויפרעגן. (הגם, קיינער זאגט נישט אויף זיכער, אבער כמעט זיכער אדער גאר שטארקע טשענסעס, דאס יא,) סא אויב אזוי ווי איז די בחירה??
נאכמער, אויב האט ער ניטאמאל א בחירה וויאזוי קען ער באקומען אן עונש דערפאר?? ממה נפשך, האט ער א טריגער וואס טריגערט כעס, גייט ער דאך ווערן בכעס, אפילו ווען ער גייט וועלן בוחר זיין זיך נישט צו אויפרעגן, וויבאלד סטריגערט אים. און אויב האט ער נישט קיין טריגער, גייט ער דאך זיכער נישט ווערן בכעס וויבאלד גארנישט טריגערט אים. איז וויאזוי איז פארהאן די מושג פון שכר ועונש אויב ער האט ניטאמאל א בחירה?
אלא מאי -וויל אונזערע @הארי'נען אויספירן- די גאנצע טעאריע אז כעס קומט פון א טריגער און מקען שוין וויסן פארדעם אז די כעס גייט קומען, איז אפיקורסס. סאיז קעגן די תורה. היות אין די תורה שטייט קלאר אז א מענטש איז א בעל בחירה און ער האט א פאטעציאל אויסצווועלן בין טוב לרע, צו ער זאל זיך יא אויפרעגן צו נישט, און די פסיכעלאגיע קומט זאגן אז ער האט נישט קיין בחירה וויבאלד סהאט אלעס צו ער גייט ווערן געטריגערט, קומט אויס אז סגייט קעגן די דרך התורה, במילא איז עס אפיקורסס און מטאר נישט מיטגיין מיט די שיטה.
WאW. שטארק. קריספי. ספייסי. פלאכעדיג.
די סתירה איז זייער א שטארקע און יסודת'דיגע סתירה.
אבער אז מגייט א טריט ווייטער זעהט מען אז סאיז נישט נאר א סתירה צווישן פסיכעלאגיע און להבדיל די תורה, סגייט נאך א סאך ווייטער ווי דעם.
כדאי צו קענען בעסער פארשטיין גיי איך ברענגען א משל.
אונז ווייס מיר אז איינע, אויב נישט די פאפולערסטע, שיעור וואס קומט צוניץ אינעם טאג טעגליכן לעבן איז די שיעור פון א 'כזית'.
א שיעור 'כזית' איז עפעס וואס מנוצט גאר אסאך. און די שיעור דערפון איז א מחלוקת צווישן רבי חיים נאה און די חזון איש.
א כזית מיינט אין יודיש אן איילבירט אדער אן אליוו (Olive), ווען מגייט אין געשעפט און מנעמט אפיר אן אליוו זעהט מען אז סאיז אסאך קלענער פון ביידע שיעורי כזית. וואס איז פשט?
איז דא פארשידענע תירוצים דערויף. אבער וואס איז זיכער איז אז א כזית מיינט אן אליוו און די שיעור כזית וואס ווערט געברענגט אין הלכה איז נישט די שיעור פון די זית וואס אונז האבן היינטיגע צייטן.
וועט יעצט איינעם איינפאלן צו זאגן, אז אן איילבירט אין לשון הקודש איז נישט זית, וויבאלד סשטימט נישט מיטן שיעור?
דאס הייסט אז סמוז לכאורה זיין אז אונז ווייסן נישט וואס זית מיינט וויבאלד סשטימט נישט מיטן שיעור?
קלאר אז נישט.
סאיז דא א מציאות, און די מציאות טוישט זיך נישט.
דערגעגן איז דא אן הלכה און די הלכה טוישט זיך אויך נישט.
סאיז דא א מציאות פון א זית, און די מציאות טוישט זיך נישט אפילו ווען סשטימט נישט מיטן תורה.
סאיז דא אן הלכה פון א שיעור כזית, און די שיעור טוישט זיך נישט אפילו ווען סשטימט נישט מיטן מציאות.
מען דארף נאר טרעפן א וועג וויאזוי די ביידע קענען גיין צוזאמען.
און יעצט נחזור לעניננו.
דאס אז כעס קומט פון א טריגער און ווען מנעמט אוועק די טריגער גייט אוועק די כעס, איז א מציאות.
א מציאות וואס האט זיך אהערגעשטעלט און זיך אויפגעוויזן צו זיין הארט.
א הארטע קאלטע קראנטע מציאות.
וויאזוי ווייס איך דאס?
וואס איז מיין מקור?
זייער פשוט.
סאיז פעסט געשטעלט געווארן דורך סייענטיסטן, פארשערס, חוקרים, פילצאליגע קליגע מענטשן און פילאסאפן.
יעצט קומט די שאלה, איז אלעס וואס סייענטיסטן זאגן, ריכטיג?
און סגייט טיפער; א מאסק האט געהאלפן ביי קאוויד?...
איז לאמיר נישט אריין גיין אין די נושא, און לאמיר צוריק גיין צו דאס אז סאיז א פאקט.
און פאר יעצט גייט מען אויס קרויזען די סייענטיסטן און מגייט גיין גלייך צו להבדיל אא"ה די ערליכע רבנים.
היות רובו ככולו פון היימישן יהדות החרדית פירנדע רבנים שטיפען שטארק צו גיין צו טעראפי, באדייט דאס אז זיי אלע האלטן אז אוועק נעמען די טריגער פון די כעס וועט אוועק נעמען די כעס.
און ווי ווייט איך ווייס, האט זיך נאך קיין איינער נישט געדינגען מיטם עצם פאקט אז ווען איינער רעגט זיך אויף איז געווען פארדעם עפעס א טריגער, און אויב ווייסט מען וואס די טריגער איז קען מען כמעט אייביג וויסן אויף זיכער ווען די מענטש גייט זיך אויפרעגן.
סא דאס מיינט אז סאיז א געהעריגע קאלטע מציאות. און קיינער דינגט זיך נישט דערמיט.
פון די אנדערע זייט שטייט קלאר אין תורה אז א מענטש איז א בעל בחירה און ער קען בוחר זיין בין הרע והטוב, און דאס איז אויך א קלארע קאלטע פסוק 'רְאֵה נָתַתִּי לְפָנֶיךָ הַיּוֹם אֶת הַחַיִּים וְאֶת הַטּוֹב וכו'... וּבָחַרְתָּ בַּחַיִּים, לְמַעַן תִּחְיֶה וכו'..' (שכועח @הארי פאר די פינטלעך.. כהאב עס געגאנבעט פון דיין תגובה..)
סאו אונז האבן דא צוויי מציאות'ער;
פון איין זייט די פסוק אין די תורה וואס זאגט אז די מענטש איז דער וואס איז בוחר וואס זיין מעשים זאל זיין.
און פון די אנדערע זייט האבן מיר די קלארע פעסט געשטעלטע מציאות אז די טריגערס איז דער וואס איז מחליט וואס די מעשים פון די מענטש זאל זיין.
און די פראבלעם איז אז די צוויי פאקטן זענען זיך סותר.
קודם זענען זיי זיך סותר מיט די עצם גורם צו א מענטש'נס מעשים, שפעטער איז דא א טיפערע סתירה צו די מענטש איז שילדיג אין זיינע מעשים.
אויב האט ער בוחר געווען זיך אויפצורעגן, קען מען אים באשטראפן. אויב אבער סאיז סך הכל די טריגער וואס האט גורם געווען די כעס, דאס מיינט אז ער אליינס וויל זיין וואויל און סאיז נישט זיין שילד, דעמאלטס קען מען אים נישט באשטראפן.
נו? וואס איז פשט?
......
כווייס נישט.
די קשיא איז שטארק. נישט שטארק נאר גאר שטארק, און איך ווייס נישט די ענטפער דערויף.
איך ווייס אבער אן אנדערע זאך, און דאס איז אז די רמב"ם פרעגט גאר אן ענדליכע קשיא, און דאס איז די באקאנטע סתירה צווישן ידיעה און בחירה.
די סתירה איז אזוי, אויב דער באשעפער ווייסט שוין פון פאראויס וואס דער מענטש גייט טון, איז וואס איז די בחירה וואס דער מענטש האט?
סאיז נישט פונקט די זעלבע סתירה, אבער סאיז גאר גאר ענדליך.
און דו ווייסט וואס ער ענטפערט?
'אין דעתו של אדם יכולה להשיג דבר זה על בוריו'. ( מקור )
סימפל עז איט איז.
מקען עס נישט פארשטיין.
סקען זיין אז די סתירה צווישן טעראפי און יודישקייט קען מען יא פארשטיין, ווייס איך נישט. אבער דאס איז זיכער אז די מציאות טוישט זיך נישט.
דאס מיינט צו זאגן אזוי, די קשיא און די סתירה איז זייער א גוטע, אבער די תשובה איז נישט אז צוליב דעם זאל מען זיך אפהאלטן פון זיך גיין העלפן!! ניין. רבותי, אז סאיז אייך שווער, איר מוטשעט זיך מיט פארשידענארטיגע פראבלעמען? גייטס אייך העלפן! מקען זיך היינט העלפן אויף א לעוועל וואס איז נאך קיינמאל געווען אזוי צוגענגליך. חסדי השם, סאיז דא היינט הילף אויף כמעט אלע פראבלעמען. און אפילו אויף די פראבלעמען וואס סאיז נאכנישטא קיין הילף קען מען נאכאלטס מאכן די פראבלעם אסאך קלענער.
סלוינט זיך!
וויאזוי זאגט נאך ארי סאמעט? סקומט זיך דיך אסאך אסאך אסאך א בעסערע געשמאקערע לעבן.
נישט איך זאג עס, און נישט קיין שום אנדערע אנאנימע ניק אויף אייוועלט זאגט עס. דאס זאגן די אלע גרעסטע רבנים און אדמורים פון אונזערע דור.
איי די סתירה וואס הארי האט אזוי שיין אראפ געברענגט? וויאזוי שטימט איינס מיטן צווייטן?
כדאי דאס צו אדרעסירן גיי איך ציטירן די אלעמען באקאנטע וועכנטליכע 'ברעקלעך' אימעיל פון פנחס גלויבער וואס ער האט געשיקט די פארגאנגענע פרשת כי תבוא תשפ"ג , ווי ער אדרעסירט ממש די נושא פון לעבן מיט סתירות.
ליינט און האט הנאה.
לאמיר זיך סותר זיין
דאס 'ברעקעלע' פון פארגאנגענער וואך האט געברענגט א שיינע פּאר רעאקציעס. איינער האט געשריבן אז ביים אנהייב האט עס אים אויסגעזען ווי מיר גייען איינמאל פאר אלעמאל מסדר זיין די לכאורה-סתירה צווישן 'ידיעה' און 'בחירה'. ער האט געפילט אנטוישט ווען די תשובה איז נישט געקומען.
א צווייטער האט געבעטן קלארקייט פאר א חבר, וועלכער האלט אז לאגיש גערעדט גייען די צוויי זאכן, בחירה און ידיעה, נישט אינאיינעם.
ווייסט פון וועלכער סתירה יענער רעדט, יא? דער אויבערשטער ווייסט דאך אלעס — אויך וואס וועט זיין שפּעטער. ווען איך שטיי ביי א שיידוועג און דארף מחליט זיין אזוי אדער אזוי, ווייסט דער אויבערשטער שוין פריער וואס כ'וועל מחליט זיין. נו, וואספארא פנים האט אזא בחירה?
לאגיש גערעדט, גייען די צוויי טאקע נישט אינאיינעם. לאגיק דערהייבט נישט קיין סתירה. אזוי האט דער אויבערשטער, וועלכער האט באשאפן לאגיק און סתירה, עס געמאכט. כך גזרה חכמתו.
די מעשה איז אבער אז ידיעה און בחירה וואוינען אינדרויסן פון לאגיק. זיי זענען נאנטערע שכנים מיט אזעלכע מושגים ווי געשמאק און געפיל. האסט שוין אמאל געטרינקען א טיי און געשפּירט דעם טעם פון לעמאן און האניג? געדענקסט ווי אין כעס ביזט געווען אויף יענעם נאנטן, וועמען דו האסט בשעת מעשה אזוי ליב געהאט?
אמונה, פּונקט ווי רגש, געפינט זיך אינדרויסן פונעם שכל. מחשבה און התבוננות קענען העלפן אנקומען צו אמונה — וואו זיי בלייבן אבער ביים שוועל. דער שכל קען מיך פירן ביז אמונה, אבער אריין גיי איך אליין. דער מח בלייבט ביי דער טיר.
דער שטילער פּאטש
אין ווייטן מזרח, וואו ספּירטואליזם איז נאך היינט א גאנגבאר ארטיקל, איז געווען א מורה דרך וועלכער פלעגט אנווייזן מענטשן וואס האבן אים געבעטן עצות אנצוקומען צו העכערע השגות אין 'רוחניות', אז זיי זאלן טראכטן פונעם קול וואס קומט ארויס פון א קלאַטש מיט איין האנט.
א קלאטש מיט איין האנט? וואס מיינט עס צו קלאטשן מיט איין האנט?
די כוונה פון יענעם חכם איז געווען, צו שטופּן זיינע תלמידים ביז דער לעצטער סטאנציע פון שכל. דער מח דערהייבט נישט קיין סתירות און אבסורדן. דער מורה דרך האט געוואלט זיינע תלמידים זאלן אזוי לאנג טראכטן וועגן דעם אבסורד, ביז דער שכל רעזיגנירט.
ער האט זיי נישט געהייסן אויסרעכענען וויאזוי א קלאַטשלאָזער קלאטש קען געשען, נאר צו טראכטן וועגן דעם קול וואס קומט דערפון ארויס. זיי זיך מתבונן אינעם קול פון אזא קלאטש. טראכט און זיי זיך מתבונן, ביז — ביז דער שכל הייבט הענט און ווערט אַן ערשעפּטער אנטשוויגן.
הרגשה העכער פון שכל
ווען דער שכל שווייגט קומט אויף זיין פּלאץ עפּעס אנדערש. יענער 'עפּעס אנדערש' איז סאך מאכטפולער ווי דעם מוח. ס'איז א געוויסע באוואוסטזיניגקייט, אַן awareness (מוּדָעוּת), וואס דער שכל פארשטייט נישט און קען נאר קאליע מאכן.
דער מוח איז זייער קלוג אבער אויך באגרעניצט. ווען עס קומט צו דער וועלט פון געפילן און ווייטער, איז ער ווי א קליין קינד קעגן דעם פּרעזידענט. דער שכל רעכנט און אנאליזירט; ער ווייסט אבער נישט וויאזוי שלווה זעט אויס. ער האט נישט באקומען קיין דריסת הרגל.
פארשווייגן די מחשבות פאדערט זיך אלס תנאי צו טרעפן די שלווה, קלארקייט, און פאקוס וואס מיר אלע זוכן. יענע באוואוסטזיניגקייט איז דא, נאר זיצט שטיל. ער האט פשוט נישט דאס געדולד זיך צו קריגן מיט'ן רוישיגן מוח.
דער שכל איז א קלוגער בחור מיט אסאך מעלות. ער איז א מתנה וואס מיר האבן פון הימל באקומען, אונז צו העלפן זיך אַן עצה געבן מיט'ן לעבן. ער האט אבער אויך א חסרון פון זיך אריינשטופּן די נאז וואו זי באלאנגט נישט. דער שכל קען נישט אלעס. יענער אינסטינקטיווע זעלבסט-געפיל (conscious awareness בלע"ז) איז איינע פון די פּלעצער אין אונזער נפש וואו ער קען בשום אופן נישט צוקומען.
*
ידיעה און בחירה? לאנג לעבן זאל די סתירה! א ברכה ליגט אין דעם אבסורד, וואס קומט פון זיי לכאורה ארויס. ווייל אינעם בין השמשות פון דער סתירה צווישן די צוויי מושגים, ליגט די עפענונג צו אַן אמונה קלארער ווי שכל, מיט שלווה און מנוחת הנפש וואס דער מוח וועט קיינמאל פארשטיין.
אז מען קען אויב עפעס ענדערש פארשטיין 'ידיעה און בחירה' דורך געפיל, ווי דורך שכל ?!
איך וועל נאר פרעגן איין קשיא און מיט דעם פארענטפערן פארוואס עס איז יא תורה'דיג:הארי פלארי האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 25, 2024 3:13 pmאיך וואלט מיר געוואלט באציען צו יעדן עקסטער, אבער אזויווי ס'איז א יסודות'דיגע נקודה וואס די וואס האבן דא ארגומענטירט האבן פארזעהן, וועל איך מאכן א כל הנערים, איך האף אז עס וועט ארויסקומען קלאר.
@ממוצע וויל וויסן פון וואס ספעציפיש איך רעד, @גרשון טענה'ט אז ס'איז א חכמה פון גאט ב'ה, @לעקסוס פארשטייט, אבער טענה'ט אז די רבנים זענען יא מסכים דערצו, וזה אומר דרשוני, ווי אויך טענה'ו אסאך אז מען דארף זיך רעכענען מיט די רבנים וואס זענען באהאוונט אינעם מענטל העלט פעלד, וואס כולם פה אחד שרייען זיי אז מען דארף זיך גיין היילן.
אלזא לאמיר פרובירן מסביר צו זיין מיין נקודה, קלארער, און טיפער, איך גיי אנרירן געוויסע נקודות וואס גרעניצן זיך מיט הייקעלע אמונה ענינים, כ'האב עס לכתחילה נישט געוואלט ארויפברענגען, אבער ההכרח לא יגונה, און כ'וויל בעטן מען זאל נישט ציען דעם שמועס אין יענעם ריכטונג.
והנה, איינע פון די יסודות פון די כופרישע וועלט איז א טערמין וואס הייסט 'דעטערמעניזם' דאס באדייט, עס איז נישטא אזא זאך ווי בחירה, אלעס איז דיטערמענט, דאס הייסט באשלאסן, יעדע זאך וואס דער מענטש טוט, אויב קענסטו אריינגיין טיף אין די קעמערלעך פון זיין מוח, וואלסטו געקענט וואוסן בעפאר אז דאס וועט זיין זיין אויסוואל.
דעטערמעניזם ברענגט א תפיסת העולם מאז א מענטש איז א סייענטיפישער פראדוקט, פונקט ווי א בהמה, און אלעס וואס ער טוט זענען סייענטיפישע רעאקציעס, אין די וועלט פון דעטערמעניזם, ווען א נגיד מאכט א חלוקה, דארפסטו באדאנקען די מאלעקיולס אין זיין מוח, וועלכע האבן אים געדרייווט צו מאכן א חלוקה.
עס איז איבריג אנצואווייזן אז דער מהלך המחשה איז קעגן די תורה, וואס שרייבט ' רְאֵה נָתַתִּי לְפָנֶיךָ הַיּוֹם אֶת הַחַיִּים וְאֶת הַטּוֹב וכו'... וּבָחַרְתָּ בַּחַיִּים, לְמַעַן תִּחְיֶה וכו'..'
די גאנצע תורה איז געבויט אויף דעם, און אונזערע חכמים זאגן אונז, יעדע מצב וואו א מענטש איז, האט ער די כוחות זיך ארויסצוזעהן דערפון.
פרעה, דער קעניג דער ארכי מערדער, דער קעניג וואס האט הנאה געהאט פון זיך באדן אין אידיש בלוט, אינעם פסיכאלאגיע בוך, וואלט ער פארצייכנט געווארן מיט א גאנצע רייע פסיכישע קרענק, א קאנדישן וואס דארף ערנסטע העלפ. וואונדער איבער וואונדער, די תורה זאגט אונז אז דער באשעפער האט אים געדארפט אוועקנעמען די בחירה, ווען נישט וואלט ער אליינס געקענט קלויבן, על אף זיין פסיכישן צושטאנד.
ווא מיר קוקן, אוין די ווערטער פון אונזערע הייליגע חכמים, די ווערטער פון מוסר ספרים, ראשונים אחרונים, ספרי חסידות, אין ערגעץ ווערט נישט דערמאנט אז דער מענטש קען זיין אין א צושטאנד וואס ער האט נישט קיין בחירה.
שפרינג נישט! עס ווערט דערמאנט אסאך אין חסידישע ספרים אזא נקודה ווי 'נשתרש בחטא' אבער וועסט קוקן, וועסטו זעהן אז די אלע שרייען אז הגם עס איז זייער שווער, איז בוודאי אז דער מענטש קען קלויבן.
פונקטליך וויאזוי אונזערע הייליגע ספרים זענען מסביר בחירה, וויל איך נישט אריינגיין, עס פארלאנגט אראפצוברענגען גאר אסאך טמא'נע ווערטער פון כופרים. אבער איר קענט זיין זיכער, דעטערמיניזם איז לעכערליך, א גוי'אישער בליק אויף די וועלט, עפעס וואס מאכט א מענטש פונקט ווי א בהמה, און ערגער.
אגב, רב דעסלער שרייבט אויף א געוויסן פראפעסאר, וועלכער שרייבט א גאנצע בוך אויפצואווייזן אז דעטערמינזם איז אמת, אז ער האט געקוקט אינעם שער בלאט, זעהט ער ווי דער פראפעסאר נעמט פולע קרעדיט פארן שרייבן דעם בוך, פרעגט ער: וואס האלטסטו זיך גרויס? האסט געמוזט שרייבן דעם בוך! נאו טשויס..
צוריק צום ענין, וויפיל איך האב געזוכט אין ספרים, געפרעגט ערליכע אידן, האב איך נישט געטראפן קיין אנדערע היילונג אויף פחד, ווי בטחון. קיין איין רפואה אויף רשעות, חוץ עבודת המדות. קיין איין רפואה אויף עצלות, נאר עס פייטן. איר ווילט מיר זאגן אז אונזערע גרויסע לייט האבן פארזעהן אז עס איז דא א צושטאנד וואו זייערע ווערטער זענען נישט גילטיג, נאר מען דארף אנקומען צו פראפעסיאנאלע הילף?
די איינציגע צושטאנד וואס מען טרעפט איז א משוגענער, רופט עס וויאזוי איר ווילט, און צו דעם איז יעדער מודה. און קיינער האט נישט קיין עצה דערפאר, חוץ פילן.
אלזא, לאמיר כאפן א בליק, ווער זענען געווען די וועלכע האבן אויפגעטראפן דעם מענטל העלט אינדוסטריע, עס איז באקאנט פאר יעדן, די מענטשן זענען געווען אזאנע וועלכע האבן נישט געגלייבט אין גארנישט, זיי האבן נישט געגלייבט אין קיין בורא עולם, אין קיין תורה, און זיכער נישט אין זאזא מושג ווי בחירה.
אט אזעלכע האבן אפירגעברענגט אז שוואכקייטן פונעם מענטש זענען א צושטאנד, און אויסגעטראפן היילונגען דערפאר.
אלזא נישט נוגע דער מהלך פונקטליך, נישט נוגע אז די געוואלדיגע חכמה האבן זיי באקומען פונעם בורא - אין וועם זיי האבן נישט געגלייבט.
עס איז א תפיסת העלם, וועלכע איז סותר אלעס אין וועלכע מיר גלייבן, אריינשטעקן א פינגער אין דעם ליניע איז שוין כפירה.
אלזא אנשטאט פרעגן דעם רב וועלכער איז באהאוונט אין מעדיקל ענינים, פרעגט דעם רב וועלכער איז באהאוונט אין עניני אמונה.
--
אזויווי איך פלאן מיר צו שיידן פון דעם פלאץ, אויף אייביג. ביטע האלט פאר אייערע אויגן דעם אלמלי אני חי והוא מת..
עקזעקטלי דאס האב איך געטראכט צו שרייבן, האסט מיר ארויסגעכאפט די ווערטער פון מויל...א גוטס האט געשריבן: ↑ מיטוואך פעברואר 28, 2024 2:46 pmאיך וועל נאר פרעגן איין קשיא און מיט דעם פארענטפערן פארוואס עס איז יא תורה'דיג:
ווען איינער ליגט אין בעט קראנק מאכטלאז און קען זיך נישט רירען, ער קען נישט לייגען תפילין,
איז דאך שווער ער האט דאך א בחירה? דאס צו טראכטען -אז ער קען נישט, ער האט נישט קיין בחירה?!
נאר וואס דען אמאל איז אזוי דער אויבערשטערס רצון און דער נסיון איז נישט אויף דער מצוה ווי ביי אונזער משל "תפילין" נאר אפשר וויל אים דער אויבערשטער אויספראבירן מיט שמחה אדער עפעס אנדערש,
יעצט לעניננו, ווען א מענטש האט מענטל אישא איז דאס נישט קיין בחירה, ער איז פשוט קראנק, ממילא קומט אויס אז סתם אזוי איז עס בחירות אזוי ווי די תורה הק' זאגט נאר, אויב איז מען ח"ו קראנק איז מען אויך ע"פ תורה נישט קיין בוחר ברע , נאר ער קען נעבעך נישט.
הארי פלארי האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 20, 2024 6:36 pmאט האט איר, נארסיסיזם, און בי פי די, זענען ליבערשט שרעקליכע מדות גרועות, א מענטל דיסארדער איז עס פארן גוי.מקובל אלוקי האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 20, 2024 6:26 pm@הארי פלארי איך וויל פארשטיין,
למשל איינער מיט .B.P.D, .N.P.D
וואס אמאל זענען אזאלעכע מענטשן געווען חשוב'ע וואוילע אידן,
אין זיי האבן געהאט יעדע דיין, עסקן, אין טאש,
מיט זייער געליפן צינג’ל אין מיט זייער רחמניות שפיל.... כידוע,
אין לכבוד דעם זענען זייערע קרובים אביוז’ט געווארן נעקסט לעוועל!
ב”ה היינט קען מען דורך די טעראפיסטן זיי כאפן...
אין אזוי ווייסט מען צו העלפן די אלע וואס מאכן מיט אזאלעכע יסורים,
סא וואס האלטסטו? אז די אלע מענטשן האבן פשוט טאקע נישט געארבעט אויף די מידות... פיין מסכים...
אבער למעשה אן א טעראפיסט וואלט מען קיינמאל נישט געכאפט, וואספארא יסורים די אלע ארום זיי, מאכן מיט,
אלזא ערשטנס, איז עס נישט בגדר דעם שמועס דא, פשוט ווייל מיר רעדן פון חכמת פסיכאלאגיע, און דו רעדסט פון טעכנישע הנאה וואס מען האט פון נוצן א טעראפיסט. זיי היילן נישט נארסיסיזם, זיי דיאגנאזירן עס נאר, און פארטיידיגן די ארומיגע.
בהאי הנאה האסטו דאס זעלבע אויף די פארקערטע וועג. איך ווייס פון אסאך גאר גאר גאר היימישע טעראפיסטן וואס ווארפן זיך ארום מיטן נארסיסיסט דיאגנאזע כאילו דאס איז איז א שפיל, און צעברעכן שטיבער אין די מאסן לכבוד דעם.
א חוץ וואס דער לעבל הרג'ט אפ עני טשענס פאר עבודת המדות אדער עפעס ענליך. פארן נארסיסיסט אליינס.
ואגב, אונזערע רבנים האבן אייביג געהאט א גוטן שמעק, בעסער ווי די אלע טעראפיסטן, זיי האבן געוואוסט ווער די עשוקים, און ווער די נעשקים זענען. נאר וואס? די וועלכע האבן א געפעכט, און נעמען דעם טעראפיסט צו זייער זייט, גייען אין א זיכערע זאנע, ווייל מיטן טעראפיסט קען מען זיך נישט קריגן. און שמוע בין אחיכם ווערט נישט אזוי שטרענג איינגעהאלטן דארט.
הארי פלארי האט געשריבן: ↑ דינסטאג פעברואר 20, 2024 5:05 pmהגרח'ד כ'ץ שליט'א.שם התלמוד האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 11:22 pmלכבוד הרב הארי,הארי פלארי האט געשריבן: ↑ מאנטאג פעברואר 19, 2024 10:40 pmעס איז דא אלע סארט הלכה'דיגע דעות אויף די נושא, גענוג פראמינענטע רבנים האקן כסר אויף מענטל העלט, און מיין ארימע שיקול הדעת איז מער נוטה צו זייער זייט, צוליב די אויבנדערמאנע ארגומענטן.
קענט איר מיר געבן די נעמען פון די רבנים וועלכע האקן אויף די מענטעל העלט? איך האב אפאר שאלות וואס איז מיר וויכטיג נוגע ווי אזוי זיך נוהג צו זיין
@הארי פלאריהארי פלארי האט געשריבן: ↑ זונטאג פעברואר 25, 2024 3:13 pmדי איינציגע צושטאנד וואס מען טרעפט איז א משוגענער, רופט עס וויאזוי איר ווילט, און צו דעם איז יעדער מודה. און קיינער האט נישט קיין עצה דערפאר, חוץ פילן
@גאלדענע פעדערגאלדענע פעדער האט געשריבן: ↑ זונטאג מארטש 03, 2024 9:09 pm@הארי פלארי
Very interesting what you did over here. You started by saying there are enough Rabunim and Dayunim which are against mantel health and therapy, and then when someone here asked you for names, you gave one name? Can you please give more names please?
Number two, I'm sure you know names of many Rabunim and Dayunim which support mental health and therapy, you prob know enough names who do support it. So what's the point of making so many negative comment's on a field which has at least many ehrlicha yiden that do support it, while you bought just one name? And btw, for those who know the Diyen you brought, he is very into mental health and sends people to go for mental health when needed. I'm not sure about the Drusha, does someone know of a way to listen to that derusha?[/left]
One more and final point. The way you say in one post here in this eshkol that people that take pills are meshiga, is absurd. Such statement shows on a lack of respect and also a lack of knowledge, I'm assuming you still young. That's ok. You'll get older and learn.
פאר איך שרייב, א דיסקלעימער: איך האב שטארק הנאה פון אים.איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 04, 2024 3:00 pmר' אלעזר יונה זילבערמאן זאגט אז איינער פון די זאכען וואס ער שטאלצירט איז אז ער איז נישט קיין לייסענס טערעפיסט
איך ווייס נישט צו ס'איז דא איין טערעפיסט וואס האט שוין "ארויסגענומען" אזוי סך מענטשען פון כל מיני מענטל העלט פראבלעמען ווי אים
(און יא אמאל קען ער אויכעט זאגען צו גיין צו א טערעפיסט אבער נאכאלץ האלט ער אז ער האט זיך וואס גרויסצוהאלטען)
קוקט אויס אז דו קענסט אים נישט פערזענליך איך יאא גוטס האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 11:36 amפאר איך שרייב, א דיסקלעימער: איך האב שטארק הנאה פון אים.איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 04, 2024 3:00 pmר' אלעזר יונה זילבערמאן זאגט אז איינער פון די זאכען וואס ער שטאלצירט איז אז ער איז נישט קיין לייסענס טערעפיסט
איך ווייס נישט צו ס'איז דא איין טערעפיסט וואס האט שוין "ארויסגענומען" אזוי סך מענטשען פון כל מיני מענטל העלט פראבלעמען ווי אים
(און יא אמאל קען ער אויכעט זאגען צו גיין צו א טערעפיסט אבער נאכאלץ האלט ער אז ער האט זיך וואס גרויסצוהאלטען)
ווען איך וואלט געווען אין דער זעלבע ליין ווי אים אן לייסענס וואלט איך זיך אויך שטלצירט מיט דעם וויל אזוי גייט ביזנעס...
קיינער האלט נישט (עכ"פ איך האלט נישט) אז עס איז נישט דא אזא זאך ווי מען דארף טעראפי (למשל א suicidal ל"ע קענסטו נישט העלפען מיט פלעין דיין אייגענע שכל דו מיזט קענען און אליינס לערנען די זאך. סמיינט אבער נישט אז די דארפט זיין לכבוד דעים א לייסענסד (ליידער קען איך אזא מעשה פון דערנאנט וואס מען איז געגאנגען צו ריזיגע טערעפיסטען היימישע און נישט היימישע וואס קיינער האט נישט געקענט העלפען נאר ביז מען האט געפאלאוט איין קליגע איד וואס האט גוט געקענט די נושא)
אויב איינער מיט ווען דו וואלסט נישט געשטאנען אין ווארט לערנט זיך א פאך ווי למשל עלעקטריק וואלסטו אין נישט גערופן? און אלס אקאונטענט?איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 3:42 pmיעדע מענטש קען זיך לערנען טערעפי אריינגערעכענט מענטשען וואס איך וואלט מיט זיי נישט געשטאנען אין ווארט פאר איין מינוט
ער קען זיין די וועלטס נאר און פליצלינג איז ער א ריזיגע טערעפיסט (וואס האט אויסגעטראפען א נייע מעטאד וואס דעיס גייט העלפען די וועלט מיט אלע פראבעלעימען-אקעי א נושא פאר זיך) וואס אלע עסקנים שיקען צו אים, וואס הייסט ער האט דאך לייסענס ניין?
אמת אז אמאל איז געניג א קלוגע איד און דאס איז אויך אמת אז ס' דא נאר'ישע טערעפיסטען, נאר, אויף א פאל ווי מען דארף א טערעפיסט איז נישט דא אזא זאך ווי א ריפלעסמענט מיט א קלוגע איד, ער וועט דיר נישט קענען העלפן, און יא, ס' דא אמאל וואס מען איז זיך פשוט טועה און מען מיינט אז מען האט אן מענטל אישא ווען אין וואר קען א קלגע איד העלפן (בדרך אגב: נישט געלערנטע "קלוגע אידן זענען צימאל אויך נאר'נים...)איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 3:37 pmקוקט אויס אז דו קענסט אים נישט פערזענליך איך יאא גוטס האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 11:36 amפאר איך שרייב, א דיסקלעימער: איך האב שטארק הנאה פון אים.איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 04, 2024 3:00 pmר' אלעזר יונה זילבערמאן זאגט אז איינער פון די זאכען וואס ער שטאלצירט איז אז ער איז נישט קיין לייסענס טערעפיסט
איך ווייס נישט צו ס'איז דא איין טערעפיסט וואס האט שוין "ארויסגענומען" אזוי סך מענטשען פון כל מיני מענטל העלט פראבלעמען ווי אים
(און יא אמאל קען ער אויכעט זאגען צו גיין צו א טערעפיסט אבער נאכאלץ האלט ער אז ער האט זיך וואס גרויסצוהאלטען)
ווען איך וואלט געווען אין דער זעלבע ליין ווי אים אן לייסענס וואלט איך זיך אויך שטלצירט מיט דעם וויל אזוי גייט ביזנעס...קיינער האלט נישט (עכ"פ איך האלט נישט) אז עס איז נישט דא אזא זאך ווי מען דארף טעראפי (למשל א suicidal ל"ע קענסטו נישט העלפען מיט פלעין דיין אייגענע שכל דו מיזט קענען און אליינס לערנען די זאך. סמיינט אבער נישט אז די דארפט זיין לכבוד דעים א לייסענסד (ליידער קען איך אזא מעשה פון דערנאנט וואס מען איז געגאנגען צו ריזיגע טערעפיסטען היימישע און נישט היימישע וואס קיינער האט נישט געקענט העלפען נאר ביז מען האט געפאלאוט איין קליגע איד וואס האט גוט געקענט די נושא)
גאר אסאך טערעפיסטען גייען זיך מענטשען שווערען אז זיי זענען די וועלטס חכמים אבער זיי האבען נישט קיין ברעקעל שכל, בוק סמארט זענען זיי זייער שטארק, זיי קענען באקומען יעדע דעגרי אבער קאמען סענס האבען זיי נישט פינטעל.
ענדערש צו ניצען א עכטע קליגע מענטש וואס האט נישט קיין לייסענס ווי א לייסענס וואס איז נישט קליג און קליג מיינט טאקע קליג, דו גייסט גרעסער אריינפאלען מיט א טערעפיסט וואס איז נישט קליג ווי א קליגע נישט טערעפיסט
ליידער רעד איך פון וואס איך האלט מיט (מער ווי איין מעשה)
אויב קוקסטו אן תורת הנפש ווי אן עלעקטארישען אדער אקאונטעט ביסטו גערעכט you just proved my pointשאינו יודע האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 4:49 pmאויב איינער מיט ווען דו וואלסט נישט געשטאנען אין ווארט לערנט זיך א פאך ווי למשל עלעקטריק וואלסטו אין נישט גערופן? און אלס אקאונטענט?איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 3:42 pmיעדע מענטש קען זיך לערנען טערעפי אריינגערעכענט מענטשען וואס איך וואלט מיט זיי נישט געשטאנען אין ווארט פאר איין מינוט
ער קען זיין די וועלטס נאר און פליצלינג איז ער א ריזיגע טערעפיסט (וואס האט אויסגעטראפען א נייע מעטאד וואס דעיס גייט העלפען די וועלט מיט אלע פראבעלעימען-אקעי א נושא פאר זיך) וואס אלע עסקנים שיקען צו אים, וואס הייסט ער האט דאך לייסענס ניין?
איר זענט בעצם גערעכט אבער קוק וואס איך שרייבא גוטס האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 5:01 pmאמת אז אמאל איז געניג א קלוגע איד און דאס איז אויך אמת אז ס' דא נאר'ישע טערעפיסטען, נאר, אויף א פאל ווי מען דארף א טערעפיסט איז נישט דא אזא זאך ווי א ריפלעסמענט מיט א קלוגע איד, ער וועט דיר נישט קענען העלפן, און יא, ס' דא אמאל וואס מען איז זיך פשוט טועה און מען מיינט אז מען האט אן מענטל אישא ווען אין וואר קען א קלגע איד העלפן (בדרך אגב: נישט געלערנטע "קלוגע אידן זענען צימאל אויך נאר'נים...)איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 3:37 pmקוקט אויס אז דו קענסט אים נישט פערזענליך איך יאא גוטס האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 11:36 amפאר איך שרייב, א דיסקלעימער: איך האב שטארק הנאה פון אים.איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 04, 2024 3:00 pmר' אלעזר יונה זילבערמאן זאגט אז איינער פון די זאכען וואס ער שטאלצירט איז אז ער איז נישט קיין לייסענס טערעפיסט
איך ווייס נישט צו ס'איז דא איין טערעפיסט וואס האט שוין "ארויסגענומען" אזוי סך מענטשען פון כל מיני מענטל העלט פראבלעמען ווי אים
(און יא אמאל קען ער אויכעט זאגען צו גיין צו א טערעפיסט אבער נאכאלץ האלט ער אז ער האט זיך וואס גרויסצוהאלטען)
ווען איך וואלט געווען אין דער זעלבע ליין ווי אים אן לייסענס וואלט איך זיך אויך שטלצירט מיט דעם וויל אזוי גייט ביזנעס...קיינער האלט נישט (עכ"פ איך האלט נישט) אז עס איז נישט דא אזא זאך ווי מען דארף טעראפי (למשל א suicidal ל"ע קענסטו נישט העלפען מיט פלעין דיין אייגענע שכל דו מיזט קענען און אליינס לערנען די זאך. סמיינט אבער נישט אז די דארפט זיין לכבוד דעים א לייסענסד (ליידער קען איך אזא מעשה פון דערנאנט וואס מען איז געגאנגען צו ריזיגע טערעפיסטען היימישע און נישט היימישע וואס קיינער האט נישט געקענט העלפען נאר ביז מען האט געפאלאוט איין קליגע איד וואס האט גוט געקענט די נושא)
גאר אסאך טערעפיסטען גייען זיך מענטשען שווערען אז זיי זענען די וועלטס חכמים אבער זיי האבען נישט קיין ברעקעל שכל, בוק סמארט זענען זיי זייער שטארק, זיי קענען באקומען יעדע דעגרי אבער קאמען סענס האבען זיי נישט פינטעל.
ענדערש צו ניצען א עכטע קליגע מענטש וואס האט נישט קיין לייסענס ווי א לייסענס וואס איז נישט קליג און קליג מיינט טאקע קליג, דו גייסט גרעסער אריינפאלען מיט א טערעפיסט וואס איז נישט קליג ווי א קליגע נישט טערעפיסט
ליידער רעד איך פון וואס איך האלט מיט (מער ווי איין מעשה)
איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מאנטאג מארטש 04, 2024 3:00 pmקיינער האלט נישט (עכ"פ איך האלט נישט) אז עס איז נישט דא אזא זאך ווי מען דארף טעראפי (למשל א suicidal ל"ע קענסטו נישט העלפען מיט פלעין דיין אייגענע שכל דו מיזט קענען און אליינס לערנען די זאך. סמיינט אבער נישט אז די דארפט זיין לכבוד דעים א לייסענסד
מיט דעם ביסטו הינדערט פראצענט גערעכט
יעדע פאך קען מען זיך לערנען אויב האט מען די געוויסע חוש פאר דעם. דיעלן מיט ענקזייעטי למשל איז א חכמה וואס אויב איינער האט א חוש דער ו קען מען זיך עס אויסלערנען און העלפן אסאך מענטשן אפגעזען זיין חכמה און דיין וויליגקייט צו רעדן מיט איםאיך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 8:42 pmאויב קוקסטו אן תורת הנפש ווי אן עלעקטארישען אדער אקאונטעט ביסטו גערעכט you just proved my pointשאינו יודע האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 4:49 pmאויב איינער מיט ווען דו וואלסט נישט געשטאנען אין ווארט לערנט זיך א פאך ווי למשל עלעקטריק וואלסטו אין נישט גערופן? און אלס אקאונטענט?איך מיין קיינעם האט געשריבן: ↑ מיטוואך מארטש 06, 2024 3:42 pmיעדע מענטש קען זיך לערנען טערעפי אריינגערעכענט מענטשען וואס איך וואלט מיט זיי נישט געשטאנען אין ווארט פאר איין מינוט
ער קען זיין די וועלטס נאר און פליצלינג איז ער א ריזיגע טערעפיסט (וואס האט אויסגעטראפען א נייע מעטאד וואס דעיס גייט העלפען די וועלט מיט אלע פראבעלעימען-אקעי א נושא פאר זיך) וואס אלע עסקנים שיקען צו אים, וואס הייסט ער האט דאך לייסענס ניין?
