פארוואס דארף די רעגירונג א גזירת חינוך??
עס איז דא א שאלה וואס נאגט מיר שוין אויפן געדאנק א היפשע וויילע ,
ווי באקאנט הויערט ביי אונז אין ניו יארק א גזירת חינוך ה''י,
יעצט וויאזוי די רעגירונג פלאנט זיך ארייצונמישן אין אונזערע מוסדות, ווייס איך נישט פונקטליך,
אבער איך פארשטיי נישט וויאזוי ס'קען זיין אז זיי זענען נישט אויפגעקומען מיט א פשוט'ע געזעץ,
וואס אויב זאלן זיי דאס טוהן קענען זיי ח''ו אונטערברענגן רוב פון אונזער חינוך סיסטעם,
איבער וואספארא געזעץ רעד איך?
אויב זאל זיין א געזעץ וואס וועט זאגן דאס פאלגענדע:
א יעדע קינד ''מיז'' לערנען אין א מוסד וואס איז נישט ווייטער ווי פינף מינוט צו וואקן פון זיין הויז,
טראכט אריין וואספארא שרעקליכע קאנסעקווענצן אזא געזעץ וועט האבן,
א' פרייטאג וועט אויטאמאטיש מער נישט זיין קיין חדר, פארוואס?
לויט ווי איך פארשטיי פון מיין אינגעלע, באשטייט די פרייטאג'דיגע טאג, פון,
פארן אויפ'ן באס,
נאכדעם גייט מען אין בית הכסא,
און נאכדעם גייט מען צוריק ארויף אויפ'ן באס,
דריי שעה מסודר, אין מ'קומט שוין אהיים,
משא''כ אויב יעדער לערנט נעבן זיין הויז איז נישט דא מער קיין באסעס נו אין בית הכסא קען מען דאך גיין אינדערהיים אויך, שוין פרייטאג וועט מער נישט זיין קיין חדר,
ב' ווי איז מען מחנך אונזערע קינדער צו די ענין פון פסח'דיג מאכן?
נישט אין חדר, די גאנצע בנין הת''ת ווערט פארקויפט אין חמץ,
משא''כ די באסעס האבן שוין פון פאר פורים די באקאנטע ''נישט ארויפברענגן קיין חמץ סיין'' אויס מיט פסחדיג מאכן,
ג' מצוה צעטליך מאן דכר שמי'?
וועלכע אידישע שטוב האט מען דען צייט צו שרייבן מצוה צעטליך ?
נאר וואס דען ? אז מ'ווארט שוין סייווי אויפן באס, קען מען שוין קאטשקענען אויפן פאפיר ווי וואויל יענקי איז געווען (וואס דען ער איז נישט געווען וואויל?),
ד' וכן הדין לגבי זה קלי ואנוהו ווען דען האט מען צייט צו אנשפריצן די דיפעדידא אויף די פאות אויב נישט ווען דאס קינד האלט שוין איין פוס אויפן באס ?
ה' מבינים האלטן אז דאס קען אפי' אונטערברענגן די אידישע עסן מארקעט אויך, ווייל וואס וועט דען דאס אידענע מאכן פאר נאכטמאל אויב מ'טרעפט נישט די שכנטע ביים באס צו קענען בארגן די טאמאטע פאר די סאלאט,
מיט דעם נייעם סיסטעם וועט דער עולם פשוט קויפן אסאך ווייניגער ווייל די שכנים וועלן מער נישט בארגן אזוי סאך
עס איז דא נאך אסאך נושאים וואס דאס קען אפעקטירן ,
ווי לדוגמה, אלע פראטעסטן און מאנהעטן וועט זיך ענדיגן אויב די מוסדות האבן נישט קיין באסעס,
אבער אונז וועלן עס יעצט לאזן ביי דעם ,
נו פארוואס טוען זיי עס טאקע נישט?
האב איך גערעדט מיט די הויכע פענסטער האבן זיי מיר מסביר געווען די פשוטע סיבה דערצו,
די איינציגסטע סעקולארע לימוד וואס מ'לערנט ביי חסידים מיט א ערנסקייט,
איז די לימוד פון קאלירן,
דאס איז דאך יסודות, איך גיי אויף די גרינע באס, אבער ווען איך גיי צו מומע לאה דארף איך גיין אויף די פינקע, און מושי באבי איז אויף די געלע , אונז גייען מופן (ווער געדענקט נאך אזא זאך ?) פון די בלויע צו די בארדאו,
יעצט אויב נעמט מען אוועק די באסעס פאלט אוועק די איינציגסטע סעקולארע לימוד,
דאס איז די סיבה !!!
א לייק ביטע
ווי באקאנט הויערט ביי אונז אין ניו יארק א גזירת חינוך ה''י,
יעצט וויאזוי די רעגירונג פלאנט זיך ארייצונמישן אין אונזערע מוסדות, ווייס איך נישט פונקטליך,
אבער איך פארשטיי נישט וויאזוי ס'קען זיין אז זיי זענען נישט אויפגעקומען מיט א פשוט'ע געזעץ,
וואס אויב זאלן זיי דאס טוהן קענען זיי ח''ו אונטערברענגן רוב פון אונזער חינוך סיסטעם,
איבער וואספארא געזעץ רעד איך?
אויב זאל זיין א געזעץ וואס וועט זאגן דאס פאלגענדע:
א יעדע קינד ''מיז'' לערנען אין א מוסד וואס איז נישט ווייטער ווי פינף מינוט צו וואקן פון זיין הויז,
טראכט אריין וואספארא שרעקליכע קאנסעקווענצן אזא געזעץ וועט האבן,
א' פרייטאג וועט אויטאמאטיש מער נישט זיין קיין חדר, פארוואס?
לויט ווי איך פארשטיי פון מיין אינגעלע, באשטייט די פרייטאג'דיגע טאג, פון,
פארן אויפ'ן באס,
נאכדעם גייט מען אין בית הכסא,
און נאכדעם גייט מען צוריק ארויף אויפ'ן באס,
דריי שעה מסודר, אין מ'קומט שוין אהיים,
משא''כ אויב יעדער לערנט נעבן זיין הויז איז נישט דא מער קיין באסעס נו אין בית הכסא קען מען דאך גיין אינדערהיים אויך, שוין פרייטאג וועט מער נישט זיין קיין חדר,
ב' ווי איז מען מחנך אונזערע קינדער צו די ענין פון פסח'דיג מאכן?
נישט אין חדר, די גאנצע בנין הת''ת ווערט פארקויפט אין חמץ,
משא''כ די באסעס האבן שוין פון פאר פורים די באקאנטע ''נישט ארויפברענגן קיין חמץ סיין'' אויס מיט פסחדיג מאכן,
ג' מצוה צעטליך מאן דכר שמי'?
וועלכע אידישע שטוב האט מען דען צייט צו שרייבן מצוה צעטליך ?
נאר וואס דען ? אז מ'ווארט שוין סייווי אויפן באס, קען מען שוין קאטשקענען אויפן פאפיר ווי וואויל יענקי איז געווען (וואס דען ער איז נישט געווען וואויל?),
ד' וכן הדין לגבי זה קלי ואנוהו ווען דען האט מען צייט צו אנשפריצן די דיפעדידא אויף די פאות אויב נישט ווען דאס קינד האלט שוין איין פוס אויפן באס ?
ה' מבינים האלטן אז דאס קען אפי' אונטערברענגן די אידישע עסן מארקעט אויך, ווייל וואס וועט דען דאס אידענע מאכן פאר נאכטמאל אויב מ'טרעפט נישט די שכנטע ביים באס צו קענען בארגן די טאמאטע פאר די סאלאט,
מיט דעם נייעם סיסטעם וועט דער עולם פשוט קויפן אסאך ווייניגער ווייל די שכנים וועלן מער נישט בארגן אזוי סאך
עס איז דא נאך אסאך נושאים וואס דאס קען אפעקטירן ,
ווי לדוגמה, אלע פראטעסטן און מאנהעטן וועט זיך ענדיגן אויב די מוסדות האבן נישט קיין באסעס,
אבער אונז וועלן עס יעצט לאזן ביי דעם ,
נו פארוואס טוען זיי עס טאקע נישט?
האב איך גערעדט מיט די הויכע פענסטער האבן זיי מיר מסביר געווען די פשוטע סיבה דערצו,
די איינציגסטע סעקולארע לימוד וואס מ'לערנט ביי חסידים מיט א ערנסקייט,
איז די לימוד פון קאלירן,
דאס איז דאך יסודות, איך גיי אויף די גרינע באס, אבער ווען איך גיי צו מומע לאה דארף איך גיין אויף די פינקע, און מושי באבי איז אויף די געלע , אונז גייען מופן (ווער געדענקט נאך אזא זאך ?) פון די בלויע צו די בארדאו,
יעצט אויב נעמט מען אוועק די באסעס פאלט אוועק די איינציגסטע סעקולארע לימוד,
דאס איז די סיבה !!!
א לייק ביטע
