גאר דראמאטישע אומבאקאנטע שטיק היסטארי פון די ניינצן זעכציגער יארן
עס איז בכלל נישט געווען קיין גרינגע צייטן פאר די אלגעמיינע אמעריקאנע איינוואוינער, דעלמאטס אין די ניינצן זעכציגער יארן.
די עקענאמיע האט היפש אונטערגעהינקעט עס איז נישט געווען קיין סאך אפענע ארבעט פאזיציע געלעגנהייטן, און ווען עס האט זיך שוין יא געמאכט, איז גלייך געווען א ליסטע פון עטליכע הונדערט אפליקאנטן, און אפי' ווער עס האט זיך שוין יא פארשאפט עפעס אן פאזיציע, האט אויך נאר באקומען באצאלט ממש איינצעלע דאלער א שעה, קוים גענוג צו דעקן די מינימאלע הוצאות פאר א גאר פשוט'ע לעבנס שטייגער,
פאר די ווענג פאמיליע פון מינעסאוטע איז די מצב נישט געווען קיין סאך בעסער, אין א געוויסע זין איז עס פאר זיי געווען נאך שווערער ווי פאר א געווענליכע אמעריקאנע פאמיליע, די ווענג'ס האבן אימעגירירט פון אזיע אין די אנהייב ניינצן זעכציגער, נישט קענענדיג די שפראך, אן קיין שום קרובים אין אמעריקע איז עס געווען פי כמה שווערער זיך אן עצה צו געבן צו טרעפן א נארמאלע ארבעט מיט א פאסיגע געהאלט.
צו דעם אלעם האט נאך א צרה באטראפן די ווענג'ס, ווען ס'איז ביי זיי געבוירן געווארן א קינד וואס איז ליידער געווען א דאון סינדראום קינד, וואס דאס, האט נאך פילפאכיג פארערגערט די שוועריגקייטן פון די משפחה, אזוי אז מיסיס ווענג האט נישט געהאט קיין אנדערע ברירה, און אויפגעגעבן אויף איר ביז דעלמאטס'דיגע ארבעט, ווי זי פלעגט ארויסגיין יעדע צופרי מיט א קליינע וואגן מיט אביסעלע טרינקען און קוכן, און זי פלעגט דאס פארקויפן פאר די לאקאלע קאנסטרוקציע ארבעטער, ביי זייער צופרי אדער מיטאג אפרוה שעה, און אז זי האט עס אויפגעגעבן איז די איינציגסטע מקור הפרנסה געווען די פאר גרייצער וואס מר. ווענג האט אריינגעברענגט פון זיין פארט טיים דזשאב אלס דזשעניטער אין א גרויסע אפיס געביידע.
אזוי האט זיך די פאמיליע געלעבט פון פרוטה צו פרוטה צו קענען אדורך שטופן דעם חודש, סיי די געווענליכע חודש'ליכע הוצאות, און צוגאב צו די הוצאות פון אויפהאלטן א נישט געזונט קינד.
*************************************************
וואשינגטאן די סי
פרעזידענט דזשאנסאן יר''ה איז נארוואס אריין צו א זיצונג מיט זיין ווידער ערוויילונג קאמפיין שטאב, דער פרעזידענט האט פאררופן די זיצונג זייענדיג היפש צושאקלט נאכ'ן הערן ווי אפגעשוואכט זיינע אנקעטע נומערן זענען געווארן אין די לעצטע פאר וואכן.
די פרעזידענט האט ביים זיצונג געפרעגט די קאמפיין שטאב וואס זייער מיינונג איז לגבי אין וועלכע הינזיכט איז די בעסטע צו לייגן זיין קאנצענטרירונג כדי ער זאל בעסער ארויסנעמען ביים אמעריקאנעם פאלק.
מר. דזשערי בליס, דער הויפט פונעם קאמפיין שטאב האט אויסגעקלארט זיין האלז און גענומען דאס ווארט :
מר. פרעזידענט ווי איך פארשטיי די עיקר פראבלעם ליגט, אין די קשר פונעם פרעזידענט צום פאלק, דהיינו אז די פאלק האט עפעס אזא הרגשה אז דער פרעזידענט איז נאר פארנומען צו האנדלען מיט זאכן וואס אנבאלאנגט מלחמות, אדער אויסערן פאליסי, און אזוי ווייטער,
אבער סתם האבן א קאנעקשאן מיט די אמעריקאנער המון עם, קוקט עפעס אויס ווי עס עקזיסטירט נישט בכלל ביים פרעזידענט.
דער פרעזידענט דארף טרעפן א וועג ארויסצווייזען א שייכות מיט די געווענליכע אמעריקאנע פאמיליע, אז זיי זאלן שפירן אז די אקטן פונעם פרעזידענט האט א שייכות מיט זיי אויך.
דערפאר וואלט איך געראטן פארן פרעזידענט זאל טוהן דאס פאלגענדע, מען זאל ארויסלייגן א גרויסע רעקלאמע קאמפיין ווי מען וועט לאזן וויסן פארן פאלק אז דער פרעזידענט זוכט א פאמיליע וואס זאל גרייט זיין זיך אריינצוציען וואוינען אינעם ווייסן הויז, צו ארויסהעלפן די פרעזידענטליכע פאמיליע מיט זייערע טאג טעגליכע אנגעלעגנהייטן, און ווען די גאס וועט זעהן אז דער פרעזידענט איז גרייט צו נעמען א סתם פאמיליע וואוינען צוזאמען מיט אים, וועט עס געבן זייער א שטארקע מעסעדזש אז דער פרעזידענט קוקט, און זארגט זיך, און לאזט זיך אראפ, צו די געווענליכע בירגער, דאס איז מיין מיינונג, האט אויסגעפירט מר. דזשערי.
א גרויסן שכח זאגט דער פרעזידענט די פלאן געפעלט מיר זייער, מיטינג געשלאסן.
די נעקסטע טאג זענען אויף אלע טעלעוויזיע און ראדיא סטאנציעס געמאלדן געווארן, די אינטערעסאנטע נייעס, אז צום ערשטן מאל אין אמעריקאנע היסטאריע, ווערט געזוכט א פאמיליע וואס איז גרייט זיך צו אריינציען אינעם ווייסן הויז, ארויסצוהעלפן די פרעזידענטליכע פאמיליע מיט די טאג טעגליכע הלוך ילך, מיט א נומבער אריינצורופן פאר ווער עס איז אינטערעסירט.
שוין אין יענעם ערשטן טאג האט אנגעהויבן אריינשטורמען טויזענטער אפליקאציעס פון פאראינטערעסירטע פאמיליעס, און ביז צוויי וואכן איז שוין געווען עטליכע הונדערט טויזענט אפליקאציעס.
און מ'האט טאקע געזען וויאזוי די אנקעטע נומערן האבן געכאפט א פעסטע שאקל אויף ארויף, דורך די מיליאנען אמעריקאנער וואס האבן אנערקענט ווי שטארק דער פרעזידענט לאזט זיך אראפ צום אמעריקאנעם פאלק.
דריי וואכן נאך וואס דער ארגינעלער רעקלאמע איז ארויסגעקומען, האט מען אפגעהאלטן א גורל אין די ווייסע הויז ארויס צוקלויבן ווער וועט זיין די גליקליכע פאמיליע, און די געווינער איז געווען נישט קיין צווייטער ווי... פאמיליע ווענג פון מינעסאוטע.
ווען די ווענגס האבן באקומען די ידיעה אז זיי זענען די גליקליכע געווינער איז צו זייער פרייד נישט געווען קיין גרעניץ, ענדליך וועט זיך שוין ענדיגן זייערע שווערע צייטן.
נאך יענעם וואך האבן זיי איינגעפאקט זייער ביסל האב און גוטס, און זענען אפגעפארן מיט א פריוואטע פליגער צו וואשינגטאן די סי, ווי די פרעזידענטליכע מאטארקאדע האט זיי שוין אפגעווארט אין עירפארט, און זיי אפגעטראגן גלייך צום ווייסן הויז, ווי מען האט זיי שוין געהאט איינגערישט א ספעציעלע צימער אינעם מערב פליגל, ווי עס גייט זיין זייער אפיציעלע וואוין ארט, פאר די קומענדיגע שטיק צייט.
נאך יענע נאכט איז דער פרעזידענט געקומען אפשטאטן א באזוך אינעם מערב פליגל צו קומען באזוכן די נייע פאמיליע, די פרעזידענט האט באגריסט די טאטע און מאמע און זייער אינגעלע לאאק מיט דאון סינדראם.
נאכדעם וואס זיי האבן זיך שיין באדאנקט פארן פרעזידענט, האט די פרעזידענט זיי געזאגט אזוי: קוקט אהער עטס זענטס אויסגעוועלט געווארן, פון קרוב צו א מיליאן אפליקאנטען, צו קומען דא ארבעטן און וואוינען אין די ווייסע הויז, איך בעט נישט גארנישט פון אייך נאר איין זאך געדענקטס אז דא איז די ווייסע הויז און עטס דארפטס רעספעקטירן דעם פאקט אז איך האב ענק אריינגענומען דא וואוינען, און אז עס איז די ערשטע מאל אין אמעריקאנע היסטאריע וואס א פרעזידענט טוט אזא זאך,
אודאי אזוי זאגט מר. ווענג מיט זיין צובראכענעם ענגליש, מיר וועלן דאס א גאנץ לעבן געדענקען און מיר וועלן אייביג האבן די ריכטיגע רעספעקט.
************************************
די ערשטע נאכט אינעם ווייסן הויז איז געווען ממש ווי א חלום פאר די ווענג פאמיליע, ברייטע בעטן, הערליכע שלאף צימערן, ממש העכער אלע זייערע ערווארטונגען.
די נעקסטע צופרי ווען פרוי ווענג איז געגאנגען אביסל פארברענען מיט די פרוי פונעם פרעזידענט, האט זי געלאזט דעם קליינעם לאאק אביסל ארומלויפן אינעם צימער ווי זיי האבן פארברענגט.
ווען פלוצלינג...קראך...
לאאק האט אראפגעכאפט עפעס א שיינעם באטל פון איינע פון די מעבל און אן קיין שום ווארענונג א טראסק געטאן, אראפ... צוקראכט אויף פיצלעך, די גלאז האט זיך צושפרייט ארום די גאנצע צימער.
פרוי ווענג איז געווען פארפרוירן פון פחד נישט וואוסענדיג וואס קומט נעקסט, מ'האלט קוים איין טאג נאכן זיך אהערציען און שוין אזא דורכפאל, א פחד איז אדורך געלאפן אירע ביינער שוין זעענדיג אין איר מחשבה וויאזוי דער פרעזידענט שיקט איר צוריק אהיים קיין מינעסאטע צו איר אלטע לעבנסשטייגער אן קיין פרוטה צו די נשמה.
עס גייט נישט דורך קיין צען מינוט און זי באקומט א מעלדונג פון די סיקרעט סערוויס, אז די פרעזידענט וויל רעדן מיט איר, הענט און פיס האבן זיך געשאקלט ביי איר זיך גרייטנדיג צום ערגסטן.
זי קומט אריין צום פרעזידענט און ער קוקט אויף איר און זאגט איר קוק אהער פרוי ווענג איך האב רחמנות געהאט אויף דיר און דיין משפחה און שוין צום ערשטן טאג האסטו געלאזט דיין קינד חרוב מאכן זאכן דא אינעם ווייסן הויז?
איך וואלט ענק געקענט פאר די עבירה ענק הייסן גיין צוריק אהיים, אבער איך האב רחמנות אויף אייך איך לאז אייך דא בלייבן וואוינען איין זאך וואס איך פארלאנג יא איז דאס פאלגענדע:
יעדע מאל וואס לאאק וועט עפעס חרוב מאכן דא אינעם ווייסן הויז וועסטו דארפן נאכרוימען דו און נישט קיין צווייטער, פארשטאנען?
********************************
אחי ורעי ''דאס'' האט ר' משה הדרשן געמיינט מיט זיין משל פון תבוא אמו ותקנח צואת בנה,
די מלך וואלט געקענט פארטרייבן די שפחה פאר אזא זולזול בכבוד המלכות, אבער די מלך האט מוותר געווען און געזאגט ס'גוט, דו רוים נאר אויף און איך בין מוחל, דאס איז די טיפקייט פונעם משל צו פארשטיין די חסד השם אז ער האט אונז געגעבן מצוות אפר פרה, צו מכפר זיין אויפן חטא העגל.
זאל דער אייבערשטער העלפן אז אונז זאלן שוין בקרוב נאכאמאל זוכה זיין צו שפריצן אפר פרה במהרה בימינו הצלחה רבה.
א לייק ביטע
די עקענאמיע האט היפש אונטערגעהינקעט עס איז נישט געווען קיין סאך אפענע ארבעט פאזיציע געלעגנהייטן, און ווען עס האט זיך שוין יא געמאכט, איז גלייך געווען א ליסטע פון עטליכע הונדערט אפליקאנטן, און אפי' ווער עס האט זיך שוין יא פארשאפט עפעס אן פאזיציע, האט אויך נאר באקומען באצאלט ממש איינצעלע דאלער א שעה, קוים גענוג צו דעקן די מינימאלע הוצאות פאר א גאר פשוט'ע לעבנס שטייגער,
פאר די ווענג פאמיליע פון מינעסאוטע איז די מצב נישט געווען קיין סאך בעסער, אין א געוויסע זין איז עס פאר זיי געווען נאך שווערער ווי פאר א געווענליכע אמעריקאנע פאמיליע, די ווענג'ס האבן אימעגירירט פון אזיע אין די אנהייב ניינצן זעכציגער, נישט קענענדיג די שפראך, אן קיין שום קרובים אין אמעריקע איז עס געווען פי כמה שווערער זיך אן עצה צו געבן צו טרעפן א נארמאלע ארבעט מיט א פאסיגע געהאלט.
צו דעם אלעם האט נאך א צרה באטראפן די ווענג'ס, ווען ס'איז ביי זיי געבוירן געווארן א קינד וואס איז ליידער געווען א דאון סינדראום קינד, וואס דאס, האט נאך פילפאכיג פארערגערט די שוועריגקייטן פון די משפחה, אזוי אז מיסיס ווענג האט נישט געהאט קיין אנדערע ברירה, און אויפגעגעבן אויף איר ביז דעלמאטס'דיגע ארבעט, ווי זי פלעגט ארויסגיין יעדע צופרי מיט א קליינע וואגן מיט אביסעלע טרינקען און קוכן, און זי פלעגט דאס פארקויפן פאר די לאקאלע קאנסטרוקציע ארבעטער, ביי זייער צופרי אדער מיטאג אפרוה שעה, און אז זי האט עס אויפגעגעבן איז די איינציגסטע מקור הפרנסה געווען די פאר גרייצער וואס מר. ווענג האט אריינגעברענגט פון זיין פארט טיים דזשאב אלס דזשעניטער אין א גרויסע אפיס געביידע.
אזוי האט זיך די פאמיליע געלעבט פון פרוטה צו פרוטה צו קענען אדורך שטופן דעם חודש, סיי די געווענליכע חודש'ליכע הוצאות, און צוגאב צו די הוצאות פון אויפהאלטן א נישט געזונט קינד.
*************************************************
וואשינגטאן די סי
פרעזידענט דזשאנסאן יר''ה איז נארוואס אריין צו א זיצונג מיט זיין ווידער ערוויילונג קאמפיין שטאב, דער פרעזידענט האט פאררופן די זיצונג זייענדיג היפש צושאקלט נאכ'ן הערן ווי אפגעשוואכט זיינע אנקעטע נומערן זענען געווארן אין די לעצטע פאר וואכן.
די פרעזידענט האט ביים זיצונג געפרעגט די קאמפיין שטאב וואס זייער מיינונג איז לגבי אין וועלכע הינזיכט איז די בעסטע צו לייגן זיין קאנצענטרירונג כדי ער זאל בעסער ארויסנעמען ביים אמעריקאנעם פאלק.
מר. דזשערי בליס, דער הויפט פונעם קאמפיין שטאב האט אויסגעקלארט זיין האלז און גענומען דאס ווארט :
מר. פרעזידענט ווי איך פארשטיי די עיקר פראבלעם ליגט, אין די קשר פונעם פרעזידענט צום פאלק, דהיינו אז די פאלק האט עפעס אזא הרגשה אז דער פרעזידענט איז נאר פארנומען צו האנדלען מיט זאכן וואס אנבאלאנגט מלחמות, אדער אויסערן פאליסי, און אזוי ווייטער,
אבער סתם האבן א קאנעקשאן מיט די אמעריקאנער המון עם, קוקט עפעס אויס ווי עס עקזיסטירט נישט בכלל ביים פרעזידענט.
דער פרעזידענט דארף טרעפן א וועג ארויסצווייזען א שייכות מיט די געווענליכע אמעריקאנע פאמיליע, אז זיי זאלן שפירן אז די אקטן פונעם פרעזידענט האט א שייכות מיט זיי אויך.
דערפאר וואלט איך געראטן פארן פרעזידענט זאל טוהן דאס פאלגענדע, מען זאל ארויסלייגן א גרויסע רעקלאמע קאמפיין ווי מען וועט לאזן וויסן פארן פאלק אז דער פרעזידענט זוכט א פאמיליע וואס זאל גרייט זיין זיך אריינצוציען וואוינען אינעם ווייסן הויז, צו ארויסהעלפן די פרעזידענטליכע פאמיליע מיט זייערע טאג טעגליכע אנגעלעגנהייטן, און ווען די גאס וועט זעהן אז דער פרעזידענט איז גרייט צו נעמען א סתם פאמיליע וואוינען צוזאמען מיט אים, וועט עס געבן זייער א שטארקע מעסעדזש אז דער פרעזידענט קוקט, און זארגט זיך, און לאזט זיך אראפ, צו די געווענליכע בירגער, דאס איז מיין מיינונג, האט אויסגעפירט מר. דזשערי.
א גרויסן שכח זאגט דער פרעזידענט די פלאן געפעלט מיר זייער, מיטינג געשלאסן.
די נעקסטע טאג זענען אויף אלע טעלעוויזיע און ראדיא סטאנציעס געמאלדן געווארן, די אינטערעסאנטע נייעס, אז צום ערשטן מאל אין אמעריקאנע היסטאריע, ווערט געזוכט א פאמיליע וואס איז גרייט זיך צו אריינציען אינעם ווייסן הויז, ארויסצוהעלפן די פרעזידענטליכע פאמיליע מיט די טאג טעגליכע הלוך ילך, מיט א נומבער אריינצורופן פאר ווער עס איז אינטערעסירט.
שוין אין יענעם ערשטן טאג האט אנגעהויבן אריינשטורמען טויזענטער אפליקאציעס פון פאראינטערעסירטע פאמיליעס, און ביז צוויי וואכן איז שוין געווען עטליכע הונדערט טויזענט אפליקאציעס.
און מ'האט טאקע געזען וויאזוי די אנקעטע נומערן האבן געכאפט א פעסטע שאקל אויף ארויף, דורך די מיליאנען אמעריקאנער וואס האבן אנערקענט ווי שטארק דער פרעזידענט לאזט זיך אראפ צום אמעריקאנעם פאלק.
דריי וואכן נאך וואס דער ארגינעלער רעקלאמע איז ארויסגעקומען, האט מען אפגעהאלטן א גורל אין די ווייסע הויז ארויס צוקלויבן ווער וועט זיין די גליקליכע פאמיליע, און די געווינער איז געווען נישט קיין צווייטער ווי... פאמיליע ווענג פון מינעסאוטע.
ווען די ווענגס האבן באקומען די ידיעה אז זיי זענען די גליקליכע געווינער איז צו זייער פרייד נישט געווען קיין גרעניץ, ענדליך וועט זיך שוין ענדיגן זייערע שווערע צייטן.
נאך יענעם וואך האבן זיי איינגעפאקט זייער ביסל האב און גוטס, און זענען אפגעפארן מיט א פריוואטע פליגער צו וואשינגטאן די סי, ווי די פרעזידענטליכע מאטארקאדע האט זיי שוין אפגעווארט אין עירפארט, און זיי אפגעטראגן גלייך צום ווייסן הויז, ווי מען האט זיי שוין געהאט איינגערישט א ספעציעלע צימער אינעם מערב פליגל, ווי עס גייט זיין זייער אפיציעלע וואוין ארט, פאר די קומענדיגע שטיק צייט.
נאך יענע נאכט איז דער פרעזידענט געקומען אפשטאטן א באזוך אינעם מערב פליגל צו קומען באזוכן די נייע פאמיליע, די פרעזידענט האט באגריסט די טאטע און מאמע און זייער אינגעלע לאאק מיט דאון סינדראם.
נאכדעם וואס זיי האבן זיך שיין באדאנקט פארן פרעזידענט, האט די פרעזידענט זיי געזאגט אזוי: קוקט אהער עטס זענטס אויסגעוועלט געווארן, פון קרוב צו א מיליאן אפליקאנטען, צו קומען דא ארבעטן און וואוינען אין די ווייסע הויז, איך בעט נישט גארנישט פון אייך נאר איין זאך געדענקטס אז דא איז די ווייסע הויז און עטס דארפטס רעספעקטירן דעם פאקט אז איך האב ענק אריינגענומען דא וואוינען, און אז עס איז די ערשטע מאל אין אמעריקאנע היסטאריע וואס א פרעזידענט טוט אזא זאך,
אודאי אזוי זאגט מר. ווענג מיט זיין צובראכענעם ענגליש, מיר וועלן דאס א גאנץ לעבן געדענקען און מיר וועלן אייביג האבן די ריכטיגע רעספעקט.
************************************
די ערשטע נאכט אינעם ווייסן הויז איז געווען ממש ווי א חלום פאר די ווענג פאמיליע, ברייטע בעטן, הערליכע שלאף צימערן, ממש העכער אלע זייערע ערווארטונגען.
די נעקסטע צופרי ווען פרוי ווענג איז געגאנגען אביסל פארברענען מיט די פרוי פונעם פרעזידענט, האט זי געלאזט דעם קליינעם לאאק אביסל ארומלויפן אינעם צימער ווי זיי האבן פארברענגט.
ווען פלוצלינג...קראך...
לאאק האט אראפגעכאפט עפעס א שיינעם באטל פון איינע פון די מעבל און אן קיין שום ווארענונג א טראסק געטאן, אראפ... צוקראכט אויף פיצלעך, די גלאז האט זיך צושפרייט ארום די גאנצע צימער.
פרוי ווענג איז געווען פארפרוירן פון פחד נישט וואוסענדיג וואס קומט נעקסט, מ'האלט קוים איין טאג נאכן זיך אהערציען און שוין אזא דורכפאל, א פחד איז אדורך געלאפן אירע ביינער שוין זעענדיג אין איר מחשבה וויאזוי דער פרעזידענט שיקט איר צוריק אהיים קיין מינעסאטע צו איר אלטע לעבנסשטייגער אן קיין פרוטה צו די נשמה.
עס גייט נישט דורך קיין צען מינוט און זי באקומט א מעלדונג פון די סיקרעט סערוויס, אז די פרעזידענט וויל רעדן מיט איר, הענט און פיס האבן זיך געשאקלט ביי איר זיך גרייטנדיג צום ערגסטן.
זי קומט אריין צום פרעזידענט און ער קוקט אויף איר און זאגט איר קוק אהער פרוי ווענג איך האב רחמנות געהאט אויף דיר און דיין משפחה און שוין צום ערשטן טאג האסטו געלאזט דיין קינד חרוב מאכן זאכן דא אינעם ווייסן הויז?
איך וואלט ענק געקענט פאר די עבירה ענק הייסן גיין צוריק אהיים, אבער איך האב רחמנות אויף אייך איך לאז אייך דא בלייבן וואוינען איין זאך וואס איך פארלאנג יא איז דאס פאלגענדע:
יעדע מאל וואס לאאק וועט עפעס חרוב מאכן דא אינעם ווייסן הויז וועסטו דארפן נאכרוימען דו און נישט קיין צווייטער, פארשטאנען?
********************************
אחי ורעי ''דאס'' האט ר' משה הדרשן געמיינט מיט זיין משל פון תבוא אמו ותקנח צואת בנה,
די מלך וואלט געקענט פארטרייבן די שפחה פאר אזא זולזול בכבוד המלכות, אבער די מלך האט מוותר געווען און געזאגט ס'גוט, דו רוים נאר אויף און איך בין מוחל, דאס איז די טיפקייט פונעם משל צו פארשטיין די חסד השם אז ער האט אונז געגעבן מצוות אפר פרה, צו מכפר זיין אויפן חטא העגל.
זאל דער אייבערשטער העלפן אז אונז זאלן שוין בקרוב נאכאמאל זוכה זיין צו שפריצן אפר פרה במהרה בימינו הצלחה רבה.
א לייק ביטע
